ПРОТОПЛАСТАРДЫ БӨЛІП АЛУ

Презентация қосу

ПРОТОПЛАСТАРДЫ БӨЛІП
АЛУ

ОРЫНДАҒАНДАР:
ШӘМШІ НАЗЕРКЕ
ШАТАНОВА ФАТИМА
ЫДРЫС МӨЛДІР
ӘБДІҚАЛЫҚОВА ШОЛПАН
ЖОСПАР
1)ПРОТОПЛАСТАР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ
МӘЛІМЕТ
2)ПРОТОЛАСТАРДЫ БӨЛІП АЛУ ЖОЛДАРЫ
3)ГИБРОДОМАЛАР ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ
МӘЛІМЕТ
4)ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Протоплас – ферменттердің әсерімен немесе
механикалық әдістермен қабығы түгел
жойылған өсімдік жасушасы. Ағылшын
ғалымы Э.Кокинг 1960-шы жылдардың
басында жасушаның ішіндегі протопласты
зақымдамай тірі күйінде бөліп алу әдісін
жете зерттеп дайындады. Ол қызанақ
тамырларының ұштарын, зең
саңырауқұлақтар өсірген ортасына бөліп
шығарған гидролиздік ферменттерімен
өңдеп, протопластарды ферменттік
әдісімен бөліп алды.
Протопластарды бөлу кезінде
аэрацияның маңызы зор.
Сондықтан ортаны
араластыратын жабдықтар
қолданылады немесе
ферменттік ерітінді түбіне
ғана құйылған Петри
табақшасында бөліп шығарады.
Протопластарды бөлу кезінде
аэрацияның маңызы зор.
Протопластарды ала көлеңкеде немесе
қараңғыда бөліп алады. Ферменттік
ерітіндіде инкубация уақыты
ферменттердің үйлесуіне, рН және
температураға байланысты.
1-2 сағаттан 15-16 сағатқа дейін
барады. Әрбір нақтылы ұлпа үшін ең
тиімді температурамен өңдеу
уақытын жеке іріктеп алу қажет.
Температура әр деңгейде болады,
мысалы бидайға 14°С болса, қызанаққа
27°С.
14°C

27°C
Протопластарды агары бар
қатты ортада да өсіруге
болады .Ол үшін
протопластар сцуспензиясын
1,2 процент агары бар жылы
(45 градус С ) көлемі бірдей
ортамен араластырады.Орта
суып қатқан соң оның ішіндегі
протопластар бір-бірінен
алыстау болып бекітіліп
орналасып қалады.Осы агарда
орнықтыру әдісі
протопластардың әр-
қайсысының өсуін жеке
бақылап отыруға мүмкіндік
береді
1978жылы украйн ғалымы Ю.Ю.Глеба жеке
протопластарды қоректік ортаның көлемі 1мкл дейін
микротамшыларда өсіру әдісін жете зерттеп дайындады
және өзінің зерттеу жұмысында осы әдісті нәтижелі
қолданды.Осындай көлемдегі микротамшыда бір клетка
болса,онда клетка көлемінің ара-қатнасы әдеттегі
өсіргендей тығыздығы 1милилитрде 104 клеткасы бар
суспензиямен бірдей болады.
Протопластардың саны Фукс-Розенталь
камерасында есептеледі.
Протопластың тығыздығы
(суспензияның 1 мл-дегі саны)
суспензияның маңызды сипаттамасы.
Егер ұлпаның немесе өсірілген
жасушалардың ылғалды массасының 1
граммынан 1х тен 5х дейін тіршілікке
икемді протопластар шықса, онда
протопластар жақсы бөлініп алынды
деп есептеледі.
Протопластардың саны Фукс-Розенталь
камерасында есептеледі.
Қазіргі уақытта протопластарды бөліп алу үшін
ферменттердің қоспасын пайдаланады.Бұл қоспаның
құрамында ферменттердің үш түрі болады:олар
пектиназа,целлюлоза,гемицеллюлаза.Олар клетка
қабығының негізгі компо-ненттерін ыдыратады.Бұл
ферменттерді кейбір бактериялар мен саңырауқұлақтар
өздерін өсірген сұйық ортаға бөліп шығарады,сонымен
қатар оларды ұлудың ас қорыту сөлінен бөліп алады.

