ӘЛЕМ БЕЙНЕСІ ТІЛДІК ЖӘНЕ ҰЛТТЫҚ КОНЦЕПТУАЛДЫ БІЛІМ АЯСЫНДА

Презентация қосу

ӘЛЕМ БЕЙНЕСІ: ТІЛДІК ЖӘНЕ
ҰЛТТЫҚ КОНЦЕПТУАЛДЫ
БІЛІМ АЯСЫНДА
Аударма және филология факультеті
Абдиева А, Болатова М,
Кадырбаева А, Ракымгалиева А
306 топ
философия

Әлемнің
Лингвомәдени
еттану тілдік антропология
бейнесі

Когнитивті
лингвистика
Миф, дін,

Тіл фольклор, поэзия,
кино, сурет өнері,
сәулет өнері
Гуманитарлы
ғылымдарда «әлем
бейнесі» термині
ең алғаш
Л. Витгенштейн
еңбектерінде пайда
болды.
Әлем бейнесі – бұл шындық туралы
біздің түсінігіміз; адамның барлық
рухани белсенділігі: әлем туралы
барлық түсінігінің, әлеммен барлық
байланысының нәтижесі болатын
тұтас, глобальды әлем бейнесі.
әлемнің
әлемнің тілдік
концептуалды
бейнесі
бейнесі
Әлемнің
концептуалды
бейнесі

жеке жалпыадамзаттық ұлттық
Ұлттық әлем бейнесі стереотипті
жағдайлардағы халықтың мінез-құлқынан,
олардың қоршаған орта туралы
түсініктерінің бірдейлігінен, пікір айтуынан
және бір нәрсеге деген «ортақ
көзқарастарынан», шындық туралы
тұжырымдарынан, мақал-мәтелдерінен,
қанатты сөздерінен көрінеді
«Әртүрлі тілдер
халық үшін оның
ойлау мен
қабылдау мүшесі
болады»

В. Гумбольд
«Әлемнің тілдік
бейнесі дегеніміз –
тірі (табиғи,
ұлттық) тілдер
арқылы бекіген ішкі
және сыртқы дүние
туралы жалпы
ақпарат»
Г.А. Брутян
Әлемнің концептуалды бейнесі әлемнің тілдік
бейнесіне қарағанда әлдеқайда кең, ауқымды,
ақпаратқа бай.

Әлемнің тілдік бейнесі концептуалды бейненің
бір бөлігі ғана. Мұнда тіл – әлемді, қоршаған
ортаны бейнелеудің бір құралы ретінде көрінеді.

Әлемнің тілдік бейнесіне қарап халықтың концептуалды
бейнесі туралы белгілі бір мөлшерде ғана сөз етуге
болады. Мысалы, ол туралы халық айтады немесе айтқан
деген сияқты.
Санадағы әлем бейнесін құрайтын концептосфераны түгелдей
тіл арқылы беру мүмкін емес. Концептосфераға негізделеген
әлемнің концептуалды бейнесі ауқымды. Оны құрайтын
концептілердің барлығы тілдік бірліктер арқылы беріледі.

Тілдік таңбалар
Қорытынды:

Тілдік әлем бейнесін зерттеу сипаттамалы жүйелі лингвистиканың
аясында жүргізіледі, ал бұл зерттеудің нәтижесін когнитивті
интерпретациялаған жағдайда әлемнің тілдік бейнесі алғашқы әлем
бейнесін, халықтың концептосферасын зерттеудің құрал қызметін
атқарады. Қорыта айтқанда, әлемнің концептуалды бейнесі мен
әлемнің тілдік бейнесі бірінші мен екінші ретінде, менталды құбылыс пен
оның вербалдануы ретінде, сананың мазмұны мен зерттеушінің осы
санаға жол ашатын құралы ретінде бір-бірімен тығыз байланысты.
ӘДЕБИЕТТЕР:
Маслова В.А. Введение в когнитивную лингвистику. – М.:
Флинта: «Наука», 2007. – 296 с.

Цивьян Т.В. Лингвистические основы балканской модели
мира. – М., 1990.

Попова З.Д., Стернин И.А. Когнитивная лингвистика. – М.:
АСТ: Восток-Запад, 2007. – 314, [6] с.

Маслова В.А. Современные направления в лингвистике. –
М.: Издательский центр «Академия», 2008.

Брутян А. Язык и картина мира // Филос. Науки, 1973, №1.
с. 108-110. контексіндегі дүниенің тілдік суреті. Филол. ғыл.
кан. дисс. авторефераты. – Алматы, 2004. − 47 б.

Ұқсас жұмыстар

Семантика және синтагма пәні жоба тақырыбы

Мәдениет және тіл

Мақаланың жазылуы және оған қойылатын талаптар

Бүгінгі таңдағы Жапония мен Қытайдан кейінгі үшінші орындағы нарық ретінде Солтүстік Америкада шамамен

Спиральді оқу бағдарламасы

Тіл мен таным бірлестігі

Когнитивтік лингвистика

Когнитивтік лингвистиканың тарихы

Шетел тілдерін оқытудың психолингвистикалық мәселелері

Фразеологизмдердің сөз таптарына қатысы

Пәндер