ЭЕМ-ның орталық және сыртқы құрылғылары, олардың мінездемелері

Презентация қосу

Пән «ЭЕМ-ді ұйымдастыру»

Тәжірибелік сабақ
тақырыбы: «ЭЕМ-ның
орталық және сыртқы
құрылғылары, олардың
мінездемелері»

CD-ROM

дискіжетек
ток көзінің индикаторы

Жүйелік блок – компьютердің ең негізгі құрылғысы
болып табылады. Жүйелік
блокта компьютердің барлық
негізгі құрылғылары
орналасқан.
Компьютердің жұмысын
басқаратын электрондық
схема (микропроцессор,
тұрақты сақтау жадысы ,
контроллер құрылғысы және
т.б.). Ток көзі;
-Дискіжетек, СD-ROM;
-Қатты диск және т.б.

қосу/айыру батырмалары

Сурет -1. Жүйелік блоктың сыртқы құрылысы

Сурет -2. Жүйелік блоктың артқы жағы

Тышқан - тышқан деп бекер аталмаған.Себебі ол – тышқанның
құйрығына ұқсайтын компьютерге жалғанған иілгіш сымы бар қорап. Ол
алақанға ыңғайлы және кілемше бетінде еркін жылжитын арнайы
құрылғы.
Тышқаның екі түрі болады: үш батырмалы, екі батырмалы. Қазіргі кезде
екі батырмалы тышқан жиі пайдалынылады, себебі ортадағы батырма
жұмыс кезінде көп пайдаланылмайды.
Әдеттегі тышқаннан басқа да манипуляторлардың түрлері бар, мысалы:
трекбол тышқандар, инфрақызыл тышқандар.
- Трекболдардың тышқаннан айырмашылығы, ол тұрақты түрде
орналастырылады және оның шаригі алақанмен қозғалысқа келтіріледі.
Трекболдың артықшылығы ол беті тегіс жерді қажет етпейді, сол себепті
олар портативті компьютерлерде қолданылады.
- Пенамус шарикті автоқаламға ұқсас, оның ұшындағы жазу түйірінің
орнына жылжу мөлшерін тіркейтін түйін (торап) орналастырылған.
- Инфрақызыл тышқанның әдеттегі тышқаннан айырмашылығы – оның
жүйелік блокпен өткізгіш сымсыз байланыс құрылғысы болуында.

Сурет - 2. Қатқыл дискінің құрылғыларының
схемасы

Сурет – 1. Қақпағы ашылған қатқыл
дискінің сыртқы көрінісі
Қатқыл
магниттік Иілгіш
дискілер (винчестерлер) дискілер
дискілер)
дискеттер

магниттік Лазерлік дискілер
(флоппи- (CD-ROM)
немесе

Магниттік
(стримерлер)

дискілер

Міндетті

Сақтау

Сақтау,жазу,оқу,
өшіру

Сақтау,жазу,оқу

Сақтау,жазу,оқу

Көлемі

20-180 Гбайт

1,44 Мбайт

700 Мбайт

Таспа ұзындығымен
шектелген

Магнитті дискілер иілгіш және қатты болып бөлінеді.
• Иілгіш магнитті дискілер бір компьютерден екінші компьютерлерге
информацияларды тасымалдауға арналған. Диаметрі 5,25 дюим магниттік
дискілер қазіргі 1,2 Мб –қа дейін информация сақтай алады. Мұндай
дискілердің айналу жылдамдығы 300-360 айн/мин. Диаметрі 3,5 дюим
магниттік дискінің көлемі 1,44 Мб.
• Қатты магниттік дискі немесе винчестер, компьютермен жұмыс
істегенде пайдаланатын информацияларды үнемі сақтауға арналған,
оларға операциялық жүйе программалары, жиі пайдаланатын
программалар пакеті, әртүрлі редакторлар жатады. Қазіргі
винчестерлердің айналу жылдамдығы 3600-ден 7200-ге дейін айн/мин. Бұл
беті жұқа металл пленкамен жабылған (мысалы, кобальт ) әйнек диск.
Информацияның сиымдылығы 800 Мб-9 Гб. Кез-келген диск алғашында
жұмысқа дайын болмайды. Оны жұмысқа дайындау үшін форматтау
қажет.

Джойстик (терте)-графикалық
ақпаратты монитор экранына
меңзердің экран бетімен қозғалуын
басқару, кейіннен оның
координаталарын кодтау және оларды
ДК-ге енгізуге арналған құрылғы.
Терте компьютерлік ойындарда
экрандағы жылжитын объектілерді
басқаруға арналған рычагты
манипулятор. Терте қорап пен
басқарушы тұтқадан тұрады және
тұтқада немесе корпусында
орналасқан бір немесе бірнеше
батырмалар болады. Тұтқа мен
батырмаларды басу арқылы
компьютерге басқару әрекеттері
беріледі.

