ЖАРАҚАТТАНУ. ЖАРАҚАТТАР ТҮРЛЕРІ. БАЛАЛАРДЫҢ ЖАРАҚАТТАНУЫ

Презентация қосу

ЖАРАҚАТТАНУ.ЖАРАҚАТТ
АР ТҮРЛЕРІ.БАЛАЛАРДЫҢ
ЖАРАҚАНУЫ.

Орындаған:ФиИ-104 тобының студенті
Жумагалиева Диана
Жоспар:
1.Жарақаттану;
2.Жарақаттану түрлері;
3.Жарақаттану белгілері;
4.Жарақаттану кезіндегі алғашқы
дәрігерлік көмек;
5.Балардың жарақаттануы.
1.Жарақаттану.
Барлық механикалық зақымдаушылар ашық және жабық деп бөлiнедi.
Жарақаттар – бұл адам ұлпалары мен органдарының зақымдануы, сыртқы себептерден
аяқ-қолдың сынуы мен буынның шығуынан, жұмсақ ұлпаның жаралануы мен дененiң
сыдырылуынан, органдардың зақымдануынан және көптеген басқа жәйттердiң әсерiнен
ұлпалар мен органдар тұтастығы мен қызметiнiң бұзылуы. Жарақат әр түрлі болады (денеге
бөгде заттық кіріп кетуі, не кесіп кетуі, тістің орны, оқ тию т. б.); жарақаттанғанда сүйек,
қан тамырлары мен нервтер зақымдануы мүмкін. Жарақаттың ауыр жеңілдігі (әсіресе басқа,
кеуде мен ішке түскен жарақат қауіпті) оның қай жерде екендігіне, үлкен-кішілігіне, сондай-
ақ қаншалықты ластанғанына, қанның қанша кеткеніне байланысты. Жарақат
(хирургиялықтан басқасы) түскен кезде міндетті түрде және одан кейін де ластанады.
Сондықтан жарақат тез жазылып кетуі үшін оны алғаш рет дұрыс таңудың маңызы зор. Егер
мүмкіндік болса, медицина мекемесіне барып, сіреспе ауруына қарсы ектіріп, жарасын
тандыру қажет. Жарақаттың қай түрі болса да ең алдымен қайын тоқатып, оған микроб
түспеуі үшін дереу тандыру керек. Стерильденген дәкеден жасалған таңғыш өте қолайлы.
Жараны тайраңда дәкенің үстіне мақта салады да, орап тасталды.
Жаралар беткі қабаттағы (терінің жоғарғы
қабаты зақымданады) және терең (тері асты
клеткасы, сіңірлер, терең орналасқан тіндер
бұзылады) болуы мүмкін . Адам денесінің ішкі
қуыстарына — кеуде, іш және бас сүйегі ішіне
еніп кеткен жаралар аса қауіпті болып
саналады, өйткені бұл кезде белгілі бір ішкі
орган зақымдануы мүмкін
Жаралаушы құрал түрі мен тіндердің бұзылуы
сипатына байланысты жаралардың
төмендегідей түрлерін ажыратуға болады:
— кесілген (пышақпен, алмаспен, әйнек,
шыны жарықшақтарымен жаралану—жара
шеті ажырап, қатты канайды);
— шабылған (балтамен — сүйектер
зақымдануы мүмкін);
2.Жарақаттану түрлері.
1. Өндірісте (өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында) жарақаттану;
2. Көлікте (автомобиль, темір жол, су көлігі, әуе көлігі) жарақаттану;
3. Көшеде жарақаттану (адамдардың көшеде құлап қалуынан, құлаған заттардың
соғуынан, т. б. зақымдану);
4. Тұрмыстық жарақаттану (тұрмыста кездейсоқ себептерден зақымдану:
баспалдақтан құлау, тұрмыстағы қолданылатын заттардан зақым алу, т. б. немесе
төбелес, кісі өлтірушілік, өзін-өзі өлтірушілік және т. б. кезінде қасақана жасалатын
зақымдар);
5. Әскери қызметшілердің соғыс кезіндегі және бейбіт кездегі жарақаттары болып
табылатын әскери жарақаттану;
6. Спортпен айналысқан кездегі спорт жарақаттары.
Жарақаттанудың әрбір түрінің өз ерекшеліктері болады, олар оқиғалардың мән-
жайларына ғана емес, келтірілген зақымдардың сипатына да байланысты. Мәселен,
өндірісте жарақаттанғанда - жаралану, көшеде - сынық, спортта соғып алу мен
сіңірдің созылуы сияқты түрлері көбірек орын алады.
Күнделікті тіршілікте кейбір зақымдану түрлері өте сирек кездеседі, ал басқа бір
түрлері халықтың бірдей топтары арасында белгілі бір жағдайларда жиі аңғарылып
тұрады. Еңбек және тұрмыс жағдайлары ұқсас адамдарда біртектес жарақаттардың
қайталанып отыруы медицина тілінде жарақаттану (травматизм) деп аталады.
1. Терінің бүтіндігінің бұзулуы
