Гормондардың биохимиясы. Гормональді реттелу бұзылыстары. Заттар алмасуының гормональды реттелуі




Презентация қосу
СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА
УНИВЕРСИТЕТІ
Биохимия және химиялық пәндер
кафедрасы
СӨЖ
Тақырып:Гормондардың биохимиясы.
Гормональді реттелу бұзылыстары.
Заттар алмасуының гормональды реттелуі

Семей 2016
1. Гормональді реттелу
2. Химиялық табиғаты бойынша жіктелуі
3. физиологиялық қызметтері
4. Ағзаларға әсер етуі
5. Қорытынды
6. Пайдаланылған әдебиеттер
Гормональды реттеу – заттар алмасуының клеткааралық және
мүшеаралық үйлесіуінің механизмі зетінде. Гормондардың әсер ету
механизмдері туралы жаңа кезеңдегі көзқарастар.
Көпклеткалы ағзалар деңгейінде мүшелер мен тканьдердің
физиологиялық қызметтері мен заттар алмасуын реттеу – нейро-
гуморальды механизмдермен іске асырылады, онда эндокринді
бездер бөлетін жоғары өзгешелік қосылыстар-гормондар ерекше
орын алады. Гормондар өтпелі бөлік, солар арқылы жүйке жүйесі
клеткалардың қызметтеріне өзінің әсерін тигізеді де, көптеген
алмасу процестерінің клеткааралық, мүшеаралық үйлесуін
қамтамасыз етеді.
Жүйке жүйесі, оның орталық бөлімдері гипоталамустың
нейропептидтері көмегімен эндокринді бездердің қызметін басқарып
отырады. Гипоталамустың либериндері аденогипофиздің сәйкес
секреторлы клеткаларының олардың тропты гормондарды бөлу
қызметін ынталандырады, статиндер осы клеткалардың
белсенділігін тежейді. Гипофиз тропты гормондар арқылы
перифериялық эндокринді бездердің қызметін басқарады.
Егер бұрын гормондардың биологиялық әсерінің
механизмдерінде морфологиялық және гистологиялық
өзгерістерге назар аударылса, соңғы кезде анықталғандай
бұл өзгерістер биохимиялық механизмдердің өзгерістері мен
алмасу процестерінің өзгерістерінің екіншілік салдары
болып табылады (Bersin Ph. T., 1960). Гормондардың
негізгі және бірінші нысанасы-клетка ішіндегі
метаболитикалық процестер болыа табылады (Розен
В.Б., 1980). Жалпы алғанда, гормональды реттеу,
көпклеткалы ағзалардың мынадай негізгі өміршең
процестерін бақылуды қамтамасыз етеді:
1. Биологиялық белсенділік өте аз концентрацияда
көрінеді. Сондықтан гормондар биологиялық белсенді
қосылыстарға жатады.

2. Гормондар ферменттер катализдейтін заттар
алмасу реакцияларының жылдамдығына тікелей
немесе жанама әсер етсе де, биокатализаторға жатпайды.
3. Гормондардың өзгешелік және мүшетропты қасиеті бар, яғни
олардың биологиялық әсері тек белгілі бір клеткалар тобына,
Клетка-нысаналарға көрінеді, олар клеткалық немесе клетка
ішілік мембраналарда орналасқан рецепторлар көмегімен
сәйкес гормондарды таниды және байланыстырады.

4. Гормон-рецепторлық өзара әсер ету клетка ішіндегі
метаболитикалық процестерге гормональды белгінің берілуінің
белсенді делдалбарының синтезімен қатар жүреді, оларға
АТФ-тан синтезделетін 3',5', - АМФ жатады.
5. Гормон-рецепторлы өзара әсер ету простагландиндер
синтезімен қатар жүреді, олар арахидон қышқылының
туындыларыболып табылады және алғашқы рет адамның
шәует сұйықтығында анықталған. Простагландиндердің
топтары барлығы тканьдерден табылған, әсіресе, шәует
сұйықтығында көп.

6. Гормон-рецепторлы өзара әсер ету мембраналардың
конформациясы мен өткізгіштігінің өзгеруіне әкеледі,
ферментті комплекстердің функционалдық
кооперациясының пайда болуына әкеледі.
Метаболитикалық процестер мен физиологиялық қызметтердің
гормональды реттелуі мынадай кезеңдерге байланысты:

Гормондар синтезінің қарқындылығы мен оларды
эндокринді бездердің қанға бөлу жылдамдығына;

Гормондардың белсенді түрлерінің деңгейі мен олардың
залалсыздандырылуына, сонымен қатар метаболизмінің
жылдамдығына байланысты.
Метаболитикалық процестер мен физиологиялық қызметтердің
гормональды реттелуі мынадай кезеңдерге байланысты:

Клетка-нысаналардың рецепторларының бүтіндігі мен
сезімталдығына байланысты.

Гормонаралық қарым-қатынастар жағдайы мен әсер етуші
гормондардың әсер ету механизмдерінің ерекшеліктеріне
байланысты.
Нысана-жасушаға мембрандық рецепторлардан
сигналдың берілу жолдары:

аденилатциклазды фосфоинозитидтік
жүйе; механизм.
Сонымен қортындылай келгенде ағзаның
қызметтері мен метоболизімінің эндокринды
бақылау күрделі ұйымдасқан өзгешелік
гормональды комплекстердің көмегімен іске
асырылады. Әрбір функционалды комплекстегі
гормондардың өзара әсер етуі және
комплекстер арасындағы өзара әсер ету әр
деңгейде тепе-теңдікте және ортаның жүйке
жүйесінің қызметінен тығыз байланысты
болады. Олай болса, функционалды
гормоналды комплекстің кез-келген бөлігіндегі
зақымдалу метоболизмінің бұзылуына,
патологияға әкеліп соғады.
*«Медициналық биохимия»
.Авторы:Тапбергенов С.О
2007ж.басылым 15тарау 268-270бет
*«Биохимия». Сеитов З.С Алматы
каласы ,2012 «ЭВЕРО» басылымы. 5
Тарау 192-194бет
*«Биологическая химия» Авторы: А.Я
Николаев Москва каласы Высшая
Школа 1989ж басылымы 17 тарау
392-395 бет

Ұқсас жұмыстар
Заттар алмасуының гормональді реттелуі. Гормональді реттелудің бұзылыстары
Гонадотропты гормондар
Заттар алмасуының реттелуі. Гормондар алмасуының биохимиясы
Иммундыэауаптың - нейроэндокриндіреттелуі
Майлар энергетикалық функциясынан басқа
Бауырдың қызметтері
Гормондар биохимиясы. Гормондар және адаптациялық процестер
Ұйқы безі гормондарының биохимиясы. Бүйрек үсті қыртысты және милы қабығының гормондарының биохимиясы
Стероидты гормондардың канцерогендік әсері
Көмірсулары алмасуының бұзылыстары
Пәндер