Жылқының инфекциялық анемиясы, тұмауы, індетті лимфангоиты, обасы

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ
АГРАРЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТ «ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ МЕДИЦИНА»
КАФЕДРАСЫ

БӨЖ
Тақырыбы: Жылқының инфекциялық
анемиясы, тұмауы, індетті
лимфангоиты, обасы

Семей 2017 жыл
ЖОСПАР:
Кіріспе
Негізгі бөлім:
Жылқының инфекциялық анемиясы

Тұмауы

індетті лимфангоиты

обасы

Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Жылқының жұқпалы анемиясы (Anemia
infectiosa equorum) - қан түзу мүшелерінің
зақымдануы салдарынан.қандыққа үшырап,
дененің қызуы түракты немесе аумалы-
төқпеді көтеріліп, дене қызынған кезде
кілегейлі қабықтардың қантапап, жүрек-қан
тамыр жүйесі қызметінің бүзылуымен
ерекшеленетін жүқпалы ауру.
ҚОЗДЫРУШЫСЫ
Equine infectious anemia retrovirus аталатын Retroviridae
тұкымдастығының Lentivirinae түқымдас тармағына
жататың РНҚ геномды вирус. Оның басты
ерекшеліктері кері транскриптаза белсенділігі және
организмге енген соң бастапқы 4-6 сағат ішінде ДНҚ
түзілуін тежеуші себепкерлерге сезімталдығы (бұл
қезде провирустың екі орамды ДНҚ-сы түзіледі).
Вирус трипсиннің, РНҚ- аза жэне ДНҚ-азаның
әсеріне төзімді, термолабильді, 6О°С-та уыттылығын
30 мин. ішінде жояды. Қайнатқанда 1-2 мин., күн
сәулесі әсерінен 1-3 сағат ішінде белсенділігін
жоғалтады. 0 минус 2°С-та 2 жылға дейін,
глицеринде 7 ай, несеп пен садырада 2,5 айға дейін
сақталады. Зардаптанған шөп пен жайылым 9 айдан
соң қауіпсіз болады. Күз-қыс мезгілінде сүлыдағы
вирус 8,5 ай өткен соң ғана зардаптылығын
жоғалтады. Қоздырушы кептіру мен шіруге төзімді
ДАУАЛАУ ЖӘНЕ КҮРЕСУ ШАРАЛАРЫ
Жүқпалы анемияға қарсы сенімді вакцина жоқ. Вирустың
антигендік варианттары өзгеріп отырады. Бір варианттарына
қарсы иммунитет басқа вариантынан қорғамайды. Ауруға
қарсы шаралар ветеринариялық бақылауға негізделген. Вирус
алып жүретін жылқылар ДПР әдісімен анықталады. Шетке
шығаратын жануарлар соңғы 30 күн ішінде осы реакциямен
тексеріліп, нэтижесі сертификатта көрсетілуі керек. Реакция
беретін жануар шыққан табынға шектеу қойылып, шеттен
жыл- қы әкелуге немесе экетуге тиым сапынады. 30-40 күн
сайын серологиялық тексеру жүргізіп, реакция берген мапды
сояды. 2 рет қатарынан теріс нәтиже алынған соң 3 ай
табынды бақылауда қалдырып, тағы да ДПР бойынша
тексеріп, нәтижесі теріс болса, тиісті ветренариялық-
санитариялық шаралар- ды жүргізген соң шектеуді алады.
Жылқының түмауы (Grippus equorum, грипп
лошадей) - тыныс ағзала- рының зақымдаңуымен
жэне дененің оқтын-оқтын қызынуымен ерекшеле-
нетін, жіті өтетін, аса жүғымтал ауру.
Қоздырушысы - Influenza A
influenzavirus,
ортамиксовирустар туысты-
ғының инфлуэнцавирус
тұқымдастығына жатады.
ДАУАЛАУ ЖӘНЕ КҮРЕСУ ШАРАЛАРЫ.
Сау шаруашылыққа түмауды әкелмеу үшін сьфттан келген
жылқыны 30 күн бойы сақтық карантинінде үстайды. Малдың
күтіміне үнемі мұқият көңіл бөлу қажет. Жылқы қораны үнемі таза
үстап, уақыттылы дезинфекциялап түру керек. Түмау шығу қаупі
байқалғанда жылқыларды жаппай бүл ауруға қарсы егеді. Түмау
байқалған шаруашылықта карантин енгізіліп, аурудың тарап
кетпеуіне бағытталған шаралар жүргізіледі. Сау емес
шаруашылықтан мал алуға жэне одан мал экелуге тиым салынады.
Ауру жылқыларды жедел оқшаулап, емдейді. Басқа жануарларды
қатан бақылап, олардың мінуі мен жегілуіне шектеу қойылады.
Қораны эрбір 10 күн сайын мұқият тазалап, дезинфекциялайды.
Карантинді ең соңғы ауырған жылқы жазылғаннан кейін, қораға
қорытынды дезинфекция жасап барып алады.
ӨЛТІРІЛГЕН АДЪЮВАНТТЫ ВАКЦИНА.
Індетті лимфангит немесе мандам (Lymphangitis
