Жылқы стронгилоидозы. Торайлар стронгилоидозы

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Ауыл
шаруашылық министрлігі
Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Жылқы стронгилоидозы
Торайлар стронгилоидозы

Орындаған: ВМ-406 студенті Лайбек
Рүстембек
Тексерген: б.ғ.к қауымдастық
профессор Тұрғанбаева Гүлнар
Жылқы стронгилятозы
Қазақстанда кеңінен таралған гельминтоз.
Стронгилятоз ауруын малдың тоқ ішегінде
мекендейтін Strongylidae және Trichonematidae
тұқымдастарына жататын нематодалар тудырады.
Олардың балаңқұрттары түрлеріне байланысты, мал
денесінің саналуан ұлпаларын жайлайды.
Стронгилятоздар жылқыны құлынтай күнінен бастап,
ересек жасына дейін індетке ұрындыра береді.
Қоздырғышы

Стронгиляталардың бас жағы тегіс, ауыз
тесігін бір немесе екі қатар тізілген
жапырақшылар қоршаған, ауыз қуысы мен
көмейінің пішіні құрттардың түрлеріне
байланысты әрқилы келеді, ауыз бен
өғешті жоталы өзек жалғасытырп жатады;
ауыз қуысының түбінде, жоталы өзек
айналасында тістері орналасады немесе
олар мүлдем болмауы да мүмкін.
Еркегінің құйрық
жағын қоғырау тәрізді,
шағылысу бұлтығы
алып тұрады және
оның ішінен іңішке,
ұзындығы тең келген,
қоңыр түсті
спикуласын көруге
болады.
Ұрғашысының құйрығы
сүйір, еркектерінен
ұзын, ал жыныс тесігі
көбінесе құрт денесінің
артқы шетіне жақын
бөлігінде ашылады.
Стронгилиделердің ұзындығы 1,5-4,7 см-ге
жететін нематодалар, олардың ауыз қуысы
жақсы жетілген, аумақты тостаған немесе
шар тәрізді.

Delafondia vulgaris Strongylus
Alfortia eguinus
edentatus
Трихонемаматиделер ұсақ құрттар,
ұзындығы 0,5-2,0 см-ден аспайды. Ауыз
қуысы шағын цилиндр пішіндес, ауыс тесігі
жапырақшалармен қоршалған, бірақ тістері
жоқ. Осы тұқымдасқа кіретін 7 туыстықтағы
құрттар түгелімен жылқы паразиттері болып
саналады, ал олардың ішіндегі ең қатерлісі
Trichonema туысы.

Тоқ ішектің кілегей қабвғвн трихонематидтың зақымдауы
Өсіп-өнуі
Аурудың өрбуі

Жылқы ішегінен 200 мыңға
жуық стронгилята
құрттарын табуға болады.
Олар организмде әртүрлі
патологиялық өзгерістер
тудырады. Көлемді ауыз
қуысымен олар ішектің
кілегей қабығына қадалып,
оны жаралайды,
қабындырады. Ішектің
қызметі бүлінеді, зардапты
микробтардың енуіне
мүмкіндік туады.
Сырт белгілері мен
өлекседегі өзгерістер

Сырт белгілері айқын емес. Қоңы төмендеп, мініске,
жегуге жарамайды, азыққа зауқы азаяды, кейде
денесі қызып, іші өтеді, арықтай бастайды,
тезегінен көптеген жұмыр құрттарды көруге
болады.
Ішектің сыртындағы көптеген жерлері нүктедей
болып қанталаған, кейде кейбіреулерінің
жарылғандығынан құрсақ қуысына қан жиналып
қалады. Қарта мен тоқ ішекті жарып қарағанда
ішінен жүздеген, мыңдаған нематодалар табылады,
ішкі қабығы суланып, қанталаған немесе
жарақаттанған.
Анықтау

Ересек құрттар тудыратын стронгилятоздарды
анықтау қиындау, себебі аурудың айқын клиникалық
белгілері жоқ.

Гельминтоовоско
Фюллеборн пия- Дарлинг
лық әдістер

Гельминтоларвооскопия тәсілдері арқылы нақты диагноз
қоюға болады, өйткені бұл әдістермен ішқұрттардың
туындысын, ол кейбіреулерін түрдерін ажыратуға болады.
Ол үшін стронгилята балаңқұрттарын жасанды түрде
бөлмеде немесе термостатта өсіреді. Балаңқұрттарды
өсіріп, жұқпалы сатысына жеткізу үшін 50 гр-дай
жылқының жас нәжісін стаканға салып, аузын қағазбен
жауып, 20-25С жылылықта 1 апта ұстайды
Балаңқұрттардың
өзгешелігіне келсек

деляфондияныкі ірілеу және жуандау, ішек
торшаларының жалпы саны 32, олар 16-дан екі
қатарға тізіледі.
альфортияныкі жіңішкелеу, тым жұқа,
иректелген, қабықша ішінде орналасқан, он-
оннан екі қатар түзген, ішек торшаларының саны
стронгилюстікі өте жіңішке ине секілді, ішек
торшаларының барлық саны 16, олар сегіз-
сегізден екі қатар құрады.
трихонеманың ішегі созылыңқы, бір-бірімен
жалғасқан сегіз торшадан құрылған.
Емі

