Биологиялық препараттар, биопрепараттар




Презентация қосу
С.Сейфуллин атындағы Қазақ
агротехникалық университеті

Биопрепаратта
р
Орындаған: 203 топ студенті Мылтықбаева Г.А.
Тексерген: Техника ғылымдарының магистрі,
«Микробиология және биотехнология»
кафедрасы ассистенті Қожахметова Д.Д.

АСТАНА-2018
• Биологиялық препараттар, биопрепараттар — адамдар, жануарлар
және өсімдіктердің түрлі ауруларын анықтауда, оларды емдеу және
алдын ала сақтандыру мақсатында қолданылатын ерекше
биологиялық қосылыстар.
• Биологиялық препараттар тірі ағзалардың тіршілік жағдайын
жақсартып, олардан алынатын өнімдерді молайтуда маңызы зор.
Биологиялық препараттарға
•вакциналар,
•сарысулар,
•микроағзалардан өндірілетін антибиотиктер,
•ферменттер,
т.б. биологиялық активті заттар жатады.
Мысалы, вакциналар түрлі аурулардан сақтандыру
үшін де кеңінен пайдаланылады. Оның сарысуға
қарағанда ағзадағы иммундық қасиеттерді ұзақ
уақыт сақтап қалатын қасиеті бар.
Вакциналар
• Вакцина (лат. vacca — сиыр, vaccіnus — сиырдікі) —
микроорганизмдерден (ба ктерия, вирус, т.б.) алынып, адам мен
жануарлар организміне жұқпалы аурулардан алдын ала сақтану ж
әне олардың иммундық қасиетін арттыру үшін егілетін препараттар.
• Азиялық көшпелілер ежелгі дәуірден- ақ адам мен малға шешекті,
ешкіге кебенекті, сиырға алаөкпені егу арқылы оларды қатерлі
аурулардан сақтандырып отырған.
Вакцинаның
классификациясы:
Алғаш рет француз микробиологы Л. Пастер тірі вакцинаны түйнемеге
(1881) және құтыру ауруына (1885) қарсы қолданды. Ал 1926 жылы
француз ғалымдары А. Кальмет пен К. Гереннің ашқан тірі
туберкулез(БЦЖ) вакцинасы ғылымдағы үлкен жаңалық болды. Тірі
вакциналар шешек, құтыру, оба, туляремия, т.б. ауруларға қарсы
пайдаланылады.
• Өлтірілген Вакцина
• Өлтірілген Вакцина — микроорганизмдерді физикалық
(қыздыру арқылы) және химиялық жолмен (фенол, ацетон
және спиртпен өңдеу) өлтіру әдістері арқылы алынады.
Бұлардың қорғаныштық қабілеті тірі вакцинаға қарағанда
төмендеу болғандықтан бірнеше рет егіледі.
• Химиялық вакцина
• • Химиялық вакцина — микроорганизмдерден бөлінетін активті
антигендерден алынады. Бұл вакциналар паратиф, іш сүзегі, т.б.
ауруларға қарсы пайдаланылады.Анатоксиндер — улы
токсиндерді формалинмен өңдеу арқылы алынған усыз
вакциналар. Бұларды алғаш рет (1923 — 1926) француз ғалымы Г.
Рамон алды. Анатоксиндер дифтерия (күл), ботулизм, сіреспе, т.б.
ауруларға қарсы қолданылады
• Ассоциацияланған
Вакцина
• Ассоциацияланған Вакцина — 2 — 3 ауруға бірден
қолданылатын вакциналар. Мысалы, сиырларды
қараталақ пен қарасан (эмкар) ауруына қарсы бір
вакцинамен егіп тастау өте тиімді. Вакциналарды
организмге әр түрлі әдіспен енгізеді. Мысалы, шешек,
туберкулез вакцинасын тері үстіне (тырнап),
полиомиелитке қарсы ауыздан, гриптікін танау қуысынан
құяды. Сүзек, тырысқақ, топалаң, құтыру вакци насын
тері астына, қызылша мен қарасан вакцинасын бұлшық
етке егеді.
Иммунды сарысу — кұрамында
антиденелері бар кан сарысуы. Иммунды
сарысу жұқпалы аурумен ауырған немесе
ауру ға қарсы егілгіен адамдар мен
жануарларды ң қанынан алынады.
Иммунды сарысу
-емдік,
-аурудың алдын алу,
-диагноздық сарысулар болып белінеді.
Диагноздық сарысулар

