Емхана мен аурухананың әртүрлі бөлімдерінде емдеу қорғау тәртібінің жүргізу ерекшеліктері. Дене биомеханикасы. Науқастарды тасмалдаудағы кәсіптік қорғаныс




Презентация қосу
Қ.А Ясауи атындағы қазақ түрік халықаралық
университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Емхана мен аурухананың әртүрлі бөлімдерінде емдеу қорғау тәртібінің жүргізу
ерекшеліктері. Дене биомеханикасы Науқастарды тасмалдаудағы кәсіптік қорғаныс.
Жоспары:
Кіріспе:
Негізгі бөлім:
Емхана мен аурухананың әртүрлі бөлімдерінде емдеу қорғау тәртібінің жүргізу
ерекшеліктері.
Дене биомеханикасы
Науқастарды тасмалдаудағы кәсіптік қорғаныс.
Қорытынды:
Қолданылған әдебиттер:
Емдеу сауықтыру мекемелерін негізгі екі типке бөледі: амбулатория және
стационар. Амбулаториялық типтегі мекемелерге жатады: амбулаториялар,
емханалар, медициналық-санитарлы бөлімдер, диспансерлер, кон
сультациялар, жедел жәрдем станциялары.
Стационарлы типтегі мекемелерге жатады: ауруханалар, клиникалар,
госпитальдар, босану үйлері, санаториялар, хоспистер. Емдеу және алдын-алу
жұмыстарының сапасын жоғарлату мақсатында емханалар амбулаториялармен
және стационарлармен бірлесіп жұмыс істейді. Бұндай жұмыстың құрылымы
дәрігерлердің біліктілігін жетілдіруге, сонымен қатар тұрғындарды
қамтамасыз етудің сапасын жақсартады.
Ауруханалар жалпы, республикалық, облыстық, шеткері, қалалық, аудандық
және селолық деп бөлінеді. Арнайы ауруханалар (онкологиялық, туберкулез
ауруларын емдейтін және т.б.) өзінің саласына байланысты қаланың шетінде
немесе қаланың сыртында, көгалды аймақтарда орналасады.
Аурухана құрылысының 3 негізгі типі бар: дұрыс, орталықтандырылған
және аралас.
Дұрыс салынған жүйеде аурухананың терриоториясында шамалы бөлек
ғимараттар салынады. Орталықтандырылған типтегі құрылыста ғимарат
жабық жер асты немесе жер асты дәліздермен біріктіріледі. Аралас типтегі
аурухаларда негізгі инфекциялық емес бөлімшелер бөлек үлкен ғимаратта, ал
инфекциялық бөлімшелер, шаруашылық құрылыстар бірнеше шамалы
ғимараттарда орналастырылады.
Аурухана аймағы үш аумаққа бөлінеді: ғимарат, шаруашылық алаңы және
қорғаныш көгал зонасы. Емдік және шаруашылық зонасына кіру жолдары
бөлек болу қажет.
Ауруханалар мынадай объектілерден тұрады:
1. Арнайы бөлімшелерден және палаталардан тұратын стационар.
2. Қосымша бөлімшелер (рентген бөлмесі, патологанатомиялық бөлме) және
зертхана.
3. Аптекалар.
4. Емханалар.
5. Асхана.
6. Кір жуатын бөлме.
7. Әкімшілік және басқа да бөлмелер
Ауруханалар үнемі емдеуге және анықталған аурулары бар (мысалы, хирургиялық,
терапиялық, инфекциялық, психотерапиялық және т.б) пациенттерді күтуге арналған.
Стационар аурухананың негізгі құрылымдық бөлігі болып табылады. Стационарда заманауи,
диагностиканың күрделі тәсілдерін және емдеуді қажет ететін пациенттерді қабылдайды және
емдейді, күту және басқа да мәдени-тұрмыстық қызметтерді көрсетеді.
Кез келген салалы стационардың құрылымы пациенттерді орналастыруға арналған
палаталардан, шаруашылық бөлмесінен санитаралы бөлмелерден, арнайы бөлмелерден
(емшара, емдеу-диагностикалық), сонымен қатар мейірбике бөлмесі, бөлімше меңгерушінің
бөлмесінен тұрады.
Қабылдау бөлімі
Бөлім аурухананың кіре
берісінде орналасады.
Бұл тез және сапалы
диагностикалық тексеру
жүргізуге және емделушілердің
мамандардан кеңес алу үшін
мүмкіндік береді.
Емделушілерді ауруханаға
жатқызу жұмыс күндері
жоспарлы ретте жүргізіледі.
Жедел түрде ауруханаға
жатқызу хирургиялық,
гинекологиялық және
неврологиялық науқастар,
гинекологиялық науқастарға
жүргізіледі.
Терапевтік бөлімі

