Ауаның микробпен ластануы

Презентация қосу

Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті
Ветеринариялық-гигиеналық сараптау және
гигиена кафедрасы

№5Зертханалық сабақ
Ауаның микробпен
ластануы

Дайындаған: Досжанова
Ақжарқын
Досмағанбетова Ақмоншақ
ВМ-303
Тексерген: Буркитбаева Алгуль
Микроорганизмдер жердің
барлық геологиялық
сфераларында – литосферада,
гидросферада, атмосферада
табылады. Бұлардың екеуі
микроорганизмдер сақталатын
және тіршілік ететін орталар, ал
үшіншісі – уақытша мекендеу және
таралу ортасы.
Ауа микрофлорасы
Топырақта микроорганизмдер тіршілік етумен қатар өніп-өсіп,
көбейеді. Ауада олар едәуір мөлшерде кездеседі, бірақ өніп-өсуіне
мүмкіндік жоқ. Сондықтан ауа микроорганизмдердің уақытша мекені
болып есептеледі. Ауаға микроорганизмдер шаң-тозаңмен көтеріледі
де, қайтадан солармен бірге шөгеді. Егер жер бетіне шөгіп үлгермесе,
ауада тез арада қырылып кетеді. Сондықтан ауада
микроорганизмдердің саны мен сапасы топырақтағы
микроорганизмдердің құрамына байланысты болады. Әсіресе
қозғалысы күшті өнеркәсіп орындары көп қалалардың үстіндегі ауада
микроорганизмдер өте көп болады. Ал керісінше ауыл-село, орман, тау,
теңіз және Арктика мұздарының бетіндегі ауада микроорганизмдер
мүлде аз болады. Құрамында органикалық заттары көп өңделген
топырақтың бетіндегі ауада микроорганизмдер әжептәуір болады.
Сол сияқты құмды аңызақ жел тұратын жерлердегі ауада микробтар
өте аз кездеседі. Тіпті бір жердің ауасының өзінде жауын жауғанға
дейін микробтар көп болса, жауын өткеннен соң едәуір азайып қалады.
Ауаға көтерілген сайын микробтар да азая түседі. Мұндай жағдайда
тіпті үлкен қалалардың үстінен де байқауға болады.
Е.Н.Мишустиннің зерттеуіне қарағанда Москваның үстінде 500м биіктікте
ауаның 500-700 бактерия кездескен. Осындай биіктікте, бірақ Москвадан 5-7 км
дей қашықтықтағы ауа мүлде таза болған.Ауада микроорганизмдерге күннің
ультракүлгін сәулесі күшті әсер етті. Түссіз бактерияларға қарағанда төзімділеу.
Әдетте спора түзбейтін микроорганизмдер төзімсіз болғандықтан спора
түзетіндеріне қарағанда олардың саны да аз болады. Әр түрлі қоғамдық
орындардың да ауасына микробтар саны бірдей болмайды. Бұдан адам көп
жүретін жерлерде және көп қатысатын мекемелер маңындағы ауада
микроорганизмдер көп болатыны көрініп тұр. Жыл мерзіміне байланысты ауа
микроорганизмдерінің саны мен сапасы да өзгерістерге ұшырап отырады.
Олардың ең аз болатын мерзімі қыс, ал көп болатын кезі жаз. Көктем мен күзде
олардың саны аса көп болмайды. Бұл әрине түсінікті. Қыс кезінде қар жер бетін
жауып қалады да шаңның көтерілуіне мүмкіндік бермейді. Ал жаз кезінде жел
шаң-тозаңдармен бірге ауаға микроорганизмдерді ұшырап шығарады. Күз бен
көктем кезінде жауын – шашын жиі болып, көтерілетін шаң-тозаңда аз болады.
Сондықтан бұл мезгілде ауадағы микробтар саны көп болмайды.Ашық жерлерге
қарағанда бөлме немесе үй ауасында микроорганизмдер көп болады. Мәселен,
бөлме ауасының бір текше метріндегі олардың саны 100 мыңға жуық жетеді.
Бөлмеде адам көп болған сайын көтерілетін шаңда көбейеді, микробтар саны
артады. Кейбір ауру туғызатын микроорганизмдер бөлме ауасына таралып, дем
алған адамға жұғады.Бөлме ауасындағы микробтар құрту мақсатында арнаулы
санитарлық-гегиеналық ережелерді сақтау ұсынылады.Сапасы жағынан алғанда
ауа микроорганизмдері түрліше болып келеді. Көбінесе шар тәрізді, олардың
ішінде түрлі пигмент түзетіндері де кездеседі. Сонымен қатар онда спора түзетін
аэробты микроорганизмдер де көп. Ауру тудыратын топтары тек ауасы
ластанған жерде кездеседі, ал далалы және орманды жердің ауасында олар
мүлде болмайды.
Ауа микрофлорасы
Микроорганизмдерге сыртқы
Абиотикалық факторлар – бұл
организмдерді қоршаған
ортаның факторларының
тіршіліксіз орта, яғни оларға әсері.
Микробтарға физикалық және
химиялық факторлармен қатар
организмдер тіршілік ететін
биологиялық факторларда әсер
табиғи ортаның жағдайларын
етеді. Табиғатта олар өзара
жатқызады.
байланысты және бір-біріне
Микроорганизмдерге
тәуелді. Тұрақты экологиялық
климаттық факторлар
жүйеге біріккен тірі
(температура, жарық, ылғал)
организмдерді биоценоз деп
мен ортаның физикалық-
атайды. Олардың әрбіреуіне
химиялық жағдайлары (рН,
популяцияның түрлік және
оттек, осмостық қысым, еріген
сандық қарым-қатынасы тән.
қор заттарының
Әр түрлі ценоздардың ішінде
концентрациясы, сұйық-сұйық
(фитоценоз, зооценоз)
және сұйық-қатты фаза
табиғатта үлкен орын алатыны
шекарасы) әсер етеді.
- микробиоценоз-
Биосфераның абиотикалық
микроорганизмдер бірлестігі.
компоненттері организмдер
Эволюция процесі нәтижесінде
тіршілігін тежеп немесе реттеп
микроорганизмдер және
отырады. Минимум және
олармен жоғары сатылы
максимум арасындағы
организмдер арасында белгілі
диапозон организмдердің
бір түр ішінде топ аралық
тіршілік ету немесе
Организмдердің бір–бірімен әрекеттесуінің
4 негізгі түрлерін ажыратады:

