ТӨМЕНГІ МОЛЕКУЛЯРЛЫ ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫҢ ЕРІТІНДІЛЕРІ. ЖОҒАРЫ МОЛЕКУЛЯРЛЫ ЕРТІНДІЛЕРДІҢ ҚОСЫНДЫЛАРЫ ЖӘНЕ КОЛЛОИДТАР




Презентация қосу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ УНИВЕРСИТЕТІ

СӨЖ
ТӨМЕНГІ МОЛЕКУЛЯРЛЫ ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫҢ ЕРІТІНДІЛЕРІ.
ЖОҒАРЫ МОЛЕКУЛЯРЛЫ ЕРТІНДІЛЕРДІҢ ҚОСЫНДЫЛАРЫ
ЖӘНЕ КОЛЛОИДТАР

Тексерген: Тойкина Г. Н.
Орындаған: Тұрсынова Д.С

Семей 2018 жыл
Жоспар:

• Төменгі молекулярлы дәрілік заттардың
ерітінділері.
• Жоғары молекулярлы ертінділердің
қосындылары және коллоидтар
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ДӘРІЛІК
ЗАТТАРДЫҢ ҚОЛАЙЛЫ
ФОРМАСЫН (ҰНТАҚТАР,
ЕРТІНДІЛЕР, МИКСТУРАЛАР,
ТАБЛЕТКАЛАР, СҮРТПЕ
МАЙЛАР, Т.Б.) ДӘРІ ДЕП
АТАЙДЫ. АУРУДАН
САҚТАЙТЫН, ОНЫ ӨЗГЕРТЕТІН,
ОНЫ АСҚЫНДЫРАТЫН НЕМЕСЕ
АУРУ ПРОЦЕСІН ТОҚТАТАТЫН
БАРЛЫҚ ЗАТТАР ДӘРІ БОЛА
АЛАДЫ.

Бұған өсімдіктерден, жануарлардан алынатын минерал және
синтезбен шығарылатын химиялық заттар жатады.
Белгілі жағдайларда және организмнің белгілі қалпында оның
қалыпты тіршілік әрекетін бұза алатын, яғни оны улай алатын
(токсикалық), немесе өлтіре алатын химиялық заттар у деп
аталады.
СҰЙЫҚ ДӘРІ ТҮРЛЕРІНІҢ СИПАТТАМАСЫ. ЖАЗУ ЖӘНЕ
ДАЙЫНДАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ.
ЕРТІНДІЛЕР - SOLUTIO, ( SOLUTIONЕS, SOLUTIO,
SOLUTIONIS) (ЖЕКЕШЕ, ТАРАУ ЖАЛҒАУЫ - SOLUTIO,
ЖЕКЕШЕ ІЛІК ЖАЛҒАУЫ- SOLUTIONIS).
ЕРТІНДІ - МАЛ ДӘРІГЕРЛІГІНДЕ КЕҢ ТАРАҒАН ДӘРІЛІК
ФОРМА. ОНЫ ҚАТТЫ НЕМЕСЕ СҰЙЫҚ ЗАТТЫ СУ, СПИРТ,
ЭФИР ХЛОРОФОРМ, ТАҒЫ БАСҚА СОЛ СИЯҚТЫ
ЕРІТКІШТЕРДЕ ЕРІТУ АРҚЫЛЫ АЛАДЫ. LIQUOR ДЕГЕНІМІЗ
АРНАУЛЫ ҚҰРАМДЫ ЖӘНЕ АЙРЫҚША МАҚСАТҚА
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ДӘРІГЕРЛЕРДІҢ СҰЙЫҚ ФОРМАСЫ,
МЫСАЛЫ, БУРОВ СҰЙЫҒЫ, ДАКЕН СҰЙЫҒЫ Т.Б.
КӨБІНЕСЕ ЕРІТКІШ РЕТІНДЕ: КӘДІМГІ (AQUA FONTANA
ҚАРАПАЙЫМ (AQUA COMMUNIS),ҚАЙНАҒАН (AQUA
COCTA), ДЕСТИЛДЕНГЕН (ADUA DESTILLATA) ЖӘНЕ ЕКІ
РЕТ ДЕСТИЛДЕНГЕН (ADUA DESTILLATA НЕМЕСЕ ADUA
REDESTILLATA) СУЛАР ҚОЛДАНЫЛАДЫ. ЕГЕР ЕРІТКІШ
КӨРСЕТІЛМЕСЕ, ОНЫҢ ОРНЫНА ДЕСТИЛДЕНГЕН, АЛ
ДЕНЕГЕ ЕНГІЗУ ҮШІН - ЕКІ РЕТ ДЕСТИЛДЕНГЕН СУ
ҚОЛДАНЫЛАДЫ ДЕП ТҮСІНУ КЕРЕК.
Төменгі молекулалық салмақ
Ерітіндіді құрайтын заттар оның компоненттері деп аталады. 5000 г /
мольден кем молекулалық массасы бар заттардың шешімдері 5000 г /
моль және одан көп, төменгі молекулалық салмақ заттардың
(қосылыстардың) шешімдері, олигомерлердің (10,000 г / моль) немесе
жоғары молекулалық заттардың (10,000 г / мольден астам) шешімдері
деп аталады.
Дәріханаларда электролит, электролит және амфолиттен жасалған
шешімдер қабылданады. Төмен молекулалы салмақ заттарының
шешімдері дұрыс. Олар құрамның біртектілігі, ерімейтін зат пен
еріткіш арасындағы интерфейс болмауы сипатталады. Шешімдер
қатты, сұйық, газ тәріздес және қатты, сұйық және газ тәрізді
заттардың еруі арқылы алынуы мүмкін үш біріктірілген күйде болуы
мүмкін. Дәріханаларда негізінен қатты және сұйық ерітінділер
жасалады заттар. Газ тәріздес заттардың, мысалы аммиак,
формальдегид, сутек хлориді, дәріханалардың шешімдері
өнеркәсіптік препараттар түрінде алынады.
ТӨМЕН МОЛЕКУЛАЛЫ ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫҢ
ҚОСЫЛЫСТАРЫНЫҢ (НМС) ЕРІТІНДІЛЕРІ - 5000 Г / МОЛЬ
КЕМ МОЛЯРЛЫ МАССАСЫ;

