Астық массасы туралы түсінік. Астық сапасы мен жағдайы

Презентация қосу

8 ДӘРІС
Тақырыбы: Астық массасы туралы түсінік.
Астық сапасы мен жағдайы

Жоспар
1. Астық массасының құрамы.
2. Астық массасының құрамына және қасиетіне
әсер беретін факторлар.
3. Астық массасы мен оның сапа көрсеткіштері.
4. Астық өнімнің сапасы және оған әсер ететін
факторлар
Астық қоймалары көптеген дән, бұршақ, майлы және
құрама жемдік дақылдары қабылданады. Көптеген сыртқы
өзгешеліктеріне қарамастан барлық астық партияларының
өңдеу және сақтау объектісі ретінде ұқсастық жақтары бар.
Астықты өсіру, ору, оны қоймаларға тасымалдау кезінде
көптеген қоспа компоненттер қосылады, сондықтан оның
құрамын білген дұрыс. Астық массасының құрамына
мыналар кіреді:
1. негізгі дақылдардың дәні, тұқымы және басқа түрдегі
дәндер де кіреді;
2. минералды және органикалық түрдегі қоспалар;
3. микроорганизмдер;
4. зиянкес жәндіктер;
5. дән ауалық арасы бар қуыстар.
Сонымен астық массасының құрамы тірі
ганизмдер комплексінен тұрады.
тық массасының жалпы қасиеттері екі топқа
лінеді: физикалық және физиологиялық
лып аталады.
тық массасының құрамына және қасиетіне әсер
кторлардың қатарына мыналар жатады:
абиғи климаттық жағдай;
ән және тұқымның сорттық өзгешеліктері;
стық өнімін ору және оны тасымалдау
ағдайлары;
астапқы кездегі астықты сақтау жағдайы.
Табиғи-климаттық жағдай дән дақылдардың өсіп дамуына,
дәндерінің химиялық құрамына, олардың сандық мөлшеріне көп
әсер береді.
Жаңбыры көп болатын ылғалды жерде дақылдың өнімділігі
жоғары болады да, бірақ азот мөлшері аз жиналып дәннің
белоктық шамасы төмен келеді.
Астық дақылының өнімі пісіп келе жатқан кезде ауаның ыстығы
35°-40°С шамасына көтерілсе, дән құрғап кетеді, керекті
пластмасса түріндегі заттардың қозғалысы тоқтап қалады. Ол
толығымен пісіп жетілмейді. Егін даласынан келіп түскен астық
массасының құрамында өлшемі, салмағы, қалпы, химиялық
құрамы, биологиялық өзгешеліктері бар әр түрлі дәндерден
құралады. Осының көп өзгешілікте болуы табиғи-климатттық
жағдайға көбірек байланысты болады.
Сонымен, астық қабылдау мекемелеріне түсетін әр түрлі
дақылдардың астық массасы құрамы бойынша біркелкі
болмайды және түрлі-түрлі құрауыштардың жиынтығын
құрайды.
Негізгі құрауыш – негізгі астық тобы деп аталған
дақылдың (бидай, арпа ж.б.) дәндері немесе тұқымы.
Астық массасының әрбір дәнінің өзіне тән морфологиялық
және физиологиялық айырмашылықтары болады. Олар аналық
өсімдіктер мен масақта әркелкі орналасады, толысу кезені де әр
мезгілде жүреді. Егін жинағанда астық массасында уатылған
дәндер, басқа дақылдар мен арамшөптердің тұқымдары, сабақ
пен масақ бөлігінің бөліктері, масақша қауыздары,
қылтықтары, құм, шаң т.б. ұшырасады.
Астық массасында әрқашанда микроорганизмдер де болады.
Жекелеген дәндер, тұқымдар мен астық массасының қоспалары
пішіні мен көлемі бойынша біркелкі болмайды және қоймаға, олар
тығыз орналаспайды.
Қатты құрауыштардың арасында ауамен толтырылған
саңылаулар болады, ал олар сақтаудағы астық массасының барлық
құрауыштарына әсер етеді. Залалданған астық массасында
