БАҚ ТАҒАМ ӨНЕРКӘСІБІНДЕ ҚОЛДАНУ




Презентация қосу
ҚАЗАҚСТАН БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
«Стандарттау және Биотехнология» кафедрасы

БАҚ ТАҒАМ
ӨНЕРКӘСІБІНДЕ
ҚОЛДАНУ

Тексерген: Жагалбаева Д.К.
Тұрарбек Т.М.
Орындаған: Мырзагалиева А.Е.
Топ: БТ-507
Семей 2018 жыл
Жоспар:
A
Кіріспе

БАҚ тағам өнеркәсібінде B
қолдану

C
Тамақтануға арналған
БАҚ бөлінуі

Қорытынды
D

Пайдаланған Е
әдебиеттер
Кіріспе
ББҚ (биологиялық белсенді қоспалар) – қазіргі
заманғы медицинаға салыстырмалы түрде
айтқанда жақын уақытта енген термин.
Дегенмен, жаңа дәуірге дейін Египетте, Қытайда,
Тибетте, Индия мен Шығыстың басқа да
елдерінде көбінесе табиғи түрінде
қолданылатын өсімдік, жануарлар ұлпаларынан,
минералды шикізаттан дайындалған арнайы
өнімдерді адамның әр түрлі ауруларын алдын-
алу мен емдеу жүйелері қалыптасқан. Адам
ауруларын емдеу үшін арнайы фармокогиялық
формалар өндірісінің тарихы шамамен біздің
ғасырымыздан бұрын 130 - 200 жылдарға
жатқызылады. К.Гален алғашқы рет табиғи
шикізаттан емдік заттарды (ерітінді, экстракт,
ұнтақтар) технологиялық әдістерін құрастырды.
БАҚ-ты тағам өнеркәсібінде
қолдану
Соңғы жылдары тамақтану ғылымы мен
фармакология обылысында жедел түрде
дамыған жаңа ғылым –фармаконтуциология
қалыптасты. Танымал ғылым А.А Токровский
өзінің «Фармакология мен тағам
токсикологиясының метаболиттік аспектілері»
кітабында «тамақ – біздің түсінігімізге
қарағанда айтарлы қтай кең ұғым.Бұл көптеген
жүз мың (миллиондаған) заттардың бірігуі,
олардың әрқайсысы белгілі бір биологиялы қ
белсенді заттарға жатады және тағам
өнімдерінде бірдей, кейде жоғарғы мөлшерде
болады. Тағамды тек қана энергия мен заттар
ретінде емес, сонымен бірге күрделі
Барлық индустриялы елдердегі адамдардың
тамақтану
құрылымдарының өзгеруінің келесі тенденцияларын
бөлугеболады:
холистеринге бай жануар майын
(май
қышқылына бай) артығымен
пайдалану
қант пен тұзды пайдаланудың
өсуі
крахмал мен тағам талшықтарын
(әсіресе
клетчатка) пайдаланудың
төмендеуі
тағамда витаминдер,
микроэлементтер,
биологиялық белсенді заттардың
жетіспеуі
Тамақтануға арналған БАҚ
төмендегіше бөлуге болады:

