Қант диабетінің І-типі

Тақырыбы:Қант диабетінің І-типі

Алматы 2017 ж.

Министерство образования и науки Республики Казахстан

Медицинский колледж «Авимед»

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

«Авимед» медициналық колледжі

Қант диабеті - асқазан асты безінің (ұйқы) бетта-клеткаларының инсулинді аз мөлшерде шығаруымен және осы себепті барлық зат алмасу түрлерінің, айрықша қант алмасуының бұзылуымен сипатталатын ауру.

Қант диабеті

Қанда инсулин аз болғанда ұлпалар қантты сіңіре алмайды, сондықтан қант мөлшері өседі, яғни гипергликемия дамиды.

Қалыпты жағдайда қандағы қант мөлшері ашқарынға- 3, 5-5, 5 ммоль/л. Қандағы қант мөлшерінің өсуі оның организмнен зәрмен шығуына себепкер болады-глюкозурия.

Инсулинге тәуелді - ҚД 1 түрі, негізінен жас адамдарды зақымдайды. Оның себебі, иммунитеттің төмендеуі немесе вирустық жұқпалы аурудың салдарынан асқазан асты безі жасушаларының өлімі. Ағза бұл жағдайда өздігінен инсулин түзуге қабілетсіз.

Инсулинге тәуелсіз - ҚД 2 түрі. Аурудың бұл түрінде инсулин асқазан асты безімен керек деңгейде шығарылмай, асқындырып шығарылады. Бірақ ағзадағы жасушалар оған сезімталдығын жоғалтқандықтан, қабылдай алмайды. Диабеттің екінші түрі - семіздікпен қиналатын, жасы 40-тан асқан адамдардың арасындағы тұқым қуалаушы ауру.

ҚАНТ ДИАБЕТІНІҢ ЕКІ ТҮРІ БАР:

Қант диабеті І-типі

Қант диабеті І-типі (инсулинтәуелді, ювенильді) - ұйқы безінің бета-жасушасының зақымдалуының нәтижесінде, проинсулин синтезінің жеткіліксіздігі және гипергликемияға әкелетін аутоиммунды ауру болып табылады. 1-типті ҚД, әсіресе балалар мен жастарда жіті басталып, бірнеше ай мен апта бойы дамып отырады. 1-типті ҚД-нің манифестациясын жұқпалы аурулар мен басқа да ілеспе аурулар тудыруы мүмкін. Аурудың даму шегі күз-қыс кезеңінде.

1-типті ҚД

2-типті ҚД

Жастар, ауыр басталуы (шөл, полиурия, азып кетуі, несептегі ацетонның болуы)

Семіру, АГ, аз қозғалыстағы өмір салты, жақын туыстардағы ҚД болуы

Ұйқы безінің аралшықтарын β-жасушасының аутоиммунды деструкциясы

β-жасушасының секреторлы дисфункциясымен бірге

Көп жағдайда С-пептидтің деңгейі төмен, спецификалық антиденелердің жоғары титрі: GAD, IA-2, аралшық жасушалы

Қалыпты, жоғарыланған немесе қандағы С-пептидінің деңгейінің шамалы төмендеуі, спецификалық антиденелердің болмауы: GAD, IA-2, аралшық жасушалы

Симптомдары

Шөлдеу

Жиі кіші дәретке бару

Салмақ жоғалту

Жоғары тәбет

Әр түрлі дақтар

пайда болуы

Терінің қышуы

Көрудің нашарлауы

Ауыспалы көңіл күй,

әлсәздік

Диагностика

Диабет І-типінде диагнозды негізгі симптомдарына: полиурия, полифагия, полидипсия, арықтау, әлссіздік және т. б., және лабораториялық тексерулер (гипергликемия, глюкозурия) . Дұрыс әрі нақты диагнозды қою үшін глюкозаны қанда анықтау. Диагностикасы бірнеше этаптардан тұрады:

Қанда гликозилирленген гемоглобинге анықтау

Қанда глюкозаны анықтау

Қанттың концентрациясы (глюкоза) ашқарында капиллярлық қанда - 6, 1 ммоль/л (миллимоль литр), ал 2 сағаттан соң тамақтанғанннан соң (постпрандиальдік гликемия) 11, 1 ммоль/л;

Глюкозатолераннтық тестте қандағы қант деңгейі - 11, 1 ммоль/л дейін көтеріледі. ;

гликозилирленген гемоглобин деңгейі 5, 9 % дейін жоғарылайды

Зәрде қантты анықтау

Қантты зәрде оның тәуліктік көлемінде анықтаймыз. Сау адамдарда глюкоза болмайды, себебі ол түгелімен реабсорбцияланады.

Қарапайым әдіске глюкозооксидазды сынаманы жатқызамыз. Бұл кезде индикатор сары қағазды қолданамыз. Егерде зәрде глюкоза болса, көк түске боялады, ал жоқ болған жағдайда сары түсте қалып қояды. Бұл әдіс өте сезімтал және спецификалық.

Қан сарысуында С-пептидті анықтау

С-пептидті - бета-жасушалардың функционалдық жағдайын және қант диабетінің түрін анықтау үшін тексереміз. Қант диабетінің І-типінде төмендеген, ал диабет ІІ-типінде қалыпты не көтерілген. С-пептид деңгейі инсулиннің эндогенді секрециясына байланысты өзгеріп отырады.

Диета №9

Диетаның химиялық құрамы: 80-90 г ақуыз, 70-80 г өсімдік майы, 300-350 г көмірсу, 12 г тұз, 1, 5 л сұйықтық. Тамақтың калориясы - 2 200-2 400 ккал.

Қант диабетімен ауырған кезде адамның қарны қатты ашады. Сондықтан дәрігер мамандар құрамында суы көп орамжапырақ, қияр, кәдіш сынды көкөністерді жеуге кеңес береді.

Тамақтану тәртібі:

2-сорттағы қара бидай ұнынан жасалған нан;

борщ, окрошка, майсыз ет пен балықтан әзірленіп, саңырауқұлақ пен көкөніс қосылған сорпалар;

-майсыз сиыр, бұзау, қоян, тауық еті;

-консервідегі балық; - сүтті тағамдар, майсыз қатық пен ірімшік;

асқан жұмыртқа, омлет;

-арпа, сұлы, қарақұмық, бидай ботқасы;

картоп, сәбіз, қызылша, орамжапырақ, кәдіш, асқабақ, салат, қияр, қызанақ, баялды;

көкөністердің кез келген әдіспен (пісіру, қуыру, бұқтыру, шикідей) әзірленген түрі;

Ұқсас жұмыстар

Потенциалды диабет

Қант диабеті