Жергілікті иммунитет. Сілемейлі қабықпен, өкпемен ,терімен ассоциацияланған лимфоидты тіндер

Презентация қосу

“Астана медицина университеті”АҚ
Ш.И. Сарбасова атындағы микробиология, вирусология
кафедрасы

СӨЖ
Тақырыбы: Жергілікті иммунитет. Сілемейлі
қабықпен, өкпемен ,терімен ассоциацияланған
лимфоидты тіндер.
Орындаған: Абу А.Н
Топ: 222 ЖМ
Тексерген: Дәулетхан Е.

Астана
2018ж.
Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім:
1. Жергілікті иммунитет концепциясы;
2. Жергілікті иммунитеттегі фагоциттердің маңызы;
3. Жүре пайда болған жергілікті иммунитет;
4. Секреторлы иммуноглобулин А ;
5. Тыныс алу жүйесінің жергілікті иммунитеті;
6. Асқорыту жүйесінің жергілікті иммунитеті;
7. Жыныс жүйесінің жергілікті иммунитеті;
8. Терінің жергілікті иммунитеті.
III. Қорытынды
IV.Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
А. Безредко иммунологияға “жергілікті
иммунитет” терминін енгізді.

тері, кілегейлі қабық, мүшелерді вирустар, бактериялар,
токсиндер, аллергендер мен паразиттер, қарапайымдылардың
зақымдаушы әсерінен қорғайды. Туа пайда болған жергілікті
иммунитет қабық,тері жабындылардың барьерлік құрамынан,
антимикробты заттардың өнімдерінен, мүшелер мен тіндердің
қалыпты микрофлорасынан, зақымдаушы агентті механикалық
жою мен ферментативті ыдыратудан,фагоцитарлы реакциядан
тұрады.
Вирусты және бактериальды
инфекцияға жергілікті
тұрақтылық концепциясы

Трансмиссивті инфекция кезінде
ағзаның тұрақтылығы үшін жергілікті
қорғаныстың маңызы жоқ. Бірақ
бөгде биоагентпен бірінші кезекте
әсерлесу сыртқы ортамен тікелей
жанасатын беткейлерде: теріде ,
көздің,тыныс алу, асқорыту, несеп-
жыныс жүйесінің шырышты
қабатында жүреді. Бұл осы және т.б
мүшелер мен жүйелердің анатомо-
физиологиялық ерекшелігін құрайды.
Жергілікті иммунитет концепциясы
Спецификалық емес қорғаныс факторы
шырышты және қасаң қабаттың нағыз ауалық сүзгі болып келетін
тосқауыл қызметі мұрын құрылысының ерекшелігі

көру жүйесінің қосымша тыныс жолдарының кірпікшелі
аппараттары эпителийінің қозғалу қабілеті

