Құстардың дорсальды аурулары




Презентация қосу
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті

СӨЖ
Тақырыбы:Құстардың дорсальды аурулары.

Орындаған: Керім Ш.
Тобы: ВМ -503
Тексерген: Нуркенова М.К.

Семей қаласы
2018 жыл
ЖОСПАРЫ:

• 1. Кнемидопкоз
• 2.Құстардың аяқтарын зақымдау.
• 3.Вирустық энтерит.
• 4.Тауықтардың жұқпалы бронхиты.
• 5.Құс тұмауы.
ҚҰС АУРУЛАРЫ

• Құс аурулары — әр түрлі жұқпалы, вирустық, паразиттік және бактериялық аурулар
деп бөлінеді. Ішек-асқазан, тыныс алу жолдарының қабынуы немесе зақымдануы, тері
аурулары түрінде де кездеседі. Аскаридоз, безгек, шешек, сүзек, тырысқақ, т.б. көптеген
Құс аурулары бар. Құс аскаридозы жұмыр құрттардан пайда болады, негізінен, онымен
тауықтар ауырады. Өте кең тараған нематод Ascarіdіa gallі жұмырқұрты. Тауықтың
немесе күркетауықтың ащы ішектеріне орналасқан құрт жұмыртқалайды да, құс
саңғырығымен сыртқа бөлініп, суды, жемді ластап, басқа құстарға жұғады.
• Құс безгегін безгек масасы таратады. Табиғи жағдайда Қазақстанда құс безгегі
кездеспейді. Тәжірибе жүзінде тауықтар арнайы жұқтырғанда ғана ауырады. Шөжелер
ауырса түгелдей өледі, ересек құстар жазылып кеткенімен, бірнеше айдан екі жылға
дейін денесінде ауру қоздырушысы сақталады. Құс шешегінің клиникалық сипаты
шешектік және дифтериялық болып бөлінеді, ол ультравирустан жұғады. Ауру
құстардың қауырсындары ұйпалақтанып, қанаттары салбырап кетеді, кейіннен айдар,
сырға, тұмсық астында дөңгелек қызыл бөрткендер пайда болып қатаяды да, көбейе
бастайды. Кейбіреулері іріңді жараға айналса, бірқатары қатайып сүйелденеді. Бұл ауру
тауықтардың 5 — 10%-ын (кейде 70%-ға дейін), ал кептер мен көгершіндерді 3 — 10%-
ға дейін өлімге душар етеді. Көбіне бір науадан жем, су ішкен кезде жұғады.
КНЕМИДОКОПТОЗ

