Жүйке жүйесі ағзаларының жасқа байланысты морфологиясы




Презентация қосу
Қарағанды Мемлекеттік Медицина Университеті
Гистология Кафедрасы

СӨЖ
Тақырыбы: Жүйке жүйесі ағзаларының жасқа байланысты
морфологиясы

Орындаған:Әубакір Т.
2-004 Стом
Тексерген: Койшиманова У.С.

Қарағанды 2017.
Жоспары
Балалық шақтағы жүйке жүйесі

Жасөспірімдік кездегі жүйке жүйесі

Кәрілік кезіндегі жүйке жүйесі

Жүйке жүйесінің өзара әрекеттесуін ғылыми
түсіндіру
Жүйке жүйесінің жасқа байланысты
айырмашылықтары болады.Олар балалық
шақ,жасөспірімдік және кәрілік болып 3-ке
бөлінеді. Осы 3 кезеңдегі жүйке жүйесінің белгілі
бір жастың ерекшеліктеріне қалыптасуына
нейрондар мен синапстар жауап береді.
Балалық шақтағы жүйке жүйесі
Жүйке жүйесінің қалыптасуы әсіресе 1 жасқа дейінгі балаларда байқалады.
Күн сайын елеулі өзгерістер бар:
1 айында балада мағыналы күлкі байқалады
2 айында балады күлкісі қарқынды дамиды
3 айында бала әдейі әр түрлі дыбыстар шығара бастайды
4 айда отыруға тырысады
5 айда өзі отырады және еңбектеуге тырысады
6 айда еңбектейді
7 айда аяққа бірдіндеп тұра бастайды
8 айда тағамдарға қызыға бастайды, өзі тамақтануға тырысады
9 айда әр түрлі қарапайым мимикалық қозғалыстарды үйренеді
10 айда бала өзі тұруға тырысады
11 айда жүруге талпынады
1 жыл жүре бастайды
Орталық жүйке жүйесіндегі өзгерістердің тағы бір жарқын сипаттамасы -
бұл церебральды қыртыстың жетілмеуі салдарынан болатын нәресте
шеберлігінің кері үрдісі. Таламодополярной жүйесінің қызметінен
туындайтын туа біткен рефлекстердің кері үрдісі бір жылға жетеді. Осы
жасқа жеткенде баланың неврологиялық жағдайы қалыптасқан ересек
адамға ұқсас болады.
Жүйке жүйесі жауапты болатын әртүрлі функциялар ағзаның қартаю
процесінде елеулі өзгерістерге ұшырайды. Маңызды өзгерістерге
ұшырамайтын нейрондық мембрана әлеуеті ерекше жағдай. Синоптикалық
өткізгіштің баяу жүріп, жүйке қозу жылдамдығы төмендейді.
Жүйке жүйесінің интегративтік саласы өзгерістерге ұшырайды:
рефлексиялық функциялар бұрынғы жылдамдығын жоғалтады, назардың
азаюына көңіл аудару қабілеті, есте сақтауды қабылдау, логикалық
қабілеттер, керісінше, прогресс.
Қартаю кезеңі, жүйке жүйесіндегі өзгерістер жалпы, біркелкі төмендеу
факторы ретінде қарастырыла алмайды. Бұл кезеңде оның функцияларында
теңдесі жоқ өзгеріс байқалады: біршама едәуір өзгерістер, кейбіреулердің
әрекеті баяулатады, ал кейбір жасушаларда прогресс жасқа байланысты
болады. Психомоторлық функциялар мен мінез-құлық жүйелерінен басқа,
маталардағы тұрақты өзгерістер бар.
Жасөспірімдік кездегі жүйке жүйесі
Жасөспірімдік кезеніңде балада бүлік пен
агрессиядан тұратын ерекшеліктер
байқалады.Гормоналды кезең деп те айтуға
болады(гомональная перестройка)
Әр түрлі адам организмінің жетілуінің

