Еуразияның жер бедері мен пайдалы қазбалары




Презентация қосу
Білімділік: Еуразияның жер бедері мен
пайдалы қазбалары бойынша алған білімдерін бекіту,
қорытындылау.
Тәрбиелік : Оқушының ойын, қиялын,
дамытып, елжандылыққа, адамгершілікке, өз бетінше
ізденуге, еңбектенуге дағдыландыру, ұйымшылдыққа
тәрбиелеу.
Дамытушылық: оқушылардың жан-жақты
ойлауын, сөйлеу қабілетін, дүниетанымын дамыту,
пәнге қызығушылығын арттыру.
Сабақтың әдісі: көрсету, сөздік, сұрақ-
жауап, жеке жұмыс, т.б.
Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың типі: бекіту сабағы

Пәнаралық байланыс: ИКТ, психология,
пәнішілік
ІІ. Психологиялық дайындық:
Хабарлама
«Балалар бүгін Б.Қ.О Теректі
ауданы Ақжайық шағын
жинақтау мектебінің 7-
сыныбына тек географиялық
координаты жазылған хат
келді. Бірінші қай жерден
келгенін, анықтайық, енді осы
координатасы табайық»
(280с.е және 770 ш.б.)
Алыс елден хат

«Балалар, сіздер тұрып
жатқан ел Қазақстан, әлемдегі
ең қуатты, бай елдің бірі. Біз
сіздердің елдеріңізге қызыға
қараймыз. Елдеріңіз көркейе
берсін!»
Үндістан елінің балалары.
12.10.2012 ж
1- тапсырма «Еуразияның жер бедері» тест
тапсырмалары (әр тапсырма 1 ұпаймен есептелінеді)
1. Еуропаның ең биік нүктесі қалай аталады?
А.Эверест шыңы
В.Монблан шыңы
С.Хан тәңірі шыңы
2. Еуразия материгі жағалауында қанша геосинклиналдық белдеу бар?
А.1
В.2
С.3
3. Жер сілкіну орталықтарынан жан-жаққа шеңбер жасап, жылдам тарайтын күшті
толқындар.
А.Тайфун
В.цунами
С.Гейзер
4. Тынық мұхитытағы жанартаулардың атқылауы жиі байқалатын белдеуді қалай атайды?
А. «Отты шеңбер»
В. «тынық мұхиттық геосинклиналды белдеу»
С. Альпі – Гималай геосинклиналдық белдеу
5. Жанартау әрекеті тоқтамаған кейбір аудандардағы ыстық сулардың атқылауы –
А. Тайфун
В. Цунами
С. Гейзер
6. Еуразияда орналасқан жазықтар
А.Батыс Сібір, Месопотомия, Үнді-Ганг, Ұлы Қытай
В. Альпі, Тибет, Куньлунь, Пиреней, Скандинав
С. Карпат, Тұран, Каспий маңы, Алтай, Тянь-Шань
7. Еуразияда орналасқан таулар
А. Батыс Сібір, Месопотомия, Үнді-Ганг, Ұлы Қытай
В. Альпі, Тибет, Куньлунь, Пиреней, Скандинав
С. Карпат, Тұран, Каспий маңы, Алтай, Тянь-Шань
8. Жер қойнауынан жарылыстар бойымен магманың сыртқа көтерілуінен түзілген
пайдалы қазбалар түрі –
А. Магмалық пайдалы қазбалар
В. Шөгінді пайдалы қазбалар
С. Магмалық пайдалы қазбалар және шөгінді пайдалы қазбалар
9. Теңіздік және континенттік шөгінділер қалың жиналған аудандарда таралған пайдалы
қазбалар түрі –
А. Магмалық пайдалы қазбалар
В. Шөгінді пайдалы қазбалар
С. Магмалық пайдалы қазбалар және шөгінді пайдалы қазбалар
10. Қарағанды, Донец, Кузнец және Рур, Жоғары Силезия алаптарында қандай пайдалы
қазбалар өндіріледі?
А.Тас көмір
В. Мұнай
С. Табиғи газ
1.В
2.В
3.В
4.А
5.С
6.А
7.В
8.А
9.В
10.А
2-тапсырма. «Кім жылдам?» (әр дұрыс жауабы 1 ұпай)
1 Азия мен Еуропаны бөлік тұрған тау
2 Тынық мұхиттындағы күшті жер сілкінулері мен
жанартаулық белдеу қалай аталады?
3 Еуразия материгіндегі сейсмикалық белдеулерді
ата?
4 Альпі – Гималай белдеуі біздің еліміздің қай
аймақтарды қамтиды.
5 Қазақстандағы көмірдің мол қоры қай жерде?
6 Еуразияның ең биік нүктесі?
7 Еуразия материгіндегі қай шығанақ мұнай мен
газ қоры оларды өндіру жөнінен дүние жүзінің
алдыңғы орында
8 Пайдалы қазбалар пайда болуына қарай қандай
түрлерге бөлінеді?
9 Қай бұғаз Еуразия мен Солтүстік Американы
бөліп тұрады?
10 Еуропа жазықтықтарын ата?
Жауаптары
1 Азия мен Еуропаны бөлік тұрған тау Орал
2 Тынық мұхиттындағы күшті жер сілкінулері мен Отты шеңбер
жанартаулық белдеу қалай аталады?