асқорыту жолдарының бокаль тәрізді жасушаларынан және бездерден
бөлінетін шырыш, ферменттер әсері , перистальтика және т.б жатады
Олардың жиынтығы жергілікті спецификалық емес иммунды
субстратымен қамтамасыз етілген
Секреторлы Жасушалық
(сыртқы бөліністердің
(тынысалу , асқорту ,зәр
антибактериальды және
шығару жүйесінде көптеп
антивирусты заттар-лактоферрин
орналасқан макро- және
мен ингибиторлары ,
микрофагтардың жұту
лизоцим мен интерферон жатады)
қызметі жатады)
Жергілікті иммунитетте
фагоциттердің маңызы
Жергілікті иммунитетте
фагоциттер үлкен маңызға ие.
Олар төмендегідей қызмет
атқарады:
• Патогендерден қорғау (бактерия,
саңырауқұлақ, вирус,
қарапайымдылар, паразиттер т.б.);
• Өлген және зақымдалған
жасушалардың элиминациясы;
• Биологиялық белсенді заттардың
секрециясы
Жүре пайда болған жергілікті
иммунитет
Жүре пайда Иммунды емес спецификалық емес қорғаныс
болған факторларына жатады.
жергілікті
• · Ауыз қуысының лизоцимі;
иммунитет
секреторлы IgA- • · Асқазан сөлінің тұз қышқылы;
нен, • · Асқорту ферменттері(протеазалар );
сенсибилизацяла • · Өт;
нған • · Ішектің қалыпты микрофлорасының антагонизмі;
лимфоциттерден
• · Шырыш және гликокаликс;
, зақымдаушы
агенттерге • · Ішектің қалыпты перистальтикасы;
резистентті • · Жуан ішектің секреторлық белсенділігі( патогенді
жасушалар агенттерді ішек қуысында ішек бүрлерінің
популиясының крипталарынан бөлінетін сұйықтықпен
селекциясынан араластырады).
тұрады.
Секреторлы иммуноглобулин А
көз жасының,сілекейдің,тердің,мұрын,ішек пен тыныс
жолдары шырышының негізгі компоненті болып
табылады.
Организмдегі slgA шырыштың бетінде адгезиясын
шақыра отырып, бактериялармен, вирустармен
байланысады.
Секреторлы IgA плазматикалық және эпителиальды
жасушалардың екі типінің кооперациялық өнімі болып
табылады.
Оның белсенді синтезі алғаш емізуден басталады және
сәби өмірінің алғашқы аптасында жоғарғы деңгейге
жетеді. Иммуноглобулиндер құрамы әр түрлі секреттерде
жергілікті қабыну процестерінің әсерінен өзгереді және
тамыр қабырғасының өткізгіштігі артады.

Секреторлы IgA вирустарды нейтралдайтын медиатор, шырышты
қабаттың беткей эпителийнің патогендерінің адгезиясының блокаторы
болып табылады.
Тыныс алу жүйесінің жергілікті иммунитеті

• Ауа өткізу жолдары мен өкпеге ауамен
бірге үздіксіз әр түрлі микроорганизмдер
мен оның бөліктері түседі.
• Барлық вирустардың репродукция орны
болып тыныс алу жолының эпителиальды
жасушалары табылады, сондықтан
тыныс алу жүйесінің респираторлы
вирустарды жұқтыруына қарсы тұруда
жергілікті иммунитеттің маңызы зор. Ауа
тамшылы инфекциялардан алдын алудың
негізгі жолы ретінде белсенді
иммунизация қаралады. Тыныс алу
жолдары арқылы таралатын ауруларға
қызылша, қызамық, тұмау ,парагрипп,
көкжөтел, паратит т.б жатады.
Балалар кішкентай кезінде стафилококкты
пневмониямен жиі ауырады себебі онда
өкпенің жергілікті иммунитеті толық
жетілмеген .

I. Жоғарғы тыныс алу
жолдарының структурасы
мен функциясы: мұрын
және жұтқыншақта
сырттан енген ауаны
тазартады, жылытады,
ылғалтады.
(“Кондиционер ” )
II. Жоғарғы тыныс алу
жолдарының кірпікшелі
эпителийі. Ол
“экскалатор” сиякты Схема местных защитных приспособлений
дыхательной системы: I — носовые раковины и
мұрын мен жұтқыншақ носовые ходы, II — трахея и бронхи, III — альвеолы и
пен трахея мен бронхы альвеолярные макрофаги: а — слизь, б — базальная
мембрана, в — собственная ткань слизистой
арасында сұйықтықты оболочки; 1) Т-лимфоциты, 2) макрофаги, 3) В-
тасыымалдайды. лимфоциты, 4) клетки секреторного эпителия, 5)
клетки реснитчатого эпителия, 6) молекулы
иммуноглобулина Е, 7) молекулы иммуноглобулина
А, 8) молекулы ингибитора, 9) молекулы
интерферона.
Асқорыту жүйесінің жергілікті иммунитеті

