Хирургиялық науқастардың тамақтануы

Презентация қосу

Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан
мемлекеттік медицина университеті

Факультет: Жалпы медицина
Кафедра: Жалпы хирургия

Студенттің өзіндік жұмысы

Тақырыбы: Хирургиялық науқастардың тамақтануы

Орындаған: Қалмағанбетов Б.С.
306“Б”
Тексерген: Сахипов С.Ж.

Ақтөбе 2014 жыл
Жоспары:
І.Кіріспе
Нутрициология туралы түсінік
ІІ. Негізгі бөлім
•Емдік тамақтандыруды ұйымдастыру;
•Негізгі медициналық диеталар;
•Жасанды тамақтандыру және науқастардың
хирургиялық операциядан кейінгі диетасы;
ІІІ.Қорытынды
•Науқастарға жалпы күтім жасаудағы
тамақтандыруды ұйымдастырудың маңызы
Тамақтану организмнің қалыпты жағдайда тіршілік
етуін, оның денсаулығын және еңбек ету қабілеттілігін
қамтамасыз ететін маңызды фактор. Тамақтану
туралы ғылым нутрициология деп аталады.
Адам тағамнан өзінің бір тәулікте жұмсайтын
энергиясының мөлшеріне сай қуат алуға тиіс. Егер
адам үнемі мөлшерден тыс ішіп-жесе, семіріп кетеді
де, нәтижесінде қант диабетіне, атеросклерозға
ұшырайды, бауырдың қызметі бұзылады, басқа да
ауруларға шалдығады.
Адам денесінің тканьдары (мысалы, салмағы 70 кг
тартатын) 40-45 кг судан, 16-17 кг белоктан, 7-10 кг
химиялық элементтерден, 2,5-3 кг минерал тұздарынан
және 0,5-0,8 кг көміртегінен тұрады екен.
Жалпы тамақтандыру туралы ғылым маңызды
бірқатар теориялық және тәжірибелік дағдыларды
қамтиды. Науқастарға жалпы күтім жасауда емдік
тамақтандыруды ұйымдастыру бірден бір маңызы
зор процесс болып табылады.
Емдік тамақтандырудың негізгі қағидаларының бірі- тағам
рационының тепе- теңдігі, яғни белоктардың, майлардың,
көмірсулардың,витаминдердің, минералды заттар мен судың адам
ағзасына қажетті мөлшерін қадағалау болып табылады. Ал олар дені
сау адамның тағам рационында тәулігіне мынадай мөлшерде түсуі
керек.

Тағамдық заттар Мөлшері/тәул. Энергия қуаттылығы
Белок 80-100гр. 17,6 кДж
Май 80-100 гр. 38,9 кДж
Көмірсу 400-500гр. 17,6 кДж

Су 1700-2000гр.
Витамин, минералды Белгілі бір тепе
заттар теңдікте

Бұл арада, науқас адамның тамақ рационындағы тағамдық заттар
ара- қатынасы сырқаттың түріне қарай өзгеруі мүмкін. Мысалы: қант
диабетінде көмірсуды азайту т.б.
Емдік тамақтандыру барлық емдеу үрдісінің құрамдас бөлігі ,ең маңыздысы
болып табылады. Ол нақты бір тамақтандыру режимін сақтауды
көздейді. Дені сау адам үшін ең ұтымдысы, 4 рет тамақтану тәртібі
деп есептеледі:
І.таңғы ас-
25% ІІ.Екінші
таңғы
ас-15% ІІІ.Түскі ас-
35% ІV.Кешкі ас-

25%

Кейбір ауруларда тамақтану тәртібі түбірінен өзгертуді талап етеді.
Мысалы: асқазанжарасы бар науқастар 6 рет аз-аздан тамақ қабылдау
ережесін ұстанғаны жөн.
Қазіргі кезде 15 негізгі медициналық диетелар немесе емдік
тамақтандыру столдары бар. Әрбір диета нақты бір сырқат
кезінде ас қабылдау ауруды күшейтпейтіндей, әлсіреген ағзаға
барынша бейімделіп жасалған. Әрбір диета тамақтану тәртібі-
мен, химиялық құрамымен, каллориясымен сипатталады. Соны-
мен бірге рұқсат етілген не тиым салынған азық-түліктер тізбе-
сі болады.
Медициналық диеталар сипаттамасы
Диета Тағайындау көрсеткіштері Тағам түрлері
№
0 Асқазан мен ішекке Сұйық және қоймалжың тағам,шәй,
жасалған операциядан кейін жеміс-жидек шырындары.
1А Асқазан ойық жара ауруы Сұйық және жартылай сұйық,,қатық не
күшейгенде,өңеш күйігі жіне қаймақ. Аздаған порциямен асты жиі
қан кетуі қабылдау.
1Б 1А сияқты 1А тағамдарына ақ кепкен нан, үгітілген
ірімшік, буға піскен ет не балық қосуға
болады.
1 Асқазан мен ішекке Піскен ет,жұмыртқа, тауық сорпасы,
жасалған операциядан кейін күріш ботқасы,сүт, қатық,ақ нан, сары
4-5ші күні, май, жеміс шырындары, лимонмен шәй.
аппендэктомиядан кейін 2ші
күні