• Кемидокоптозами құстардың аурулары деп аталды,
олар Knemidocoptes тектес саркоптоид кенелерінен
туындаған.
• Кемидокоптезі жұмыртқылар-лимван-протоним-
телеонимф-имаго схемасы бойынша (ерлер мен
әйелдер) сәйкес дамиды. Личинкадан ересекке дейін
өзгеру 3-4 аптада болады. Шикаралар эпидермис пен
тіндік сұйықтықтың жасушаларында тамақтанады.
Жыныстық жетілген сатылар сыртқы ортаға
салыстырмалы түрде төзімді және ылғалдылық пен
температураға байланысты 2-10 күн бойы аман қалады.
• Кенелер Knemidocoptes mutans
• (а - ер, б - вендраль жағында әйелдер, с - доральдық жағында әйелдер)
• Кемидокоптозға тауық, түйетауық, гвинея құстары, тауашалар, қырғи-
қабақтар, қоңыздар, көгершіндер және көптеген жабық құстар әсер етеді.
Тауық тұқымы, жынысы және жасына қарамастан, ауырып жатыр.
Инфекцияның қайнар көзі - науқас құстар. Тауыққа қарағанда тезірек
және қарқынды аурулармен ауыратын миокардтарды қалпына келтіруге
үлес қосыңыз. Ауру өзін көрсетіп, жылы мезгілде (көктемгі, жазда)
таралады. Суық ауа райында шабуыл неғұрлым баяу тарайды немесе
құлдырайды, ал бастырылған тауықтар асимптомдық ащы болып
шығады.
ҚҰСТАРДЫҢ АЯҚТАРЫН ЗАҚЫМДАУ
• Кемидокоптоздың аяқтары (қылқалам аяғы, «қалың
аяқ») - КП-ның қоздырғышы. мутанттар.
• Аурудың алғашқы белгілері 5-7 айлықтағы тауықтарда
пайда болады. Қабыну процесі тек хоккоптық тордан
төмен аяқтарда дамиды. Ауру созылмалы түрде жүреді.
Тері ауыр болады, қалың бұтақ шашыраңқы, әлсіз кедір
пайда болады. Балапандар бір аяқпен ұзақ уақыт бойы
тұрып, аяғынан зардап шеккен бөліктерге тұмсық
соққылап, көтерілген аяқтың фалангаларын қысып
тастайды. Қабық қабатының қалыңдығы 1-1,5 см қалың
сұр қабықшалар қалыптасады, кератозные қабаттары
жарықтармен жабылады, оның үстіне сахарум бетіне
жағылады. Гиператратоздың дамуы кезінде тауықтар
күрделілігімен қозғалады, жиірек, жиі өтіреді. Күрделі
жағдайларда буындардың қабынуы пайда болады,
фалангтің ішінара немесе толық жоғалуы байқалады,
прогрессивті сарқылу дамып, жұмыртқаны өндіру
азаяды немесе тоқтайды, көбінесе ауру өлімге
ұшырайды.
• Дене Knemidokoptoz (Tel'nov қышыма) - кН қоздырғышы. галина.
• Кейде басы және жоғарғы мойын отырып крестце облысы, итмұрын,
артқы және іш, шағын узелки тері арқылы қызыл, қалыптасады және жұқа
сұр түсті таразы қапталған болып. Contour қауырсындар құлап немесе
ажыратқыңыз, тауықтар көрінісін түлеуде жатыр. Кішірек қасірет өзіне-өзі
қабыну және жарақаттануға алып келеді. Бастапқыда, әлсіз зуд, бірақ
процесс жетілдірілген және құс қауырсындарын арқылы салады ретінде.