Видеобластер(видеокарта) —
мониторға сыртқы қүралдардан
түскен кескіндерді (видеокамера,
фотоаппарат, телевизор т.б.)
монитор экранына шығарады.
Бейнежад IBM – монитор бетіне
шыққан бейнені сақтайтын жад,
әдетте экрандағы бейнені
басқаратын электрондық сызбанүсқалар — видеоконтроллер
күрамына кіреді.

Қосқыш- Slot 1 – бұл
242 байланыстан (контакт)
тұратын жүйелік плата
қосқышы.
Slot 1 қосқышының
өлшемдері 1- суретінде
көрсетілген. Ішінде
процессор орналасқан SEC
немесе SEP қорабы Slot 1
қосқышына кіргізіліп,
арнайы тұтқамен бекітіледі.

Сурет - 1. Pentium II процессорына арналған Slot 1 қосқышының
өлшемдері.

Принтерлер – ақпаратты қағаз тасушыларға шығаруға арналған
басу құрылғысы. Ол дисплейге не шығарылса соның бәрін қағазға басып шығаруға
мүмкіндік береді. Принтерге мәтіндік, кестелік, графикалық ақпараттарды шығаруға
болады. Принтерге ақпараттың кескінін қалауымыз бойынша-ақ қара немесе түрлі түсте
шығаруға болады.
Принтердің үш түрі болады: матрицалық, сия бүріккіш және лазерлік.
Принтерлердің негізгі параметрлері:өнімділік (минутына басылатын беттер саны),айыру
қабілеті, dpi (дюймга келетін нүктелер).
Матрицалық принтерлер арзандылыгымен ерекшеленеді, бірақ олардың өнімділігі мен
айыру кабілеттігі өте төмен.
Сия бүріккіш принтелер арзан, айыру кабілеттігі жеткілікті жогары (2400 dpi-re дейін),
өнімділігі салыстырмалы төмен .
Лазерлік принтерлер ең қымбаты, бірақ олардың өнімділігі ең жогары (минутына
ондаган бет) және айыру кабілеттігі де жоғары (до 4800 dpi).

Микропроцессор немесе
орталық процессор – CPU
(Central Proseccing Unit)
дербес компьютердің ―миы‖
болып табылады.
Микропроцессор мәліметтерді
есептеуді және өңдеуді
орындайды және әдетте
компьютердің ең қымбат
микросхемасы болып
табылады. Барлық РС – сәйкес
келетін компьютерде Intel
микросхемасының тобымен
сәйкес келетін процессорлар
қолданылады, бірақ олар Intel
фирмасымен қатар АМD және
Cyrix компанияларымен де
жобаланып шығарылады.

Сурет - 4.1. Intel Pentium ММХ процессорының астынан және
үстінен қарағандағы көрінісі.

• ММХ процессорларының
архитектурасында екі негізгі
жетілдіру бар.
Біріншісі, барлық ММХ
микросхемаларында үлкен ішкі
құрамдас орналастырылған кэш бар.
Бұл әр бір бағдарламаның және
барлық бағдарламалық жабдықтың
орындалу нәтежелігін арттырады.
Екінші жетілдіруге процессордың
бұйрықтар жиынын 57 жаңа
бұйрықпен кеңейту, сондай – ақ
бұйрықтардың жекелеген легі –
мәліметтердің топтық легі (Single
Instruction – Multiple Data, SIMD) деп
аталатын бұйрықтарды орындаудың
жаңа мүмкіндігін еңгізу жатады.

Сканер – қағаздағы кескінді (жазуды,
суретті) түсіріп, монитор экранына шығаруға
арналған құрылғы. Оның көмегімен суретті,
графикті, мәтіндерді сканерлеуге (түсіріп
алуға) болады. Кескін сканерленгеннен
кейін, графикалық бағдарламада олады
өңдеуге (үлкейтуге, кішірейтуге, қайта
бояуға т.б) болады.
Сканер кескінді машина кодына ауыстырып, компьютердің жадына жазады.
Сканердің жұмысының принципі былай:
жарық сәулесі жол-жолмен жазық суретті
сканерлейді, оның жұмыс принципі
электрондық сәуленің монитор экранын
сканерлеуіне ұқсайды. Сканерлер қара ақ
түсті немесе түрлі түсті болады

Ұқсас жұмыстар

Компьютер шеткері құрылғылары

Дербес компьютер. Компьютердің құрылысы туралы ақпарат

Дербес электронды есептеу машинасының архитектурасы

ЭЕМ-ң қызметі, құрамы және жіктелуі. IBM PC және басқа осы тәріздес дербес компьютерлер жұмысы жайында мәліметтер. Алгоритмдік тілдер туралы мәліметтер

ПРОЦЕССОР ТҰРҒЫЛЫҚТЫ ДИСК

Дербес компьютердің құрылғылары. Ақпараттық жабдықтар ДҚ-дің негізгі бөліктері және олардың мақсаты ДК-дің перифериялық құрылғылары

Компьютердің құрылысы

Компьютерді өшірген жады

Компьютерлік желі және топология түрлері

ЭЕМ сәулеті

Пәндер