Қазақ тілінің синтаксистік жүйесін оқыту

Презентация қосу

Қазақ тілінің синтаксистік
жүйесін оқыту
А.Байтұрсыновтың қазақ тілі синтаксисі туралы
тұжырымдары оны оқыту жөніндегі соны пікірлер болып
табылады. Тілші синтаксистің теориясын бір жүйеге
түсірумен қатар, оны меңгертудің жолдарын ұсынды.
«Ауыздан шыққан сөздің бәрі сөйлем бола бермейді,
айтушының ойын тыңдаушы ұғарлық даражада түсінікті
болып айтылған сөздер ғана сөйлем болады» деп,
сөйлемнің қатысымдық қызметін айқындады
Осымен байланысты Қоғам
Тілді оқытуда оның тілді адамдар
тілдік қарым-қатынаста арасындағы әлеуметтік
дамуындағы
қолданылу дәрежесі қарым-қатынастың өзгерістер жеке
мен сипатына, құралы ретінде ғылым саласы
әлеуметтік- қарастыру етек алды. ретіндегі тіл
психологиялық мәніне Адам мен оның тілін
көңіл бөлінді. Әдіскер- әлеуметтік аспектіде біліміндегі жаңа
ғалымдар ана тілінің өзара байланыстырып, бағыттардың
тек қатысымдық адамның әлеуметтік туындауына әсер
қызметін ғана рөлі, тілі, мамандығы
айқындап қоймай, оның және қандай әлеуметтік
етсе, өз кезегінде
баланы жеке тұлға топқа жататындығы, сол өзгерістер
ретінде идиологиялық оның оқыту
қалыптастырудағы тәуелділігі т.б. арқылы жүйесін де
мәніне баса назар тілдік тұлғаны
аудара бастады. анықтауға басымдылық жаңартуды қажет
берілді. етеді.
Синтаксисті қатысымдық-танымдық тұрғыдан оқыту мәселесі
Синтаксисті оқытуда тілдік
қатынас пен танымдық
лингвистика теорияларының
алатын орнықазақ тілі синтаксисін
қатысымдық-танымдық
тұрғыдан оқыту екі
Танымдық лингвистика мақсатты көздей отырып
адам санасында жүйеленді: синтаксисті
сақталған білімнің қатысымдық тұрғыдан
коммуникацияда тілдік оқыту оны басқа ғылым
таңбалар арқылы Яғни тіл – адамның салаларымен байланыста
бейнеленуін қарастырады. дүниетанымын танытатын меңгертуді, қатысымдық
Адамзат үшін ақиқат ақпараттық-танымдық бірліктердің мәнін
дүние біреу болғанымен, күрделі құрылым. Ол айқындауды, оның
оны түсіну, тану, сол оқушысы ойлауы, санасы, синтаксисті оқытуда
дүниенің біртұтас бейнесін пайымдауымен тығыз алатын орнын зерделеуді,
санада қалыптастыру байланысты. оны сөйлесім әрекеті
әрекеттері әр адамда, әр арқылы іске асыруды
ұлтта әр түрлі деңгейде, мақсат етсе, танымдық
сан алуан тұрғыдан оқыту
интерпретацияда беріледі. синтаксисті танымдық
әрекет пен танымдық
іскерлік арқылы
меңгертуді көздеді.
Синтаксистің Синтаксистің Синтаксис тұлғалары-
Қ/с бөлімдері тұлғалары ның өзара байланысы

1 Сөз бен оның
формасының
Сөз бен оның
формасы
Барлық синтаксистік
тұлғаларды жасауға
синтаксисі қатысады.

2 Сөз тіркесі
синтаксисі
Сөз тіркесі Жай сөйлемді құрауға
қатысады.жеке сөзден
және оның формасынан
тұрады.

3 Жай сөйлем
синтаксисі
Жай сөйлем Құрмалас сөйлем мен
күрделі синтаксистік
тұтастық құруға қатысады.

4 Құрмалас
сөйлем
Құрмалас сөйлем Күрделі синтаксистік
тұтастық құруға қатысады.
синтаксисі Жай сөйлемдерден тұрады.

5 Мәтін
синтаксисі
Күрделі синтаксистік
тұтастық
Жай сөйлем мен құрмалас
сөйлемнен тұрады.
Синтаксис

Сөз тіркесінің Сөйлемнің
синтаксисі синтаксисі

Сөздердің өзара тіркесу
қабілеттілігі, тіркесу Сөйлемнің құрылу
тәсілдері мен формалары, принциптері, сөйлемнің
сөз тіркестерінің құрамы, құрамы, олардың түр-
олардың түр-түрі түрі қарастырылады.
қарастырылады.
Сөйлем синтаксисі типтері

і
сис
і
ис

так
кс Жақты
та

ин
Салалас
н

мс
Жақсыз
си

құрмалас

ле
ме

өй
йл

Толымды

сс
сө

Сабақтас

ла
ай

Толымсыз құрмалас

а
Ж

рм
Құ
Атаулы
Қазақ тілі синтаксисін тіл білімінің жеке саласы
ретінде дәстүрлі оқыту. Синтаксисті оқыту
мәселелері Ә.Хасенов, А.Әбілқаев, Ш.Әуелбаев
және т.б. ғалымдардың еңбектерінен бастау алады.
И.Ұйықбаев «грамматикалық ережелерді білмеу,
сөйлемдегі мағыналық қарым-қатынастарды
түсінбеу орфографиялық қателерге» соқтыратынын
дәлелдеп, диктанттың түрлеріне, олардың
атқаратын рөліне тоқталып, сызбалар мен
үлестірме қағаздарды ұтымды қолданудың
жолдарын ұсынады

Ұқсас жұмыстар

Балалардың тілін дамыту жүйесіндегі лексикалық, синтаксистік, стилистикалық жаттығулардың маңызы

Шығармашылық тапсырмалар

Латын тілінің тарихы және ғылымдағы маңызы

ЖАЗБАША СӨЙЛЕУ ТІЛІНІҢ БҰЗЫЛУЫ

Бастауыш сыныптарда қазақ тілі сабағында фонетиканы оқыту

Балалардың тілін дамыту жүйесіндегі лексикалық, синтаксистік, стилистикалық жаттығулардың маңызы туралы ақпарат

Бала тіліндегі грамматикалық қателердің сипаты

СӨЗДІҢ ФУНКЦИОНАЛД

Трансляция түсінігі. Формальды тілдер түсінігі. Формальды тілді сипаттаудың қатаң тәсілдері және метатіл туралы түсінік

Жай сөйлемді оқыту әдістемесі

Пәндер