1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс

Презентация қосу

Қазақстан тарихы. 8 сынып.

Сабақ тақырыбы:
1837-1847 жылдардағы
Кенесары Қасымұлы бастаған
көтеріліс

Тарих пәнінің мұғалімі:
Молдатаева Рыскүл
Ашық сабақтар
Сабақ мақсаты:
Білімділік: Оқулықтан тыс қосымша тарихи шығармалар,
тарихи құжаттар мен деректерден ұлт-азаттық қозғалыстың алғы
шарттарын, сипатын, ерекшелігін, мақсатын ашып көрсете
отырып, Кенесары Қасымұлы өзі батыр, өзі хан, өзі көсем, өзі
дипломат халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін күрескен
мемлекет қайраткері екендігін, “ұлт-азаттық қозғалыс”,
“тәуелсіздік” ұғымын қалыптастыру, жан-жақты талдай білуге
баулу.
Дамытушылық: 1837–1847 жылдары Кенесары бастаған ұлт-
азаттық қозғалыс тақырыбын қортындылай келіп, түйіткілдерді
сұраққа жауап беру барысында оқушыларды әлеуметтік –
экономикалық және саяси дамудың тарихи құбылыстардың
күрделі кешендері талдай білуге және олардың арасындағы
байланыстарды айқындай білуге, идеологиялық құбылыстардың
таптық мәнін аша білуге баулу.
Тәрбиелік: Халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін
күрескен Кенесарыдай батырдың ерлігін дәріптей отырып,
оқушылардың ұлттық сана – сезімін жеріне, еліне деген
сүйіспеншілігін арттыру, патриоттық тәрбие беру, өз көзқарасын
Ашық сабақтар
Қазақ дейтін бастау үшін бар көшті,
Елі үшін жорық жасап жан кешті.
Бөгенбай да, Қабанбай да, Абылай,
Тәуелсіздік жолын іздеп жан кешті.

Ашық сабақтар
Әбілқайыр
(1680-1748)
Ашық сабақтар
1726 жылы Ордабасындағы халық жиналысында қазақ
жасақтарының қолбасшысы болып сайланады. Ашық сабақтар
Абылай хан (1711-1781)

Ашық сабақтар
Абылай хан, Әбілмансұр – қазақ халқының ұлы ханы,
қолбасшы және дипломат. Абылай – Жәңгір ханның бесінші
ұрпағы. Абылай 20 жасында хан майданда ерлігімен
танылады. 1730 -1733 жылдар аралығында болған бір
ұрыста үлкен әкесінің аруағын шақырып, жауға
“Абылайлап” шапқан Әбілмансұр жеңісті ұрыстан соң, Орта
жүздің сұлтаны деп танылады, қазақ даласындағы ең
беделді әміршілердің біріне айналады. Әбілмансұр есімі
ұмытылып, Абылай атанады. 1771 жылы Абылай
Түркістанда бүкіл Қазақ Ордасының ханы ретінде ақ киізге
көтерілді. Қытай императоры, Жоңғария хандығы, Орта
Азия мемлекеттері Абылайды бүкіл қазақ халқының ханы
деп ресми түрле таныса, оның беделінен сескенген Ресей
мемлекеті Орта жүз ханы ретінде ғана құрмет көрсетіп
отырған. Қазақ Ордасын бөлшектеуді көздеген. Бұл кезеңде
Абылай Қазақ хандығының күшін біріктіріп, әскери
жағынан қуатты мемлекетке айналдырады. Ашық сабақтар
Сырым Датұлы
(1712-1802)

Ашық сабақтар
Ашық сабақтар
Кенесары Қасымұлы

Кенесары Қасымұлы –(1802-1847)
хан, қазақтардың патшалық Ресей
мен Қоқан хандығына қарсы ұлт-азаттық қозғалысының
басшысы. Ашық сабақтар
Ашық сабақтар
Ашық сабақтар
1.Көтерілістің
себептері, мақсаттары 20 30 40
2. Хан Кене

3. Көтерілістің барысы 20 30 40
4. Көтерілістің
жеңілу себептері

Ашық сабақтар
Көтерілістің себептері

Ашық сабақтар
Қозғаушы күштері, сипаты

Ашық сабақтар
Көтерілістің басты
мақсаттары

Ашық сабақтар
Кенесары Қасымұлы –
батыр, қолбасшы,
мемлекет қайраткері

Ашық сабақтар
Қазақ
хандығының қалпына
келтірілуі

Ашық сабақтар
Ханның алым-салық және
сауда саттық саясаты.

Ашық сабақтар
Көтерілістің басталуы

Ашық сабақтар
Қарулы күштердің құрылуы.
Патша үкіметінің жазалау
әрекеттері.

Ашық сабақтар
Долгов және Герн
елшілерінің Кенесары
ордасына келуі

Ашық сабақтар
Кенесарының Қоқан хандығымен
күресі және ұлы жүз аумағына
шегінуі

Ашық сабақтар
Көтерілісшілердің
Қырғыз жеріндегі
қыймылдары

Ашық сабақтар
Көтерілістің жеңілу себептері,
тарихи маңызы

Ашық сабақтар
Кенесары Қасымұлының
өмірі мен қызметі болашақ
ұрпаққа өшпес өнеге.
• Деректер көзімен.
көзімен.

Ашық сабақтар
Тұлғаны таны
• 1382 жылы Алтын орданың ханы
Тоқтамыс Мәскеуді өртеп жіберді. Оның
мақсаты елінің билігін нығайтып,
қарсыластарының алдында күштілігін
дәлелдеу. Арада 500 жылдай уақыт
өткеннен кейін тағы бір қала Мәскеудің
күйін кешті.
• Сұрақ:Өртенген қай қала? Оны өртеген
адамның мақсаты қандай?
Ашық сабақтар
• Жауабы:
• Ақмола бекінісі. 1838
жылы 26 мамырда
Кенесары Қасымұлы
патшаның отарлау
сайысатына
қарсылығын осылай
бастады.

