Бастауыш мектепте қазақ тілі грамматикасын оқыту

Презентация қосу

Бастауыш мектепте қазақ
тілі грамматикасын оқыту.
Қазіргі таңда мемлекеттік тілді оқытуда жаңа идеяларды
әр сабақта жан-жақты қолданып, жаңаша оқытудың тиімді
жолдарын тауып, жүйелі түрде қалыптастыру-заман
талабы. Тіл-халықтың жаны, ұлтымыздың құжаты. Тіл
құрыса, халық та жер бетінен жоғалады.Орыс
сыныптарында оқылатын қазақ тілі пәнінің көздейтін
негізгі мақсаты – оқушыларды белгілі дәрежеде қазақша
сөйлеуге, өз ойын басқаға жеткізе алатын бірудің
сөйлеген сөзін, жазғанын түсіне алатын дәрежеге
жеткізу. ХХІ ғасыр табалдырығын еркін аттаған азат
ұрпаққа тәлім-тәрбие және білім беруді жетілдірудің
басым бағыттарын айқындау педагогика тәжірибесінің
көкейкесті мәселелерінің бірі болып отырғаны анық.
ГРАММАТИКА. ЖАЛПЫ МОРФОЛОГИЯ
ГРАММАТИК
А
терминінің 2
мағынасы

Грамматика
Грамматика - сөз ғылымының
формаларын, сөз зерттеу нысаны,
тіркестерін, сөйлем яғни, бұл – тілдің
түрлерін зерттейтін грамматикалық
лингвистиканың бір құрылымы, тіл
тармағы бірліктерінің өзара
қатынасқа түсу
заңдылықтары,
сол бірліктердің
құрылу ережелері
Мағынасы
жағынан
МОРФЕМАЛАР

Грамматикалық Заттық
морфемалар н/се морфемалар
аффикстер; н/се түбірлер
Түбірге жалғану
сипатына қарай:

Постфикстер
Қолданбайтын тілдер,
мыс., суахили тіліндегі
Префикстер (банту тобы, Шығыс Үндіеуропа т-
Қолданбайтын Африка) етістік де префикс те,
тілдер: түркі т. ж/е формасы wa-ta-si-po-ku- постфикс те
угро-фин
ja (ватасипокуджа) – қолд., бірақ
(Орал тілдері → постфикстерді
угро-фин: а) угор “егер олар келмесе”,
бұтағы (венгер, мұндағы wa – ІІІ ж. ң үлесі басым,
мансы, ханты); ә)
көпше; ta – келер шақ, si мыс., пред
Прибалтика –фин
бұтағы (фин, эстон, –болымсыздық; po – став и тель н
карель, ижор); б) шарттылық; ku – етістік ый (1 префикс,
Пермь бұтағы
префиксі, тек ja – 4 постфикс)
(коми зырян; коми
пермяк, удмурд); в) “келу”, яғни түбір
Волга бұтағы
(мариий; мордов:
морфема.
эрзян, мокшан)
ГРАММАТИКАЛЫҚ
МАҒЫНАЛАРДЫ БІЛДІРУ
ТӘСІЛДЕРІ

СИНТЕТИКАЛЫҚ ТӘСІЛДЕР – АНАЛИТИКАЛЫҚ ТӘСІЛДЕР
грамматикалық мағынаны сөз - грамматиканы сөзден тыс
ішінде білдіретін грамматикалық (сыртында) білдіретін
тәсіл грамматикалық тәсіл

Аффиксация көмекші
(агглютинация сөздер
, фузия), ішкі тәсілі,
флексия, интонация,
қайталау, сөздердің
екпін, орын
супплетивизм тәртібі
Оқушылардың ауызекі сөйлеу тілін, тіл мәдениетін
арттыру мен дамыту, сапалы білім беру – қазіргі кезде
мектеп мұғалімдерінің, тіл мамандарының алдынды
тұрған басты міндеттердің бірі.
Қазіргі заман талабына сай білім беру үрдісі білімді жеке
тұлғаға қарай бағыттай отырып, тұлғаны жан-жақты
дамытуға, шығармашылықпен айналыстыруға жол ашып
отыр. Алайда, осы іс-шаралардың барлығы мұғалімнің
ұйымдастыруы мен шеберлігінің нәтижесінде іске
асырылады.
Ж. Аймауытовтың қазақ тілін оқыту мәселелеріне
қатысты еңбектерін
Қазақ тілін былай топтастыруға болады:
сапалы әрі тиімді оқытуға
байланысты жазылған еңбектер;

Қазақ тілін әріптен бастап үйрету әдісіне
арналған еңбектер;

Қазақ тілін жүйелі түрде оқытуға
бағытталған еңбектер.
Тілді меңгеру үшін баланың ынтасын
жетілдіру – ең маңызды шарт (Ж.А.)
Алдын ала дайындалған сұрақтар арқылы
баланың ынтасын бұру;
Баланың ынтасын арттыратын, қызықты
мағлұматтарды ғана алу;
Баланың ілтипатын қадағалап қоймай,
мұғалімнің өзі де материалды бар
ынтасымен үйрету;
Жаңа материалды баланың бұрыннан
білетін материалдарымен ұштастыра білу;
Тілші С.Жиенбаевтың еңбектері:
“Қазақ тілі методикасы”атты кітабы - қазақ
тілін оқыту әдістемесіне қатысты
жарияланған тұңғыш зерттеу.
Орыс мектебінде қазақ тілін оқыту
әдістемесі, соның ішінде тіл дамыту,
сөйлеуге үйрету, арнайы тақырыппен
жұмыс, сабақ беру әдісі сияты мәселелерді
сөз еткен.
Назарларыңы
зға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Бастауыш сыныпқа сан есімді оқыту

Бастауыш сыныптарда қазақ тілі пәнінен мазмұнды суреттермен жұмыс

Әліппеден жаңа сөздерді оқыту

Бастауыш мектепте сөз таптарын оқытудың тиімді әдіс - тәсілдері

Бастауыш сыныптың қазақ тілі сабақтарында оқытудың көрнекілік әдісін жүзеге асыру жолдары

Ғали Бегалиевтің әдістемелік мұралары

ҚАЗАҚ ТІЛІ САБАҚТАРЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУ

Қазақтың тәлім - тәрбиесі

Бастауыш сыныпта етістікті оқыту тәсілдері

Бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу тілі

Пәндер