кезеңдерінде,барлық ішкі жүйелер мен органдарда
елеулі өзгерістер орын алады.Мысалы:Импульс
жиелігі,тыныс алу қарқындылығы,ми
функциясының және қан қысымының өзгеруі және
биохимиялық реакциялар да өзгеріске ұшырайды.
Кәрілік кезіндегі жүйке жүйесі

Қартаю кезіндегі жүйке жүйесінің ерекшеліктері
тұтастай алғанда ағзадағы жалпы өзгерістермен
анықталады:
Бұлшықет тонусының өзгеруі

Ақыл-ой мен дене белсенділігі
Психикалық қайта құрылым (психическая перестройка)

Бейімделу функциялары

адамның ұрпақты болу жүйесіндегі

өзгерістер(изменения в репродуктивной системе
человека)
Қартаю кезінде, қарыншалық сібір жүйесіндегі өзгерістер де пайда
болады: кеңею басталады, мидың салмағы кішірек болады,
гирация(извилины мозга) жіңішке, бүршіктер тереңдей түседі және
кеңейеді, нейрондардың саны азайып, глиал элементтері орын алады.
Пайыздық арақатынасында, қартаю кезіндегі нейрондық жоғалту 25 -
46% жетеді. 70 жастан 80 жасқа дейін 40-50 жастағы адамдармен
салыстырғанда жұлын түйіндерінде жүйке жасушаларының саны 30%
-ға төмендейді.
Мұндай жерлерде олардың жоғалуы аз. Дененің қартаюы кезінде нерв
клеткалары қартаю пигменті деп аталатын липофусцинді жинайды. Ол
НЖК тотығуынан туындайды және кез-келген қартаю организміндегі
ажырамас элемент болып табылады.

Микроскоп арқылы ескі адамның нейрондарын зерттегенде, жүйке
жасушаларының ұлғаюы және олардың өсуі, лизосомалардағы
мембраналардың бұзылуы, цитоплазманың гомогенизациясы және
көптеген басқа клеткалық өзгерістер түрінде елеулі өзгерістер
байқалады.
Жүйке жүйесінің өзара әрекеттесуін ғылыми түсіндіру

Жүйке жүйесі - күрделі механизм. Адам қабылдайтын барлық іс-әрекеттер мидың
жұмысына байланысты болды, ол үш сілтемеге бөлінеді: бастапқы сілтеме кезеңінде
сыртқы әсер пайда болады, содан кейін сезім органдарының қозғауына әкеледі.
Екінші кезеңде орталық байланыс жұмысқа кіреді. Бұл байланыс сезім органдарының
қозу процестеріне және кейінгі ингибирлерге жауап береді. Бұл әрекет барлық
психикалық қабылдауды белсендіреді: эмоциялар, сезімдер, тілектер, қауымдастықтар
және т.б. Соңғы байланыс - ойлау немесе рефлексияға негізделген әрекет. Барлық осы
байланыстар бірыңғай тізбек ретінде үйлеседі, бірге жұмыс істейді және бір-бірін
толықтырады.
Орталық жүйке жүйесінің жұмыс істеу ерекшеліктері өте күрделі. Жас кезеңінде,
жасөспірімде және қартаюда пайда болған өзгерістер жүйелі, бірақ өзгермейтін болып
табылады, себебі әрбір жеке жағдайда өзгеріс әртүрлі факторларға байланысты
болады: туа біткен ақаулар (соқырлық, дүлей және т.б.), басқа да көптеген аурулар,
оларды ескермеу мүмкін емес, өйткені олардың бәрін болжау мүмкін емес.

Ұқсас жұмыстар
Нерв жүйе ағзаларының дамуы
ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ ӘСЕРІ
Торлы құрылым физиологиясы
ОРТАҒА БЕЙІМДЕЛУІН РЕТТЕЙТІН ЖҮЙЕ
Балалардың жүрегінің және қан тамырларының құрылысының жастық ерекшеліктері
Жүректің салмағы
Орталық жүйке жүйесі
Жүйке жүйесінің гистогенезі
Балалардағы жүйке жүйесінің ерекшелігі
Тыныс ағзаларының жасқа байлансты өзгерістері
Пәндер