Ашық сабақтар
• Аблай ханның ұрпағы, тарих
ғылымының докторы. “ХІХ ғасырдың
20-40 жылдарындағы Қазақстан” –
деген еңбегінде Кенесары Қасымұлы
бастаған көтерілісті ашып жазғаны
үшін 25 жылға бас бостандығынан
айырылған кім?

Ашық сабақтар
• Жауабы:
• Ермұхан Бекмаханов

Ашық сабақтар
• Ол өз кезінде өте білімді, Түркістан
қаласы маңындағы Қарнақ
медресесінде білім алған. Өз
замандастарының айтуынша аласа
бойлы, өте жігерлі адам болған.
Ш.Уалихановтың мәліметі бойынша
• 12 әйелі, 30 баласы, 40 қызы
болған. Жоңғарлардың атақты
қонтайшысы Қалдан-цереннің
баласымен жекпе-жекте жеңіп оны
өлтірген

Ашық сабақтар
• Жауабы:
• Аблай хан.

Ашық сабақтар
Цифрлар сөйлейді
1.1837-1847ж.ж 1. 1783-1797ж.ж 1.1773-1775 ж.ж
2.1822ж 2. 1824 ж 2.1802 ж
3.1837 ж 3. 1841 ж 3. 1843 ж
4.1838 ж тамыз 4. 1841 ж 4. 1845 ж ақпан
5. 1838 ж 5. 1840 ж 5. 1842 ж
6. 1847ж 6. 1844 ж 6.1842 ж
7. 20 мың 7. 300 7. 10 мың

Ашық сабақтар
Бекіту

І топ:
Кенесары Қасымұлы көтерілісінің
себептері неде?
ІІ топ:
Кенесары Қасымұлы көтерілісіні
мақсаты неде?
ІІІ топ:
Кенесары Қасымұлы көтерілісіне
кімдер қатысады?
Ашық сабақтар
1. Патша үкіметі 2. Хан билігінің
жерлерді жаппай жойылуы
тартып ала бастады наразылық туғызды

Көтерілістің
себебтері

3. Алым- салық 4. Патша үкіметінің әскери
түрлері көбейе түсті отрядтары шабуыл жасап
күн көрсетпеді

Ашық сабақтар
1. Жерлерді 2.Округтерді
өздеріне қайтару тарату

Көтерілістің
мақсаты

3. Алым-салықтарды
жою

Ашық сабақтар
Қозғаушы
күштер:

Старшындар
Қарапайым Батырлар
Билер,
көшпелелер жетекшілік етті
Сұлтандар

Ашық сабақтар
қазақ

поляктар орыс

Ұлттық
құрамы.
түркмен башқұрт

қарақалпақ Өзбек

Ашық сабақтар
Сөздердің мағнасын аш.
• Зекет
• Ұшыр
• Баж салығы
• Мыңбасылар
• Айырым

Ашық сабақтар
• Зекет- мал өсірушілерден
алынатын салық
• Ұшыр- диқандардан алынатын
салық
• Баж салығы-көпестердің сауда
кереуендерінен алынатын салық
• Мыңбасылар ерекше көзге түскен
сарбаздар
• Айырым- хан әскері.

Ашық сабақтар
Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты.
“Венн диаграммасы”
Кенесары Қасымұлы бастаған Сырым Датұлы бастаған
көтерілістің көтерілістің

Кіші жүзді - Еділ-Арал
Феодалдық топтардың
теңізін қамтыған
Кенесарыны қолдамауы
Отаршылдық Қазақ феодалдарының
Қоқандықтардың езгіге қарсы арасындағы алауыздық
тепкісіндегі қазақтарды бағытталған және ру аралық
азат ету. Қазақ шаруалары, қайшылықтар
билер, старшындар
Бүкіл Қазақстанды Қазақ өлкесіндегі Еділдің шығысындағы ірі
қамтыған ұлт-азаттық ең ұзақ халықтық сипаттағы
қозғалыс көтерілістер қозғалыс.

Қазақ өлкесіндегі ең Қазақ өлкесіндегі ең ұзақ
ұзақ көтеріліс 10 жылға көтеріліс 14 жылға
созылды созылды.

Ашық сабақтар
Қорытынды

1847 ж. қырғыз
манаптарының
әскерімен
Ашық сабақтар
ПАРИЖ, 22 қараша (Синьхуа) –
Бейсенбі күні Халықаралық көрмелер
бюросы Қазақстанның елордасы
Астананы Халықаралық ЕХРО-2017
көрмесін өткізу сайысында жеңіске
жеткенін жариялады.

Ашық сабақтар
Үйге тапсырма:
Кенесары Қасымұлының өмірімен
байланысты қосымша мәліметтер
оқып келу.

Ашық сабақтар

Ұқсас жұмыстар

1837-1847жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс

1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс туралы ақпарат

Көтерілістің басталу

1837-1847 жылдардағы Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс туралы

Кенесары Қасымұлының Қоқан хандығымен күресі

XVIII-XIX ғ. ұлт-азаттық көтерілістер

Көтерілістің себептері

Көтерілістің басты Қазақ шаруалары

КІШІ ЖҮЗДЕГІ ЖОЛАМАН ТІЛЕНШІҰЛЫ БАСТАҒАН ҚОЗҒАЛЫС

Патша үкіметі

Пәндер