epizootica, эпизотический лимфангит, блостомикоз,
африканский can) - созылмалы өтетің, терінің сөл
тамырлары мен тері асты шелінің қабынып, іріңді
жараға айналуымен ерек-шеленетін жылқы тектес
жануарлардың жұқпалы ауруы
ҚОЗДЫРУШЫСЫ
бір торшалы саңырауқұлақ Histoslasma
farciminosum (Criptoroccus farciminosus) -
іріңдеген тері мен сөл тамырларында сопақша
келген денешіктерінің екі ұшы үшкілденіп бітеді
де, сыртында қосарланған қабығы болады.
Микробтың протоплазасында бір немесе бірнеше
дірілдеп көрінетін жылтырауық зат болады.
ДАУАЛАУ ЖӘНЕ КҮРЕСУ ШАРАЛАРЫ.
Аурудан сақтану үшін шаруашылық территориясының
індеттік ақуалын үнемі мүқият қадағалап отырады. Басқа
жақтан әкелінген жылқыларды дауалау карантинге
қойып, тыңғьшықты тексеріп шығады, кілегейлі
қабықтарын, теріні арнайы қарап, көреді. Бағып күткенде,
мініп-түскенде жануарлардың жарақаттанбауына қолайлы
жағдай жасайды. Егер, шаруашылықта ауру шыға қалса,
онда территория сау емес деп жариялап, карантин
үйымдастырады. Карантиннің шарты бойынша мал
әкелуге, әкетуге оларды ферма ішінде ары-бері
ауыстыруға, сау жылқылармен бірге жаюға, пішуге, бие
сауып, қымыз ашытуға тиым салынады. Ауру малдарды
өлтіріп, терісін алмай жояды.
Басқа жылқыларды 5 күн аралатып клиникаиық тәсілмен
тексеріп отырады. Оларды басқа фер- маның малына
араласпайтындай етіп пайдапанады. Ауру шыққан
қораны, оның айналасын тазартып, эрбір 15 күн сайын
дезинфекциялайды. Ол үшін 5% фомалдегид ерітіндісін,
10% күйдіргіш натрий ерітіндісін қолданады. Қамыт-
сайман, ер тұрманды 60°С формалдегид буында 1
сағаттай ұстайды. Ауру жэне дүлдәмал малдың көңін,
жемшөп қалдықтарын жағып жібереді. Карантинді ең
соңғы ауру мап қүртылып, ақырғы рет сау мал тексеріліп,
дезинфекция жасапынған соң 3 ай өткенде алады.
1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕ
1. Жылқының африкалық обасы - тақ тұяқты жануарлардың инфекциялық ауруы,
лихорадкалық реакцияның жіті білінуімен, тері асты клетчаткасымен өкпенің
қабынуымен, дене қуысына жалқаяқты сұйықтардың жиналуы және ішкі органдарға
қан құйылуымен сипатталады. Обадан өлген жылқының етін жеген иттер аурудың
қоздырғышын жұқтыруға бейім.
2. Аурудың қоздырғышы рибонуклиондық қышқыл- вирусты реовирустар
тұқымдасы болып табылады.
3. Инкубациялық кезең 15 күннен 40 күнге дейін.
4. Африкалық обамен ауырып жазылған жылқыларда вирусты тасымалдау 3 айға
созылады. Инфекцияның қоздырғыш көздері ауру малдар болып табылады. Жас
жылқылар африкалық обаға өте бейім, бірақ иммунді аналық малдың құлындары 5-6
айға дейін жұқтыруға төзімділік танытады.
5. Дымқыл, төменгі жерлерде ауру тіркеледі, ал ауа райы қоңыр жайлы аймақта
аурудың ең биіктігі жаздың соңында және ерте күзде байқалады. Аурудың берілу
жолдары биологиялық (жәндіктер-тасымалдаушылар аналық сары масалар, сонымен
қатар шіркейлер) табылады. Табиғатта ауру қоздырғышының қорламасы жабайы
жануарлар болады. Ауырып жазылған малдардың организімінде вирус 90 күнге
дейін сақталады. Өлім көрсеткіші 95% дейін жетеді.
6. Диагноз ауру малдың қанын жылқының көк тамырына немесе тышқанның
миының ішіне жіберіп жұқтыру арқылы биологиялық сынама әдісімен қойылады.
Жануардың тірі кезінде диагноз қою үшін аглютинация, тежеу, гемоаглютинация,
дифузиялық тұндыру, вирусты бейтараптау, комплимент бірлестіру реакцияларын
қолданады.
7. Диагноз қойғанда сібір жарасын, инфекциялық анемия, вирусты артериит,
пироплазмидоз, инфекциялық анемия ауруларын ажырату керек.
ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ-САНИТАРИЯЛЫҚ ТАЗА АЙМАҚТАРДА
ЖҮРГІЗІЛЕТІН АЛДЫН-АЛУ ІС-ШАРАЛАРЫ