зиянкестер (жәндіктер, кенелер) болуы ықтимал.
Барлық астық топтары, дақылына қарамай, мынадай
физикалық қасиеттерімен ерекшеленеді:
-сусымалылығымен,
-өздігінен сұрыпталынуыен,
- қуыстылығымен,
-- газдар мен булардың сорбциясы жөне десорбциясы,
- жылылық-физикалық және масса алмасу қасиеттерімен.
Астық массасының қасиеттерін ескермей астық сақтау, өндірістік
үлкен шығындарға ұрындырады.
Астықтың сапасын зерттеу негізінде бағалайды.
Көптеген белгілерді тек астық массасынан анықтайды. Өйткені
адамдар әр түрлі мақсатта пайдаланғандықтан тауар партияларын
ұсынады.
Астық массасының құрамы негізінен егінді техникалық деңгейде
өсіруіне, жылдың климаттың ерекшелігіне, астықты жинаудан кейінгі
өңдеуіне және егінді жинау сапасы мен әдісіне байланысты болады.
Егінді жинау үрдісіне астық массасында минералды қоспаларда
(жер, құм, галька және тағы басқалары) түседі. Қоспалар астық
сапасының сақталуы мен қайта өндеу мүмкіндігіне әсерін тигізеді.
Астық партиясы айтарлықтай дәрежеде олардың технологиялық
санымен қатар оларды қайта өндеу, тазарту кезінде кенінен
қолданылатын толықтығын жақсы сипаттайды.
Астықта массасында болатын микроорганизмдер барлығы астықтың
сапасы мен оның сақталуына бірден әсер етпейді. Сақтау кезінде астық
массасында тек сапрофитті микроорганизмдер жетімді, және бірінші ретте
тасымалдау, бұзылу, ауа және тағы басқа арқылы түсетін торлы
саңырауқұлақтар жақсы жетіледі.
Сапрофитті микроорганизмдердін жетілуі астық массаның сапасының
органолептикалық көрсеткіштерінін түсінің өзгеру, астық массасына тән
емес иістің пайда болуы сияқты көрсеткіштердің төмендеуіне әкеп соғады.
Астық массасының сыртқы түрлері бойынша біртекті және сапа
көрсеткіштері болып қабылдау, тапсыру, тиеу, бір қоймадан екінші қоймада
сақтауға арналған түріндегі астық партиясы салмағымен есептеледі.
Қазіргі кездегі сапа мәселесі біріншілік мәнге ие болып отыр. Астықтың
және оның өнімнің сапа стандартына сәйкес – өнім құрамы қажеттілікті
қанағаттандыруға жарамды және тағайындалуына сай болуы керек.
«Сапа» түсінігінің өзі абсолютті емес, керісінше қатысты мағына білдіреді.
Тағайындалуына сәйкес бір өнім бірнеше сапаға ие бола алады.
Астық өнімнің тазалығы мен рафинациясы деңгейінің жоғары болуы,
оның адамзатқа пайдалылығымен қарама –қарсылықта болады. Тазалық
деңгейі жоғары өнімдер экстра кластағы өнімдер қатарына жатады,
бірақ биологиялық тұрғыдан алғанда бұл өнімдер тазалығы бойынша
төмен өнімдерден пайдасыз болып есептеледі.
Тұтынушы объектісі сапасы–астық өнім құрамының сипаттамасы,
оның көмегімен адамзаттың қажеттілігі қанағаттандырылады.
Астық өнімнің сапасы мен бәсекеге қабілеттілігі қазіргі таңда
әмбебап сипаттамаға ие.
Сапа және бәсекеге қабілеттілік – бұл кез-келген өндіруші мен кез-
келген мемлекеттің тауарлар мен қызметтерді көрсетуге және шығаруға
мүмкіншілігінің біріктірілген ұғымы. Бәсекеге қабілеттіліктің факторы
мәжбүрлік сипаттамаға ие, ол өндірушіні сапа мәселесімен айналысуға
мәжбүрлейді.
Бәсекеге қабілеттілік – көп аспектілі түсінік,оған тауардың нарық, баға,
қызмет көрсету, жарнама, сапа және т.б.шарттарына сәйкес белгілері