бойынша жарақаттар бөлінеді:
ашық және жабық жарақаттар.
Ашық жарақатқа ұлпа мен
ағзалардың анатомиялық
тұтастығының бұзылуы жатады:
жара, сынық, күйік, буынның
таюы. Жабық жарақатқа - терінің
сыдырылуы, сіңірдің созылуы,
бұлшық еттің жаншылуы, аяқ -
қолдың буыннан шығуы, сүйектің
жабық сынуы.
2. Жедел және созылмалы
жарақаттар. Жедел дегеніміз ағза
ұлпасында бір сәтте қатты әсер
ету нәтижесінде пайда болған
зақымдану. Созылмалы дегеніміз
аз күштің көп мәрте және тұрақты
әсерінен пайда болған зақымдану.
3. Тікелей және тікелей емес
жарақаттар. Тікелей жарақаттар
соққы тіген жерде пайда болады.
Тікелей емес ағзаның басқа
жерінде пайда болған
жарақаттар.
4. Қайтымды және қайтымсыз
жарақаттар.
Күйік Үсік Сынық Жарақат Улану Қан
кету
Күйік-теріге қайнап тұрған су,өте ыстық
бу,қызған металл бұйымдары,шарпыған
от,сондай-ақ электр тоғы әсер еткенде пайда
болатын күйік жарақат түрлеріне жатады.
Термиялық күйік-көптеген қарулар: от
шашқыш,өртенгіш бомба және басқа да
түрлерімен жараланудан пайда болады.Тері
және тері асты қабатының зақымдану
тереңдігіне қарай 4 дәрежеге бөлінеді:
-І дәрежесі күйік-орнының қызаруы,кішкене
ісінуі,қызаруы,күйген жердің ауруымен
сипатталады.3-5 күннен кейін тері қабықтанып
жазылуы басталады.
-ІІ дәрежелі күйік-сарғыш,түссіз сұйықтық
толған бөртпелердің пайда болуы және терінің
ісінуімен сипатталады.ІІ дәрежелі күйіктердің
жазылуы 10-15 күнге созылады.ІІ дәрежелі
күйіктерді тек медициналық мекемелерде
емдеу қажет.
-ІІІ дәрежелі күйік-барлық зақымдалған терінің
бір бөлігінің немесе толығымен
жансыздануымен сипатталады.Күйіктің бетін
қара немесе сұр түсті қабыршақ жабады.
-ІV дәрежелі күйік-тері,сонымен қатар тері асты
май қабаты,сіңір,бұлшық ет,кейде сүйектің де
жансыздануымен сипатталады.Күйік беті қара
түсті қабыршақпен жабылады.ІІІ және ІV
дәрежелі күйік кезінде іріңдеу процесі қатар
жүреді.Жансызданған ұлпалар (некроз)
бөлініп,15-20 күнде түсе бастайды.Күйіктің
жазылуы баяу және өте созылмалы болады.
Химиялық күйік-теріге қышқылдар (концентрлі сірке,азот,тұз,фосфор
қышқылдары),сілтілер (күйдіргіш натрий,күдіргіш калий, сөндірілмеген әк) және басқа
да заттардың әсерінен пайда болады.
Күйген кезде көрсетілетін алғашқы көмек-І-ІІ деңгейдегі күйік кезінде көмек суланып
ісінуге қарсы бағытталған болуы керек,бұл үшін күйген жерді суық сумен,мұзбен
салқындату керек,кейін құрғақ қатты таңғышпен таңып тастау қажет.ІІ-ІІІ дәрежелі
күйік кезінде вазелині бар стерильді таңғышпен таңып тастау керек.ІV дәрежелі күйік
кезінде стерильді таңғыш таңып дереу емханаға немесе күйік орталығына жеткізу
керек.
Химиялық күйік алған кезде күйікті көп мөлшердегі сумен немесе марганецті қышқыл
калийдің әлсіз ерітіндісімен жуу керек.Қышқылдардан болған күйіктерді ас содасының
әлсіз ерітіндісімен,ал сілтілерден болған күйікті-бор қышқылының 2-4%-ды
ерітіндісімен немесе сірке суының әлсіз ерітіндісімен жуған дұрыс.
Үсік-адам қатты аяз кезінде шалдығады.Әсіресе,дененің ашық жерлері:аяқ-
қол,мұрын,құлақ,бет үсікке көбірек шалдығады.Бұл жағдайда үсіген жерлердегі тері
ағарады және шымырлайды.
Үсіктің 4 дәрежесін анықтайды.
-І дәрежелі үсік-жылынғаннан соң қатты аурумен сипатталады,тері қара-көк немесе
қошқыл-қызыл түсті болады және ісік пайда болады.Жағдайдың түзілуі 2-3 күннен
кейін ғана болады.
-ІІ дәрежелі үсік-тері қара-көк немесе қоңыр-қошқыл түсті болады,оның үстінде 2-3 күн
бойы мөлдір сұйықтық толған көпіршіктердің пайда болуымен сипатталады.
-ІІІ дәрежелі үсік-терінің және оған жақын ұлпалардың жансыздануымен сипатталады.