3 Еуразия материгіндегі сейсмикалық белдеулерді Альпі- Гималай, тынық
ата? мұхиты белдеуі
4 Альпі – Гималай белдеуі біздің еліміздің қай Оңтүстік, Оңтүстік
аймақтарды қамтиды. шығыс

5 Қазақстандағы көмірдің мол қоры қай жерде Қарағанды

6 Еуразияның ең биік нүктесі? Джомолунгма 8848 м
7 Еуразия материгіндегі қай шығанақ мұнай мен Парсы шығанағы
газ қоры оларды өндіру жөнінен дүние жүзінің
алдыңғы орында
8 Пайдалы қазбалар пайда болуына қарай қандай магмалық, шөгінді
түрлерге бөлінеді?
9 Қай бұғаз Еуразия мен Солтүстік Американы Беринг бұғазы
бөліп тұрады?
10 Еуропа жазықтықтарын ата? Шығыс Еуропа, Орталық
Еуропа, Дунай ойпаты
3-тапсырма. Адасқан нысандарды сәйкестендір

1. Алтай а)Ман-Кинли
2. Кавказ б) Аконкагус
3. Гималай в) Эверест
4. Памир г) Монблан
5. Альпі д) Эльбрус
6. Кордильер ж) Коммунизм
7.Анды з) Мұзтау
8. Атлас и) Митчелл
9. Аппалач к) Жеңіс
10. Тянь-Шань л) Тубкаль
Жауаптары

1. Алтай а)Ман-Кинли
2. Кавказ б) Аконкагус
3. Гималай в) Эверест
4. Памир г) Монблан
5. Альпі д) Эльбрус
6. Кордильер ж) Коммунизм
7.Анды з) Мұзтау
8. Атлас и) Митчелл
9. Аппалач к) Жеңіс
10. Тянь-Шань л) Тубкаль
4-тапсырма. «Мені анықта» картамен жұмыс.
(әр жауап 1 ұпай)

Сандармен көрсетілген кескін
карта беріледі. Картаның шартты
белгісіне сандар көрсетіледі. Сол
сандардың қандай нысандар
атауын жаз.
Жауаптары
1. Батыс Сібір
2. Месопотамия
3. Үнді – Ганг
4. Ұлы Қытай
5. Каспий маңы
6. Шығыс Еуропа
7. Дунай бойы ойпаты
5-тапсырма. Шартты белгілер арқылы графикалық бақылау
Пайдалы қазбалар Кен орындары
темір Үндістан, Қытайдың
солтүстік шығысы, Ресейде
Қалайы - вольфрам Еуразияның шығыс
бөлігінде
Алтын, асыл тастар Сібір платформасы, Саха
жерінде орналасқан
Санфир, рубин Үндістан түбегі, Шри-Ланка
Мұнай , газ Парсы шығынағы, Солтүстік
Жерорта теңізінде, Батыс
Сібір, Каспий маңы аймағы,
Каспий теңізі Қайраң Ұлы
Қытай жерінде
Тас көмір Уэльс, Жоғары Силезия, Рур
және Донец, Кузнец,
Қарағанды, Қытай жерінде
Қазақстанда Қаратау
фосфорит
Боксит Қазақстан, Ұлы Қытай
жазығы Солтүстігінде,
Альпіде
Пайдалы қазбалар Кен орындары
темір Үндістан, Қытайдың
солтүстік шығысы, Ресейде
Қалайы - вольфрам Еуразияның шығыс
бөлігінде
Алтын, асыл тастар Сібір платформасы, Саха
жерінде орналасқан
Санфир, рубин Үндістан түбегі, Шри-Ланка
Мұнай , газ Парсы шығынағы, Солтүстік
Жерорта теңізінде, Батыс
Сібір, Каспий маңы аймағы,
Каспий теңізі Қайраң Ұлы
Қытай жерінде
Тас көмір Уэльс, Жоғары Силезия, Рур
және Донец, Кузнец,
Қарағанды, Қытай жерінде
Қазақстанда Қаратау
фосфорит
Боксит Қазақстан, Ұлы Қытай
жазығы Солтүстігінде,
Альпіде
6-тапсырма. «Тапқыр болсаң, тауып қөр» жұмбақ шешу

