Қант диабетінің І-типі

Презентация қосу

Министерство образования и Қазақстан Республикасы Білім
науки Республики Казахстан және ғылым министрлігі
Медицинский колледж «Авимед» медициналық колледжі
«Авимед»

Тақырыбы:Қант диабетінің І-типі

Алматы 2017 ж.
Қант диабеті

■ Қант диабеті - асқазан асты
безінің (ұйқы) бетта-
клеткаларының инсулинді аз
мөлшерде шығаруымен және
осы себепті барлық зат алмасу
түрлерінің, айрықша қант
алмасуының бұзылуымен
сипатталатын ауру.
■ Қанда инсулин аз болғанда ұлпалар қантты сіңіре
алмайды, сондықтан қант мөлшері өседі, яғни
гипергликемия дамиды.

Қалыпты жағдайда қандағы қант мөлшері ашқарынға- 3,5-5,5 ммоль/л. Қандағы
қант мөлшерінің өсуі оның организмнен зәрмен шығуына себепкер болады-
глюкозурия.
ҚАНТ ДИАБЕТІНІҢ ЕКІ ТҮРІ
БАР:

Инсулинге тәуелді – ҚД 1 түрі, негізінен жас
адамдарды зақымдайды.Оның себебі, иммунитеттің төмендеуі
немесе вирустық жұқпалы аурудың салдарынан асқазан асты
безі жасушаларының өлімі. Ағза бұл жағдайда өздігінен
инсулин түзуге қабілетсіз.
Инсулинге тәуелсіз – ҚД 2 түрі. Аурудың бұл түрінде
инсулин асқазан асты безімен керек деңгейде шығарылмай,
асқындырып шығарылады. Бірақ ағзадағы жасушалар оған
сезімталдығын жоғалтқандықтан, қабылдай алмайды.
Диабеттің екінші түрі - семіздікпен қиналатын, жасы 40-тан
асқан адамдардың арасындағы тұқым қуалаушы ауру.
Қант диабеті І-типі

■ Қант диабеті І-типі (инсулинтәуелді, ювенильді) – ұйқы безінің бета-
жасушасының зақымдалуының нәтижесінде, проинсулин синтезінің
жеткіліксіздігі және гипергликемияға әкелетін аутоиммунды ауру
болып табылады. 1-типті ҚД, әсіресе балалар мен жастарда жіті
басталып, бірнеше ай мен апта бойы дамып отырады. 1-типті ҚД-нің
манифестациясын жұқпалы аурулар мен басқа да ілеспе аурулар
тудыруы мүмкін. Аурудың даму шегі күз-қыс кезеңінде.
1-типті ҚД 2-типті ҚД

Жастар, ауыр басталуы (шөл, полиурия, азып кетуі, Семіру, АГ, аз қозғалыстағы өмір салты, жақын туыстардағы ҚД
несептегі ацетонның болуы) болуы

Ұйқы безінің аралшықтарын β-жасушасының β-жасушасының секреторлы дисфункциясымен бірге
аутоиммунды деструкциясы инсулинорезистенттілігі

Қалыпты, жоғарыланған немесе қандағы С-пептидінің деңгейінің
Көп жағдайда С-пептидтің деңгейі төмен, шамалы төмендеуі, спецификалық антиденелердің болмауы:
спецификалық антиденелердің жоғары титрі: GAD, GAD, IA-2, аралшық жасушалы
IA-2, аралшық жасушалы
Симптомдары

Шөлдеу Жиі кіші дәретке бару Салмақ жоғалту Жоғары тәбет

Ауыспалы көңіл күй, Көрудің Терінің қышуы Әр түрлі дақтар
әлсәздік пайда болуы
нашарлауы
Диагностика

■ Диабет І-типінде диагнозды негізгі симптомдарына:
полиурия, полифагия, полидипсия, арықтау, әлссіздік
және т.б., және лабораториялық тексерулер
(гипергликемия, глюкозурия). Дұрыс әрі нақты диагнозды
қою үшін глюкозаны қанда анықтау. Диагностикасы
бірнеше этаптардан тұрады:
Қанда
гликозилирленге
н гемоглобинге
анықтау
Қанда глюкозаны анықтау

■ Қанттың концентрациясы (глюкоза) ашқарында
капиллярлық қанда - 6,1 ммоль/л (миллимоль литр), ал
2 сағаттан соң тамақтанғанннан соң (постпрандиальдік
гликемия) 11,1 ммоль/л;
■ Глюкозатолераннтық тестте қандағы қант деңгейі – 11,1
ммоль/л дейін көтеріледі.;
■ гликозилирленген гемоглобин деңгейі 5,9 % дейін
жоғарылайды
Зәрде қантты анықтау

