Қызыл Кітапқа енген түрлердің санын жоғарлатуға арналған биотехниялық шаралар. арналған биотехниялық шаралар. Қарақұйрықтың ҚР-ның оңтүстік аймағында Қарақұйрықтың ҚР-ның оңтүстік аймағында популяциясын ұлғайтуға арналған популяциясын ұлғайтуға арналған биотехниялық шаралар биотехниялық шарала




Презентация қосу
Қызыл Кітапқа енген түрлердің санын жоғарлатуға
арналған биотехниялық шаралар.
Қарақұйрықтың ҚР-ның оңтүстік аймағында
популяциясын ұлғайтуға арналған
биотехниялық шаралар

Орындаған: Советбаева Ж
Тобы: ОЗ-407
Тексерген:Жилкыбаева.С.Д
► Шетелдiктер үшiн Қазақстан Республикасының
аумағында аң аулау құқығы аңшылық
шаруашылығы субъектісімен жасасқан аң аулауды
ұйымдастыру шартының және оның аң аулау
құқығын куәландыратын тұратын елінде берiлген
құжаттың және жануарлар дүниесiн пайдалануға
рұқсат алуының, сондай-ақ ішкі істер органдарынан
аңшылық атыс қаруын және оның патрондарын
Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге және
Қазақстан Республикасының аумағынан әкетуге
рұқсатының негiзiнде туындайды (Заңның 33-
бабы).
Аң аулау тәртібі
Аң аулау уәкiлеттi орган немесе оның аумақтық бөлімшелері
беретін аң аулауға тиiстi рұқсаттың негiзiнде жүргiзіледi (бұдан
әрі –рұқсат).
Кәсiпшiлiк аң аулауға аңшыда мынадай құжаттар:
1) аңшылыққа қойылатын ең төменгi талап бойынша емтихан
тапсырғаны және аң
аулау құқығына рұқсат беру үшiн Қазақстан Республикасының
салық заңнамасы белгiлеген мемлекеттiк бажды төлегені туралы
белгiсi бар аңшы куәлігі;
2) рұқсат;
3) аңшылық атыс қаруын қолданып аң аулаған кезде – аңшылық
атыс қаруын сақтау және алып жүру құқығына берген Қазақстан
Республикасы iшкi iстер органдарының рұқсаты;
4) аушы жыртқыш құстармен аң аулаған кезде
– белгiленген тәртiппен берiлген оларды тіркеу туралы құжаттар;
5) аңшылық шаруашылығы субъектісімен жасалған шарттар;
6) аңшылық шаруашылығы субъектісінің жолдамалары;
7) кәсiпшiлiк журналы болған кезде жол беріледі.
Кәсiпшiлiк аң аулаудың ұжымдық (топтық) нысаны кез iнде
аңшылық шаруашылығы субъектісі рұқсатты пайдалану үшiн
жауапты тұлға тағайындайды.
Заңсыз аң аулау, жануарлар дүниесін
пайдалану(Әкімшілік құқық бұзушылық
туралы Қазақстан Республикасы
кодексінің 298-бабы) бойынша жазаға
тартылады
Балық аулау және балық қорларын
қорғау ережелерiн бұзу (Әкімшілік
құқық бұзушылық туралы Қазақстан
Республикасы кодексінің 298-1бабы)
Қасқырларды, шибөрiлердi және сұр қарғаларды олжалауға:
1) жануарлар дүниесiн қорғауды уәкiлеттi органның және оның
мамандандырылған ұйымдарының лауазымды тұлғалары, сондай-ақ
аңшылық шаруашылығы субъектісінің қорықшылық қызмет i
қызметтік қаруды пайдаланып және авиа, автомото, көлік
құралдарын, оның ішінде қарда жүретін техниканы пайдаланып
жүзеге асырған;
2) жануарлардың басқа түрлерiн аулауды аң аулауға берілген рұқсат
қолданылатын аңшылық шаруашылығы субъектісінің аумағында
жүргізілген (авиа, автомото, көлік құралдарын, оның ішінде қарда
жүретін техниканы пайдаланбай) кезде рұқсат талап етiлмейдi.
Мына жағдайларда:
1) аңшы куәлігінсіз;
2) аңшы куәлігінде тиісті жылға аң аулау құқығына рұқсат беру үшін Қазақстан
Республикасының салық заңнамасында белгілеген мемлекеттік баждың төленгені туралы
белгісіз;
3) iшкi iстер органдарының аңшылық атыс қаруын сақтау және алып жүру құқығына
берген рұқсатынсыз, ал шетелдiк азаматтарға - iшкi істер органдарының Қазақстан
Республикасының аумағына әкелуге және Қазақстан Республикасының аумағынан әкетуге
аңшылық атыс қаруын әкелуге және әкетуге берген рұқсатынсыз;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен тiркеуден
өткiзiлмеген аушы жыртқыш құстармен;
5) егер уәкілетті орган өзгеше белгілемесе, аңшылық алқаптардың резервт iк қорында;
6) аңшылық шаруашылығы субъектісімен шарт жасаспай кәс iпшiлiк мақсатта;
7) қолданылуы осы Ережеде көзделмеген олжалау құралдарымен;
8) тегiс ұңғылы аңшылық қаруын қолданып, елдi мекендердiң жерлерiнде, сондай-ақ
