Тірі адамда тәжрибелік маңызды қанқаның шығынқы бөліктерін сипап қарау орындары

Презентация қосу

Семей Мемлекеттік Медициналық Университеті
Анатомия және гистология кафедрасы

СӨЖ
ТАҚЫРЫБЫ: Тірі адамда тәжрибелік маңызды қанқаның шығынқы
бөліктерін сипап қарау орындары.

ОРЫНДАҒАН: Бағдолла Б

ЖМФ 102

ТЕКСЕРГЕН:Мамырбаева А.К

СЕМЕЙ 2017 жыл.
ЖОСПАРЫ:
• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• Бас сүйекте орналасқан қаңқаның шығыңқы
бөліктері
• Жетінші Мойын омыртқасы және жауырын.
• Еркін қол –аяқ сүйектерінің шығыңқы бөліктері
• Қорытынды.
• Пайдаланылған әдебиеттер.
Адам денесінің қаңқасы ұзақ
жылдар бойғы эволюция
нәтижесінде қалыптасты.
Сондықтан да адамдар басқа
сүтқоректілер қатарынан
көптеген ерекшеліктерімен
өзгешеленеді.
Адам денесінде өзінің өміріне
хирургиялық, терапиялық
мақсатта маңызы зор дене
қаңқасының ерекше бөліктері
бар. Оларға мысал ретінде
жетінші мойын омыртқасы, кәрі
жілік және оның шыбығының
“біз” тәрізді өсіндісі , жауырын
қыры және т.б.
Шүйде сыртқы төмпегі, (protuberantia
occipitalis externa), шүйде сүйегінің
қабыршақты бөлігінің платинка
тәрізді дөңес келген жері. Осы
төмпекке бұлшықеттер мен
байламдарға бекиді. Шүйде сүйегінің
сыртқы төмпегінен латеральді
бағытта, иілген сызық түрінде
жоғарғы мойын линиялары өтеді
•Самай сүйегінің емізік тәрізді
өсіндісі, (processus mastoideus),
тек ғана адамдарда
болады.Өйткені оған төс-
бұғана-емізік тәрізді
бұлшықеті бекиді. Бұл
бұлшықет денені тік қалыпта
ұстап жүру кезінде тепе-
теңдікті қамтамасыз етеді.
• Емізік тәрізді өсіндінің
табанының сыртқы бетінде
ұяшық тәрізді өсіндіні көруге
болады. Бұл ұяшықтар іріңге
толғанда, оперативті көмекке
келетін жер осы.
•Төменгі жақ бұрышы, (angulus
mandibulae), сыртқы бетінде
бұдырлар бар. Ол бұдырға шайнау
бұлшықеті бекиді. Бұл бұрыштың
ішкі бетінде басқа да шайнау
бұлшықеттері бекиді. Сондықтан
шайнау аппаратының қызметі осы
бұрыштың шамасына әсер етеді.
Жаңа туған нәрестеде ол бұрыш
150°-ты құрайды. Ал ересек
адамдарда 130°-110 °-ты құрайды.
Шайнау қызметі нашар дамыған
барлық сүтқоректілерде, мысалы
маймылдарда, 90°-100° аралығында
болады.
• Иек төмпектері( protuberantia
mentalis), және одан төмен орналасқан
иек тесігінің, foramen mentalis,
маңызы өте зор. Иек тесігі арқылы
қантамырлар мен нервтер өтеді. Ал
иек төипегіне сөз сөйлеуге маңызды
бірқатар бұлшықеттер мен сіңірлер
бекиді.
• Иттіс шұқыршағы,(fossa canina),
басқа тіс ұяшықтарына қарағанда
шығыңқы болады. Өйткені ол
арқылы көз шарасының аттас
нервтері мен қантамырлары өтеді
өтеді.
Жетінші мойын омыртқасы басқа
мойын омыртқаларына қарағанда
шығыңқы болып келеді. Сонымен
қатар оның сүйір өсіндісі үлкен және
ұшы екіге айыр болып келеді. Оны
тірі адамнан да оңай сипап сезуге
болады. Сондықтан оны vertebra
prominen- шығыңқы омыртқа деп
атайды. Оның маңызы: диагноз
қоюда омыртқаны санауда маңызды.
•Бұғана( clavicula), қолды адамның дене
қаңқасымен біріктіретін сүйек болып
табылады. Адам қаңқасындағы
функционалды маңызы, ол иық
буынын көкірек клеткасынан қажетті
ара қашықтықта ұстап тұрады.
Осылайша ол қолдың барынша еркін
қозғалуына әсер етеді. Ол адамның
еңбек әрекетінен жақсырақ дамиды.

Тоқпан жілік (Humeri) дистальді ұшының
медиальді айдаршығының артқы жағында
күшті жетілген шынтақ нервісінің шұңқыры
(sulcus n. Ulnaris), бар. Ол дистальді
эпифизінің үстінгі айдаршығы мен білек
сүйектерінің жақсырақ байланысуы үшін
қажет.
•Мықын сүйектерінің қыраттарына
(crista iliaca), үш кең құрсақ
бұлшықеттері бекиді ол ер адамда
жинақы сопақша келеді, ал әйел
адамда жалпақ жатыңқы болып
келеді .

•Тізе тобығы (patella), тізе
буынының алдынан өтетін
төртбасты бұлшықетінің
сіңірі қабатында
бастамасына қалаған үлкен
тобық сүйек болып
табылады.
Қорытынды ：
Қорыта айтқанда Қазіргі кезде адам
қаңқасы ұзақ уақыт эволюция нәтижесінде
өте жақсы дамыған.Сондықтанда бұл
шығыңқы бөліктер адам қаңқасында
маңызы зор .Себебі басқа сұтқоректілердің
қаңқасына қараңанда адам сұйек
бұдырмалары жақсы дамыған .Яғынй
адамдай икемді келмейді және олардың
ақаратын қызыметтеры зор болып
табылады .
Пайдаланылған әдебиеттер:

1. А. Рақышев “Адам анатомиясы”
2. Атлас “Адам анатомиясы” 1-том.
3. Интернет желісі
4. М.Г. Привес, Н.К. Лысенков, В.И.
Бушкович “Анатомия человека”

Ұқсас жұмыстар

Сүйектердің құрамы, құрылысы

Қаңқа бөлімдері

АУЫЗ ҚУЫСЫ

Анатомияны тірі адамда оқып білу әдістері: антропометрия. Дене бітімінің түрлері(типтері ) туралы

СЕЗІМ ЖҮЙЕСІ ТАРАУЫН ҚОРЫТЫНДЫЛАУ

Анатомияны тірі адамда оқып білу әдістері: антропометрия. Дене бітімінің түрлері(типтері)

Сезіну. Қабылдау. Елестеу. Қиялдау

Ауру синдромы

Сүйектерді тексеру

Қыздырма компресс көрсетілімі, қарсы көрсетілімі

Пәндер