ДАУ ДАМАЙДЫҢ ПАЙДА БОЛУ СЕБЕПТЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ

Тақырыбы:Дау дамайдың пайда болу себептері және оның шешу жолдары

Техникалық және кәсіптік білім

Алматы қаласының Денсаулық сақтау Басқармасы

ШЖҚ МКК «Медициналық колледж»

Техническое и профессиональное образование

ГКП ПХВ « Медицинский колледж»

Управление здравоохранения г. Алматы

ЦМК «ГӘЭ пәндер», ЦӘК «ГСЭ »

Дау дамай - шеКісу, жанжалдасу деген мағына береді. Тұлға аралық немесе адамдар әрекеттесуімен қатынасуы, олардың ойларымен ықпалдарының бір - біріне сәйкес емес қарама - қайшы келуі салдарынан негативті эммоциялық әсерден, екі жақтыда уайымға, қобалжуға әкелуі қақтығыс дейді.

Дау-дамайдың пайда болу себептері

Себептері

Ұйымдық-

құрлыстық себептер

Функционалды-

ұйымдық себептер

Басқару

жағдайы себептері

Тұлғалық-

басқару себептері

Ұйымдар арасындағы түсініспеушілік

Ұйым құрлысының талаптарға сай келмеуі

Мәселелерді шешу кезінде басқарушылардан кететін қателіктер

Адамдардың өз қызметін жетік білмеуі

Ұжымдар мен адамдардың топтары арасындағы мақсат-мүдделердің сәйкессіздігі, олар арасындағы алауыздық;

Ұйымдық құрылымның, атқаратын істерінің уақыт талабына сәйкессіздігі және жұмыс стилінің ескіруі;

Ұжымдағы басқарушылар мен бағынушылар арасындағы үйлесімсіз қарым-қатынас;

Жетекшілер тарапынан қарамағындағы адамдарға немқұрайлы көзкарас пен кейбір қызметкерлерге қоятын орынсыз талаптар;

Дау-дамайдың жіктелуі

Тұлға аралық қақтығыс

Тұлға және мекеме аралық қақтығыс

Жеке топтар аралық қақтығыс

Мекеме аралық қақтығыс

Деңгейлері

Шекісу

Соқтығыс

Дағдарыс

Шекісу

Шекісу - жағымсыз жағдайлар адам арқылы, қарым - қатынасқа ешқандай теріс әсерін көрсетпейді.

Соқтығыс - шегісулер ұрысқа ұласады, ұрыстың себептері кеңейеді, адамдар арасында сенімсіздік пайда болады.

Соқтығыс

Дағдарыс - бір жола қарым - қатынасты үзу, эммоционалды тұрақсыздық соншалықты дәрежеге жетеді, кейде күш көрсетуге дейін барады.

Дағдарыс

Шиеленіскен таластың белгілері:

Қарсыласын тыңдамау тыңдағысы келмеуі;

Өзіне сан жетпес жоғары баға беруі;

Өз маңыздылығын үнемі айтып отыруы;

Басқаны себепсіз кінәләу. Мін қою;

Дау-дамайды шешу жолдары

Бас тарту

Көндіру

Мәжбүрлеу

Компромис

Бас тарту - алыстау, іргені аулақ салу немесе шетке шығып кету болып табылады.

Көндіру - өз көзқарасын қалай да болса өзгерту, қабылдауға көндіру. Келісімге келу. Келесі жақтың көзқарасын, белгілі бір дәрежеде ғана қабылдау.

Мәжбүрлеу - мәселені шешу. Екі жаққа да қажетті іс - қимыл мен әрекетті таба білу. Бұл стильде өз мақсатына басқалар арқылы жетуге тырыспайды, керісінше: шиеленісті шешу жолдарын қарастыру арқылы жетеді.

Компромисс - бұл өзіңіз бен екінші тұлғаның қажеттіліктері ескерілгенде болады. Екі жақтың келісім арқылы екі жақты да қанағаттандыратын ортақ шешімге келуі.

Қай кезде және қандай ортада болса да дау-дамай мен талас-тартысты жәйттердің туындауы екі жақтың қатысуымен, олардың әрқайсысының өзіндік мақсат-міндеті болатыны мәлім. Осы тұрғыдан алғанда талас-тартыстың айырмашылықтары мен ұқсасты ерекшеліктерін нақты аңықтап біле қою белгісіз болып қала бермек. Сондықтан бұл мәселенің мәнін айқындап білу үшін ең алдымен, осы даулы мәселеге мен қалай қараймын, бұл даулы істің туындауына қарсыласымның қатысы қандай және бұл мәселе не себепті шиеленісе түсті, біз нендей мәселелер жөнінде қарсыласымызбен тіл табыса алар едік деген жәйттерге барынша мән беріп оларды ақыл ой елегінен өткізіп талдаған дұрыс болмақ.