• Асқорыту жүйесінің тіндері үнемі антигендермен әсерлеседі.
Оларға: тағам құрамының ақуыздары, қалыпты микрофлора
және әр түрлі инфекциялық ауру қоздырғыштары жатады.
• Асқорыту жүйесінің анатомо-физиологиялық ерекшелігі.
Эпителиальды жабынды. Асқорыту жүйесінің барлық бөлігі
беткейі қуысқа қараған эпителиальды жасушалардан тұратын
шырышты қабықпен жабылған. Оларда әр түрлі сөл бөлетін
бездер орналасқан .
• Ішектің қалыпты микрофлорасы. Адам өмірінің алғашқы
бөлігінде асқорыту жолында микрофлора жоқ. Туылғаннан
кейін 12-16 сағат аралығында асқорыту жолы стерилді
болмайды, нәрестенің контаминациясы босану жолдарында
басталады. Арығарай әдеттегіше жоғарғы асқорыту жолында
микрофлора болмайды ,ал тоқ ішекте көбейеді.
Асқорыту жүйесінің жергілікті
иммунитеті

• Спецификалық емес иммунитеттің
маңызы .Спецификалық емес
иммунитеттің асқорыту жолын
антигендерден қорғайтыны туралы
жеткілікті мәлімет жоқ . Кейбір
антидене болып табылмайтын
ақуыздар және металл иондары
белгілі бір энтеропатогенді
агенттерге әсер етеді.
• Спецификалық иммунитеттің
маңызы.Спецификалық иммундық
қорғаныс гуморальді және
жасушалық иммунитеттің бірлескен
әсерімен байланысты.
Асқорту жүйесінің иммунокомпетентті құрамы:

Тоқ ішекте иммуноглобулиндер
өндіретін 10 миллиондай жасушалар
орналасқан. Лимфоидты тіндердің
жасушалар популяциясы әр түрлі
және әртүрлі қызмет атқаратын
антигендерді танитын арнайы
рецепторлары бар көптеген
жасушалар клонынан тұрады. Ішектің
арнайы иммундық
қорғанысын лимфоидты мүшелердің қатысуымен жүзеге асырады.
Ұйымдасқан лимфоидты қырылыммен (Пейер табақшалары , аппендикс,
бадамшалар , лимфа түйіндері);
Жеке жасушалық элементтер {В- и Т-лимфоциттер, интраэпителиальды ,
плазматические, миелоидные (макрофаги, нейтрофилы, эозинофилы,
мастоциты), фолликулоассоцированные клетки (М-клетки)}.
Жыныс жүйесінің жергілікті иммунитеті

• Жыныс жүйесі сыртқы ортамен тығыз байланысты,
сондықтан онда қабыну және инфекциялық процестер
дамиды. Қоздырғыштары бактерия ,вирус, саңырауқұлақтар
және әдеттегідей. Жиі кездесетіндер стрепто- және
стафилококктар, гонококк, ішек таяқшасы , трихомонас,
С.albicans.
• Жыныс жүйесінің анатомо-физиологиялық
ерекшелігі.Жыныс жолдарының әр түрлі бөлімдері
инфекциядан қорғануда белгілі бір маңызға ие анатомо-
физиологиялық ерекшелігі бар . Ең бірінші тосқауыл
қынаптың көп қабатты эпителиімен және секреторлы
бездермен жабылған шырышты қабаты болып табылады.
Жыныс жүйесінің жергілікті иммунитеті
• Спецификалық емес иммунитеттің маңызы Жыныс жолдарының
шырышты қабатының комплемент, лизоцим және лактоферриннің
қорғайтыны туралы ақпарат әлі шектеулі.Қынаптың шырышты қабатында
комплемент синтезі жүреді, ол С3жәнеС4 тен басталады.
Спецификалық
иммунитеттің маңызы
Иммунохимиялық зерттеуде
әйел және еркектің кейбір
жыныс мүшелер жүйесінде
(қынап,жатыр мойыны,
простата) иммуноглобулин
G, А және М өндіретін
плазматикалық жасушалар
бар.
Терінің жергілікті иммунитеті