ІV дәрежелі үсік-терінің және жұмсақ ұлпалар мен бұлшық еттердің және сүйектердің
жансыздануымен сипатталады.
Үсіген кезде көрсетілетін алғашқы көмек-үсіген адамды дереу жылы бөлмеге
кіргізіп,жылытқыш қойып немесе жылы ваннаға отырғызу керек,бұлардың
температурасы алғашында +22+25 градустан аспауы керек.
Сынық-бұл кенеттен қатты бір күштің әсерінен сүйектің жартылый немесе толығымен
тұтастығымен бұзылуы,әдетте,сүйек сынған кезде күштің әсерінен оның
айналасындағы жұмсақ ұлпалар зақымданады.Сіңірлердің,жүйке тамырларының үзілуі
де болады және айналасындағы барлық жұмсақ ұлпалар зақымданады.
Ет пен терінің зақымдануына қарай ашық және жабық Сынық болып ажыратылады.
Ашық Сынық кезінде сүйектің майдаланып сынуы, тері мен бұлшық еттің үлкен
көлемде мыжылып, жаншылуы; сонымен қатар жұмсақ тіндердің қанталап, ашық
жараға шаң-тозаң, инфекция түсіп жара іріңдейді. Мұндай Сынықты емдеу ұзаққа
созылады. Терісі бүлінбеген жабық Сынық тез жазылады.

