Баптизм

Грек тілінен “βάπτισμα” “βαπτίζω” шоқындыру суға малу

Шығу тарихы

Негізін қалаушы - Джон Смит

Бірінші қауым - 1609ж Амстердамда пуритандар тобынан тұрды.

Кейін 1611 ж “баптистер” термині енгізіліп, баптистік қауым ретінде танылады.

1639ж Солтүстік Америкаға Роджер Уильямс бастаған жер аударылғандармен бірге келді.

Алғашқы баптистік шіркеулер Провиденс пен Ньюпорт қалаларында қаланды.

Континенталды Европада тек ХІХғ 20-30жж тарай бастады.

1905ж Лондонда І дж баптистік съезде Бүкіләлемдік Баптистік Альянс негізі қаланды.

Негізгі қағидалары

Библия - Sola Scriptura

Шіркеу тек рухани жаңғырған адамдардан тұруы қажет.

Шоқындыру мен Құдай вечерясы тек жаңғырған адамдарға ғана оқытылуы тиіс.

Конгрегационализм - рухани және практикалық сұрақтарда жергілікті қауымдардың тәуелсіздігі.

Жалпы священство - қауым мүшелерінің теңдігі.

Діндарлар мен құдайсыздардың ар-ұят еркіндігі.

Шіркеудің мемлекеттен бөлек болуы.

Бағыттары

Жалпы (general)

Арминиандық ілімге пікірлес: Христос бірі қалмастан барлық адамдардың күнәсін өтеді деп санайды.

Смит қалаған қауым жалпы ілімдік баптистер болды.

Жеке (particular)

Кальвинистік көзқарас сияқты: Христос тек адамзаттың арнаулы тобының күнәсін жекелеп өтеді деп сенеді. Қалғандары құдай алдында күнәсін өздері жекелей өтейді.

Алғашқы қауымы Саутуарк англикан қаласында1638 ж п. б.

ҚР баптизмі тарихы

Баптистер ХІХ ғасырдың ортасында Ресейге, ХХ ғасыр басында Қазақстанға келе бастаған. 1903 жылы Украинадан Қостанай уезіне қоныс аударған баптис-протестанттар қазақтардың қарсылығына ұшырап, олар Ресейге көш басын бұрған.

Кеңес империясы құлағаннан кейін өздерін дербес санайтын баптистер ТМД, Прибалтика елдері мен АҚШ және Канадаға қоныс аударған діндестерінің басын біріктіріп, ұйымды «Евангелдік христиан-баптистер шіркеулерінің халықаралық кеңесі» деп атады.

Қазақстандағы баптизм

Қазіргі уақытта ҚР-да

Баптистер кеңесінің мүшелері әлі күнге дейін мемлекеттік тіркеуді мойындамайды.

Қазақстан облыстық дін істері басқармасының мәліметінше, 2013-2017 жылдары діни салада жалпы 73 әкімшілік құқық бұзушылық тіркелсе, соның 66-сы «Евангелдік христиан баптистері шіркеулерінің халықаралық кеңесі» тарапынан жасалған.