• Тері біздің денеміздегі ең ірі мүше, оның ауданы 1,5кв.м салмағы 4кг
қалыңдығы 0,3-1,5 мм . Ол бізді көптеген сыртқы ортаның агрессивті әсерінен
қорғайды, терморегуляцияны қамтамассыз етеді, су мен қоректік заттарды
сақтаушы болып табылады, D витаминін синтездейді, тері арқылы көптеген
зиянды заттар шығады.
• Тері үш қабаттан тұрады : эпидермис (жоғарғы), дерма (ортаңғы) және
гиподерма немесе тері асты шел майы (төменгі).
• Эпидермистің қорғаныш тосқауылы оны сыртынан жабатын тер мен майдың
қосындысынан тұрады және липидтер-эпидермис жасушаларын бір-бірімен
байланыстыратын жасуша аралық зат . Теріде механикалық қорғанысты
қамтамассыз ететін тері майы мен тердің айырмашылығы эпидермальды
липидтер қызметі күрделі. Дәл солар сыртқы ортаның өзгерістеріне қарсы
тұрады, қорғаныс қабат өткізгіштігін жоғарлатады немесе төмендетеді және
теріні құрғап кетуден қорғайды. Стресс әр түрлі тері аурулары, күн сәулесінде
ұзақ болу, аяз, жел терінің қорғану жүйесін бұзады.
Қорытынды
Туа пайда болған жергілікті иммунитет қабық, тері жабындылардың
барьерлік құрамынан,антимикробты заттардың өнімдерінен, мүшелер мен
тіндердің қалыпты микрофлорасынан, зақымдаушы агентті механикалық
жою мен ферментативті ыдыратудан,фагоцитарлы реакциядан тұрады.
Негізгі бөлімде тоқталып өткенімдей жергілікті иммунитет
концепциясына: көру жүйесінң қосымша аппараттары , нағыз ауалық сүзгі
болып келетін мұрын құрылысының ерекшелігі, шырышты және қасаң
қабаттың тосқауыл қызметі,тыныс жолдарының кірпікшелі эпителиінің
қозғалу қабылеті, асқорту жолдарының бокаль тәрізді жасушаларынан
және бездерден бөлінетін шырыш,ферменттер әсері , перистальтика және
т.б жатады.
Пайдаланған әдебиеттер
1. Duff/ LC. “Interaction mediating bacteria! transiocation in the immature intestine”. J.Nutr.,
130:432-436, 2000.
2. Goldman A.S. “Modulation of the intestinal tract of infants by human milk interfaces and
interactions. An Evolutionary Perspective”. J.Nutr. 130:426-431,2000
3. Куваева И.Б., Падодо К.С., Грибакин С.Г. и др. Концентрация иммуноглобулинов в
копрофильтратах и сыворотке крови недоношенных детей при различном характере
вскармливания//Педиатрия. – 1978. -№5. -С. 48-53.
4. Куваева VI.Б., Падодо К.С. Микроэкологические и иммунные нарушения у детей. М.:
Медицина; 1991; с.240.
5. Агапова 0.6. Протеазная активность клинических штаммов клебсиелл, связанных с
инактивацией секреторного иммуноглобулина А:ДиссЕ канд. биол. наук. – М.-2000-121
6. Б.А.Рамазанова «Медициналық микробиология»
7. Ә.Ә.Шортанбаев «Жалпы иммунология»
8. Қ.А. Жұманбаев, Ғ.Қ. Жұманбаева, Ә.Ө. Байдүйсенова «Клиникалық иммунология
және аллергология»

Ұқсас жұмыстар

Індетті аурулардың иммунды ферменттеу анализі

Қатты таңдай

Иммунды жүйе

Емдік-профилактикалық биологиялық препараттар

Вакцина. Вакцина алу биотехнологиясы

Қанның иммундық функциялары

Иммундық жауапта иммундық мүшелердің рөлі

Вакциналар

Қанның қорғаныш қызметі

Антигендер. Антиденелер. Организмнің иммунитеттің қорғаныс факторларының арнайы механизмі. Жасшамалық ерекшеліктері

Пәндер