1. Нейтрализм – бір-біріне ешбір әсер
тигізбейді;
2. Кооперативті – екі не одан да көп
организмдер бірлесіп тіршілік етеді және
белгілі бір функцияларын атқарады;
3. Симбиоз – ұзақ уақыт тығыз байланысып,
бір-біріне пайда келтіріп тіршілік етеді.
Симбиоз облигатты не факультативті болуы
мүмкін;
4. Агрессивті – бір организм екінші организмге
зиян келтіріп пайда табады.
Ауадағы бактериялардың жалпы санын
анықтаудың бірнеше тәсілдері бар.

Кротов құралы
Тұндыру тәсілі
арқылы

Микроб сүзгіш
құралын (УМ-1)
пайдалану арқылы
1. Тұндыру тәсілімен
микроорганизмді анықтау.
Бұл тәсілде Петри шыны табақшасына
ерекше стерилді жағдайда 15 мл
шамасында ет пептонды агар немесе ет
пептонды желатин құяды. Бұдан соң
шыны табақшаны зерттейтін орында 5
минут ашып ұстап микробтарды
қондырғаннан кейін, 48 сағатқа 37 0С
температурадағы термостатқа
орналастырады. Соңынан Петри шыны
табақшасында барлық өскен микробтар
санын есептейді.
2.Кротов құралы арқылы
микроорганизмдерді анықтау.
Осы құралдың көмегімен ауадағы микробтардың жалпы санын ғана емес
сондай-ақ ауру тудыратын және санитариялық- көрсеткіштік микробтардың
мөлшерін де анықтауға болады.
Кротов құралы сыртқы қорабтан, оның табаны мен негізінен және
қақпақтан тұрады. Қақпаққа зерттелетін ауаны сорып алу үшін саңылауы бар
плексигластан жасалған қақпақ салынған (1.8- сурет).
Құрал арқылы өткен ауаның мөлшерін есептеп отыру үшін қорабқа вентілі
бар ротаметр бекітілген. Құралдың табанында электрлік мотор орнатылған,
ал оның білігіне /ось/ сыртқа тепкіш желдеткіш бекітілген. Желдеткіштің
ішіне сегіз қалақты қанаттар орналастырған, ол минутына 60 айналым
жасап, қақпақта орналасқан сына сияқты саңлаудан ауа сорады. Қоректі
заты бар Петри шыны табақшасы қораптың жоғары бөлігіне
орналастырылған айналмалы үстелге жайғасытарды. Сына сияқты
саңылаудан келіп тұрған ауа Петри шыны табақшасындағы қоректік заттың
бетіне соқтығып, оған микробтар жабысып қонып отырады.
Ауадағы микроорганизмдердің жалпы санын анықтау кезінде аппараттан 2-
3 минуттың ішінде 50 л ауа өткізеді. Ауа қатты ластанған болса сору мерзімі
бір минутқа дейін азаяды.
3. УМ-1 құралы арқылы ауадағы
бактерияларды сүзіп анықтау.
Зерттеу нүктелерінен аспиратордың
көмегімен резина түтікшеге бекітілген
УМ-1 құралы арқылы (физиологиялық
стерилді ертіндісі бар) 50-100 л ауа
өткізеді. Алынған сүзіндіден Петри
табақшасына I мл алып, үстіне 40-45 0 МПА
қоректік ортасын құйып, температурасы
370 С термостатқа 48 сағатқа қояды.
Өскен колонияны санап, содан кейін
микробтың барлық санын табады.
ың
р
а
6 л
за р а
Н а з ғ ! ! !
ы еет
м е
а х
р

Ұқсас жұмыстар

АУА МИКРОФЛОРАСЫ

Инвазиялық ауруға ұшыраған құс ұшасын ветсан сараптауға арналған

Ластаушы заттарды атмосфераға тастауды бақылау

Қаланың атмосфералық ауасының экологиясы

Қышқылдық жаңбырлар

Қышқылдық жаңбыр

Жоғарғы атмосфераның антропогендік ластануы

Жел эрозиясы

АТМОСФЕРА ҚҰРАМЫ

Алматы облысының экологиялық жағдайы

Пәндер