■ Қантты зәрде оның тәуліктік
көлемінде анықтаймыз. Сау
адамдарда глюкоза болмайды, себебі
ол түгелімен реабсорбцияланады.
■ Қарапайым әдіске глюкозооксидазды
сынаманы жатқызамыз. Бұл кезде
индикатор сары қағазды қолданамыз.
Егерде зәрде глюкоза болса, көк
түске боялады, ал жоқ болған
жағдайда сары түсте қалып қояды.
Бұл әдіс өте сезімтал және
спецификалық.
Қан сарысуында С-
пептидті анықтау
■ С-пептидті – бета-жасушалардың функционалдық
жағдайын және қант диабетінің түрін анықтау үшін
тексереміз. Қант диабетінің І-типінде төмендеген, ал
диабет ІІ-типінде қалыпты не көтерілген. С-пептид
деңгейі инсулиннің эндогенді секрециясына байланысты
өзгеріп отырады.
Емі
Диета №9

Диетаның химиялық құрамы: 80-90 г ақуыз, 70-80 г өсімдік
майы, 300-350 г көмірсу, 12 г тұз, 1,5 л сұйықтық. Тамақтың
калориясы – 2 200-2 400 ккал.
Қант диабетімен ауырған кезде адамның қарны қатты
ашады. Сондықтан дәрігер мамандар құрамында суы көп
орамжапырақ, қияр, кәдіш сынды көкөністерді жеуге кеңес береді.
Тамақтану тәртібі:
➢2-сорттағы қара бидай ұнынан жасалған нан;
➢борщ, окрошка, майсыз ет пен балықтан әзірленіп, саңырауқұлақ
пен көкөніс қосылған сорпалар;
➢-майсыз сиыр, бұзау, қоян, тауық еті;
➢-консервідегі балық; - сүтті тағамдар, майсыз қатық пен ірімшік;
➢асқан жұмыртқа, омлет;
➢-арпа, сұлы, қарақұмық, бидай ботқасы;
➢ картоп, сәбіз, қызылша, орамжапырақ, кәдіш, асқабақ, салат,
қияр, қызанақ, баялды;
➢ көкөністердің кез келген әдіспен (пісіру, қуыру, бұқтыру,
шикідей) әзірленген түрі;
➢-қышқыл дәмі бар жеміс-жидектер;
➢еттің, балықтың саңырауқұлақтың, қызанақтың сорпасынан
жасалған тұздықтар; - шай, кофе, көкөніс пен жеміс шырыны,
итмұрын қайнатпасы.
Инсулин түрлері

■ Қазіргі таңда инсулиннің
2 түрі қолданылады:
■ Жануар инсулині, ол
өгіздің және шошқаның
ұйқы безінен алынған.
■ Адам инсулині, бұл
гендік инженерияның
көмегімен адамнан
алынған инсулин.
Инсулин әсерінің
ұзақтығына қарай бөлінеді:

•Қысқа әсерлі дәрілер /тез әсер етуші/
• Ұзақ әсер ететін дәрілер.
І. Қысқа әсерлі дәрілер т/а енгізеді әсері 20-30мин. Соң
басталады, әсері 2сағ кейін ұзақтығы 6-8сағат
ІІ. Ұзақ әсер ететін дәрілер:

•Инсулин орташа әсерлі /жарты күнге/
•Инсулин ұзақ әсерлі /тәулігіне/
•Инсулин өте ұзақ әсерлі/1,5тәулік/
1.Инсулин орташа әсерлі-әсер1,5-2 сағаттан кейін
басталады, макс. Әсері 6-8сағаттан кейін, ұзақтығы 10-12
сағ
2. Инсулин ұзақ әсерлі –бұл аралас дәрілер:
1-3сағ кейін әсері басталады, 1,5-2 сағ кейін макс
әсері 6-8 сағ ұзақтығы -24 сағ
3. Өте ұзақ әсер ететін дәрілер: әсері 6-8сағ кейін,
макс, әсері 16-20сағ кейін, ұзақтығы 30-36сағ.
Инсулиннің әсері схема
түрінде

Ұқсас жұмыстар

Потенциалды диабет

Қант диабеті

ДИАБЕТ ИНСУЛИННІҢ АСҚАЗАН АСТЫ БЕЗІНЕН ЖЕТКІЛІКТІ МӨЛШЕРДЕ

Қант диабетіне түсініктеме

Диабеттің ағымы

Қант диабеті бар науқастарға мейірбикелік күтімнің ерекшеліктері

Мультифакторлы немесе полигенді аурулар. Кездесу жиілігі,статистика

Жылқы малындағы қант диа беті

Қант диабетімен ауыратындарды өкпе туберкулезіне күдіктену

Ұйқы безі гормондарының биохимиясы. Бүйрек үсті қыртысты және милы қабығының гормондарының биохимиясы

Пәндер