Қолданылатын антигельминттердің ішіндегі
тиімділері:
төрт-хлорлы көміртек
пиперазин тұздары
фенотиазин т.б
Сақтандыру

Жылқыны аурудан сақтандыру үшін, оларды
жылыны 2 дүркін-көктемде және күзде
дегельминтизациядан өткізеді. Гельминттердің
жұқпалы балаңқұрттарын құрті мақсатымен қоры
қиын қалыңдап ойп, оны белгілі жерге жинап үйіп,
биотермиялық тәсілмен өңдейді.
ТОРАЙЛАР
СТРОНГИЛОИДОЗЫ

ТОРАЙЛАР СТРОНГИЛОИДОЗЫ–доңыздың ащы
ішегінде күнелтетін Strongyloididae тұқымдасына,
Strongyloides туысына жататын жұмыр құрт
қоздырады.
Қоздырғышы. Тоғышарлық сатысы – S.ransomi
ұзындығы
3,5-6,0 мм, ені 0,05-0,08 мм: денесі жіптей жіңішке, бас
жағы үшкірлеу келген. Ауызы кішкентай үш ерінмен
көмкеріліп, әрі қарай созылыңқы өңешпен жалғасады,
өңеші қос томпақты, ұсақ жұмыртқаларының көлемі
0,040 - 0,060 * 0,026 – 0,042 мм, қабықшасы ӛте жұқа,
ішінде личинкасы бар.
Анықтау.

Эпизоотологиялық деректер. Стронгилоидоз кең тараған ауру, ол
көп жерде кездеседі. Шошқалар бұл дертті жылдың жылы ылғалды
кезінде, яғни көктем және күз айларында жиі жұқтырады. Кеселге
жас торайлар шалдығады, бір жастан асқандары ауырмайды, бірақ
олар тоғышар тасымалдаушы болып саналады. Індеттің етек алып
кең тарауына қоралардың уақтылы тазартылып отырмауы,
зоогигиеналық дауларды кӛп жағдайда орындамауы, доңызды құнды
азықпен үзбей қамтамасыз етілмеуі бірден – бір себепкер болады.
Сонымен қатар, балаңқұрттардың хайуанның терісі арқылы өтіп,
ауруды асқындыратынын ұмытпау керек. Жас торайлар инвазияны
енесінің сүтімен жұқтыратынын естен шығармау шарт. өйткені
мегежін организміндегі кезбе личинкалары қан ағымымен желін
бездеріне, одан емшегіне еніп, ал төлі енесін емген шақта
тоғышарлар сүтпен бірге оның асқазан ішегіне түседі.
Сырт белгілері.

Стронгилоидозға көбінесе 3 – 4 айлық жастағы
торайлар шалдығады. Олар қатты ауырады, арасынан
өлім – жітімде шығады. Кейде ауырған төлдің
жартысынан (50%) көбі жан тапсыруы мүмкін.
Клиникалық көріністер: шошқа арықтайды, терісінде
қызарған дақ таңбалар шыға бастайды, денесі қышиды,
доңыз қасығында суланып, қабыршақ басқан жерлер
жараға айналады. Кейде денесінің қызуы көтеріледі,
құсады, іші өтеді, пневмония, плеврит, коньюктивит
белгілері айқындала түседі. Ауру жіті түрде өрбігінде 2
– 4 жұма аралығында клиникалық белгілері білінген
торайлар көбінесе өліп тынады я дерт созылмалы түрде
өтеді. Сақа доңыздардан кесел белгілері байқалмайды.
Гельмитологиялық
зерттеулер.

Нәжісті овоскопиялық және
ларвоскопиялық және әдістерімен зерттеп
құрт жұмыртқалары мен личинкаларын
табады. өлексенің ішегінің кілегей
қабығынан алынған қырындыны тексеріп
тоғышарлық ұрғашыларын іздестіреді. Қар:
күйістілер төлінің стронгилоидозы.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Сүлейменов М.Ж., Тлепов А.Ә., Абдыбекова
А.М., Аубакиров Х.Ә., Кенжеходжаев М.Д.,
Джусупбекова Н.М. Жануарлардың негізгі
гельминтоздарының диагностикасы. Алматы,
2014

Ұқсас жұмыстар

Шошқа стронгилоидозы

РАБДИТАТОЗДАР. Күйістілер стронгилоидозы. Шошқа стронгтлоидозы

Инвазиялық аурулар

Шошқа тілмесі

Шошқа аскаридозын, жылқы параскаридозын диагностикалау

Гастрит жіктелуі

Шошқалар гигенасы және күтімі

ШОШҚАНЫҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ШАРУАШЫЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Ішектердің түйілуі

Мал шаруашылығында жалпы профилактикалық шараларды ұйымдастыру

Пәндер