ӨСІМДІКТЕРДІҢ ГЕНДІК ИНЖЕНЕРИЯСЫ

Презентация қосу

ӨСІМДІКТЕРДІҢ
ГЕНДІК
ИНЖЕНЕРИЯСЫ
ГЕНДІК ИНЖЕНЕРИЯ
Гендік инженерия
-
рекомбинантты
ДНК-ларды
жасап, оларды
басқа тірі
клеткаларға
енгізуді айтады.
Шаруашылықтағы
гендік инженерия
ӘДІСТЕРДІҢ КӨМЕГІМЕН ТҮРАРАЛЫҚ КЕДЕРГІЛЕРІ ЖОҚ,
ТҰҚЫМ ҚУАЛАЙТЫН ҚАСИЕТТЕРІ ӨЗГЕШЕ, ТАБИҒАТТА
КЕЗДЕСПЕЙТІН ЖАҢА ГЕНДЕР АЛУ; МОЛЕК.
БИОЛОГИЯНЫҢ БІР САЛАСЫ. ГЕНДІК ИНЖЕНЕРИЯ ӘР
ТҮРЛІ ОРГАНИЗМДЕР ГЕНОМЫНЫҢ БӨЛІГІНЕН
РЕКОМБИНАТТЫ ДНҚ ҚҰРАСТЫРУМЕН ҚАТАР, ОЛ
РЕКОМБИНАТТЫ МОЛЕКУЛАЛАРДЫ БАСҚА АҒЗА
ГЕНОМЫНА ЕНГІЗІП, ЖҰМЫС ІСТЕУІН
(ЭКСПРЕССИЯСЫН) ҚАМТАМАСЫЗ ЕТЕДІ. ГЕНДІК
ИНЖЕНЕРИЯДАҒЫ ТҰҢҒЫШ ТӘЖІРИБЕНІ 1972 Ж.
АМЕРИКАН БИОХИМИГІ Т. БЕРГ (НОБЕЛЬ СЫЙЛ.
ЛАУРЕАТЫ) ІСКЕ АСЫРДЫ. ОЛ МАЙМЫЛДЫҢ ОННОГЕН
ВИРУСЫ SV-40-ТЫҢ ТОЛЫҚ ГЕНОМЫН, БАКТЕРИОФАГ —
L ГЕНОМЫНЫҢ БІР БӨЛІГІН ЖӘНЕ Е. COLІ
БАКТЕРИЯСЫНЫҢ ГАЛАКТОЗА ГЕНІН БІРІКТІРУ АРҚЫЛЫ
РЕКОМБИНАНТТЫ (ГИБРИДТІ) ДНҚ АЛДЫ.
АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНДА ӨСІМДІКТІҢ
АТМОСФЕРАЛЫҚ АЗОТТЫ ӨЗІНЕ ЖИНАҚТАП
АЛУЫ — ҮЛКЕН МӘСЕЛЕ. ОСЫҒАН
БАЙЛАНЫСТЫ 1970 ЖЫЛДАРЫ АЗОТТЫ
ФИКСАЦИЯЛАУҒА ҚАБІЛЕТІ ЖОҚ ПІШЕН
ТАЯҚШАСЫНА АЗОТТЫ ЖИНАҚТАЙ АЛАТЫН,
БАСҚА БІР БАКТЕРИЯНЫҢ ГЕНІ САЛЫНЫП,
АЗОТТЫ ЖИНАҚТАУ ҚАСИЕТІНЕ ИЕ БОЛДЫ.
МЕД. САЛАСЫНДА ЖАҢА ГЕНДЕРДІ ЕНГІЗУ
АРҚЫЛЫ ТҰҚЫМ ҚУАЛАЙТЫН АУРУЛАРДЫ
ЕМДЕУГЕ БОЛАДЫ. ҚАЗІРГІ КЕЗДЕ АУРУ
АДАМДАРДАН ЗАТ АЛМАСУДЫҢ 1000-НАН АСА
ӘР ТҮРЛІ ТҰҚЫМ ҚУАЛАЙТЫН ӨЗГЕРІСТЕРІ
ТАБЫЛҒАН.
Өсімдіктердің гендік
инженериясы саласында бірінші
жүмыстар in vitro өсірілетін
жасушалармен 1980 жылы
жүргізілген. 1983 жылы алдымен
күнбағыстың трансгендік каллусы,
кейін сол каллустан табиғатта
мүлдем болмаған санбин өсімдігі
алынады.
.
Санбин (ағ.sunflower - күнбағыс, bean-
бұршақ) деген ол геномында
бұршақтың белогы фазеолинді
кодтайтын гендері бар күнбағыс
өсімдігі еді. Гендік инженерия
гендерді тасымалдау тәсілі ретінде
болашақта екпе өсімдіктердің
селекциясының тиімді аспабы бола
алады. Қазіргі кезде гендік инженерия
алғашқы қадамдарын басып,екпінді
дамып келеді
Гендік инженерияның жұмысы
мынадай кезеңдерден тұрады:
1 Басқа организмге көшірілетін құрылымдық
генді алу;
2 Оны вектордың құрамына енгізу, яғни
рекомбинанттық ДНҚ жасау;
3Рекомбинанттық ДНҚ – ын өсімдік
жасушасына тасымалдау;
4 Өсімдік клеткаларында бөтен ДНҚ – ның
экспрессиясын талдау;
5 Геномы өзгерген жеке жасушалардан
регенерант өсімдігін алу.
Гендік инженерия - молекулалық және
клеткалық генетиканың қолданбалы
саласы. Белгілі қасиеттері бар генетикалық
материалдарды In vitro жағдайында алдын-
ала құрастырып, оларды тірі клеткаға
енгізіп, көбейтіп, зат алмасу процесін
өзгеше жүргізу. Бұл әдіспен организмдердегі
генетикалық информацияны көздеген
мақсатқа сай өзгертіп, олардың геномдарын
белгіленген жоспармен қайта құруға
болады.
КЛЕТКАЛЫҚ ГЕНЕТИКАНЫҢ ҚОЛДАНБАЛ
Ы САЛАСЫ. БЕЛГІЛІ ҚАСИЕТТЕРІ
БАР ГЕНЕТИКАЛЫҚ МАТЕРИАЛДАРДЫ IN
VITRO ЖАҒДАЙЫНДА АЛДЫН-АЛА
ҚҰРАСТЫРЫП, ОЛАРДЫ ТІРІ КЛЕТКАҒА
ЕНГІЗІП, КӨБЕЙТІП, ЗАТ АЛМАСУ
ПРОЦЕСІН ӨЗГЕШЕ ЖҮРГІЗУ.
БҰЛ ӘДІСПЕН ОРГАНИЗМДЕРДЕГІ
ГЕНЕТИКАЛЫҚ ИНФОРМАЦИЯНЫ
КӨЗДЕГЕН МАҚСАТҚА САЙ ӨЗГЕРТІП,
ОЛАРДЫҢ ГЕНОМДАРЫН
БЕЛГІЛЕНГЕН ЖОСПАРМЕН ҚАЙТА
ҚҰРУҒА БОЛАДЫ.
ТУРАЛЫ TENGRINEWS.KZ ҰЛТТЫ
Қ БИОТЕХНОЛОГИЯ
ОРТАЛЫҒЫНЫҢ БАС
ДИРЕКТОРЫ ЕРЛАН
РАМАНҚҰЛОВҚА СІЛТЕМЕ
ЖАСАЙ ОТЫРЫП ХАБАРЛДЫ.
ҒАЛЫМДАР ӨСІМДІК
ТАМЫРЫНА ТУБЕРКУЛЕЗ
ҚОЗДЫРҒЫШЫНЫҢ АНТИГЕНІН
ЕНГІЗЕ ОТЫРЫП, ОСЫНДАЙ
НӘТИЖЕГЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗІП ОТЫР.
ОСЫ ОРАЙДА РАМАНҚҰЛОВ:
"ТРАНСГЕНДІК ӨСІМДІКТЕР
НЕГІЗІНДЕГІ ВАКЦИНА БАР
ӘЛЕМДЕ ҮЛКЕН СҰРАНЫСҚА ИЕ.
НЕГЕ ДЕЙСІЗ БЕ? СЕБЕБІ БҰЛ
ҚОЛДАНЫЛЫП ЖҮРГЕН
ҚАРАПАЙЫМ ВАКЦИНАЛАРДАН
БІРШАМА ЕСЕ АРЗАН ӘРІ
ТИІМДІ.
ГЕНДІК ИНЖЕНЕРИЯ
БОЙЫНША ГЛОССАРИЙ
1)Плазмида-Днқ ның хромосомадан тыс тәуелсіз репликацияланатын кішігірім
сақиналы молекуласы.Бұл терминді 1952ж ДЖ.Ледерберг ұсынды.
2)Гендік инженерия-генетикалық және биохимиялық әдістер арқылы түр

