Бастауыш мектепте қазақ тілі грамматикасын оқыту

Бастауыш мектепте қазақ тілі грамматикасын оқыту.

Қазіргі таңда мемлекеттік тілді оқытуда жаңа идеяларды әр сабақта жан-жақты қолданып, жаңаша оқытудың тиімді жолдарын тауып, жүйелі түрде қалыптастыру-заман талабы. Тіл-халықтың жаны, ұлтымыздың құжаты. Тіл құрыса, халық та жер бетінен жоғалады. Орыс сыныптарында оқылатын қазақ тілі пәнінің көздейтін негізгі мақсаты - оқушыларды белгілі дәрежеде қазақша сөйлеуге, өз ойын басқаға жеткізе алатын бірудің сөйлеген сөзін, жазғанын түсіне алатын дәрежеге жеткізу. ХХІ ғасыр табалдырығын еркін аттаған азат ұрпаққа тәлім-тәрбие және білім беруді жетілдірудің басым бағыттарын айқындау педагогика тәжірибесінің көкейкесті мәселелерінің бірі болып отырғаны анық.

ГРАММАТИКА

терминінің 2 мағынасы

ГРАММАТИКА. ЖАЛПЫ МОРФОЛОГИЯ

Грамматика - сөз формаларын, сөз тіркестерін, сөйлем түрлерін зерттейтін лингвистиканың бір тармағы

Грамматика ғылымының зерттеу нысаны, яғни, бұл - тілдің грамматикалық құрылымы, тіл бірліктерінің өзара қатынасқа түсу заңдылықтары, сол бірліктердің құрылу ережелері

ГРАММАТИКАЛЫҚ МАҒЫНАЛАРДЫ БІЛДІРУ ТӘСІЛДЕРІ

СИНТЕТИКАЛЫҚ ТӘСІЛДЕР - грамматикалық мағынаны сөз ішінде білдіретін грамматикалық тәсіл

АНАЛИТИКАЛЫҚ ТӘСІЛДЕР - грамматиканы сөзден тыс (сыртында) білдіретін грамматикалық тәсіл

Аффиксация (агглютинация, фузия), ішкі флексия, қайталау, екпін, супплетивизм

көмекші сөздер тәсілі, интонация, сөздердің орын тәртібі

Оқушылардың ауызекі сөйлеу тілін, тіл мәдениетін арттыру мен дамыту, сапалы білім беру - қазіргі кезде мектеп мұғалімдерінің, тіл мамандарының алдынды тұрған басты міндеттердің бірі.

Қазіргі заман талабына сай білім беру үрдісі білімді жеке тұлғаға қарай бағыттай отырып, тұлғаны жан-жақты дамытуға, шығармашылықпен айналыстыруға жол ашып отыр. Алайда, осы іс-шаралардың барлығы мұғалімнің ұйымдастыруы мен шеберлігінің нәтижесінде іске асырылады.

Ж. Аймауытовтың қазақ тілін оқыту мәселелеріне қатысты еңбектерін былай топтастыруға болады:

Қазақ тілін сапалы әрі тиімді оқытуға байланысты жазылған еңбектер;

Қазақ тілін әріптен бастап үйрету әдісіне арналған еңбектер;

Қазақ тілін жүйелі түрде оқытуға бағытталған еңбектер.

Тілді меңгеру үшін баланың ынтасын жетілдіру - ең маңызды шарт (Ж. А. )

Алдын ала дайындалған сұрақтар арқылы баланың ынтасын бұру;

Баланың ынтасын арттыратын, қызықты мағлұматтарды ғана алу;

Баланың ілтипатын қадағалап қоймай, мұғалімнің өзі де материалды бар ынтасымен үйрету;

Жаңа материалды баланың бұрыннан білетін материалдарымен ұштастыра білу;

Тілші С. Жиенбаевтың еңбектері:

“Қазақ тілі методикасы”атты кітабы - қазақ тілін оқыту әдістемесіне қатысты жарияланған тұңғыш зерттеу.

Орыс мектебінде қазақ тілін оқыту әдістемесі, соның ішінде тіл дамыту, сөйлеуге үйрету, арнайы тақырыппен жұмыс, сабақ беру әдісі сияты мәселелерді сөз еткен.