Целлюллюлаза Гемицеллюлаза Пектиназа
Целлюлоза
Целлюлоза (лат. cellula — клетка), полиглюкопираноза, (C6H10O5)n — негізгі
құрам бөліктері өсімдіктер жасушаларының қабығын түзетін үлкен
молекулалы көмірсу (полисахарид). Целлюлоза өсімдік тіндеріне мех. беріктік,
серпімділік қасиет береді. Ол өсімдіктерде қарапайым көмірсулардан күрделі
биохим. синтез нәтижесінде түзіледі. Целлюлоза макромолекуласының
қарапайым бунақтары C6H10O5 — глюкоза ангидриді (глюкопираноза) болып
саналады. Целлюлоза негізінен кейбір өсімдіктер талшықтарының құрамында
болады, мыс., мақта талшығында (97 — 98 ), ағашта (40 — 50 ), тінді дақыл
талшықтарында (зығырда және талшықты көп жылдық өсімдік — қытай
қалақайында 80 — 90 ), бір жылдық өсімдік сабақтарында (қамыс, жүгері, астық
тұқымдастарда 30 — 40 ), т.б. көп.
Протопластардан регенерант
өсімдіктер шығару.
Ең бірінші болып 1971 жылы Такебе протопластарды нәтижелі өсіріп
олардан өсімдіктерді шығаруға болатынын дәлелдеді.Лайықты жағдайда
протопластарда клетка қабығын қайта түзіп,кәдімгі нағыз клеткаға
айналады.Электрондық микроскоп көрсеткеніндей протопластардың
сыртқы қабатында 10-20 минут өткен соң бірінші целлюлозаның
микрофибрильдері пайда болады,ал 20 сағаттан кейін олар қабықтың
тығыз торын түзеді.Клетка қабығының плазмалеммамен байланысының
бұзылуы,шамасы,бірден қабықты қайта құру механизмін іске қосады.
Протопласткөне грекше: πρῶτος — «алғаш» + πλαστός —
өсімдік клеткасы (қабыгынан басқа) ішіндегі заттарының
жалпы атауы. Протопластқа клетканың структуралық
жүйесі — цитоплазма, клетканың зат алмасу процесіне
қатысты маңызды құрамы — ядро, ақуыздық заттар —
пластидтер, митохондрилер жатады. Цитоплазмада бүл
органеллалардан басқа физиологиялық маңызы зор ұсақ
органеллалар да болады. Бұған Голъджи аппараты,
эндоплазмалық тор, рибосома, сферосома т. б. органеллалар
жатады. Жалпы алғанда Протопласт кілегейге үқсас,
химиялық құрамы органикалық және органик. емес заттар
ңосылысы, бүнда клетканың тірі компоненттері орналасады,
зат алмасу процесі өтеді. Протопласт элементтерін екі
топқа бөлуге болады. Бұның бірі — ядро, цитоплазма және
оның құрамдары, екіншісі—цитоплазма емес немесе
эргастикалық (метоболит) заттар. Ядро мен ңитоплазма
және бұлардың құрамдары клетканың тірі бөлігін, ал
эргастикалық заттар тірі емес бөлігін құрайды.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Ағелеуов Е. және т.б. Ботаника, өсімдіктер анатомиясы мен

морфологиясы. Алматы, «Санат» 1998.

2. Әметов Ә.Ә. Ботаника. – Алматы, 2004.

3. Мұсақұлов Т. Ботаника. – Алматы, 1975.

Ұқсас жұмыстар

Жасушалық инженерия

Өсімдік клеткаларын өсіру

МЕДИЦИНАДАҒЫ ЖАСУШАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ. РЕПРОДУКТИВТІ ТЕХНОЛОГИЯЛАР (ЭКСТРАКОРПОРАЛДЫҚ ҰРЫҚТАНДЫРУ (ЭКҰ). КЛЕТКАЛАРДЫ КЛОНДАУ

Сомалық будандардың ядролық геномының генетикалық құрылысы

Қоректік орта

Ферменттерді бөліп алу

Санның цифрларымен жұмыс

Ферменттерді бө ліп алу

Күріштен жарма өндіру

Әртүрлі фармакологиялық топтарға жататын препараттарды бөліп алу үшін эқстракциялық препараттардың өндірісінде өсімдік және жануарлық шикізатты кешенді түрде пайдалану

Пәндер