аралық кедергілері жоқ тұқым қуалайтын қасиеттері өзгеше,табиғатта
кездеспейтін гендер алу.
3)Вектор-генді бір жасушадан басқасына тасымалдай алатын плазмадан немесе

сақина тәрізді вирус ДНҚ сынан алынған ДНҚ молекуласы.
4)Клондау-жасанды ортада өсіру арқылы рекомбинатты ДНҚ молекуласын

анықтау әдісі.
5)Рестриктаза-онкогендік РНҚ лары бар вирустардың әр түрлі ДНҚ екі үзіндісін

қосып тіркегенде пайда болады.
6)Космид-лямбда фагтың cos-сайты енгізілетін плазмида,нәтижесінде

плазмидтік ДНҚ in vitro жағдайында фагтың ішінде оралуы
7)Клон-вегативті жолмен көбею нәтижесінде пайда болған,генетикалық

табиғаты шығу тегімен бірдей жаңа ұрпақ.
8)Геномика-бұл ғылым саласы,тірі ағзалардың геномын зерттейді.

9)Амплификация-хромосомалар бөлігінің бірнеше рет қайталануы.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Медицинская энциклопедия
1989 ж.
С.Ж. Стамбеков “Жалпы
генетика”.
www. Wikipedia.ru
www. Google.ru
www.yandeex.ru

Ұқсас жұмыстар

Жәндіктер мен өсімдіктердің генетикалық инженериясы

Ген инженериясы молекулалық биологияның жаңа саласы

Генетикалық инженерияның негіздер

Гендік инженерия негіздері

Өсімдіктердің гендік инженериясының негіздері

Генетикалық инженерия негізі. Ағзаларды клондау

Генетикалық инженерия негіздері

Рекомбинантты ДНҚ - ны құрастыру

Гендік инженерияда қолданылатын векторлар

Вирустардың нәсілдік қасиеттері, олардың өзгергіштігі.Мутация түрлері.Гендік инженерия. Вирустардың лабораториялық жағдайда өсіру ерекшеліктері

Пәндер