1) Тас тәрізді, түрі бар,
Жақсақ – үйің жылынар
(көмір)

2) Аппақ қудай басы бар,
Сан ғасырлық жасы бар
(тау)

3)Қыздың есімімен аталатын түбек немесе жанартау

(камчатка)
4) Ұл баланың атымен аталатын пайдалы қазба?
(алмас)

5) Картасына қарасаң ұқсайды алып балыққа
Өзі ірі ел санасаң
Ол алғашқы ондықта
Таулы дені жазықта
Ортасында алып құрлықтың
Өзенді, көлді болса да
Мұхиттан қашық алыс тым
Бұл қай ел деп сұрасаң
Жүздеген ұлттар мекені
Мал, егіс, ғылым, өнерді
Өндірісті кәсіп етеді
(Қазақстан Республикасы)
Сергіту сәті.
Көңіл күй картасы

Р/ Көңіл күй Түсі Сабақтың Сабақтың
с басы соңы

1 Көтеріңкі күй Қызыл
2 Қуанышты Қызыл –сары

3 Жағымды Сары
4 Салмақты Жасыл
5 Көңілсіз Көк
6 Жабырқаулы Сия-көк
7 Уайымшыл Қара
Бағалау парағы.
Р/с Тапсырмалар Жинаған Болу
ұпай саны керек
1 «Еуразияның жер бедері» (тест) 10
2 «Кім жылдам?» 10
3 Адасқан нысандарды сәйкестендір 10
4 «Мені анықта» картамен жұмыс. 7
5 Шартты белгілер арқылы 7
графикалық бақылау
6 «Тапқыр болсаң, тауып қөр» жұмбақ 5
шешу
Барлық ұпайлар саны 49

Бағалану ережесі
35- 49 – «5», 24 –34 - «4», 20-23– «3»
VІ. Үйге тапсырма:
§12-13.Еуразия жер бедері мен пайдалы
қазбалары тақырыбынан таулар,
жазықтар, ойпаттар номенклатура
жаттау.
Кавказ – батыста Қара теңіз бен Азов теңізінен, Шығыста Каспий
теңізіне дейін созылып жатқан таулы өлке. Солтүстігінде Кума-Манч
ойпаты мен шектеледі. Оңтүстігінде шекара айқын емес – алдыңғы
Азия таулы қыраттарына ұласып жатады. Ресей, Грузия, Әзірбайжан
және Армения мемлекеттері жерінде орналасқан. Негізгі бөлігі –
Үлкен кавказ тау жүйесі (Эльбрус тауы – 5642 м) оның Солтүстік
етегінен Кума-Манч ойпатына дейінгі жер Кавказ алды деп аталады.
Оңтүстік Колхиді ойпаты мен Кура ойпаты Үлкен Кавказды Кавказ
сырты таулы қыратынан бөледі. Туалы қыраттың солтүстік және
солтүстік шығыс шеткі тізбектері Кіші Кавказ тау жүйесін құрайды.
Оңтүстік ішкі бөлігі Армян (Джавахет – Армян) жанартаулы
қыратына жатады. (Арагац тауы – 4090 м) Кавказ –Альпілік
қатпарлану кезеңінде көтерілген тау. Кавказ мұнай, газ, қара және
түсті металл кендеріне минералдық су көздеріне бай.
Памир – Орталық Азияның оңтүстігіндегі тау
жүйесі.Негізінен Тәжікстан жерінде Шығыс және Оңтүстік
бөліктері Қытай мен Ауғанстан мемлекеттерінің аумағында
орналасқан. Солтүстігінде Алай сырты жотасымен,
оңтүстігінде Зоркөл , Памир және Пяндж өзендерімен,
батысында Пяндждің меридиан бағытындағы, шығысында
Сарыкөл жотасымен шектеседі. Жерорта теңізі
геосинклиналінің кайназой қатпарлығында түзілген. Памир
батыс және шығыс бөліктерге бөлінеді. Ең биік тұсы –
Комунизм шыңы (7495 м) Кең байлықтар – тау хрусталі,
сирек металдар – сынап, боксит т.б. кен өнімдері.

Ұқсас жұмыстар
Гималай тауы
Жер бедері мен пайдалы қазбалары
Пайдалы қазбалары
Аустралия материгінің пайдалы қазбалары
Материктың шеткі нүктелері
Оңтүстік Американың климаты мен табиғат зоналары
Солтүстік Американың жер бедері
ЖАЗЫҚТАР ТАУЛАР
Еуразияның жер бедері
Сарыарқа
Пәндер