Жұмыртқа өндірісінің жұқаруы, азаюы немесе тоқтатылуы бар. Ауыр
жағдайларда ауыр жиі өледі.
• Диагностика ауру, маусымдық және acarological зерттеудің клиникалық
тұсаукесер негізделген.
ЕМДЕУ ЖӘНЕ АЛДЫН АЛУ
• Зарарицидтік препараттарды емдеу үшін жануарлардың саркоптоидозын
бақылауға ұсынылған (гексахлоран препараттарын қоспағанда).
• Knemidokoptoze аяқтарымен олар аяқ ванналарында 40-45 ° C
температурада емделіп, құстың аяқтарын соққыға қосады. Сіз зардап
шеккен қолдарыңызда емдік майларды, линименттерді, эмульсияларды
сүртуге болады.
• Симидокоптоздың көмегімен агарцидтер зардап шеккен аймақтарға
немесе аэрозоль пакеттерінде препараттармен емделеді. Тауықтың
қанаттарын және басын бекітіп, акарицидтік сұйықтыққа (минутқа дейін)
батыруға, дене температурасына дейін қызаруға болады.
• Құс ауруының ауыр түрімен оларды емдеуге болмайды - олар союға
ұшырайды.
• Вирусты сезінген құс алдын-алу мақсатында қолданылады. Құстардың
деакаризациясына ұшырауы мүмкін, содан кейін беттер жаңа лайммен
ақталған. Бөлмелер мен аулаларды биологиялық тазартуды бір айға дейін
құс етінен босатуға болады.
ВИРУСТЫҚ ЭНТЕРИТ
• Қоздырғыш. Parvovirus, Parvoviridae отбасында ДНҚ
құрамындағы вирус. Бұл ең кішкентай вирустардың бірі,
диаметрі 18-26 нм. Жұмыртқаға арналған вирус 20 ай
бойы белсенді болып келеді. Пак материалында 2-4 ° С
температура кезінде 30-50% глицеринге қосылады,
патоген 2 жыл бойы сақталады. Формальдегид
концентрациясы 0,5% -дан 1% -ға дейін вирусты 15
минуттай белсендіреді. Вирус қаздардың
эмбриондарында, сондай-ақ гус-фибробласт
мәдениеттерінде өсіріледі.
• Эпизоотикалық деректер. 5-21 күндік ауруханалар
аурудың қайталануымен ауыратын, 2 айлық ауруларда
диагноз қойылған. Ересек қаздарда ауру симптомсыз
болып табылады. Балапандар 2 жастан 5 аптаға дейін
ауырады.
• Бір аптада балапандарда энтерит байқалады. Құстар туыстарынан ғана емес,
инфекциядан, судан, инвентаризациядан және тіпті жұқтырған ауамен де ауырады.
Ауру құсынан шыққан жұмыртқалар мен ұрықтар да осы қауіпті вирустың көзі
болып табылады. Ауру адамдарда күйзеліске ұшыраған күйде, тәбетсіз, шөлдейді.
Олар аз жылжып, жылулыққа талпынып, көңілсіздік танытады. Кейде мұрыннан
және конъюнктивитпен ағып кетуі мүмкін. Аурудың инкубациялық кезеңі әдетте 2-
ден 7 күнге дейін созылады. Ауру ескермегенде, гослиндер өздерінің
қауырсындарын сындырмай бастайды, оларда қатты диарея және өсуде елеулі артта
қалады. Алайда, ветеринар тек өлі құстарды талдаудың клиникалық зерттеулеріне
негізделген диагнозды растауы мүмкін
Тауықтардың жұқпалы бронхиті (ТЖБ)