• Диагноздық сарысулар әрт үрлі иммунологиялық реакциялар қойып, ауру
қоздырғыштарының немесе антигендердің түрін анықтау үшін
қолданылады. Клиникада олар қантоптарын, ИГ- топтарын, тканьдер
түрін анықтау үшін колданылады. Диагнозды қ сарысулар бір
антигенге(бірвалентті) немесе бірнеше антигендерге (к өпвалентті) т ән
болып бөлінеді. Иммунология реакцияларының түріне қарай олар
агглютининдеуші, преципитатжасаушы, гемолизберуші ,
иммунофлюоресціентті т . б. болып б өлінеді.
Емдеу жəне аурудың алдыналуға
қолданылатын иммунды сарысу
• Емдеу және аурудың алдыналу ға қолданылатын иммунды сарысуна
қүрамында бактерияларға (антибактериалды) , вирустар ға
(антнвирусты) , экзотокси ндер(антитоксиндік) , жылан және
өрмекші уыттарына т. б. қарсы антиденелері бар адам мен мал қан
сарысулары жатады. Бүлардың бәрі к өбінесе бірнеше қайталап
егілген адамдар мен малдардан алынады. Оларда ғы антиденелер м
өлшері өте биік болады
Эубиотиктер
• Эубиотиктер –бұл әсер ету бастамасы қалыпты микофлора өкілдерінен
құралған тірі лиофилді кептірілген микроорганизмдер дақылынан
жасалынатын бактериалық препараттар.
• Мыналар эубиотиктерге жатады ˸
• - бифидумбактерин - Bifidobacterium bifidum бактериясының
микробтық массасы
• - ацилакт - Lactobacillus acidophilus 3 штамының өкілдерінен тұратын
биомасса – лактобактерин
• - Lactobacillus plantarum және L.fermentum бактерияларыны ң микробты
қ массасы.
• - колибактерин - E.coli миробтық масса.
• - бифилиз – бифидобактериялар мен лизоцимдер қосылған лиофильді
кептірілген биомасса.
• -линекс - Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium infantis, Streptococcus
faeciuv тірі бактерияларының лиофилденген препараты
• Биологиялық препараттар егіншілікте егіс
дақылдарын аурудан қорғап, олардың
өнімділігін арттыруға едәуір көмегін тигізеді.
Мысалы, микробтардан даярланатын
азотобактерин, нитрагин препараттары
атмосферадағы өсімдіктерге қажетті азотты
сіңіреді. Бұл азот тыңайтқыштарын
үнемдеуге көмектеседі.

Ал құрамында фосфор бактериялары бар —
фосфоробактерин биологиялық
препараттары топырақтағы
күрделі фосфор қосылыстарын ерітіп, оны
өсімдіктердің сіңіруіне жағдай жасайды.
Биологиялық препараттардың
ішінде ең құндысы — ферменттер.
Мысалы, амилаза, протеаза, пектиназа,
целлюлоза және липаза ферменттерінен
жасалған биологиялық препараттар мал
ағзасындағы зат алмасуда ферменттер
қатысуымен жүретін процестерге
тікелей қатысып, азықтың
жұғымдылығын арттырып, өнімділікті
молайтады.
Микроорганизмдерден алынатын амилоризин,
амилосубтилин, протосубтилин, калдерин,
пектиноворум биологиялық препараттары малдың ас
қорыту жүйесінде азықпен бірге түскен күрделі
көмірсулар қосылысын (крахмал, клетчатка, пектин
заттар) ыдыратып, ағзаға оңай сіңетін көмірсулардың
мөлшерін молайтады.
Биологиялық препараттардың өндірістік жағдайда алынатын
түрі — мал азықтық ашытқылар басқа микробтар пайдалана
алмайтын көмірсутектердің (мұнай өнімдері) күрделі
қосылыстарымен қоректеніп, қоршаған ортада белоктың
жиналуына көмектеседі, яғни олар ағза үшін жетіспейтін азот
қосылыстарының (амин қышқылдары) көбеюін қамтамасыз
етеді.
Микроорганизмдерден алынатын фитобактериомицин
биологиялық препараттары өсімдіктердің бактериялық
ауруларына қарсы қолданылады.
•Гризин препараты өсімдіктердегі ауру қоздырғыш
саңырауқұлақтарға қарсы қолданылады.
•Триходермин биологиялық препараттарын
Қазақстан ғалымдары алды. Ол өсімдіктердің тамыр
жүйесіндегі шірітуші микроағзаларды жою үшін
пайдаланылады.
Микробтардан алынатын көптеген биологиялық препараттар (биовит,
кормогризин, бацитрацин, витамицин, комарин, т.б.) малдың
салмағын арттырып, алынатын өнімдердің (сүт, ет, т.б.) сапасын
жақсартады. Осымен қатар сібір жібек құртын, бау-бақша
өсімдіктерін, жүзімді бүлдіретін зиянкес жәндіктерге індет туғызушы
микроағзалардан де биологиялық препараттар (энтобактерин,
дендробациллин, битоксибациллин, инсектин,боверин) алынады.
Биопрепараттар белгілі бір талаптарға жауап беріп, қойылған
шарттарға сай болуы қажет˸
• - асқазан сөлі мен өт қышқылдарында қорытылмауы қажет;
• - берілген биотопқа қажетті адгезиялық қасиеті болу;
• - берілген биотопта максималды ұзақ уақыт болу; • -
антибиотиктік заттар өндіру;
• - иммундық реакцияларды модулдеу;
• - организмдегі метаболизм процесіне оң әсер ету (холестерин
алмасуын реттеу, витамин түзілуін күшейту).
НАЗАРЛАРЫҒЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар
Биопрепараттар мен диагностикумдардың жіктелуі
Биопрепараттар. Биопрепараттың түрлері
Биологиялық препарат түрлері
Биологиялық препараттар: түрлері, сипатамалары
Ауыл шаруашылығында қолданылатын бактериалды препараттар
Бактериалды биопрепараттар. Сипаттамасы
Ветеринарияда пайдаланылатын дәрілік заттар мен биологиялық препараттар қауіпсіздігіне қойылатын талаптар
Биопрепараттар технологиясында стерильды ыдысты дайындау әдістері мен тәсілдері
Ауыл шаруашылығында қолданылатын бактериалды препараттар жайлы
Ветеринариялық медицинада микробтарға қарсы препараттардың қауіпсіздік қолдануы
Пәндер