Бөлімде төмендегі: ем және
диагностика жұмыстары жүргізіледі:
Жүйке жүйесі және ми
тамырларының диагностикасы үшін
ауруханада нейрофизиологиялық
кабинет болады.
Компьютерлендірілген қондырғылар
ЭЭГ қояншық ауруын, ЭХО-
Энцефалограф, бас сүйек ішіндегі
гипертензияны анықтау үшін және
тағы да басқа, ультрадыбыстық
доплерография, ми тамырларының
диагностикасы үшін сымсыз ЭЭГ
қондырғысы болады.
ОЖЖ аурулары диагностикасы үшін,
іш қуысы мүшелерінің, сүйек және
бұлшық ет жүйесі аурулары
диагностикасы үшін – МЖТ
(магнитті-жаңғырық томографы)
қондырғылары болды.
Хирургиялық операциялардың
артықшылықтары:
1.Шағын жарақат.
2. Қысқартылған емделу кезеңі.
3. Косметикалық эффект.
4. Операциядан кейінгі
асқынулардың азаюы.
Хирургиялық бөлім
Бөлім жедел және
жоспарлы көмек көрсету үшін
арналған.
Бөлімде
жалпыхирургиялық,
урологиялық және
оториноларингологиялық
орындар жұмыс жасайды.
Урологиялық операция кезінде
кеспей, қансыз әдіспен
операциялар жүргізіледі.
Науқастарға операциядан
кейінгі жарықтарға
синтетикалық эндопротез
қйылады. Лапароскопиялық
операция жасалады.
Гинекологиялық бөлім

Жатыр ішіндегі ауруды анықтау үшін гистероскоп әдісі
кеңінен қолданылады. Бұл қазіргі замандағы жатыр ішін,
эндометриоз процестерін, бедеулік, жатыр мойынындағы
қатерлі ісіктердің болуына күдік және денедегі бөгде
денелерді алу кезінде, диагностикалық ем жүргізудің ең
жақсы әдісінің бірі. Бөлімде лапароскопиялық емдеу
әдісі кеңінен қолданылады.
Босану бөлімі
Мұнда жаңа туған
нәрестелер үшін инкубатор,
ашық реанимациялық орын
және басқа, нәрестелерге
алғашқы көмек көрсетуге
араналған құрал-жабдықтар
бар. Физиологиялық
босануға толықтай
тексеруден өткен, босану
уақытынан бірнеше апта
бұрын тіркелген жүкті
әйелдер қабылданады.
Қалаулары бойынша, әкесі
немесе әжесі нәрестенің
дүниеге келу кезінде қатыса
алады.
Реанимациялық бөлім
Бөлім - адам ағзасы үшін
маңызды функцияларды
қалпына келтіру және
қарау үшін мынадай
құрал- жабдықтармен
жабдықталады: ИВЛ
аппараты, наркозды – дем
алу аппараты, тұрақты
және қозғалмалы
кардиоманиторлар және
т.б.
Реанимациялық бөлім
орталықтанған ауа беру
құрылғысымен
жабдықталған. Барлық
науқастар тұрақты
монитор бақылауында
болады, бұл секунд сайын
науқастың жағдайы
туралы объективті дерек
алуға мүмкіндік береді.
Физиотерапевтік бөлім
Гальванизация және электрофорез төмендегі ауруларға кең
қолданылады:
перифериялық жүйке жүйесінің ауруларын емдеу (пликсидтар,
радикулиттар, невралгиндер)
ОЖЖ аурулары және жарақаттары (бас миы және жұлын қан
айналысы бұзылыстарында)
вегетативтік дистония
ас қорыту мүшелерінің ауруы (созылмалы колиттер,
гастриттер, холециститтер, өт шығару жолдары
дисенезиясы, ас қазан және он екі елі ішек жараларында)
гипертоникалық және гипотониқалық аурулар
тіс аурулар
созылмалы артиттер
миозиттер
Диадинамотерапия қан айналымың күшейтуге, ұлпалардың
трофикасын жақсартуға, зат алмасу процесстерінің күшеюіне
пайдаланылады.
қабыну аурулары (іріңдік процесстер, абсцесстер, фурункулдар,
карбункулдар)