Электролиттік диссоциацияның болуы немесе болмауы бойынша
төмен молекулалы қосылыстардың ерітінділері 2 сыныпқа
бөлінеді:

Электролиттердің ерітінділері - тұздар, қышқылдар, негіздер
иондарға бөлінетін заттардың шешімі. Мысалы, NaCl, HCl, KOH
ерітінділері.

Электроэлектролиттердің шешімдері іс жүзінде иондарға
бөлінбейтін заттардың шешімі болып табылады. Мысалы,
глюкозаның, сахарозаның, несепнәрдің шешімі.
ЖОҒАРЫ МОЛЕКУЛАЛЫҚ
ҚОСЫЛЫСТАР
Жоғары молекулалық қосылыстардың шешімдері
фармацевтикалық практикада кеңінен қолданылады. Олар дәрілік
заттар ретінде қолданылады (поливинилпирролидон ерітіндісі,
крахмал пастасы, желатинді ерітінді және гидролизат), ал қосалқы
заттар - қалыңдатқыштар, бұрынғы пленкалар, ұзартқыштар
ретінде қолданылады.
Еріткіштің жақындығына байланысты, төмендегідей болуы
мүмкін:
БМС (полимерлер), еріткіштің жақындығына байланысты,
төмендегідей болуы мүмкін: - шынайы шешімдер; - коллоидтық
ерітінділер. Шынайы IMS шешімі біртекті, термодинамикалық
тұрақтылық жүйе болып табылады, ол полимерлі молекулалар мен
еріткішті сольвацияланған топтарға біріктіреді. Коллоидтық IMS
шешімі дисперсиялық орта мен дисперсті фаза арасындағы
интерфейс сақталған жағдайда өте жоғары дисперсиялы жүйе
болып табылады.
ЖОҒАРЫ МОЛЕКУЛАЛЫҚ ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ
(ПОЛИМЕРЛЕРДІҢ) ЕРІТІНДІЛЕРГЕ
ЖАҚЫНДЫҒЫНА БАЙЛАНЫСТЫ:
Шынайы ерітінділер-
біртекті және
термодинамикалық
тұрақты жүйе болып
табылады.

Колойдты ерітіндылер-
дисперсиялық орта мен
дисперсті фаза
арасындағы интерфейс
сақталған жағдайда өте
жоғары дисперсиялы
жүйе болып табылады
КОЛЛОИДТЫҚ ЕРІТІНДІЛЕР
Коллоидтық ерітінділер - материяның, полимердің және еріткіштің физикалық өзара
әрекеттесуі арқылы термодинамикалық тұрақсыз жүйелер. Бұл өзара әсер ерітіндінің
шөгінділердің тұрақтылығын анықтайды, сондықтан олар қорғалған коллоидтар деп
аталады
Күштерінің ерекшелігі қосылыстың 2 түрінің болуы: - химиялық (негізгі тізбектегі
тұрақты тұрақты байланыстар); - физикалық қасиеттерін қамтамасыз ететін физикалық
(тізбектер арасындағы байланыстар): ісіну; гелеоз. ЖСН-ның шығу тегіне қарай 3
классқа бөлінеді: - табиғи (белоктар, полисахаридтер, нуклеин қышқылдары); - табиғи
ВМС химиялық өңдеу нәтижесінде алынған жартылай синтетикалық (мысалы,
целлюлозадан (табиғи өнімнен), MIT және басқа да туындылардан алынған);
Коллоидтық (протаргол), белоктік ертінділер мен таннин ертінділерін былай

дайындайды: затты еріткіштің үстіне сеуіп, әбден ерігенше тыныш қалпында
қалдырады, әйтпесе ұнтақ ыдыстың түбіне жабысып қалады. Құрғақ сірінділер мен
ұнтақтарды ступкада пестикпен араластырып және үйкеп, аз мөлшерлі ертіндімен еріту
керек: біркелкі езінді немесе ертінді пайда болғаннан кейін қалған еріткішпен
араластырады.
Ертінділер алу үшін қарапайым және күрделі рецепт жазылады. Бірінші жағдайда

заттың қатынасы алынбай, оның проценті ғана көрсетіледі.
ПАЙДАЛАНЫЛҒЫН ӘДЕБИЕТТЕР
Негізгі оқулықтар:
Грецкий В.М., Хоменок В.С. Руководство к
практическим занятиям по технологии
лекарственных форм. М. 1991
Мозгов И.В. Ветеринарная рецептура М. 1966

Қосымша оқулықтар:
Интернет желісі

Ұқсас жұмыстар
Сарысу алмастырушы және дезинтоксикациялық заттар туралы
Төменгі молекулярды дірілік заттардың ерітінділері. Жоғары молекулярды ерітінділердің қосындылыры және коллоидтар
Сарысу алмастырушы және дезинтоксикациялық заттар
Қан бөлшектесін құю
Өкпе туберкулезінің диагностикасында қолданылатын заманауи әдістер
Химиялық және плазмалық будың тұнбасы
Жапсырылатын материалдар
Химия және фармация салаларында бірқатар ашулар жасаған оқымыстылар мен фармацевтер
Буферлі жүйелер мен ерітінділер туралы түсінік
Биофизикалық зерттеулердің даму тарихы
Пәндер