Тәжікстан азаматтық соғысы

Презентация қосу

Тәжікстан
азаматтық соғысы
(тәжікше Ҷанги шаҳрвандии Тоҷикистон)
Болған уақыты: (1992—1997)
Республиканың тәуелсіздік
алғаннан кейін кезенінде
(1992—1997)
орталық билік пен біріккен
тәжік оппозициясы атымен
әрекет еткен әртүрлі
топтардың арасындағы
қарулы, руаралық, ішкі
этникалық конфликт.
Себептері мен
алғышарттары:
т а с қан
қ а л ып ғда й
ғы ж а
у ақ ытта и к а лы қ
-Сол э к оном рас
рд е л і
и к ө з қ а
и с енім
ү і н
к
т ү р лі дін жедегі д
-Әр ы д әр е -Тәжік
а р КСР-
-Жоғ демок
ратия қайта
құру
лық қ
озғал кезең
ыстар ін
-Ел бі
лігінд пайда де ислам
қозғал е жоғ болды и
ыстар арғы .
р
баста
лды. арасы ольге ие п
ндағы артия
талас лар м
-Бұры
нғы -тарты ен
ұлтты комму стар
қ- ни
күште демократи сттік эли
р ялық та ө
сфера дің а расын және кілде
рі м
дан эт да ғы
никал
ық-ру қарсы ислам ен
лық д ласты дық
еңгей қ саяси
ге өтт
і.
Кеңес дәуірінде саяси сахнада ленинабадтықтар
(Ленинабадтық облыс тумалары) жоғары әкімшілік
уәкіліттерге ие болған. Ал оларға кулябтықтар
жәрдемдескен болатын. Тәуелсіздік алғаннан кейін басқа
кландық топтар «бадахшандықтар», «гиссарлықтар» және
«гармдықтар» ел басқарудағы билік бөлінісін өзгертуге
-Іс-жүзінде соғысқа алғы шарт болған оқыға-1990 жылғы ақпандағы
Душанбедегі Тәжік КСР-нің алғашқы президенті болып тағайындалған
Кахар Махкамовты орнынан кетіріп,орнына өзі келуді мақсат еткен
Набиев.Р бастамасымен өткен жаппай тәртіпсіздіктер
Қозғаушы күштер:
Біріккен тәжік оппозициясы
Тәжікстан
• Тәжікстан ислам партиясы
•Тәжікстан Республикасы үкіметі
•Тәжікстан демократиялық партиясы
•ТР Әскери күштері
•Тәжікстан халық бірлігі партиясы
•Тәжікстан ұлттық фронты
•«Растохез» ұлттық қозғалысы
•Тәжікстан коммунистік партиясы
•Лали Бадахшан
•Тәжікстан социлистік партиясы
• Республика Бадахшан автономиясы
•Тәжікстан ұлттық партиясы
•Ауғанстан
Ресей Өзбекстан Қырғызстан
•Талибан
Қазақстан
Аль-Каида
•Өзбекстан ислам қозғалысы
Пәкістан
Иран
Барысы
-Рахмон Набиев 1992 жылдың басында оппозицияға қысым көрсетпек болды.Дегенмен
оппозиция шетелден түскен қаржылай көмектің нәтижесінде қарулы отрядттар құра
бастады.1992 жылы оппозиция президентті биліктен кетіруге арналған исламистік
лозунгпен Душанбеде көп күндік митингтер өткізді.Оған памирліктер мен гармцтар
қатысты.

-Президент Рахмон Набиев уақытша кулябтармен біріккен контр-митинг жүргізіп қарсы
тұра алды.Дегенмен,олар біраз уақыттан кейін қаланы тастап кетті. Күш теңсіздігінің
нәтижесінде памирліктер Тәжікстан жоғарғы кеңесінің ,ғимаратын қоршауға
алып,депутаттары АКБАРШО ИСКАНДАРОВТЫҢ басшылығымен құрылатын
үкіметтің құрылуына дауыс беруге мәжбүрледі.
-Душанбе үкіметі әлсіздік танытты.1992
жылы қыркүйекте Рахмон Набиевті
тақтан кетірушге мәжбірлеп,Акбаршо
Искандаров өзін президент ал Абдумалик
Абдулладжоновты премьер-министр етіп
жариялады.Исламистер Ресейден 201ші
әскерді елден шығарып,әскери
техникаларын памирликтерге беруді талап
етті.

-Дегенмен ел арасында исламистік билікке
келіспеушіліктер мен қарсыластықтар
көрсетіліп отырды.Оңтүстік пен Солтүстік
арасында қарсыластықтар болды.
1992 жылы 10
желтоқсанда Тәжікстан
ұлттық фронты
исламистерді Ауғанстан
территориясына
ығыстырды.Ауғанстанға
босқындар көптеп
ағылды.Үкімет өзінің
билігін Таулы Бадахшаннан
басқа барлық
территорияда
жүргізді.Ауғаныстанға
ығысқан исламистер
Тәжікстанға шабуылдар
жасап отырды.

Тек қана 1996 жылы ғана
соғыс екпіні азая
бастады.Тәжік
оппозициясы қолдаудан
айырылды.
Сонымен қатар-1993жылы 25 мамырда Мәскеуде ресей-тәжік
достық,серіктестік,өзара көмек туралы келісімге қол қойылған
болатын.Онда Тәжікстан территориясындағы ресейлік армия мен
шекаралық қызметкерлердің регламентациясы жасалған
болаты.Ресей әскерлері Эмомали Рахмоновқа көмек көрсеткен
болатын.

Елде бейбітшілік орнату мақсатында ТМД елдерінің бейбіт күштері
жұмыс жасады.
Сонымен қатар БҰҰ мен ЕҚЫҰ-ның сонымен қатар Қызыл Крест
миссиясының жұмыстары жүргізілді.
-1997 жылы 27 маусым да Тәжікстан азаматтық соғысы өз
қорытындысына жетті.
-Үкімет пен оппозиция қортынды келісімге қол қойды.
-Эмомали Рахмонов президент болып қалды.Ол барлық сайлауларда
жеңіске жетіп қазіргі күнге дейін ел билігінде.
-Қақтығыстар аяқталғаннан кейін сыртқа кеткен босқындар қайта
орала бастады.
-1998 жылы 27 маусым Ұлттық бірлік күні деп жарияланды.
-Соғыс нітижесінде елдегі экономикалық жағдай құлдырап барлық
инфрақұрылымдар істен шықты.ГЭС сақталып қалды .Ол қазіргі кезде
Ел бюджетінің 1-3 бөлігін құрайды.

-1997 жылғы жағдайға сәйкес 50 000-нан 100 000-ға
адамға дейін соғыс нәтижесінде өлген.

Қорытынды,нәтижелері

Ұқсас жұмыстар

ТӘЖІКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ

ТМД - ның құрамына

Орталық Азиядағы Қауіпсіздік мәселес

Югославия

Егеменді еркін ел. Дүниетану

Игілік ӨК

Орталық Азияда орналасқан мемлекет

Тәжікстанның теміржол саласы

Қазақстандағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес тарихы

Қазан төңкерісі және Қазақстанның саяси өмірі

Пәндер