Сынықтар
Ашық Жабық Толық Жартылый

Сынған кезде көрсетілетін алғашқы жәрдем-ең бастысы зардап шегушіні толық
тыныштандырып,денесінің зақымданған бөлігін қозғалмайтындай етіп байлау
керек.Ол үшін таңғыш қалақ,ал ол болмаса қолда бар мата,тақтай қолшатыр,бір бау
шыбық алып оларды бинтпен орайды да,солар арқылы қозғалтпайтындай жағдай
жасайды.
Улану-көбінесе газдан улану,пеш жаққанда улану,түрлі заттардан улану болып
табылады.
Улану - ағзаға улы заттың кіруінің себебінен болатын ағза қызметінің бұзылуы немесе
ауруға шалдығуы.
Улы заттарды ішіп қойып, уланып өлу жағдайлары балалардың арасында көп
кездеседі. Балаларыңызды мұндай қасіреттен алдын-ала сақтандыру үшін мынандай
қауіпсіздік шараларын жасаңыздар:
Керосин, бензин және басқа да у атаулының барлығын және улы сұйық заттарды
ешуақытта кока- коладан, алкоголсіз ішімдіктерден босаған шишаларға құйып
сақтаушы болмаңыз. Себебі оны балалар сусын шығар деп ішіп қоюы мүмкі
Азық-түлік улану
Азық-түлік улану сапасыз Заглатывание жануар текті (жұқтырған) өнімдері (ет, балық,
шұжық, ет және балық консервілерін, сүт және оның өнімдері, т.б.) бар болса — азық-
түлік улы инфекция. ауру Осы өнімдегі туындаған микробтар мен олардың зат алмасу
өнімдері болып табылады — балық жануарлардың өмір бойы жұқтырған болуы мүмкін,
уыттар Ет, бірақ көбінесе бұл пісіру процесі мен дұрыс азық-түлік сақтауға кездеседі.
бірінші симптомдары сағат ластанған азық-түлік жұтып кейін 2-4 ішінде пайда болады,
кейбір жағдайларда, ауру ұзақ кезең 20-26 chasov.Zabolevanie арқылы өзін таныта
аламыз әдетте кенеттен басталады: өткір шаршағыштық, жүрек айнуы, құсу жиі
қайталанып, іштің ауыруы толғақ тәрізді, жиі бар кейде шырыш және қан Streaked бар
диарея. Өте тез төмендетілген қан қысымы көрініс интоксикация, өсіп ЖЖЖ және
әлсіреуі бозаруы, шөлдеу, жоғары қарқынын өсіп; ура (38-40 ° C).
Пестицидтермен улану
Арамшөпті, аурулар мен өсімдіктердің зиянкестерімен пестицидтер — ауыл
шаруашылығында, ол енді кеңінен қолданылатын химикаттар болып табылады.
Пестицидтерді пайдалану және сақтау үшін нұсқаулар қатаң жүзеге асыру толығымен
халықты улану мүмкіндігін жоққа. Пестицидтер улану қазбаларды осы ережелерге
өрескел бұзғаны нәтижесі болып табылады. Ең жиі дем ауамен және энтерального
бірге фосфорорганикалық қосылыстар улану ингаляция арқылы денені енгізуге
болады (тиофос, trichlorfon), болып жатқан — азық-түлік. Олардың Күйіп қалу
мүмкіндігі шырышты байланыста кейін.
Қан кету (грекше — қан, — ағу) — қанның жүрек-қантамыр жүйесінен олардың
бүтіндігінің бұзылуы салдарынан сыртқа шығуы (жүрек қуыстары мен тамырлардан).
Қан кету мәселесі шұғыл хирургияның маңызды бөлімінің бірі, себебі көп қан кезінде
айналыстағы қан мөлшері азаятындықтан, тіндердің қоректенуінің бұзылуынан,
оттегімен қамтамасыз етілуі нашарлайтындықтан науқастың өміріне қауіп төнеді. Тез
және көп мөлшерде қан кетсе науқас өліп кетуі мүмкін. Қан кетуде 3 түсінік бар: қан
кету, қан құйылу және гематома. Қан кету деп қанның тамырдан сыртқы ортаға,
