Геоморфологиялық карталар




Презентация қосу
Презентация
«Геоморфологиялық
карталар»

Орындаған: Мамыраева Г.
Тобы: АП-12-2к
Қабылдаған: Адырбаева Т.
ГЕОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ
КАРТА
ГЕОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ
КАРТА - топографиялық негізде
белгілі бір масштабта бедер
кұрылысын бейнелейтін карта:
бедердің пішінінен -
морфографиясынан, генезисінен
және жасынан тұрады. Кейбір
жағдайларда Геоморфологиялық
картада таужыныстарды, сондай-
ақ террасаларды, жолақтарды,
жазықтарды және т.б. құрайтын
төрттік түзілімдерді де көрсетеді.
ГЕОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ
КАРТА
Геоморфологиялық картада бедер пішіндері,
олардың әр түрлі ерекшеліктері шартты
белгілер кешені арқылы көрсетіледі.
Қойылған мәселелерге байланысты әр түрлі
болады: жалпы геоморфологиялық карталар
(шолулық — масштабы <1:1 ООО ООО
түсірулік - > 1:1 00 ООО) - негізгі элементтері:
бедердің генезисі, морфографиясы және жасы;
арнайы геоморфологиялық карталар — негізгі
элементтері: морфологиялық, болжаулық,
дефляцияның қарқындылығы,
жылжымалардың дамуы, жыралар, топырақ
эрозиясы, карст, морфоқұрылымдық,
палеогеографиялық, қазіргі
геоморфологиялық процестер, бедер
энергиясы және т.б. Бұл аталғандардың
барлығы типологиялық карталарға жатады.
Сонымен қатар геоморфологиялық аудандау
карталары жасалады.
ГЕОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ
КАРТА
Геоморфологиялық карталар - морфометриялық және
морфологиялық белгілері, пайда болуы, жасы және
серпіні (динамикасы) бойынша Жер бетінің (құрлықтың
және мұхит түбінің) бедерін сипаттайтын карталар.
Геоморфологиялық карталарды жалпы, жеке, арнаулы деп
бөледі.
ГЕОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ
КАРТА
Геоморфологиялық карталар
жер бедерінің қазіргі
пішінінің және
геоморфологиялық
процестердің карталары,
геоморфологиялық аудандау;
жер бедері дамуының өткен
кезеңдерін көрсететін; Жер
бедері мен
геоморфологиялық
процестердің келешекте
дамуы бейнеленген болжау
карталары болып бөлінеді.
ГЕОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ
КАРТА
Геоморфология (гео... және morphe —
пішін және logos — ілім) — құрлық
бетінің, мұхиттар мен теңіздер түбінің,
жер бедерлерінің пішінін, құрылысын
зерттейтін ғылым. Жалпы аймақтық,
құрылымдық, динамикалық, теңіз және
инж. Геоморфология болып бөлінеді.
Геоморфология Жердің пайда болуын,
жасын, құрылымдық ерекшелігін,
дамуы мен элементтерінің жер бетінде
таралуын, сыртқы және ішкі
процестердің, сонымен қатар, жер
бетінің қалыптасуындағы антропогендік
факторларды зерттейді. Жалпы және
арнайы геоморфол. карталар жасау үшін
экспедициялық зерттеулер мен
геоморфол. түсірімдер жасалынады.
Геоморфологиялық түсіру
Геоморфологиялық түсіру (Маршруттық немесе аудандық түсіру) - Жер
бедерін зерттеудің негізгі әдістерінің бірі. Геоморфологиялық түсіру
кезінде тікелей далада жүргізілетін геоморфологиялық кескіндер
жасаумен және жер бедерін байқаумен бірге әуеден шолып байқаулар,
ғарыштық және аэрофототүсірімдерді бажайлау, жиналған үлгілерді
зертханаларда өвдеу және тағы да басқалары зерттеулер қолданылады.
Геоморфологиялық түсіру деректері бойьшша кіші, орташа және ірі
масштабты геоморфологиялық карталар жасалады
ГЕОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ
КАРТА
Геоморфология — Жер бетінің тарихи
дамуындағы бедерін, сондай-ақ Айдың және
тағы да басқалары Күн жүйесінің бірқатар
планеталары бетінің бедерлерін зерттейтін,
география мен геология ғылымдарына бірдей
қатысты сала. Геоморфология құрлық пен
теңіз түбі бедерлерінің сырт бейнесін
(морфография мен морфометрия), оның әр
түрлі пішіндерінің пайда болуын, жасын,
құрылысын, даму және таралу
ерекшеліктерін, эндогендік және экзогендік
процестердің (генетикалық Геоморфология),
сондай-ақ антропогендік факторлардың
бедердің қалыптасуына әсерін зерттейді.
Жалпы Геоморфология (бедер қалыптасу
мәселелерінің барлық кешенін қарастыратын),
жеке-даралық Геоморфология (қандай да бір
мәселені шешуде маңызы бар бедерді бір
немесе бірнеше көрсеткіші бойынша зерттеу)
Топографиялық карта
Топографиялық карта (Топографическая карта) — шартты белгілермен, барлық сызықтарын белгілі бір
мөлшерде бірнеше есе кішірейту арқылы жергілікті жерді қағаз бетінде дәлме-дәл әрі жан-жакты бейнелеу.
Топографиялық картада арнаулы шартты белгілермен жердің барлық бөлшектерінің (бедері мен заттардың)
орналасуы мен өзара байланысы көрсетіледі. Топографиялық картаны командирлер мен барлық дөрежедегі
штабтар ұрысты дайындау, ұйымдастыру, әр түрлі міндеттерді орындау барысында, сондай-ақ қарсыластар
мен өз әскерлері туралық, кабылданған шешімдер мен жауынгерлік бүйрықтар туралы мөліметтер
бейнеленген құжат ретінде кеңінен қолданады. Карта бойынша жергілікті жерді бағалауға, қозғалыс
бағытын зерттеуге, қашықтықты, бұрышты, алаңдарды, биіктікті, кеңістікті анықтауға байланысты
міндеттер орындалады, ұрыстағы нысаналар мен ракеталардың, артиллерияның, т.б. ұрыс тәртібі
анықталады. Топографиялық карталар жалпы мемлекеттің, елдің қорғаныс қажеттілігін қамтамасыз ету
үшін де, халық шаруашылығы үшін де қажет.Топографиялық карта көмегімен орындалатын міндеттердің
сан алуандығы өр түрлі масштабтағы карталардың болуын керек етеді.
Қолданылған
әдебиеттер
1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:
Геология— Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.
2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:
География және геодезия. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. —
264 бет.
3. Н. Сейітов, А. Абдулин. Геология терминдерінің сөздігі.—
Алматы: Қазақстан, 1996, 368 бет.

Ұқсас жұмыстар
Сандық карта
Карта - белгілі бір топографиялық проекциялар көмегімен Жер бетінің үлкен өлшем бірліктерінде анықталатын аудандардың нақты жазықтықта кішірейтілен кескіні
Рельефті әзірлеу
Геоморфология
ДӘРІС СҰРАҚТАРЫ МЕМЛЕКЕТТІК ЖЕР ҚОЙНАУЫ ҚОРЫН БАСҚАРУ
Географиялық картаның типтері
Құрылыс карталары
Топографиялық карталар - шкала картасы
Ежелгі карталар
Географиялық Атлас - географиялық карталардың біртұтас жүйелі жинағы
Пәндер