Тауықтардың жұқпалы бронхиті (ТЖБ)-
Вronhitis infectiosa avium- аса жұғымтал ауру,
балапандардың тыныс алу жолдарының және
тауықтардың көбею мүшелерінің зақымдалуымен,
жұмыртқалағыштығының төмендеуімен
сипатталады.
Таралуы. Құс шаруашылығы өркендеген елдердің
барлығында кездеседі.
Ауру қоздырушысы- Coronoviridae
тұқымдастығына, Coronovirus туысына жатады, бір
жіпшелі, сызықшалы, геном стратегиясы «оң жіпті»
РНҚ вирус. Бұл күрделі вирус, Сыртқы липопротеидті
қабықшасы бар, пепломерлері «түйреуіш» тәрізді.
ҚҰС ТҰМАУЫ.

• Құс тұмауының вирусы алғаш XX ғасырдың басында Италияда анықталған және ұзақ бойы адамдар үшін қауіпсіз деп
есептелінген. Құс тұмауының вирустары жабайы және үй құстарында, жылқыларда, шошқаларда кездеседі. Жабайы
құстар (әсіресе суда жүзетін үйрек, қаз, аққу және т. б.) әдетте құс тұмауымен ауырмайды, бірақ індеттің таралу
көздері болып табылады. Үй құстарды құс тұмауына шалдыққан жағдайда ауру жасырын түрде өтіп, құстардың
өліміне соқтырады. Құс тұмауының вирусын адамдардың алғаш жұқтыруы 1997 жылы Гонконгта тіркелген. Онда құс
тұмауы вирусының Н5N1 түрімен 18 адам науқастанып, алтауы қайтыс болған. 2005 жылдың 7 айында әлемде құс
тұмауына шалдыққан 67 адам тіркелген, аталған кеселге негізін 25 жасқа дейінгі жастар шалдыққан, ол кеселге
шалдыққандардың 70% құрайды. Оның ішінде 25 адам өлген. Осы уақытқа дейін вирустың адамнан адамға жұғуы
анықталмаған. Сырқаттанғандардың бәрі ауруды құстардан жұқтырған. Вирустың мутациялық өзгерістерге
ұшырауына байланысты оның вирулентігі күшейген. Құс тұмауының вирусының таралуы жабайы құстардың көктемге
және күзге ұшу бағытына байланысты. Қазақстан Республикасының 24 ауданы, оның ішінде Оңтістік Қазақстан
облысының Шардара, Мақтарал, Сарыағаш және Арал аудандары суда жүзетін құстардың күзге ұшу жолында
орналасқан. Осы аудандарда құс тұмауы вирусының таралуы қаупі жоғары. Құс тұмауына шалдыққан науқаста
байқалатын белгілер кәдімгі тұмаудың белгілеріне ұқсас. Үйреншікті зертханалық тексерулермен вирус Н5N1
штаммы анықталмайды, сондықтан дұрыс нақтама кеш қойылуы мүмкін. Нақтама қойылғанға дейінгі аралықта ауру
асқынып, геморрагиялық пневмония, өкпе-жүрек жеткіліксіздігі, өкпенің қабынуы, энцефалопатия белгіліері
байқалады. 1997-1999 жылдардағы індеттерден кейін құс тұмауына қарсы вакциналар дайындала басталды, олар
клиникалық сынақтардан өтуде. Бүгінгі күнде Қазақстан Республикасында құс тұмауының таралуының алдын алу
үшін төмендегі іс-шаралар жүргізілуде. Құс фермаларында ветеринарлық қадағалау, залалсыздандыру талаптары
күшейтілген, құс тұмауына күдікті 5000 құс өртелінді. Шетелдерден және құс тұмауы тіркелген аудандардан құс
өнімдерін тасымалдауға тыйым салынған. Жеке шаруашылықта үй құстарын күтүде арнайы киім, тұмылдырық кию,
оларды күнделікте залалсыздандыру, құс тұмауына күдікті, ауырған құстарды басқаларынан жеке оқшаулап, мал
дәрігеріне хабарлау, өлген құстарды өртеу, мұздатылған құс өнімдерін асқа пайдаланғанда гигиеналық және
аспапты талаптарды қатаң орындау қажет.
ПАЙДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ:

• Сайдолдаұлы Т. « Індеттану» Алматы,1993ж. (230-234б).
• Сайдулдин Т. «Ветеринариялық індеттану» Алматы, І999ж.(115-117б).
• Қасымов Е. «Бірнеше түлікке ортақ жұқпалы
ауруларды балау және күресу шаралары» Алматы 1992ж.(200-205б).
• Қасымов Е. И., Лесова Қ.А., «Ағылшынша-қазақша-
орысша ветеринария сөздігі» Алматы 2005ж. (235 б).
• Жамансарин Т.М. «Кеміргіштерге қарсы малдәрігерлік-
санитариялық шаралар» Алматы 2005ж. (249 б).
• «Эпизоотология и инфекционные болезни» Учебник под ред.
А.А.Конопаткина- М. Колос, 1993ж.(140б).

Ұқсас жұмыстар
Құстардың тыныс алуы және газ алмасуы
Ауа қапшықтары
Тағамдық жұмыртқаны жұқпалы, инвазиялық және жұқпалы емес ауруларда ветеринариялық санитариялық сараптау
Құс шаруашылығы өнімдерін инфекциялық және инвазиялық аурулар кезінде ветеринариялық - санитариялық сараптау
Буын жаралары
ТАУЫҚ АУРУ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ЕМДЕУ
Құстардың жұқпалы ларинготрахеиті, жұқпалы бронхиті, вирусты гепатиті
Аңдардың тыныс алу жүйесі
Қаңқа сүйектерінің буынды байланысы, бассүйектегі буынды омыртқалар байланысы
Құстардың респираторлық аурулары
Пәндер