қуысты ағзаға, организм қуыстарына қарқынды ағуын айтады. Қан тамыр ішінен
шығып қоршаған тіндерге сіңсе, оны қан құйылу деп атайды. Әдетте, қан көлемі
азғантай, қанның шығу жылдамдығы тез азаяды, қанның тамырдан сыртқа ағуы
өздігінен тоқтайды. Сыртқа шыққан қан тіндерді ажыратып, ағзаларды ығыстырған
кезде ол жерде жасанды қуыс пайда болады және ол гематома деп аталады. Қан кету
мәселесінің маңыздылығы келесі факторлармен анықталады: Қан кету көптеген
дерттер мен жарақаттардың асқынуы, кейде хирургтің қимыл-әрекетінің салдары
болуы мүмкін. Қанның тоқтамай ағуы науқастың өміріне төнген қауіп. Қан кету кезінде
шешімді дер кезінде қабылдау мен медициналық көмекті тез көрсетудің маңызы
ерекше. Қан кетіп жатқан науқасқа жедел хирургиялық көмекті дұрыс көрсету
хирургтің кәсіби шеберлігінің жоғары екендігінің көрсеткіші.
3.Жарақаттану белгілері.
Жарақаттардың белгілері:
Жергілікті белгілер: дененің зақымданған бөлігінің ауырсынуы, бозаруы, ісінуі, қан
кетуі, қызметінің бұзылуы. Жалпы белгілер: ес-түсінен айырылуы, ыстығы көтерілуі,
тамырдың нашар соғуы, артериалық қысымның төмендеуі, тыныс алудың, зат
алмасуының бұзылуы және т.б.
Жарақаттардың асқынуы: жарақаттық шок, талықсу; қансырау, қан кету; жара
инфекциясы; өмірге маңызды мүшелердің қызметінің (жүрек, бүйрек, өкпе) бұзылуы.
Жарақатты шок. Жарақат алғаннан болатын шок. Бұл канайналымның, тыныс
алудың, зат алмасудың, эндокринді бездердің кызметінің терең бұзылыстарына
әкелетін, ағзаның жүйкелі — рефлекторлы және қантамырлық реакциясымен
сипатталатын жарақат ауруының ауыр түрі болып табылады. Шоктың пайда
болуындағы негізгі тітіркендіргіштеріне әр — түрлі механикалық әсерлердің жүйке
элементіне әсер етуі, жүйкенің зақымдалуы, тіндердің бұзылуы және қан кету болып
саналады.
Талықсу. Талықсу (ағылш. shock). Нерв жүйесінің тез арада шектен тыс қатты
тітіркенуінен тыныс алу, зат алмасу және қан айналысының бұзылуы, организмнің
қызметінің қауырт төмендеп, нашарлауы.
Жарақат әсерінен талықсу
Жақ-бет маңы тканьдерінің зақымданып, нерв жүйесінің тіршілік процестерін реттеп,
үйлестіретін қызметінің бұзылуынан болады. Адамның түсі қашып, мұздай тер шығып,
дене қызуы мен қан қысымы төмендейді. Науқас есінен танбаса да дел-сал болып,
тынысы тарылыпу бұлшық еттер серпілісі әлсірейді.
4.Жарақаттану кезіндегі алғашқы дәрігерлік көмек.
Алғашқы көмек көрсету: жараға тиіспей, оның айналасын суланған мақтамен сүртіңіз,
жараға йод жағып, оны таза дәкімен таңу керек, үлкен жараны ең жақсысы алғашқы
көмектің жеке пакетіндегі дәкілі - мақталы жастықшасы бар таңғышпен байлаған
дұрыс, таңғыш материалды алған кезде ешбір жағдайда жаранның үстіне жабылатын
жастықшаға тиспеңіз, егер қолыңызда дәкі жоқ болса, таза бет орамалды
пайдаланыңыз, жараны толық жабу керек, таңғыш денені қатты ауыртпау үшін оны
аса қатты тартпау қажет, егер бір-екі күннен кейін тілінген немесе сыдырылған жер
іріңдеп, ал оның төңірегі ісіп кетсе дәрігерге барыңыз. Сырқатты басу үшін зардап
шегушіге 0,25-0,5г анальгин беруге, ал жарақаттанған жерге мұзды қағанақ қоюға
болады.