Кешенді массаж жиынтығы

Нүктелік массажға, жалпы релаксация,
остеохондроздарда бұлшық еттің спазмасының
азайтуға, целлюлит, семіру, пневмонияда,
демікпеде, гайморит және фронтит, тірек-қимыл
аппараттарының жарақаттарында, ауруларында
қолданылады.
Құрылғының әсерімен остеохондроздың әр түрлі
ауру симптомындарын, омыртқаның
жарақаттан кейінгі өзгерістері, жүйке жүйесінің
симптоматикалық созылмалы жағдайларында,
бронх ауруына, бөксе буындарының,
гипертониқалық ауруларға, сколиоз емдеуге
қолданылады.
Емдеу нәтижесінде
ішек тастарын жібіту және шығару
патогенді бактерияларды және токсиндерді шығару
ішектегі Ph балансын тұрақтандыру
иммундық жүйені стимуляциялау
микрофлордың жұмыс жасау үшін жағдай туғызу
тоқ ішектің перистальтикасын қалпына келтіру.
Гидромассаж ваннасы
Жүректі жақсы жұмыс жақсартуға, қан айналысын
жақсартуға, жүйке жүйесінің қызметін қалпына келтіруге
өте пайдалы.
Гидромассаж ваннасына: ағзада шаршауды басатын, бұлшық
еттегі ауырсынуды басатын (тұздарды, минералды суларды,
дәрілік заттарды) қосуға болады.
Пациентті қараған дәрігердің ұйғарымы бойынша пациентті бөлімшеге
жаяу,кресло-каталкамен,каталкамен немесе арнайы зембілдермен
тасмалданады.Тасмалдау құралдары қажетті төсек жабдықтармен қамтмасыз
етіледі,оларды қолданғаннан кейін әр пациенттен кейін ауыстыру қажет.
Пациентті бөлмеде кезекші мейірбике қабылдап алады,пациентпен және оның
ауру тарихымен танысады,оған палатаны,санитарлық тағы басқа ем
бөлмелерін көрсетеді,бөлімнің ішкі тәртібімен таныстырады.
Сонан соң мейірбике түскен пациент туралы дәрігерге баяндайды және ауру
тарихын береді.Пациенттің жағдайына байланысты дәрігер оны бірден немесе
аралау кезінде қарайды,тағайындаулар жасайды.
Мейірбике сырқатты көтеру, тасу, қолдап жүру, көшіру, ауыстыру сияқты
шаралар барысында жарақат алу мүмкіндігін науқастарға және арқасын
ауыртып алу жағдайын азайту үшін керекті дағдыларды, білуі тиіс.
Мейірбике күтім барысында сырқатты көтеру,тасу, көшіру сияқты шаралары
арқаға жарақат келтіру жіне арқадағы аурудың бірден бір себебі болып
табылады.Сол себептен омыртқаға жіне тұлғасына түсетін қысымды
азайтатын әсерді көмек көрсету үшін және кезінде пайдаланудың маңызы өте
зор.Арқадағы аурудың және жарақаттардың алдын алу үшін біріншіден
себептерінн түсіну керек.Себебі жұмыстың нәтижесі жоқтығы,жиі еңкеюі
көтеруі әдеттегідей ауыр жұмыс істеуге әкеліп соқтырады.
1) Дененің түсуі тыңғайсыз болған жағдаида денеге түсетін қысым дененің
көмегінің қалыпты еңкейген күші үзақ уақыт тұрып,көп адамдар денесін
түзегенде қиналады.Денесі ұйып қалғандай сезіледі.
Мысалы:мейірбике операция кезінде құрал-саиман немесе пациенттің
қолдарын ыңғайсыз ұстап тұрса жиі үдемелі қысым сезіледі.
2) Арқа жарақаты бір адам көтергшендегі ауырлық қысымынан болуы
мүмкін.Қолмен көтеру сақталу керек.Оның орнына қосымша құралдарды
қолдану керек.Егер қолмен көтеруден басқа ынғаайлы болмайтын жағдайда
техникалық тәсілдерді қолдану керек.Бұл өз кезегінде техникалық тәсілдерге
тікелей көтерілген құтылу амалдарын ұсынады.
Техникалық әдістер мына жағдайларда қажет
1. Науқасты төсектен ауыстыру.
2. Науқасты төсекте алудару.
3. Науқасты төсектен орындыққа,орындықтан дәретке
отырғызуға,және керісінше ауыстыру.
4. Науқасты төсектен арабаға ауыстыру.
5. Суға түсіру практикасына байланысты ауыстыру.
6. Науқасты жүру кезінде қолдау.
7. Құлап бара жатқан немесе кұлап қалған адамға көмектесу.
Жалпы ереже техникалық әдісті жасау кезінде
сырқатты тіке көтерумен байланысты техникалық
тәсілдерден қашқаатамаған жөн.
Науқасты қозғалтуды бастамастан алдын мына
сұрақтарды қойыңыз;

1)Қозғалу мақсаты қалай?
2)Науқастың жағдайы
қалай?
3)Осы жағдайда қозғалуға
бола ма?
4)Қол астында қандай
қосымша механикалық
құралдарды алу керек?
5)Механикалық құралдары
болмаған жағдаида көмек
көрсетудін қандай әдісін
қолдану қажет?
Дене биомеханикасының негізгі
принциптері
Егер ауыр салдардың ортасы аяқ астында болса дене салмағымен салмақ тепе-
тең болады.
Аяақ арасы ауыр көтерген кезде ашық дене тірегі мықты болады.
Көтеру кезінде салған күшін көбейту үшін,аяқ арақашықтықтарын көбеиту
керек.
Ауыр салмақты көтерер алдында бел мен іш бұлшықетін тырыстыру керек.
Көмек көрсету кезінде денені және бетін саған бұрып тұру керек.
Заттарды тізеден бүкіл аяқтың бұлшықеті арқылы көтеру керек бел
бұлшыұеттері арқылы емес.
Көлденең жердегі заттарды қозғалту кезінде аз күш жұмсалады.Төменнен
жоғары қарай көтеруге қараған да
Мейірбикелердің орналастыруын науқасты қауіпсіз көмек
көрсетуге маңызы өте зор.
Ол аяғын 2 бөлек қойып науқастың салмағына байланысты
және жүру бағытына байланысты тепе-теңдік сақтау
қажет.Бір аяғын науқастың жанына қойып 2 ші аяғын жіру
бағытын тұруын ауыстыру кезінде науқастын салмағын
көтеруге дайын болу керек .Егер мейірбике сырқатты
көтеретін болса онда 2 аяғын сырқаттың 2 жағынан қойып
тізесінің ортасынан көтереді.Бұл жағдайда мейірбике
қолдағы науқасқа ыңғайлы болатындай жағдай жасап беруге
тиісті.Науқастың денесін көтерер алдында барынша ынғайлы
қалыпқа келтіріп алу қажет.Науқасқа көмек көрсету кезінде
мейірбике әрдайым бірдеңгейде және жамбас бұрылған жақа
қарауы керек!!!
Дене биомехананикасы.
Дене биомеханикасы дегеніміз-дененың кеңістікте
қозғалуы.
Активті қозғалыс режимінің түрлеры :
1.Еркін.науқас өзі еркін қозғалады,аурухана ішінде және маңаиында науқас өзі еркін қозғалады.
2.Палаталық.науқас көп уақытын төсекте өткізеді,тек бөлме ішінде қозғала алады.
3.Жартылай төсек қалпы.науқас барлық уақытын төсек жағдайында өткізеді.Жеке бас
гигиенасын өткізгенде медбикенің көмегін қажет етеды.
4.Төсек қалпы.Науқас тек қана төсек жағдаиында болады,азғана отырады,бұрылады.
5.Қатаң.Науқасқа қозғалуға,тіпті төсектің бір жағынан екінші жағына қозғалуға қатаң тиым
салынады.
Науқастын төсек жағдайындағы қалпының
түрлеры.

Науқас оңай және еркін
қозғалады.
Активті

Науқас өз еркімен
Пассивті қозғала алмайды.

Мәжбүрлі қалпы Науқас ауырсынуды
басу үшін өзіне
ыңғайлы жағдай
қабылдайды.
Науқасты қолынан қармау арқылы көмек көрсету.

Кезеңі Тұжырымдалуы

Науқасқа қолын кеудесыне қысып Бұл науқастын дене биомеханикасын
қалыптастырады.
ұстауын сұранамыз.

Науқастын артқы жағынан тұрып қолтық Бұндай қармау медбикенің дене
астына қолымызды енгіземіз,білезік сүиегі
аймағынан ұстаимыз.Қолының биомеханикасын қалыптастырады.
ауырсынуын ескеру керек.

Науқастын ыңғайлы орналасқанын Науқастын ауырсынуына жол бермеу
ескеріп,қолымызды ақырындап жібереміз. керек.

Қолды жуып ,кептіремыз Инфекциянын алдын алу.
Науқастын жүру кезінде көмек көрсету.
Қолданылуы:инсульт,жарақат алған науқастарға көмек көрсету.

Кезеңі Тұжырымдалуы

Науқастын жанына тұрып,оң қолын оң Науқас қолын тігінен,бас бармағын
қолынмен сол қолын ,сол бүгіп алақанын медбикенің алақанына
қолынменызбен ұстау керек. сүейді.
Екінші қолыңызбеннауқастын шынтақ
аимағынан немесе бел аимағынан ұстап
көмектесу.
Науқастын өзін ыңғаилы сезінуіне назар
аударыңыз.

Қолды жуып,кептіру. Инфекциянын алдын алу.
Сырқатты бөлімшеге тасымалдау.
Науқасты тасымалдау жолдары.

Зеңбілмен

Кресло-каталкамен

Қолға алу

жаяу
Науқасты каталкамен
тасымалдау.
Каталканы кушеткаға көлденең
қойыңыз-каталканың бас жағын
кушетканың аяқ жағына .
Үшеуі де науқастың бір жағына
тұрады:
А)біреуі –науқастың басы мен
жауырыны астына қолдарын салады;
Б)екіншісі-жамбас пен санның жоғарғы
жағынан;
В)үшіншісі –санның орта жағынан және
балтырынан.
Бөлімшеге каталканың бас жағынан
төсектің аяқ жағына
келтіріңіз,науқасты ушеулеп көтеріп
90 градусқа айналып,төсекке
жатқызыңыз.
Науқасты кресло-каталкамен тасымалдау.
Кіші мейірбике аяқ тұғырына
аяғымен кресло-каталканы алдына
еңкейтеді.
Науқастың аяқ тұғырына тұруға
сұраңыз,содан соң науқасты суеп
креслоға отырғызыңыз.
Кресло каталканы негізгі орнына
келтіріңіз
Тасымалдауында науқастың
қолдары кресло-каталканың
сыртына шықпауын байқаңыз.
Науқастың фаулер қалпында орналасуы.

Фаулер қалпы функционалды және қарапайым
төсекте орындалады.Бұл науқастың мәжбүр
қалпында ойық жарасының,төсектегі физиологиялық
уланудың алдын алу үшін жасалады.
Процедураның
орындалуы.
Төсектің медбике орналасқан жақтағы тіреуішін түсіру.
Науқастың төсектің ортасында арқасымен тік жатуына назар
аударыңыз,жастықты алып тастаңыз.
Үш жастық қою керек.Төсекте тігінен отырған адам фаулер қалпында
болады.
Жастық немесе бүктелген көрпені науқастың балтырының астына
қою.
Науқастың бел аимағына жастық қою.
Науқастың табанының астына кішігірім жастық қою.
Табанға 90 градусқа тірелуын қамтамасыз ету.
Еңғайлы жатқанына назар аударыңыз.
Қолды жуып,кептіру.
Науқастың симс қалпында орналасуы.

Бұл қалып науқастың етбетінен және бір бүйіріне жатқанда
орындалады.науқас шамалы ғана көмектеседі.

Қолданылуы:науқастың мәжбүрлі және пассивті
қалпында,ойылудың алдын алу үшін қолданылады.
Процедураның орындалуы.

Төсектің медбике орналасқан жақтағы тіреуішін түсіру. Науқастың төсектің
ортасында арқасымен тік жатуына назар аударыңыз,жастықты алып тастаңыз.
Науқасты төсектің шеткі бұрышына ауыстырыңыз.
Науқастыбір бүйіріне және шамалы ішімен жатқызыңыз.
Бір жастықты науқастың басына қою.
Екіншісін бүгілген аяғының астына қою.
Табанының астына кішкентай құм салынған қапшық қою.
Еңғайлы жатқанына назар аударыңыз.Жаймасын тегістеп жазу.
Тіреуішті көтеру.
Қолды жуып,кептіру.
Қорытынды
Емдеу сауықтыру мекемелерін негізгі екі типке бөледі: амбулатория
және стационар. Амбулаториялық типтегі мекемелерге жатады:
амбулаториялар, емханалар, медициналық-санитарлы бөлімдер,
диспансерлер, консультациялар, жедел жәрдем станциялары.
Стационарлы типтегі мекемелерге жатады: ауруханалар,
клиникалар, госпитальдар, босану үйлері, санаториялар, хоспистер.
Емдеу және алдын-алу жұмыстарының сапасын жоғарлату
мақсатында емханалар амбулаториялармен және стационарлармен
бірлесіп жұмыс істейді. Бұндай жұмыстың құрылымы дәрігерлердің
біліктілігін жетілдіруге, сонымен қатар тұрғындарды қамтамасыз
етудің сапасын жақсартады.
Қолданылған әдебиеттер:

1. “Мейірбике ісінің негіздері” С.Қ. Мұратбекова
2. “Сестринское дело” И.В. Яромич
3. http/www.google.kz

Ұқсас жұмыстар
МЕДИЦИНА КОЛЛЕДЖІ УПРАВЛЕНИЯ МЕМЛЕКЕТТІК ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Денсаулық сақтау жүйесін ұйымдастыру
Сауықтыру қаласы, ауылы
Медицина мекемелерінің типтері
Кәсіби бағытта дамуында мейірбикенің өзін ұстау ережелері
МЕДИЦИНА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ ТУБЕРКУЛЕЗ
Ауруханалардың ішін ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар
Балаларға арналған жұқпалы аурулар, туберкулез аурулары
Науқасты төсектің шетіне орналастыру
ҚР денсаулық сақтаудағы электронды жүйенің приниптері мен жалпы ерекшеліктері. Емхана мен ауруханаларда науқастарды қабылдаудың тәртібі. Емхана мен ауруханалардағы құжаттар
Пәндер