олармен іргелес аумақтарда, олардың айналасында екі шақырым және ойық ұңғылы
аңшылық қаруын қолданып үш шақырым радиуста;
9) уәкілетті органның рұқсатынсыз өнеркәсiп, көлiк, байланыс, қорғаныс жерлерiнде;
10) өнiм жинау аяқталғанға дейiн ауыл шаруашылығы дақылдары егілген жерлерде;
11) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен табиғатты пайдаланудың
жекелеген түрлеріне жол берiлетiн аумақтарды қоспағанда, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда;
12) қозғағышын iске қосып, авиа-, авто-, мотокөлiк құралдарын, қарда жүретiн техниканы (қасқыр
аулауды қоспағанда), шағын көлемдi кемелердi, әуесқойлық (спорттық) мақсаттарда;
13) алкогольмен немесе есірткі заттармен масаю немесе өзге де түрдегі интоксикация жағдайындағы
адамның;
14) мүшкiл және дәрменсіз күйге ұшыраған (дауылдан, су тасқынынан, өрттен бас сауғалаған, су
айдындары арқылы жүзіп өту кезінде, көктайғақта, аштықтан тұралаған, жылым суларды паналаған
суда жүзетiн құстарға) жануарларға;
15) жануарлардың сирек кездесетiн және құрып кету қаупі төнген түрлеріне (оларды Қазақстан
Республикасы заңнамасына сәйкес олжалау жағдайларынан басқа);
16) өзен құндызына, кәмшатқа, күзенге, су тышқанына аңшылық қаруды қолданып;
17) кейiннен қалпына келтiре отырып, аң аулайтын иттердi құтқару үшiн iндердi қазуды қоспағанда,
жануарлардың тұрағын бұзып және зақымдап;
18) өзен құндызы тұрғызған бөгеттерді бұзып;
19) түнгi көздеуіштерді және дыбыссыз атуға арналған құрылғыларды, лазерлiк нысана көрсеткiштерді
қолданып;
20) жарықтандыру аспаптарын қолданып;
21) дыбыс шығарғыш электрондық құрылғыларды қолданып;
22) пневматикалық, лақтыратын қаруды қолданып (жануарлар дүниесi объектiлерiн
иммобилизациялауға және егуге байланысты ғылыми-зерттеу және алдын алу жұмыстарын жүрг iзу
үшiн садақтар мен арбалеттерді пайдаланудан басқа);
23) сауыт бұзатын, өртегіш немесе жарғыш қуаты, ауыртпалық орталығы ауыстырылған
оқтары бар патрондарды қолданып;
24) тегiс ұңғылы аңшылық мылтығына қолдан жасалған иір ойықты салмалы (қосалқы)
ұңғыны қолданып;
25) бос жерлерді, су бетiндегі өсiмдiктердi жағумен, басқа да өсімдiктерді түбiрiмен қопарып
және жойып;
26) өздiгiнен атылатын қаруды, қысқышты, қаусырманы, қапсырманы, кескiштi қолданып,
құлама, аулау орларын құрып, адам байқамайтын айқындаушы белгілерінсіз ірі қақпандарды,
шатырларды, бастырмаларды, iлмектердi, найзаларды, сүңгі құс желiмін орнату жолымен,
түтін салып, жылтыр мұзға, қатқыл мұзға, терең қарға және топырағы жабысқақ сортаңға,
шабылған қамысқа айдап шығарып, аюды, тұяқты жануарларды және құстарды аулау кез iнде
қақпанды қолданып, қоршауға алып, тағамен аулап;
27) торларды қолданып; су құю арқылы iнінен шығарып (уәкiлеттi органмен келісiм бойынша
жабайы жануарларды мекенiн ауыстыру немесе оларды қолда ұстау үшін оларды аулауды
қоспағанда);
28) жарылғыш құрылғыларды, химиялық және улы заттарды қолданып, уәк iлеттi органмен
немесе оның аумақтық бөлімшесімен келiсім бойынша тышқан тектес кемiргiштердi
(саршұнақтарды, сұр егеу құйрықтарды, аламандарды) жойған кезде, сондай-ақ жануарлардың
құтыру эпизоотиясы және басқа аурулары жағдайында улы химикаттарды қолдануды
қоспағанда;
29) жануарлар түрлерін рұқсатта көрсетілген мөлшерден тыс және рұқсатта
көрсетiлмеген жануарлардың басқа түрлерiн олжалау жолымен;
30) аңшылық шаруашылығы субъектісінің жолдамасынсыз;
31) басқа елдерден әкелінген аушы жыртқыш құстарды пайдалана отырып аң
аулау объектілері болып табылатын жануарлар түрлеріне;
32) бүйірден (сақинадан) от алатын оққа арналған бес бүтін оннан алты
миллиметр калибрлі иір ойықты қаруды қолданып, әуесқойлық (спорттық)
мақсатта суырға;
33) қорықшының немесе жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және
пайдалану жөніндегі мемлекеттік инспектор бастап жүрмей тұяқты жануарлар
мен қоңыр аюға;
34) көктемгі аң аулау кезінде аталық үйректі алдамшы үйрексіз немесе тұлыпсыз
аулау;
35) тыныштық аймақтары мен өсімін молайту учаскелерінде

