Қой шаруашылығын өндірістік негізде дамытудың еліміздегі ұтымды мысалдары

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ
С.СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

МӨЖ

“Қой шаруашылығын
Тақырыбы:
өндірістік негізде дамытудың
еліміздегі ұтымды мысалдары”

Орындаған: А.Б.Ғалымжанова 14-47
Қабылдаған: а.ш.ғ.к., аға оқытушы Қ.М.Омарова

Астана, 2017 ж
Қазақстан дүние жүзінде бірінші рет етті-
жүнді бағыттағы биязы жүн қойды алды.
Қазақстан әлемде бірінші рет қазақ биязы
жүнді қойының негізінде будандастыру
жүргізіп, қазақ-арқар меринос қойын алды.
Міндет – осыны жоғалтып алмау және
ғалымдардың көп жылғы еңбектерін бағалай
білу.
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев
Қазақстан халқына жолдауында: «Дамудың жаңа кезеңі ел
агроөнеркәсіп кешенінің алдына бірқатар жаңа, аса маңызды
міндеттер қойып отыр.
Қазақстан агроөнеркәсіп кешенінің құрамында қой шаруашылығы
маңызды орын алады. Агроөнеркәсіп кешенін жеделдетіп дамыту
міндеті қой шаруашылығына да тікелей қатысты. Дамудың қозғаушы
күші – ғылым. Өндіріске азық - ғылым жетістіктерін кешенді ендіру
арқылы ғана жоғары жетістіктерге жетуге болады.
«Алтын асық» бағдарламасы үлкен мүмкіндік
Қойдың санын өсірумен қатар сапасын жоғарылату үшін үкімет
«Алтын асық» бағдарламасын қабылдады.
Бағдарлама мақсаты: Етті және етті-майлы бағыттағы ҰМ тауарлық
табынының санын ұлғайтуды қамтамасыз ету.
Нысаналы мақсаты: ҰМ аналық басын және асыл тұқымды өндіруші
қошқарларды сатып алу үшін кәсіпкерлерді қаржыландыру.
Бағдарламаның несиесі арқасында фермерлер еліміздегі қой басын
көбейту, қой еті өндірісін арттыру және ата кәсіп қой шаруашылығындағы
жүн мен тері секілді шикізат түрлерін де дамытуды қолға алған.
Қазақстан Республикасы бойынша
қой шаруашылығы палатасы
2010 жылы ғалымдар республика бойынша қой шаруашылығын дамытудың
кешенді бағдарламасын жасады. Оны жүзеге асыру үшін 2016 республикалық қой
шаруашылығы палатасы құрылды.

«Қой шаруашылығы палатасы ауыл шаруашылығы министрлігінің 2020 жылға
дейінгі қой шаруашылығын дамыту, оның өнімдерін өңдеу туралы шеберлік
жоспары шеңберінде пайда болды.
Палатаның жарғысы елбасының 2015 жылдың желтоқсан айындағы
«Қазақстан Республикасы бойынша қой шаруашылығы палатасын құру туралы»
жарлығында көрсетілген талаптарға сай құрылды.
Палатының ақпаратына сәйкес,2017 жылы еліміздегі 18 млн қойдың 11
миллионы ауыл тұрғындарының қолында. 734 мың қой ірі шаруа
қожалықтарына тиесілі. 6 млн қой шағын шаруа қожалықтарына тиесілі.
Республикалық қой
шаруашылығы палатасының
төрағасы Досымбеков
Тынышбай Досымбекұлы

Қой шаруашылығы палатасы
«биязы жүн»,
«биязылау жүн»,
«қылшық жүн»,
«ұяң жүн»
деп бөлінетін қой өнімдеріне қатысты 4 палата құрып,
барлығын бір орталыққа біріктірді.
“Жетісу асыл тұқым” дистрибъютерлік орталық