2 Созылмалы гастрит, Ұсақталған түрде жиі бөліп тамақтану
күшеймеген
3 Іш қатуда энтероколит Клетчаткаға бай тағамдар мен сусынды
көп қабылдау.
4 Гастроэнтероколиттер, Миенралды тұздарға бай
дизентерия тағамдар,буға піскен,үгітілген
тағамдар
5 Жедел және созылмалы холецис Майлы, қуырылған,ысталған тағамдар
-тит, панкреатит, сары ауру жемеу. 2-2,5 сағат сусындарды көп
ішіп, ас қабылдайды.
6 Подагра,сүт-қышқылды диатез Тұзы аз және сілтілі радикалдарға бай
тағамдар(жеміс жидектер мен сүт)

7 Бүйрек және зәр шығару Р,С,В витаминіне бай тұссыз ас.
жолдарының сырқаттары

8 Семіздік кезінде Тәбетті оятатын түрлі
приправаларды,тұздарды тағам
рационынан алып тастау.
9 Қант диабеті Көп мөлшерде көкөніс

10 ЖҚТ сырқаты(Ревматизм,жүрек
ақаула-ры, гипертония
11 Өкпе туберкулезі кезінде
12 Қызып қалдтырау кезеңіндегң жұқпалы Көп мөлшерде сұйықтық ішу
ауруларда
13 Фосфотурия кезінде Сүт,ірімшік,сүзбе
14 Арнайы диета белгілеуі жоқ барлық Ет, құс еті, балық, сары
сырқаттарға май,өсімдік майы, пісірілмеген
көкөністер мен жемістер т.б.
Жасанды тамақтандыру- адам ағзасына зондтар,
фистулалар немесе клизма(өте сирек жағдайда) арқы-
лы, парентеральді жолмен қоректік заттарды енгізу.
Жасанды тамақтануды қолдануға арналган
көрсеткіштер:
•Жұтынудың қиындығы;
•Өңештің тарылуы немесе өтпейтіндігі;
•Асқазан қақпасының стенозы;
•Асқазан немесе асқазан ішек жолдарына операия
жасалғаннан кейінгі алғашқы кезең;
•Тоқтамайтын құсу;
•Сұйықтықты көп жоғалту;
•Ес-түссіз жағдайда;
•Тамақ жеуден бас тартатын психоздар.
Науқастардың хирургиялық операциялардан кейінгі диетасы

І. Науқасты аппендэктомиядан кейін тамақтандыру:
10 сағ.дейін ашығу;
10-12 сағ.кейін- диета №1А;
2 күннен кейін – диета №1;
Одан соң шыққынға дейін- диета №15;
Тәтті сүт өнімдерін қабылдауға болмайды.

ІІ. Өт қалтасы мен өт шығару жолдарына жасалған операциядан
кейін тамақтандыру:
1-ші күні- ашығу;
2-ші күннен бастап- диета №1А;
5-6шы күннен бастап- диета №5:
ІІІ.Асқазан мен аш ішекке жасалған операциядан кейінгі диета:
o 2 күнге дайін су ішуге және тамақ жеуге рұқсат етілмейді.
Ас қорыту жолдарынан тыс қоректендіру белгіленеді;
o3-ші күні 2 стаканнан аспайтын суды 15-20 мин.сайын ахдап
жұтып ішуге болады- диета №0;
o4-ші күні - диета №1А және содан кейін дәрігер рұқсатымен
диета №1Б және 1;

ІV. Тоқ ішегіне жасалған операциядан кейін тамақтандыру:
1-ші күннен бастап аздап су ішкізу. Алғашқы 3 күнге ас
қорыту жолдарынан тыс тамақтандыру тағайындалады.
4-ші күннен бастап диета №1А,Б және 1;Дәрігер
тағайындауы бойынша диета №4-ке дейін кеңейеді;
Стационарда жатқан науқастарды тамақтандыруды
ұйымдастыруға медицина және тағам дайындайтын
қызметкерлер қатысады.
Науқастардың тамақтануына күнделікті жалпы
басшылықты дәрігер-диетолог жүргізеді, ол емдік диеталар-
дың дұрыс жасалуына және қолданылуына жауап береді.
Дайындалған тамақты бөлімшеге жеткізу және
науқастарға таратуды буфетші жүргізеді, ауыр науқастарды
тамақтандыру бөлмелік мейірбикелердің міндеті болып
табылады.
Тұра алмайтын науқастарды тамақтандыру кезінде
оларды шаршамайтындай ыңғайлы қалыпта жайғастыру керек.
Ауыр және әлсіз науқастарды көбіне аздаған порциялармен
тамақтандырып, сұйық тамақты қасықпен не арнайы ыдыспен
беру керек.
Қолданылған әдебиеттер:
1. Х.Қ.Сәтбаева,А.А.Өтепбергенов,Ж.Б.Нілдібаева
“ Адам физиологиясы”Алматы 2011 жыл 370-376 беттер;
2. Қ.Д.Дұрманов “Жалпы хирургия”
Алматы 2006 жыл 84-94 беттер
3. Ғаламтор желісі

Ұқсас жұмыстар

Хирургиялық бөлімдегі науқастардың тамақтануы туралы

Стационардағы сырқаттардың емдік тамақтарын ұйымдастыру

Хирургиялық бөлімдегі науқастардың тамақтануы

Хирургиялық науқастардың тамақтануы туралы

Хирургиялық науқастардың тамақтануы науқастардың тамақтану

Пульмонология бөлімшесінің мейіргерінің міндеттері

Операциядан кейінгі кезең

Эндовидиохирургия

Емдеу қорғау тәртібі

ӨҢЕШТІҢ ХИРУРГИЯЛЫҚ АУРУЛАРЫ

Пәндер