аң аулауға тыйым салынады!!!
Қазақстан Республикасының аумағында жануарларды аулауды
өткізу мерзiмдерi
Жануарлар түрлері Аң аулау мерзiмдерi
Су тышқан (ондатра) 1 қазан - 15 ақпан
Кәдiмгi тиiн 20 қазан - 15 ақпан

Жанат тектес ит, қарсақ, түлкi, бұлғын, құну,
сарғыш күзен, ақ қалақ, ақкiс, сары күзен, 1 қараша - 15 ақпан (аң аулайтын ит түрлерімен және
сасық күзен, американ су күзенi, кәмшат аушы жыртқыш құстармен қарсақ, түлкі және қоян
(ортаазиялықтан басқасы), аулау солтүстiк аймақта**
Сiлеусiн (түркістандықтан басқасы), жанат, 15 қазаннан бастап аулау)
қоян (құм қоян, ақ қоян, ор қоян)

Зорман (сары тышқан) ұйқыдан шыққаннан бастап - 30 сәуiрге дейін

Суырлар* 15 маусымнан бастап ұйқыға жатқанға дейін
1 шілдеден бастап 30 қарашаға дейін (аталық
жылқышыны көктемгі аулауға 1 наурыз-30 сәуір
Шалшықшылар, жылқышы
кезеңінде 15 күнтізбелік күннен аспайтын мерзімге
рұқсат етіледі)