Алғашқы көмек көрсету кезінде жараны спиртпен, сумен, йодтың ертіндісімен жууға,
ұнтақ дәрілер себуге және май жағуға, жараны мақтамен жабуға, жарадан құм,
топырақты сүртуге, басқада заттарды жараны ластайтын жолмен алуға болмайды.
Жараға бинтпен таңғыш қою.
Жараға микроб түсіп асқыну салдарынан ауыр инфекциялық аурулар пайда болады
(газдан шіру, сіреспе).
Сондықтан жараланған кезде ең бірінші қанды тоқтату және жараны ластанудан
сақтау керек.
Қан ағу.
Қанның ағуы жарақаттың ушығуы адам өмірі үшін қауіпті болып табылады.
Зақымдалған тамырдың сипатына байланысты қанның ағуы күретамырлық, ұсақ
тамырлық және үлпершек болып бөлінеді.
Күре тамырдан қан ол зақымдалған кезде ағады. Қанның бұлайша ағуы өте қауіпті,
өйткені қысқа мерзімде организмнен өте көп қан кетеді. Қан ал қызыл түсті, қан баяу
ағады немесе атқылайды.
Қанның күре тамырдан ағуы.
Көк тамырдан аққан қан ол зақымдалған кезде ағады. Қан дүмпусіз үздіксіз ағыспен
баяу шығады, түсі қошқыл қызыл немесе шиедей қызыл.
Аяқ- қол буындарын бүгу арқылы қанды тоқтату.
Күйдіргі және бұрау қою арқылы қанды тоқтату. Көк тамырдан және ұсақ
тамырлардан қан аққан кезде әдетте қатты тазартылған таңғышты қолданады,
зақымдалған жерді қатты байлап тастайды, аяқ-қолды көтеріп қояды.
Барлық жағдайларда дененің сыртқы жағынан қан аққан кезде дене мүшелеріне қан
тоқтататын күйдіргіні, басқа қатты таңғыш орау арқылы қанды уақытша тоқтататуға
болады.
Қан тоқтататын күйдіргі ені (1,5-2 см) жалпақ, иілмелі резина кесіндісі. Оның бір
шетіне ілгек, екінші шетіне ілмегі бар жүзікше бекітілген.
Күре тамырдан қысатын дағдылы жерлер
Саусақпен қанды тоқтату. Ұйқы күре тамырын оны зақымдалған жерден төмен
(жүрекке жақын) мойынның жұлынынан қысады. Бұдан кейін жараға тазартылған
таңғышты қаттырақ байлайды, содан соң жараға тазартылған, қысатын таңғыш
қойып, оның үстіне бинттің, салфетканның, мақтаның немесе қолда бар заттың
қалың, нығыз кесіндісін салып орайды (5а-сурет).
Шықшыт күре тамырын беттегі жарадан қан аққан кезде сұқ саусақпен шықшыттың
бұрышына қысады (5б-сурет).
Самай күре тамырын баста қанауға бейім жара болғанда бас бармақпен құлақ
қалқанының алдынан самай сүйегіне қысады. Саусақты одан 1-1,5 см қашықтықта
ұстау керек (5в-сурет).
Тақымдық күре тамырды бұғананың астындағы шұңқырда бірінші қабырғаға қысады,
бұл қан ағуға бейім жарақат. Иықта, иық буынының маңайында немесе қолтықтың
астында болғанда қолданылады (5г-сурет).
Иық күре тамырын, егер қан ағуға бейім жара иықтың төменгі бө- лігінде немесе
білекте болса, екі басты бұлшық еттің бүйір жағынан ортан жілікке қысады (5д-
сурет).
Қолтық күре тамыры иықтың орта және төменгі бөлігінде. Жарадан қан аққан кезде
ортан жіліктің шығыңқы басына қысады (иық буынның жоғары жағында сұқ саусақты
тіреніш өте отыра қалған саусақпен күре тамырды қысады).
Шаптың төңірегіндегі санның күре тамырын орта және төменгі тұтас сан күре тамыры
зақымданған кезде түйілген жұдырықпен баса отырып, маңдай сүйегіне қысады
Сүйектің сынуы, буынның шығуы, дененің сыдырылуы, тілінуі және сіңірдің
созылу