Қазір қой тұқымын асылдандыру “Жетісу” асыл тұқымды орталығы арқылы
жүзеге aсырылып жатыр.Қазіргі уақытта шетелдік инсвесторлармен бірігіп, 5 мың басқа
арналған 3 бордақылау алаңы мен 3 қой сою бекетін салу жоспарланған. Бүгінде
елімізде 2 миллионнан астам асыл тұқымды қой бар деп айтылады.
Бүгінгі таңдағы талап бойынша асыл тұқымды саналуы үшін қойдың 3 атасын
тіркеу керек. Яғни, қойдың аталық және аналық жағындағы үш атасы асыл тұқымды
болуы керек.Дәлелдейтін құжат болмаса субсидия берілмейді.
Селекциялық жұмыс үшін субсидия былтыр саулық үшін – 1500 теңге болса,
биылдан бастап оның көлемі 3000 теңгеге өсті.

(Талдықорған қаласы, Еркін ауылы)
Асылдандыру жұмыстары не үшін қажет?

• Тұқым түзетін үдеріс нарық сұранысына бағынышты келеді, және ішкі
нарықты, экспортты сапалы етпен қамтамасыз етуге жол ашады. Бүгінде қой
шаурашылығында үкімет деңгейінде шешілуге тиіс өзекті мәселелер бар.
Біріншіден, ветеринарлық қызметті жандандыру, тоңазытатын камералармен
жабдықталған мал сою алаңдарын салу, қой етін анағұрлым көп тұтынатын
мелекеттердің сұранастарына мониторинг жасау, логистикалық орталықтарын
құру, етті өткізу нарықтарына жол ашу сынды жұмыстарды шешу керек.
• Шешуін кейінге қалдыруға болмайтын шаруалар қатарына қойды
асылдандыру, өнімділігін арттыру, тұқымды жетілдіруде ғылыми-зерттеу
жұмыстарына терең бойлау қажет. Селекциялық жұмыс арқылы әр өңірде кемінде
2-3 тұқым түрін шығару, сол тұқымдардың биологиялық ерекшелігін, тағамдық
құндылығын, экологиялық тазалығын анықтау үшін зерттеу жұмысытарын
ұйымдастыру қажет.
• Қойдың жаңа, нарық бәсекесіне төзімді тұқым түрлерін, тұқымдастарын
шығару үшін әлемдік нарықтағы жоғары сұранысқа ие импорттық етті және етті-
жүнді қой тұқымдарының жергілікті қойларға қанын алмастыру жұмыстарын
жүргізу қажет.
Қой шаруашылығы ғылыми зерттеу институты

Негізгі міндеттері
Институтта төмендегідей салалық бағдар-ламаларға және стратегиялық
құжаттарға сәйкес жұмыстар атқарылып жатыр:
Қой шаруашылығы ғылыми-зерттеу институ-тының негізгі бағыттары

Биязы, биязылау жүнді және етті-майлы қойлардың және ешкілердің
қалыптасқан және жаңа тұқымдарының, типтерінің, желілерінің бәсекеге
қабілетті отарларын шығару.
Қой шаруашылығы мен ешкі шаруашылығында малдарды көбейтудің
тиімді технологияларын, өнімдерді өндірудің және қайта өңдеудің,
малдарды азықтандыру мен күтіп-бағудың тиімді технологияларын ары
қарай жетілдіру және өндіріске енгізу.
Қой мен ешкі шаруашылығы бойынша кадрларды дайындау және қайта
даярлау.
Сондай-ақ, отандық мал өнімдерінің сапасын арттыру және әлемдік
нарықта бәсекеге қабілеттілігін арттыру бағытында басқа да жетекші
ғылыми орталықтармен бірлесіп ғылыми зерттеулер жүргізу.
Басқа елдердің болашағы бар техноло-гияларын өз елімізге шеттен
әкеліп пайдалану және соған бейімдеу.
«Агрорбизнес-2020» бағдарламасын іске
асыру аясында төмендегілер бойынша
жұмыс атқарды:

Сыртқы нарықтарға қой еті
АШТӨ бір өндірістік тізбекке біріктіру; және жүні экспортын ары қарай
дамыту сұрақтарын анықтау;

