Мелассаның химиялық құрамы

ҚАЗАҚСТАН БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті «Стандарттау және Биотехнология» кафедрасы

Тексерген: Жарыкбасов Е. С. Тұрарбек Т. М. Орындаған: Мырзагалиева А. Е. Топ: БТ-507 Семей 2018 жыл

Жоспар:

Меласса - қызылша қантты өндірістің қалдығы

Меласса - дегеніміз центрифугада сахароза кристалдарын бөлу кезінде алынатын соңғы ерітінді. Мелассаның құрамында химиялық тазалауда жойылмайтын қызылша немесе қант құрағының шырынының қант еместері және кристалиязацияның классикалық әдістерінен баяу экономикалық тиімді емес сахароза кіреді. Қант қызылшасынан қантты өндіргенде сусызына есептегенде меласса шығыны оның мелассасынан 3, 5-5%-ке дейін өзгереді. Мелассамен бірге өңделетін қызылшада болатын барлық қанттың 10-15% бөлінеді. Бастапқы шикізаттың түріне байланысты қант өндірісі үшін қызылшаны және қамысты мелассаны қолданылады. Елімізде қант құрағы өспейді, бірақ қант зауыттарында қызылшадан кейін-ақ қантта шетелден алынатын қант шикізаты өңделеді. Осыдан алынатын мелассаны шикізат деп атайды. Меласса карамельдің иісіне, қоңыр түсті қоймалжың сұйық, қызылшалы мелассаның беотинның ыдырауы кезінде түзілетін триметиламин және басқа да ұшқыш аминдердің иісі болады. Меласса ең жақсы шикізат болып табылады. Оның құндылығы мынада:

Оның құрамында қантпен бірге ашытқылардың тіршілік етуі үшін қажет барлық заттар бар.

Мелассаны қайта өңдегенде технологиялық сызба жеңілдейді.

Қант қызылшасы қалдығы мелассаның жалпы құрамы

Компоненттер құрамы

Құрамы, %

Сахароза

60, 00

Органикалық азотсыз заттар

8, 48

Органикалық азоттық заттар

19, 34

Калий тотығы

9, 00

Натрий тотығы

1, 00

Сахароза

Сахарозаның мелассадағы құрамы 48-62% болады. Негізінде мелассаны сахарозамен қаныққан ерітінді деп есептейді, бірақ ол өте қаныққан болады. Инверттелген қант глюкоза және фруктозаның эквимолекулярлық сандарының қоспасы. Мелассада глюкоза көбірек. Үш сахаридтен раффиноза (0, 5-2, 0 %), гестоза және неогестоза (0, 5-1, 6%), пантеоза (0, 01%) кездеседі. Спиртке толығымен сахароза инверттелген қант және манноза ашиды.

Құрамында азоты Бар заттар

Мелассадағы азотты заттардың құрамы 5-20% болады. Аминқышқылдары мелассаға тек 50-60% ғана өтеді. Қызылшаның бетоині мелассаға жиналады. Қызылшада болатын амидтер - аспарагин және глутамин негіздің әсерінен аммиак және амин қышқылдарына дейін гидролизденеді. Мелассада келесі витаминдер кездеседі: биотин, тиомин, рибофлавин, перидоксин, никотин қышқылы, пантотен қышқылы, фолиев қышқылы және инозит.

Құрамында азоты жоқ заттар

Құрамында азоты жоқ заттарға сахарозадан басқа мелассаның барлық қанттары, химиялық және термиялық қанттардың декструкциялық өнімдері және органикалық қышқылдар жатады. Инверттелген қант, әсіресе фруктоза негіздік ерітінділерде қант өндірісінде қыздырғанда тез ыдырайды. Моносахаридтердің ыдырауынан ұшпайтын боялған қышқылдар - глютинді, аллоглютинді сахарумды милиасинді және гуминді, сүт құмырсқа және сірке қышқылдары. Карамельдер - сахароза және моносахаридтердің ыдырауы кезінде түзілетін күрделі қоспа өнімдерінің жинақталған атауы. Меланойдинтер - редуцирленген қанттардың аминқышқылдарының химиялық әрекеттесуінен алынатын күрделі қоспа өнімдерінің жинақталған атауы. Қызылшаның органикалық қышқылдарының көп бөлігі ерімейтін тұздар (щавель, лимон, оксилимон, шарап) диффузионды шырын құрамынан бөліп шығарылады. Мелассаға негізінен әкпен тұнбайтын қышқылдар өтеді: глутарь, малон, адилин, үш карбоксил, сүт және алма қышқылдары. Ұшпайтын май қышқылдарынан кездесетіндері: капрон, каприл, каприн, лаурин және пальмитин қышқылдары.

мелассаның химиялық құрамы

Қызылша мелассасы қиын, күрделі және тұрақсыз химиялық құрамға ие. Химиялық құрамы вегетациялық топырақ-климаттық жағдайларға, енгізілген тыңайтқыштарға, жинау әдістеріне, сақтау жағдайы мен ұзақтығына, қант пісіру технологиясына және басқа да факторларға байланысты. Мелассаның құрамында орта есеппен 80% құрғақ заттар және 20% су болады. Мелассаның осындай құрамын ескере отырып, судың едәуір бөлігі коллоидтар ерітіндісінде, сахароза молекуласында және минералды заттардың иондарының гидротация нәтижесінде байытылған жағдайда болады. Мелассадағы құрғақ заттар центрифугадан кейін 85% болады.