Сүйектің сынуы бұл оның тұтастығының бұзылуы, ішінара (сүйектегі жарқын-шақ)
немесе толық сынуы мүмкін. Сүйек сынған жердегі терінің зақымданған немесе
зақымданбағандығына байланысты сүйектің сынуы ашық және жабық деп аталады.

Ашық сынық өте қауіпті, өйткені сынықтарға жұқпалы аурулар тез таралады
және іріңдеу-қабыну процессінің дамуымен ушыға түседі.
Сүйектің сыну белгілері:
Жабық сынған кезінде:
- сүйек сынған жердің сырқырауы;

- аяқ-қол саусақтары бастарының қысқаруы немесе қисаюы;
- сүйек сынған жердің қанталауы мен домығуы;
- аяқ-қол қызметінің бұзылуы;
- буындар арасындағы аяқ-қол төңірегінің бойындағы қозғалыстың
қалыпсыздығы.
Ашық сынық кезінде:
- аяқ-қол бармақ бастарының қысқаруы немесе қисаюы;
- жарада сүйек жарқыншақтарының болуы;
- жарақаттанған жердегі қалыпсыз қозғалыс;
- аяқ-қолды қозғалтқан кездегі сырқырау.
Жабық сынық кезінде тері жамылғыларының тұтастығы бұзылмайды, ашық
сынық кезінде сүйек сынған жерде жарақат болады, сүйек сынған жерді
қозғалтуға болмайды.
Сүйектің таюын болдырмау үшін жарақатқа таңғыш қою мақсатында киім
мен аяқ киімді шешуге, олдарды кесуге және сынған жерді босатуға
болмайды. Егер ашық сынық кезінде қан ақса, оны тоқтатқаннан кейін,
жараға тазартылған таңғыш қою қажет. Ашық және жабық сынық кезінде
сырқатты басатын дәрі-дәрмек беріліп, бұдан кейін қолда бар құралдардың
көмегімен иммобилизация жүргізу қажет.
Сырқатқа қарсы дәрі-дәрмекті егу жеке қобдишадағы немесе үй
қобдишасындағы анальгетиктердің, шприц-түтіктерді (анальгин, пенталгин,
трепан, баралгин және т.б.) қолдану арқылы жүргізіледі.
5.Балалардың жарақаттануы мен олардың алдын алу (профилактикасы)
денсаулық сақтау қызметкерлерінің көңілін өзіне аудартар өзекті мәселе.
Соңғы онжылдықтарда жарақат пен басқа бақытсыз оқиғалардан инфекциялық
ауруларға қарағанда балалар көбірек қайтыс болуда. Жарақаттар балалар
мүгедектігінің негізгі себептерінің бірі болып табылады.
Сондықтан бала жарақаттануы мен оның алдын алу оған тек медициналық
қызметкерлердің ғана емес, сонымен қатар қоғамдастықтың, педагогтардың,
психологтардың, социологтардың, қала салушылардың және әрине ата-аналар мен
балалардың өздерінің көңілдері аууы тиіс маңызды әлеуметтік проблема болып
есептеледі.
Бала жарақаттануы – бұл сыртқы әсер шақырған тұтқиылдан пайда болған зақымдану.
Оның көрсеткіші бала тұрғындарының белгілі бар санына (әдетте 1000-ға есептеледі).
Балалар жарақаттануының себептері мен құрылымы баланың жасына, психикалық
және физикалық дамуына байланысты өзгеріп отырады.
5-6 айлық сәбилер қолға ұстауға келетін кез келген затты ауыздарына салады. Тыныс
жолдарына бөгде заттардың жиі түсуі осымен түсіндіріледі.
Бір жылдың соңына таманғы жастағы балаларға керуеттен, диваннан, орындықтан
құлау тән. Өйткені бұлар әлі қалыптаспаған қозғалыс үйлесімділігінде ынта білдіріп
және барынша белсенді өмір салтын ұстанады.
1-3 жаста қозғалыс сенімді бола бастайды, қимыл артады, соны салдары ретінде
биіктен (терезе жақтауларынан, сатыдан) құлау мен күю жиі кездеседі.
Мектепке дейінгі және кіші мектеп жасындағы балалар – көп уақытын аулада және
көшеде өткізеді. Жаңа жарақаттардың көптеген көздері пайда болады: шұқырға
құлау, төбелес және жол-көлік жарақаттары.
Жарақаттану профилактикасының маңызды алғышарты басым шамада жарақаттану
түрлері анықтайтын олардың себеп-салдарын зерттеу болып келеді.

Ұқсас жұмыстар

Жараны емдеу принцптері

Өндірістік жарақат және оның түрлері

Бүйрек,несепағар жарақаты

Сөйлеу тіліндегі кемістігі бар балаларға көмек көрсету және түзету

Жарақаттану - белгілі бір жағдайдағы бірдей қалыпты топтағы адамдарда пайда болатын қайталама жарақат

Электр қауіпсіздігі

Сөйлеуі бұзылған балалардың жеке тұлға ретінде қалыптасуы мен эмоционалды-ерікті саласы

Электр тоғының адам ағзасына әсері

Жарақат және жарақат түрлері

Ашық және жабық түрдегі жарақаттар

Пәндер