жатады. Сапа бәсекеге қабілеттіліктің аса маңызды көрсеткіші.
Астық өнімнің азық – түлік сапасына әртүрлі факторлар әсер етеді.
Олардың аса көп маңыздыларына: шикізаттың сыртқы түрі мен сапасы,
өндіру әдісі мен шарттары, буып-түю, тасымалдау мен сақтау жатады.
Астық өнім сапасы оның құрамы мен технологиялық қасиеттеріне қарай
анықталады.
Шикізат сапасының негізгі көрсеткіштері болып ондағы тағамдық
заттардың көп болуы жатады. Олардың мөлшері мен сапасы сәйкес
стандарттармен көрсетіледі.
Азық – түлік тағамдарының өндірісі шикізатқа түрлі технологиялық
әдістермен әсер етуге байланысты. Дайын өнімді сақтау шарттары және
режимдері оның сапасына тікелей әсер етеді. Көпшілік жағдайларда сақтау
кезінде өнімді сан және сапа жағынан сақтаудың комплексті тапсырмалары
шешіледі. Сақтаудың режимдері мен шарттарын дұрыс орындамау өнімнің
сапасын және санын жоғалтуға әкеп соқтырады.
«Астық сапасы». Астық партиялары, астық массасы және жағдайы
туралы түсінік. Астық массасының қалыптасуы. Астық массасының
компоненттері.
Астықты жинау кезіндегі қалыптасатын астық салмағы, әртүрлі. Толық
дәнге қарағанда, олдардың арасында толық жетілмеген немесе негізгі
астықтың зақымдалған дәндері белгілі бір көлемде, басқа дақыл тұқымдары,
жабайы өсімдіктер, минералды және органикалық қоспалар,
микроорганизмдер, кейбір жағдайларда қамба зиянкестері болады. Сонымен
бірге әртүрлі операция кезінде (дайындау, өңдеу, сақтау) астық сапасын білу
қажет. Нан қабылдау пункттарына астық партиямен келіп түседі.
Партия –бірыңғай сапалы дәннің әртүрлі мөлшері (астық массасы), бір
құжат бойынша қабылданған және бір уақытта жіберуге, қабылдауға,
сақтауға арналған.
Партия көлемі әртүрлі болуы мүмкін – бір немесе бірнеше мешоктан,
негізгі дақылдардың органолептикалық көрсеткіштері бойынша дән
партиялары бірдей болуы міндетті.
Бағалау кезінде бірнеше көрсеткіштерді анықтайды, астық
партиясын толық бағалаған кезде - органолептикалық қасиеті,
ылғалдылығы, лас қоспалар, натура, қамба зиянкестерінің болуы
мен болмауы. Сонымен қатар негізгі дақылдардың сапасын
зерттейді – қауыздылығы, шынылығы және дәннің басқа да
қасиеттері, өңдеуге қажетті.
Астық массасының жағдайы – ол оның физика-химиялық
қасиеті, ылғалдылық көрсетекішімен байланысты, ластану
дәрежесі, температура, пісіп жетілуі, зиянкестермен зақымдалуы,
өздігінен қызу. Осыған орай астық жағдайы бір немесе бірнеше
қасиеттері бойынша өзгеріп отырады, олар – ылғалдылық,
ластану, температура, зиянкестермен зақымдалу. Астық
жағдайының өзгеруі оны сақтау кезінде басты мәселесі болып
табылады, өйткені астық массасының жағдайы ондағы болып
жатқан процесстер дәннің сапасына әсерін тигізеді.

Ұқсас жұмыстар

Астық және бұршақ тұқымдастарын ветеринарлық санитарлық сараптау

Астықтың орудан кейінгі пісіп жетілуі

Астық шаруашылығы - дәнді дақылдар өндіру жүйесі, Қазақстандағы егіншілік кәсібінің негізгі саласы

Еркекшөп Қылтықсыз арпабас

Тың игеру мағынасы

Тың игерудің мағынасы

Өздігінен қызудың шығу көздері

Украинаның логистикалық жүйесі

Тың және тыңайған жерлерді игеру

Астықты сақтау технологиясы

Пәндер