Алматы аймақтық кластері, оған 5
қой шаруашылықтар, 2 өндеу
кәсіпорны және 2 қызмет көрсету-
Қой шаруашылығы дайындау орталығы кірді.
саласында кластерді
дамыту аясында келесі Жамбыл аймақтық кластері, оған 7
аймақтық кластерлер қой шаруашылықтар және 6 өндеу
құрылды: кәсіпорны кірді.
«Бірлік мал зауыты» ЖШС
«Бірлік мал зауыты» ЖШС асыл
тұқымды еділбай қойын өсірумен
айналысатын ірі шаруашылық. ҚР
бойынша етті-майлы, құйрықты
қойларды асылдандыратын тұқымдық
қор (генефонд) осы шаруашылықта
сақталған. Шаруашылық Сталин
колхозы ізінде 1963 жылдан қой
совхозы, 1968 жылдан асыл тұқымды
мал зауыты, 1993 жылдан акционерлік
қоғам, 2006 жылдан «Бірлік мал
зауыты» ЖШС болып жұмыс атқарып
келеді.
«Бірлік мал зауыты» ЖШС 1989 жылдан
бері қазақтың ғылыми-зерттеу
технологиялық қой шаруашылығы
институтымен бірлесіп 3-зауыттық
желімен селекциялық жұмыстар
жүргізуде.
Осы жұмыстың арқасында 2004
жылы Әділет министрлігінде еділбай
қой тұқымы ішіндегі «Бірліктік типті»
Ет экспортын ұлғайту

Қазақстанда жиырма шақты қой тұқымы
бар. Етті бағыттағы тұқымның кең таралғаны –
Еділбай қойлары. Етті-жүнді бағытта меринос
тұқымы да жақсы сұраныста. Қазақстан үшін
қой етін экспорттау мәселесінде дәл қазір Қытай
бағыты маңыздырақ. Ауыл шаруашылығы
министрлігінің мәліметінше, экологиялық таза
ет тасымалдау мәселесі қарастырылуда. Алдағы
уақытта жылына 50 мыңнан 60 мың тоннаға
дейін сиыр етін және 300 мың тоннаға дейін қой
етін Қытайға экспорттау жоспарлануда. Бұл
цифрлар отандық ет өңдеуші кәсіпорындардан
алынды. Аталған орындар тиісті тексерістен
өткен соң, Қытайға ет экспорттау құқығын
иеленген кәсіпорындар тізіміне енетін болады.
Қорытынды
Жалпы, қой шаруашылығындағы тұқымдық өсіру ісінің
келешегі қолда бар тұқымдық генофондты, халықаралық
стандарттарға сай болатын өнім түрлерінің сапасын
сақтауды қамтамасыз ету деңгейімен анықталады. Осы
бағытта, ең алдымен, еліміздегі қой тұқымын алудың негізі
ретінде озық тұқымдардың басын сақтап, олардың мәнін
арттырып, мемлекет тарапынан мақсатты несие, дотация
бөлу, секілді көрсетілетін нақты қолдаумен қамтамасыз етіп,
селекциялық-асылдандыру жұмысын жақсартуға, асыл
тұқымды төл өсіруге бағыттау керек.
Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Атырау облысы өңіріндегі қой шаруашылығы

Кәсіпорынның жөндеу шаруашылығы

Ауыл шаруашылығы

Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылық өнімін сапасын жақсарту проблемалары

Агробизнеске түсінік

Майлы дақылды биоотын және биодизельге пайдалану мүмкіндіктері, қоршаған ортаны сақтауда перспективалы дақылдар (мақсары, рапс,) тұқымын биоотынға өсіру ерекшеліктері

Орман және парк шаруашылығындағы жаңа техника мен технологиялардың рөлі

Тіл дамыту әдістемесі

Материалды - техникалық жабдықтаудың жоспары

Екінші ыстық тағамдарды дайындау

Пәндер