20 тамыздан бастап 30 қарашаға дейін (аң аулайтын
Бөдене, кептер, түркептер иттермен және қыран құстармен 15 шілдеден бастап
ұшып кеткенге дейін бөдене аулау)
қыркүйектің алғашқы сенбісінен бастап
30 қарашаға солтүстік өңірлер
бойынша**, 15 желтоқсанға дейін
Маймаққаз, қаз*, қарашақаз, оңтүстік өңірлер бойынша *** (аталық
үйрек*, қасқалдақ үйректерді көктемгі аулауға
1 наурыз - 15 мамыр кезеңінде
15 күнтізбелік күннен аспайтын мерзімге
рұқсат етіледі)
қыркүйектің алғашқы сенбісінен - 15
Шiл (аққұр, тундралық, сұр, дала
қарашаға дейін (аулайтын иттермен және
шiлi, сақалды шiл), шіл
аушы құстармен 15 тамыздан бастап)
қыркүйектің алғашқы сенбісінен - 30
қарашаға дейін солтүстік аймақтар
бойынша**, 15 желтоқсанға дейін
оңтүстік аймақтар бойынша *** (аталық
Құр құрларды көктемгі аулауға
1 наурыз - 5 мамыр кезеңінде
15 күнтізбелік күннен аспайтын мерзімге
рұқсат етіледі)
қыркүйектің алғашқы сенбісінен - 30
қараша аталықтары мен қысыр қалған
Қоңыр аю (тянь-шань аюынан
аналықтарын көктемгi аулауға 15 сәуір -
басқа)
15 мамыр кезеңiнде 15 күнтізбелік күннен
аспайтын мерзiмге рұқсат етiледi
қыркүйектің алғашқы сенбісінен - 31
Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы
Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы "Жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және
пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жасалған және республика
аумағында сирек кездесетiн, саны азайып келе жатқан әрi құрып кету қатерi төнiп отырған
жануарлар мен өсiмдiктер түрлерiнiң жай-күйi туралы мәлiметтердiң, оларды зерделеу, қорғау, өсiмiн
молайту және ұтымды пайдалану жөнiндегi қажеттi шаралардың жиынтығы бар негiзгi құжат болып
табылады. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы сонымен қатар Жануарлар мен өсiмдiктер
дүниесi мемлекеттiк кадастрының құрамдас бөлiгi болып табылады («Қазақстан Республикасының
Қызыл кiтабы туралы ереженi бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 15
желтоқсандағы N 1330 Қаулысының 1-т).
Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабына Қазақстан Республикасының
аумағында құрғақта, суда, атмосфера мен жер қыртысында еркiн жағдайда тұрақты
және уақытша мекендейтiн жануарлар (сүт қоректiлер, құстар, бауырымен
жорғалаушылар, қос мекендiлер, балықтар, сондай-ақ ұлутектiлер, шыбын
шiркейлер және басқалары) мен өсiмдiктердiң түрлерi (тұқымдастары, өсiп-өнуi)
енедi (Қызыл кітап туралы ереженің 2-т.).
Саны мен өсiрiлу жағдайы олардың тектiк қорының молаюы мен сақталуына қатер
төндiрмейтiндей шекке жеткен жануарлар мен өсiмдiктер түрлерi (тұқымдастары,
өсiп-өнуi) Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабынан шығарылуға
жатады(Қызыл кітап туралы ереженің 3-т.).
Жануарлар дүниесін пайдаланушылар Қазақстан Республикасының Қызыл
кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктердiң таралуы, саны және
пайдаланылуы туралы, сондай-ақ олардың өлу мен ауыру жағдайлары туралы қолда
бар мәлiметтердi Уәкілетті орган мен оның аумақтық органдарына ұсынады(Қызыл
кітап туралы ереженің 17-т.).
Жануарлар мен өсiмдiктердiң таралуы, саны, биологиясы, пайдаланылуы туралы
қолда бар деректердiң негiзiнде, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Қызыл
кiтабына енгiзілген жануарлар мен өсiмдiктердiң әрбiр түрі (шағын түрi,
популяциясы) үшiн мекендейтiн ортаның жай-күйi мен өзгеру сипаты бойынша,
Уәкілетті орган мамандандырылған ғылыми-зерттеу мекемелерiмен бiрлесіп, осы
жануарлар мен өсiмдiктердi зерделеу, қорғау және өсiмiн молайту жөнiндегi iс-
шараларды әзiрлейдi (Қызыл кітап туралы ереженің 18-т.).
Қарақұйрық (лат. Gazella subgutturosa)
– сүтқоректілер класының қуысмүйізділер тұқымдасына
жататын аң.

Қазақстанда Үстірт пен Маңғыстауда, Арал өңірінде, Қызы
лқұм, Мойынқұм, Бетпақдаланың оңтүстігінде,
Оңтүстік Балқаш өңірінде (Тауқұм, Сарыесікатырау)
кездеседі. Соңғы жылдары Қара Ертіс өзенінің
жағалауындағы құмдарда көрініп жүр. Тұлғасы сымбатты,
дене тұрқы 101 – 126, шоқтығының биіктігі 67 – 79 см.
Текесінің салмағы 22,0 – 41,0 ешкісінікі – 20 – 34 кг.
Текелерінің мүйізі түп жағы бедерлі, ұшы бір-біріне қарай
аздап иілген, қара-қоңыр түсті. Ұзындығы 33 – 43 см
болады, ешкілері – тоқал. Құйрығы кішкентай, қара-қоңыр
түсті. Тұяқтары кішкентай, қара түсті, сопақша әрі үшкір
келеді. Тері жамылғысы құм тектес, сарғыш-сұр. Көз алды,
шат, тұяқ аралық иіс бездері, көру және есту мүшелері
жақсы жетілген, осылар арқылы бір-бірімен тез табысады.
Тастақты, құмды, сазды топырақты шөлді аймақтарда
мекендеуге бейімделген.
► Қазіргі кезде қарақұйрықтың аздаған топтары Үстірт,
Барсакелмес табиғи қорықтарында, «Алтынемел»,
«Шарын» ұлттық табиғи саябақтарында, Ақтау-Бозашы,
Балқаш маңы, Қарой, Қарақия-Қаракөл, Андасай табиғи
қорықшаларында, Кендірлі-Қаясан және Жусандала
табиғи қорықтық белдемдерінде қорғауға алынған.
Қарақұйрықтың саны күрт азайып бара жатқандықтан,
Қазақстанның Қызыл кітабына (2010) тіркелген.
Қарақұйрық біздің елімізден басқа Ауғанстан, Гоби
шөлінде, Солтүстік Тибетте, Алашань, Ордос, Шығыс
Кавказ және Орта Азия аймақтарында кездеседі.
Өзбекстанның Бұқара қаласының маңында
қарақұйрықты қолда өсіріп көбейтетін арнайы тәлімбақ
ұйымдастырылған. Дәл осындай арнайы тәлімбақты
«Алтынемел» ұлттық табиғи саябағында
ұйымдастыруды ғалымдар ұсынады.

Ұқсас жұмыстар
Үйректерге арналған биотехниялық шаралар биотехниялық шара
Құстардың тіршілігіндегі маусымдық құбылыстар. Жабайы аңдарды есептеу әдістері
Қызыл кітапқа енген өсімдіктер
Қазақстан Республикасындағы ауыл шаруашылықта пайдаланылатын су ресурстары(Өсімдік шаруашылығы)
Transparency International ұйымы - жемқорлықпен күресуге және оның әлем бойынша деңгейін анықтауға бағытталған халықаралық үкіметтік емес ұйым
БҰЙРАТАУ ҰЛТТЫҚ ТАБИҒИ ПАРКІ ТОБЫ
Қызыл кітап беттері
Қазіргі жағдайда Қазақстан Республикасының Ұлттық банкының ақшанесие саясаты
Ұлттық банкының ақша - несие саясаты
Частных детских сада
Пәндер