Бұлшықет ұлпасының құрылысы, түрлері және қызметі

Скачать

Бұлшықет ұлпасы

Презентация

Орындаған: Кенжеғұлов Ш.

Тобы: АП-12-7к2

Қабылдаған: Абдуалиева Ә.

Бұлшықет ұлпасы

Бұлшықет ұлпасы (textus mus- cularis; лат. textus - ұлпа, ткань; лат. musculus - бұлшық ет) - адам мен жануарлар организмдерінде жиырылу қызметін атқарып, қимыл-қозғалыстарды іс жүзіне асыратын ұлпа.

Бұлшықет түрлері

Омыртқалы жануарлар денесінде бұлшықет ұлпасының үш түрі болады. Олар: жолақсыз бірыңғай салалы ет ұлпасы, жолақты қаңқа бұлшықет ұлпасы және жолақты жүрек бұлшықет ұлпасы.

Бірыңғай салалы ет ұлпасы

Бірыңғай салалы ет ұлпасы - пішіні үршық сабына ұқсас, екі ұшы үшкірленген, жуандау орта түсында бір ядросы болатын жолақсыз миоциттерден (ет жасушаларынан) тұрады. Ол ішкі мүшелердің, қан және лимфа тамырларының етті қабықтары мен қабаттарын түзіп, еріксіз жиырылады (оның жұмысын автономды вегетативтік жүйке жүйесі реттейді) .

Жолақты бұлшықет ұлпасы

Жолақты бұлшықет ұлпасы (лат. textus muscularis transversostriatus textus - ұлпа, musculus - бұлшықет, transversum - көлденең, striatus - жолықты) - жануарлар организмдерінің кеңістіктегі қимыл-қозғалысын және мүшелердің салыстырмалы қозғалысын қамтамасыз ететін ұлпа. Жолақты бұлшықет ұлпасы көлденең жолақты бұлшықет ұлпасы деп те аталады.

Жолақты бұлшықет ұлпасы

Жолақты бұлшықет ұлпасы қаңқа бұлшықеттерін құрайды. Ол өңештің (кейбір жануарларда), тілдің, жұтқыншақтың қабырғасында орналасып, осы мүшелердегі ерікті жиырылу процесін іс жүзіне асырады. Жолақты бұлшықет ұлпасының жұмысын сомалық жүйке жүйесі реттейді.

Ет талшығының пішіні цилиндр тәрізді, сыртынан сарколеммамен қапталған. Сарколемма плазмолемма мен негіздік жарғақтан құралған. Негіздік жарғақ пен плазмолемманың аралығында бұлшықет талшығы үшін камбиальды қызмет атқаратын ұзынша келген жасушалар - миосателлиоциттер орналасады.

Бұлшықет ұлпасы

Бұлшықет ұлпасы

Бұлшықет талшығының сопақша келген ядролары саркоплазманың шеткі жағында, ал жиырылу қызметін атқаратын протеинді жіпшелер - миофибриллалар, саркоплазманың орталығында орналасады. Бұлшықет талшықтары борпылдақ дөнекер ұлпалық аралық (эндомизий) арқылы өзара байланысып, қомақты мүше - Бұлшықетті құрайды.

Бұлшықет ұлпасы

Миофибриллалар кезектесе орналасқан күңгірт түсті (анизотропты) және ашық түсті (изотропты) дискілерден тұрады. Осы кезектесе орналасқан дискілерге байланысты миофибриллалар көлденең жолақты болып көрінеді. Жолақты Бұлшықет ұлпасы мезодерманың миотомынан, ал организмнің бас аумағында кездесетін кейбір вицеральды бұлшықет мезенхимадан дамиды.

Бұлшықет ұлпасы

Бұлшықет ұлпасы миоциттері мен миосимпласттарындағы жиырылу процесін 16 асыратын протеин жіпшелері - миофибриллалар актин және миозин миофиламенттерінен құралған.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс