Денсаулық сақтау экономикасы. Денсаулық сақтау мекемелерінің жұмысын экономикалық талдау. Денсаулық сақтауды жоспарлау. Денсаулық сақтауды қаржыландыру




Презентация қосу
ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ МИНИСТЕРСТВО ЗДРАВООХРАНЕНИЯ РК
С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА

Кафедра: Қоғамдық денсаулық сақтау

Денсаулық сақтау экономикасы.Денсаулық 
сақтау мекемелерінің жұмысын экономикалық 
талдау.Денсаулық сақтауды 
жоспарлау.Денсаулық сақтауды қаржыландыру.
ЖОСПАР:
Кіріспе
Негізгі бөлім

Денсаулық сақтау экономикасы. Мақсаты мен тапсырмалары
Денсаулық сақтау экономикасының әдістері.
Макроэкономика мен микроэкономика.
Денсаулық сақтау жүйесін қаржылық қамтамсыз ету көздері
Денсаулық сақтау жүйесін қаржылық қамтамасыз ету көздерін
пайдалану
Медициналық білім беруді қаржыландыру
Денсаулық сақтау тиімділіктері:медициналық, 

әлеуметтік, экономикалық тиімділік
Қорытынды бөлім
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ 
ЭКОНОМИКАСЫ 

Қоғамда  денсаулық  сақтау  жүйесінің 
ролі  мен  орнын,  оның  қоғамдық  өнім 
шығаруға  әсерін,  халық  денсаулығын 
қорғауда  қолданылатын  шаралардың 
экономикалық  тиімділігін  зерттейтін 
және  денсаулық  сақтаудың 
ресурстарын  тиімді  пайдалану 
әдістерін  құрастыратын  денсаулық 
сақтауды  ұйымдастыру  мен  салалық 
экономикалық  ғылым  саласы  болып 
табылады.
Денсаулық сақтау экономикасы халық
шаруашылығының бір саласы ретінде:

денсаулық сақтаудағы объективті 
экономикалық заңдар мен қатынастардың 
көріністері мен қолданылуын, 
денсаулық сақтаудың тиімділігінің барлық 
түрлерін, яғни әлеуметтік, медициналық 
және экономикалық тиімділіктерді, 
материалды – қаржылық ресурстардың 
тиімді пайдалану әдістерін
денсаулық сақтаудың резервтерін 
(қорларын) 
    зерттейді 
Денсаулық сақтау экономикасының
мақсаты – 

белгіленген  қаржы  көлемінде 
медициналық  көмек  көрсетуде 
максималды тиімділікке қол жеткізу. 
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ
ТАПСЫРМАЛАРЫНА КІРЕДІ:
әртүрлі медициналық көмекке 
жұмсалатын шығындарды анықтау;
рационалды пайдалану жағдайында 
материалды, еңбек және қаржы 
қорларын анықтау және табу;
денсаулық сақтаудың тиімділігін 
арттыру жолдарын анықтау;
денсаулық сақтау жоспарын 
экономикалық тұрғыдан негіздеу.
ӘДІСТЕРІ:
қаржылық талдау;

нормативтерді меңгеру;

экономикалық­математикалық әдістер;

экономикалық эксперимент және т.б.
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЭКОНОМИКАСЫН
2 АСПЕКТІДЕ ҚАРАСТЫРУҒА БОЛАДЫ:
­ ішкі тиімділік (немесе денсаулық 
сақтаудағы шаруашылық тиімділік) – 
медициналық қызметті ұйымдастыру түрлерін 
экономикалық негіздеу, медициналық 
персоналдар қызметін, медициналық көмекті 
қажет ету нормативтерін рационалды 
ұйымдастыру,  фондық жарақтандыру, фондық 
жабдықтау, фондық қамтамасыз ету, 
материальдық­техникалық база эксплуатациясы, 
қаржы мен кадрларды қолдану, медициналық 
көмекке жұмсалатын қаржы және т.б.
­ денсаулық сақтаудың сыртқы тиімділігі – 
қоғамдық көбеюге денсаулық сақтаудың әсері: 
жұмыс күшінің, қоғамдық өнімнің, қоғамдық 
қатынастардың көбеюі 
Халық шаруашылығы экономикасына 
бүкіл денсаулық сақтау жүйесінің 
қосқан үлесін бағалауды 
макроэкономика деп атаймыз. Ал 
денсаулық сақтау саласының ішінде 
белгілі­бір жағдайлардың 
экономикалық табиғаты қарастырылса  
­ оны денсаулық сақтаудың 
микроэкономикасы деп атаймыз.
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЭКОНОМИКАСЫ –
ЕКІ БАҒЫТТА ДАМИДЫ:
еліміздің  халқының  денсаулығын 
сақтау  мен  нығайтудың 
жолдарын  зерттейтін  ­  денсаулық 
сақтау тиімділігі;
денсаулық  сақтауға  бөлінген 
қаржының  тиімді  пайдалануын 
зерттейтін – денсаулық сақтаудың 
экономдылығы.
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ТИІМДІЛІГІ 3 АСПЕКТІДЕ
ҚАРАСТЫРЫЛАДЫ 

Медициналық тиімділік. 
Әлеуметтік тиімділік.
Экономикалық тиімділік.
Экономикалық тиімділік­  қоғамның материалдық, 
еңбек және қаржы ресурстарын қойылған 
мақсаттарға жету үшін дұрыс пайдалану.

Медициналық тиімділік­ сапа тиімділік және 
натижелілік критерилерін  ескере отырып   
аурулардың алдын алу, диагностика және емдеу 
аймағындағы қойылған міндеттердің орындалу 
дәрежесі.

Әлеуметтік  тиімділік­ халық арасында 
аурушылдықтың алдые алу мүгедек боп қалу және 
ерте кезігетін олім­жітім, сонымен бірге 
медициналық қызмет корсетудің сапасы мен 
мәдениетінің өсуімен айқындалады.
Экономикалық  талдаудың 
негізгі  принципі    ­  ресурстарды 
тиімді  пайдалану,  басқаша 
айтқанда  құны  оның  нәтижесімен 
негізделуі  қажет. 
      Медициналық  қызмет  көрсетуді 
экономикалық талдау 3 аспектіде 
жүргізіледі:
құны;

экономикалық 

көрсеткіштердің мәні;
құн түрлері.
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТАЛДАУДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН  ӘДІСТЕР
 құны­ денсаулық сақтау өнімі мен қызметін көрсету үрдісінде 
наұтылы түрде жұмсалған қаражат.
Ауру құны­ белгілі бір аурудың түрін анықтау мен емін 

жүргізудегі медициналық мекеменің шығынын тіркеу.
Құн­пайда­ ақшамен көрсетілген шығын мен пайда арақатынасын 

басқа нарық шешімдер бойынша  тиімділігін бағалау әдісі.
Құн­тиімділік –ақша түріндегі шығын мен ақшалай емес сандық 

денсаулықтағы өзгерістердің нәтижелерінің арақатынасы 
бойынша альтернативті шешімдер тиімділігін бағалау әдісң.
Құн­пайдалық­ақша түріндегі шығын мен халыққа оның 

әлауқаты бірлігінде пайдаға асуын салыстыру негізінде 
альтернативті шешімдер тиімділігін салыстырмалы бағалау әдісі.
Шығынды азайту­ алдын ала ұқсас нәтижелерге әкелуі мүмкін 

деп болжанған ,айырмашылық факторы тек экономикалфқ 
қаражат көлемінде болатын 2 және одан көп ем түрлеріне талдау 
жүргізілгенде шығындарды салыстырмалы зерттеу әдісі.
МЕДИЦИНАЛЫҚ  МЕКЕМЕЛЕРДЕГІ ШЫҒЫН 
ЕКІГЕ БӨЛІНЕДІ
1.Негізгі

Тікелей әдіспен есептеледі де негізгі емдеу 
және қосалқы параклиникалық бөлімдерінің 
шығындарынан құралады.
2.Қосымша шығын

Әрбір негізгі емдеу және қосалқы 
параклиникалық бөлімдер үшін тікелей 
әдіспен есептелмейді,сондықтан жеке 
бөлімшелер арасында шығынды бөлу үшін 
жанама әдістер қолданылады.
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІН ҚАРЖЫЛЫҚ
ҚАМТАМСЫЗ ЕТУ КӨЗДЕРІ:

 Бюджетқаражаты;
Ерікті сақтандыру қаражаты;
Ақылы қызметтер көрсетуден алынған
қаражат;
Қ Р заңнамасына қайшы келмейтін өзге
де көздер болып табылады.
ТЕГІН МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІҢ КЕПІЛДІК
БЕРІЛГЕН КӨЛЕМІН КӨРСЕТЕТІН ДЕНСАУЛЫҚ
САҚТАУ ҰЙЫМДАРЫН ҚАРЖЫЛАНДЫРУ:

 Мемлекеттік медициналық мекемелер үшін - жеке- дара
қаржыландыру жоспары бойынша;
Мемелекеттік мекемелерді қоспағанда, денсаулық сақтау
ұйымдары үшін- бюджеттік бағдарламалардың
әкімшілерімен шарт негізінде жүзеге асырылады.
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІН ҚАРЖЫЛЫҚ
ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КӨЗДЕРІН ПАЙДАЛАНУ:

Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін
көрсету жөніндегі шығындарды өтеуге;
Денсаулық сақтау саласындағы бағдарламаларды іске
асыруға;
Денсаулық сақтау ұйымдарын материалдық-техникалық
жағынан жарақтандыруға;
Дәрілік заттарды, қан мен оның
компоненттерін,вакциналарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы сатып алуға;
ТЕГІН МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІҢ КЕПІЛДІК БЕРІЛГЕН КӨЛЕМІ

Тегін медициналық көмектің кепілдік
берілген көлемі (ТМККК) Қазақстан
Республикасының барлық азаматтарына
ұсынылатын медициналық қызметтердің
әмбебап пакеті болып табылады. 2007-2010
жылдардағы ТМККК-ні қаржыландыруды
арттыруда жылына 7% мөлшердегі
орнықты үрдісі байқалады.
№1 қалалық аурухананың терапевтік бөлімшесінде тыныс алу 
жүйелерінің, асқазан­ішек жолдарының және басқа да аурулары 
кезінде манипуляциялардың барлық спектрін көрсетеді. Бөлімшенің 
жетекші мамандары Ресей клиникаларында машықтанудан өткен.
Бөлімшеде жоғары жайлылықты 2­3 орынды палаталарда орналасқан, 

20 жатын орын бар. Шарт жасасқан және шаруашылық есепті 
пациенттер үшін бір орында VIP­палата бар.
Қызметтер тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі 

шегінде, сондай­ақ ақылы негізде көрсетіледі. Жоғары 
мамандандырылған медициналық көмек (ЖММК) ЖММК 2012 жылғы 
20 қарашадағы № 815 бекітілген тізбеге сәйкес тегін көрсетіледі.
№1 қалалық аурухананың терапия бөлімшесінде емдеуге 

жататын негізгі патологиялар:

жүрек­қантамырлық жүйесінің аурулары;
бронхо­өкпелік жүйесінің аурулары;

несептік­жыныстық жүйесінің аурулары; 

эндокриндік жүйесінің аурулары;

асқазан­ішек жолдарының аурулары;

бауыр, ұйқыбез бен өт жолдарының аурулары;

ревматологиялық аурулар.
ЕРІКТІ МЕДИЦИНАЛЫҚ САҚТАНДЫРУ

Ерікті медициналық сақтандыруды (ЕМС) дамыту
Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын
дамытудың 2011 – 2015 жылдарға арналған «Саламатты
Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасында атап
көрсетілгендей, денсаулық сақтау секторы үшін қосымша
ресурстарды жұмылдырудағы және өз денсаулығы үшін
жауапкершілікті арттырудағы бағыттардың бірі болып
табылады.
МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ

Медициналық білім беру саласында жүйелі түрде өткізіліп
тұратын реформалар келісім-шарт негізінде оқитын
студенттердің санындағы елеулі ілгерілеуді көрсетеді,
осылайша, 2005 жылы келісім-шарт негізінде оқитындардың
үлесі 66,2% құраса, гранттық оқу жүйесін енгізумен ондай
студенттердің үлесі 2009 жылы 21,9%-ға дейін азайды.
МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ ЖАЛПЫ 
ТӨЛЕМІН АНЫҚТАУ          ҮШІН 
1. амбулаторлық­ емханалық көмек төлемін білу 
керек.Ол үшін бір қабылдаудың төлемін барлық 
қабылдау санына көбейтеді және бір клиникалық 
лабораториялық  тексерудің төлемін барлық 
тексеру санына көбейтеді.

2. ауруханада емделу төлемі аурудың бір күн 
емделу төлемі көлемінде барлық емделу төсек – 
күндеріне көбейтіліді.

3. санаторлық­курорттық емделу ақысы  жолдама 
ақысының қосындысы. 
ЖЕТКІЗУШІЛЕРГЕ АҚЫ ТӨЛЕУ ӘДІСТЕРІН
ЖЕТІЛДІРУ

Жеткізушілерге ақы төлеу әдістерінің негізгі
факторлардың бірі халық күтетін медициналық қызметтер
сапасын және оларға қаржы бөлуді қамтамасыз ету үшін
медициналық қызметтерді жеткізушілер мен қаржы
органдары арасында жауапкершілікте және қаржылық
тәукелдерді бөлуде теңдікке қол жеткізу болып табылады.
Ақылы медициналық көмектің төлемін есептеу әдісі
Емдеу жұмысының көлемін сәйкес дұрыс есеп жүргізу 
керек.Ақылы медициналық қызметтің өзіндік бағасын шығару 
тәртібі және оған қандай шығындарды қосу керек.
1 Қызметтің өзіндік құны
2 Пайда –өзіндік құнның 25 пайызы
3 Салық
Өзіндік бағаға жаннама шығын кіреді және тамақтану ақысы.
Өзіндік баға дегеніміз:
­Дәрігердің еңбек ақысы
­Қосымша қызметкерлердің еңбек ақысы
­Еңбек ақыға қосымша қаражат
­Дәрі­дәрімектің,материалдың бағасы
­Жаманма шығын
­Жалпы мекеменің шығыны
­Тамақтандырудың ақысы
ҚАЗІРГІ ТАҢДА ҚАЗАҚСТАНДА ЖЕТКІЗУШІЛЕРГЕ АҚЫ
ТӨЛЕУДІҢ БІРНЕШЕ ӘДІСІ ҚОЛДАНЫЛАДЫ:

 
 БМСК/жалпы практика үшін жан басын қаржыландыру;
•консультациялық-диагностикалық қызметтер (КДҚ) деп

аталатын қызметтерге ақы төлеу;
ТМККК шеңберінде көрсетілген стационарлық қызметтерді
өтеу үшін медициналық экономикалық тариф (МЭТ)
нысанында қызметтерге ақы төлеу;
Ұзақ мерзімді емдеуді және инфекциялық ауруханаларды
қаржыландыру үшін бекітілген баптар бойынша бюджет.
Денсаулық сақтауға жалпы шығыстардың абсолюттік
сипатта өсуіне қарамастан, инфляцияға түзету жасап,
деректерді 2007 жылғы тұрақты бағаларда көрсетсе, нақты
шығыстар (жан басына шаққанда) 2007 жылғы 28900
теңгеден 2009 жылға қарай 25300 теңгеге дейін төмендеді.
2010 жылы денсаулық сақтауға жалпы шығыстар жан
басына шаққанда 2007 жылдың деңгейінен арта түседі деп
күтілуде. Осылайша, 2007-2009 жылдары қызметтерге
бағалар қосымша қаражаттан асып түскендіктен,
денсаулық сақтауға жалпы шығыстар шындығында өспеді.
Денсаулық сақтау саласының жан
басына шаққандағы шығыстары
2007 ж 20105 теңгені құрады, бұл
көрсеткіш 2004 жылмен
салыстырғанда, ол 8740 теңгеге
өсті.
Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне
бағытталған заттардың көлемі (капиталдық шығындарды
есепке алмағанда) 2004 жылы 90,5 млрд. теңгеден 195,1
млрд. теңгеге дейін немесе 1 тұрғынға есептегенде 2004
жылы 6025 теңгеден 2007 жылы республика бойынша
12673 теңгеге өсті, өңірлер бойынша ТМККБК орташа
көрсеткіші 11969 теңгені құрады.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕТТЕРТЕР:
ҚР кодесі Халық денсаулығы және денсаулық сақтау
жүйесі туралы
www.yandex.ru.

www.google.ru.

Ұқсас жұмыстар
Денсаулық сақтауды жоспалау
Денсаулық сақтау саласында жүйелі тәсіл
Денсаулық сақтау жүйесін қаржыландырудың мақсаты
Медициналық тиімділік
Жоспарлау Денсаулықты жоспарлау
Статистикалық көрсеткіш
Медициналық статистиканың теоретикалық негіздері
Денсаулық сақтау жүйесінің қаржылық ресурстары Медициналық ұйымдарды қаржыландыру нысандары
Денсаулық сақтауды цифрландыру
Медициналық статистика, статистикалық зерттеу әдістері
Пәндер