Есімдіктердің түрленуін қайталау

Презентация қосу

Пән мұғалімі:
Тукенова Айгул Имангалиевна

Күлімде, күн, күлімде,
Күлсін барлық бала шат!
Берекелі бүгіндей
Бейбіт болсын болашақ!

Сабақтың тақырыбы:
Есімдіктердің түрленуін
қайталау

Білімділік:оқушыларға есімдік туралы, соның
ішінде өздік есімдігінің түрленуі туралы
теориялық білім беру. Өздік есімдігін есімдіктің
басқа түрлерінен ажырата білуге үйрету.
Дамытушылық: ойлау қабілеттерін, қиялдарын
дамыту; ой қорытып, нақты шешім жасауға
үйретіп, өздеріне сенімдерін арттыру.
Тәрбиелік: сауатты жазуға, ұқыптылыққа баулу, бір
– бірін тыңдай білуге үйрету, сөйлеу
мәдениеттерін қалыптастыру.

1.Өткен тақырыптарға шолу
жасау, үй тапсырмасын тексеру:
•
•
•
•

Зымыран сұрақтар
Есімдік дегеніміз не?
Есімдіктің мағыналық түрлерін ата.
Жіктеу есімдігі дегеніміз не? Қалай
түрленеді?
• Сілтеу есімдігі дегеніміз не? Қалай түрленеді?
• Сұрау есімдігі дегеніміз не? Қалай түрленеді?
• Өздік есімдігі ше? Қалай түрленеді?

2. Жұмбақ сұрақтар
“Бұл қай есімдіктер?”
1.Етікші

аспабының бірімен
ұқсас келетін есімдіктің қай
түрі бар?

Біз

2. Басқаның бәрін өзі сұрайды,
өзінен ешкім сұрамайды?
Сұрау есімдігі?
3. Жақтас жалғауға жіктеле қояды,
жақтас емесіне жоламай қояды?
Жіктеу есімдігі – мен, сен
4. Көпшіл және көңілшек,
Ештемені бөліп жармайды,
Көптік ұғым беріп,
Көпшілікті қармайды.

Жалпылау есімдігі

4

. Құрамындағы сөздің көбін көршісінен
сұрап алыпты. Алдына бір буын
қосыпты да, есімдіктің бір түрі боп
тұра қалыпты.

Болымсыздық есімдігі

• 85-жаттығу. Берілген сұрау есімдіктерін қатыстырып
сөйлем құрап жазыңдар.

Кімнің? Қайсымыз? Нешеуі? Кімдермен?
Нешеуден? Кімсіздер?

1. Жіктеу есімдігінің
тапсырмасы:
Әбу Сәрсенбаевтың
“Сен құрметте оны”
өлеңін жатқа айту,
Есімдіктерді тауып,
түрленуін талда.

Сен құрметте оны!
Түсіндің бе қарағым?
Ол ақшаға сатқан жоқ
Тізеден кесіп аяғын.
Еріккеннен де ұстап жүрген жоқ
Қолтықтағы ұзын таяғын.
Кеше елге қатер төнгенде,
Ол жауға қарсы шапты.
Бізді жалмамақ болған ажалды
Өр кеудесімен қақты.
Ол арыстанша алысты.
Өлім соққысын өз үстіне алды.

Көп нүктенің орнына тиісті есімдіктерді қойып жаз.

.....

айтып тұрған қасиеттер .... баладан
табылмасына ... кепіл?
.....
ертіп жүрген бала қазақтың белгілі ақыны
болған Нұржан Наушабаев екен.
.....
- Күршім өзені.
......... - Ұлыстың ұлы күніне арналып құрылған киіз
үйлер.
... елің - алтын бесік.
Есімдіктер: сіз, осы, кім, бұлар, мына, мынау, өз.

3. Өздік есімдігінің тапсырмасы
“Сыңарын тап”
1. Отанға
опасыздық
еткенің,
2.Жаманның өзі
бола алмайды,
3.Кісі елінде
күркірегенше,
2.Сараң өзінің
затын
Өз еліңде
дүркіре.

өзінен
қызғанады.
Болғанды
көре
алмайды.
өз түбіңе
жеткенің

4.Сұрау есімдігінің тапсырмасы
Қараңғы қазақ көгіне
Өрмелеп шығып күн болам,
Қараңғылықтың кегіне
Күн болмағанда,кім болам?
Өлеңнің аты, авторы кім? Жалғастыр

5. Белгісіздік есімдігі
Келіңдер, бірге септейік.
• біреу
Атау
Ілік
Барыс
Табыс
Жатыс
Шығыс
Көмектес

• кейбіреу
Атау
Ілік
Барыс
Табыс
Жатыс
Шығыс
Көмектес

1. Есімдік қай уақытта бастауыш қызметін
атқарады? Сөйлемнен бастауышты тап.
Ешкім Отанына опасыздықты
жасамайды.
2. Есімдіктер қай уақытта толықтауыш
бола алады?
Ешкімге ауыр тапсырма берілмеді.

3. Есімдіктер сөйлемде қандай жағдайда анықтауыш
қызметін атқарады?

Ешқайсысының үні шықпай қалды.
4. Есімдіктер үстеудің орнына қолданылса
сөйлемнің қандай мүшесі болады?
Сабақтан кейін ешқайда бармайтын болдық.
5. Есімдіктер қай уақыта баяндауыш
қызметін атқарады?
Оқушы менмін, тыңдаушы сенсің.

7. Жалпылау есімдігінің
тапсырмасы
Шығармашылық жұмыс

• Есімдіктер
әлеміне саяхат

ІV.Сабақты бекіту
“Сызба кесте, білім “5”-те”
р/с Мысалдар

Барлық

Олар

Мыналар

Өздері

Ешқашан

Қайда?

7..

Бәрі

Кейбіреу

Ешқайда

Әлдеқайда

Өзіміздің

жіктеу

сілтеу

сұрау

өздік

белгісіздік

Болым
сыздық

Жалпы
лау

V. Үй тапсырмасы
Есімдіктерді қатыстыра отырып,
« Өмір үшін күрес» тақырыбында әңгіме
жазу.

Ұнаса менің сабағым,
Рахмет айтып қоштайық,
Ертеңгі күнгі сабақты
Етістіктен бастайық.

Рефлексия
Білемін Білдім Білгім келеді

Ұқсас жұмыстар

Психологиялық дайындық туралы

Сілтеу есімдігі

Есімдіктер

Тұйық етістікті қайталау

Есімдік .Сұрау есімдігінің түрленуі

Тұйық етістікті қайталау. 7 сынып

Есімдік

Орфография жұмыстарының түрлері және оларды жүргізу тәсілдері

Биотехнология – XXI ғасыр ғылымы туралы

Зат пен энергия алмасуының физиологиясы

Пәндер