Парафармацевтикалар –– бұл
Парафармацевтикалар бұл
Нутрицевтиктер --
Нутрицевтиктер құрамында органикалық
құрамында органикалық
қышқылдар, биофлавоноидтар,
қышқылдар, биофлавоноидтар,
алмастырылмайтын тағамдық
алмастырылмайтын тағамдық
дубильді, фенолды
дубильді, фенолды қосылыстар,
қосылыстар,
заттар немесе
заттар немесе олардың
олардың жақын
жақын гликозидтер, кофеин,
гликозидтер, кофеин, биогенді
биогенді
алғышарттары
алғышарттары аминдер, және
аминдер, және табиғиөнім
табиғиөнім деп
деп
аталынатын заттары
аталынатын заттары бар
бар өнімдер.
өнімдер.
Нутрицевтиктер
Нутрицевтиктер - алмастырылмайтын тағамдық
заттар немесе олардың жақын алғышарттары
(мысалға 3-мен басқа полиқанықпаған
майқышқылдарының кейбір микроэлементтер-
кальций мен магний, жеке алмастырылмайтын
аминқышқылдары мен олардың жиынтықтары, кейбір
моно және дисахаридтер, тамақ талшықтары және
т.б).
ББЗ-дың нутрицевтиктері келесі топтарға бөлінеді:
• ақуыз бен аминқышқылдардың көздері;
• май қышқылдарының, липидтердің және майда
ерігіш витаминдердің көздері;
• көмірсулар мен қанттардың көздері;
• тағамдық талшықтардың көздері (пектиндер,
өсімдік жасунықтары, микрокристаллды целлюлоза
және т.б);
Парафармацевтиктер
Парафармацевтиктер дәрі-дәрмекке жатпайды
және оларды алмастыра алмайды.
Парафармацевтиктердің дәрі – дәрмектерден
негізгі айырмашылықтары:
• Егер ол дәрі - дәрмек ретінде таза химиялық
түрде қолданса, бұл заттың бір емдік мөлшерінен
тәуліктік мөлшері аспауы керек;
• Парафармацевтиктер тек қана ішке қолданады;
• Парафармацевтиктерді қолдану кезіндегі
ағзаның жүйелері мен органдары қызметтерін
параметрлерінің сандық өзгеруі олардың
физиологиялық нормаларына байланысты;
• Парафармацевтиктердің қолдану мөлшерінің
диапазоны
мен ағзаның функцияларына қалыпты немесе
түзетуші әрекет еткенде токсинді және зиянды
Тамаққа қосылатын биологиялық белсенді
қоспалар құрамдауыштарына енетін құрам
бойынша мынадай топтарға бөлінеді:     
1) негізінен белоктардың, амин қышқылдардың және олардың кешендері негізіндегі;       
2) мал және өсімдік липидтері негізіндегі:        өсімдік майлары негізіндегі;        балық майлары
негізіндегі;        мал майлары негізіндегі;        аралас май негізіндегі;       
3) негізінен сіңірілетін көміртектер, оның ішінде биологиялық белсенді компоненттер қосылған бал,
шәрбаттар және басқалар негізіндегі;       
4) негізінен тағамдық талшықтар (целлюлоза, камедьтер, пектин, гумми, микрокристалды
целлюлоза, кебектер, фруктоолигосахарлар, хитозан және басқа полисахаридтер) негізіндегі;    
5) таза субстанциялар (дәрумендер, минералды заттар, органикалық қышқылдар және басқалар)
немесе әртүрлі толықтырғыштарды пайдаланумен олардың концентраттары (өсімдік сығындылары
және басқалар), оның ішінде сусындарға арналған құрғақ концентраттар негізіндегі;      
6) табиғи минералдар (цеолиттер және басқалар, оның ішінде мумие) негізіндегі;       
7) өсімдік негізіндегі, оның ішінде:        құрғақ - гүл тозаңы, шәй, кептірілген дәрілік өсімдіктер
қоспасы;        сұйық - эликсирлер, бальзамдар, тұндырмалар және соларға ұқсастар;       
8) ет-сүт шикізатын, оның ішінде субөнімдерді, құстарды, буынаяқтыларды, қос мекенділерді,
омарта шаруашылығының өнімдерін (аналық бал сүті, прополис және басқалар) қайта өңдеу
негізіндегі;    
9) балық, теңіз омыртқасыздары, шаян тектестер, моллюскалар және басқа теңіз өнімдері, теңіз
өсімдіктері микроорганизмдері (балдырлар және басқалар) негізіндегі - құрғақ;       
10) пробиотикалық микроорганизмдер негізіндегі:        құрғақ - микроорганизмдердің таза
дақылдары негізіндегі, аминқышқылдарын, микроэлементтерді, моно- және ди- олисахаридтерді
қосу арқылы микроорганизмдердің таза дақылдары негізіндегі;        сұйық - микроорганизмдердің
таза дақылдары негізіндегі; қоюландырылмаған микроорганизмдердің таза дақылдары
негізіндегі;      
11) бір жасушалы балдырлар (спирулин, хлорелл және басқалар),  ашытқылар мен олардың
лизаттары негізіндегі. 
Қорытынды
Тағам өнімдерінің қазіргі заманғы
нарығындағы өзекті мәселесі болып тағам
өнеркәсібі кәсіпорындарындағы әр түрлі
синтетикалық қоспалардың баламасы болып
саналатын табиғи ингредиенттерге және
биологиял қ белсенді қоспаларға сұраныстар
көбеюде. Әр түрлі синтетикалық қоспалардың
баламасы ретінде табиғи ингредиенттерді
қолдану, тағамтану мәдениетінің артуына
және тағам өнімдерінің тұтынушылары табиғи
өнімдерді жиі жоғары ба ғалауына
байланысты. Тағам қоспалары (хош
иістендіргіштер, бояғыштар, т
әттілендіргіштержәне биологиялық белсенді
Пайдаланған әдебиеттер:
Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар
мен атауларының дәстүрлі жүйесі.
Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011.
Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми
түсіндірме сөздігі: К54 Қоғамдық тамақтандыру.
—Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 232 бет.
Омаров Т.Т., Танашева М.Р. Бейорганикалық
химия.Алматы: ЖШС РПБК «Дәуір», 2008. 5-26
беттер.
Кулажанов К.С., Сулейменова М.Ш.
Неорганическая химия. Учебник для студентов
специальностей 5В072700 и 5В072800,
обучающихся по кредитной технологии/ Алматы:
2012. 17-28 стр.

Ұқсас жұмыстар
БАҚ алу. БАҚ тағам өнеркәсібінде қолдану
БАҚ тағам өнеркәсібінде
Тағам өнеркәсібінде қолданылатын ашытқылар, зең саңырауқұлақтар мен бактериялар
Биологиялық белсенді қоспаларды тағам өнеркәсібінде қолдану
Түсті металдар туралы түсінік
РЕФРАКТОМЕТРИЯ ӘДІСТЕРІН ТАҒАМ ӨНІМДЕРІНДЕГІ ЕРІТІНДІ ТҮРІНДЕГІ ЗАТТАРДЫҢ ҮЛЕСІН АНЫҚТАУ ҮШІН ҚОЛДАНУ
ТАМАҚ ӨНІМДЕРІНІҢ ШИКІЗАТТАРЫН ӨҢДЕУ ӘДІСТЕРІ
Тағам өнеркәсібінде қолданылатын микроорганизмдер туралы
Биотехнология және ауылшаруашылығы
Тағам шикізаты мен дайын өнімдердің микробиологиялық және тотығу барысындағы бұзылуды бәсеңдететін тағамдық қосылыстар
Пәндер