8. Жылқының африкалық обасы еніп және таралып кетпес үшін:
1) профилактикалық және басқа шараларды жүргізуін жүйелі бақылау;
2) осы аурудың алдын алуда жергілікті географиялық жағдайларды ескеріп жүргізілетін іс-
шаралардың аумақтық шекарасын анықтау;
3) обработкаға жататын мал басын, неше рет өткізу керектігін, бөлме көлемін,
гематофагтардың жиналған жерлерін есептеп іс-шараларды жүргізуге қажетті
биопрепараттарды, инсектицидтерді, және басқа материалдарды қамтамасыз ету шараларын
ұйымдастыру;
4) елді мекендердегі халықтар арасында осы аурудың тегі және онымен күрес жолдары
туралы ауқымды түсіндірме жұмыстарын жүргізу;
5) барлық тақ тұяқты және иттерді қатаң есепке алу;
6) барлық тақ тұяқтыларды басқа малдардан бөлек ұстау;
7) жылқының африкалық обасы жөнінде таза емес аймақтардан шаруашылық
субъектілеріне жылқыны енгізуге, сонымен қатар азықпен құралдар әкелуге кіргізуге тиым
салынады;
8) малдардың барлық түрлерін инсектицидтерді қолдана отырып, Қазақстан
Республикасының реестрінде тіркелген ветеринариялық препараттармен обработка жасау;
9) кеміргіштермен күресу жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру, жануарларға арналған
бөлмелерді және гематофагтардың жиналатын орындарға жүйелі түрде дезинфекциялауды
жүргізу.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Сайдулдин Т. Індеттану және
жануарлардың жұқпалы аурулары.
Оқулық. - Алматы, 518 бет.
2. http://adilet.zan.kz/kaz/docs/V040003
226_/compare
3. Интернет желісі

Ұқсас жұмыстар

Жылқының инфекциялық анемиясы, тұмауы, індетті лимфангоиты, обасы-презентация, вет. сан іс-шаралар жоспарын жасау

Құс шаруашылығы

Жылқының жұқпалы анемиясы орыс

Инфекциялық ауруларға профилактика

ГАЗБЕН ДЕЗИНФЕКЦИЯЛАУ

Елдің шекарасы мен аумағына АҚИ мен карантиндік инфекциялардың әкелінуі мен енуінен санитарлық қорғау

Жануарлардың сифункулятоздары және оларға қарсы ветеринариялық- санитариялық шаралар

Жұқпалы аурулардың табиғи ошағы, құрылымы, түрлері және олардың шекарасын анықтау

Тешен ауруының қоздырушысы

ІНДЕТТІ АУРУЛАРДА ҰША

Пәндер