Сезіну. Қабылдау. Елестеу. Қиялдау

Презентация қосу

Техникалық және кәсіптік білім
Техническое и профессиональное образование
Алматы қаласының Денсаулық сақтау
ГКП ПХВ « Медицинский колледж»
Басқармасы
Управление здравоохранения г.Алматы
ШЖҚ МКК «Медициналық колледж»

ЦМК «ГӘЭ пәндер» , ЦӘК «ГСЭ »

Сезіну. Қабылдау.
Елестеу .Қиялдау.
Сезіну — материалдық дүниедегі бегілі бір кезде
адамның тиісті сезім органдарына әсер ететін заттар мен
құбылыстардың жеке сапаларын бейнелейтін
психикалық үрдісСезіну - біздің айналамызда,
ішкі жан дүниемізде не болын жатқанын хабарлап
отыратын қарапайым психикалық үрдіс
Адамда пайда болатын түйсіктерді үш топқа бөлуге
болады.
1) топқа біздің денеміздің сыртқы жағында болатын сезім
ағзаларының қозуынан туатын түйсіктер жатады. Бұл
түйсіктер бізге сырт заттардың қасиеттерін бейнелейді.
бұған көру, есту, иіскеу, дәм, тері және сипап-сезу
түйсіктері жатады.
2) топқа рецепторлары ішкі ағзалардағы сезім
органдарыньщ қозуынан туатын түйсіктер кіреді.
Органикалық түйсіктер (ашығу, шелдеу) дейтіндерді
осыған жатқызуға болады.
3) топқа қозғалыстар мен дененің кеңістікте
орналасуымен байланысты болатын козғалыс кіреді.
Қозғалыс анализаторларының реиепторлары Бұлшық
еттерде және сіңірлерде болады
Түйсіктің топтары.

1. 2. Интотоцептивтік
Экстероцептивті 3. Пропраоцептивтік
түйсіктер – бұл
к түйсіктер – бұл түйсінулер – бұл
организмнің ішінде
түйсіктер бұлшықетте, сіңіруде
орналасады.
және нерв
организмнің Жататындар: дәм
системасының ішкі
сыртында түйсінуі, ауруды
жағында орналасады.
орналасады. түйсіну, барлық
Жататындар:
Жататындар: органикалық
дірілдеу, тамыр
түйсінулер (шөлдеу,
көру, есту, иіс сезу, тартылып қалу.
қарны ашуы)
сипап сезу.
Елестеу-жоқ нысандардың (көріну, естілу, иісі сезілу, сезіну,
дәмін білмеу) науқас үшін шын мәнінде бар, нақты болып
көріну арқылы еріктен тыс пайда болатын жалған
(алдамшы) түйсік; елестеу көптеген психикалық ауруларда,
жарақат алғанда, уланғанда, ауыр көңіл толқуларына тап
болғанда байқалады.
Қиял — сыртқы дүние заттары мен қүбылыстарының субъективтік
образдарын қайтадан жаңартып, өндеп, бейнелеуде көрінетін, тек
адамға ғана тән психикалық процесс:
1)әр адамның қиял ерекшеліктері оның жеке қызығулары мен
қасиетгеріне, алдына қойған мақсатына байланысты болып келеді.
2)қиялдың мазмүны мен формасы адамның жас және дара
ерекшеліктеріне де, білім тәжірибесіне де байланысты
3) қиял адамның барлық психикалық құбылыстарымен ұштасып
жататын процесс.
Қиял ерекшеліктеріне қарай

Ырықсыз қиял(пассив) -
Ырықты қиял (актив)-
адамның алдынан мақсат
адамның алдына саналы
коймай - ақ басындағы
түрде мақсат коя отырып
елестердің ағытылып,
әдейі образдар жасау мен
бірінен соң бірі өтіп
қажетті бейнелер тудыруы.
жататын кезінде туады.
Қиялдық бүтіндей пассивтік түрінің шегі - түс көру. Түс көрудің
физиологиялығын жан-жақты түсіндіріп берген И. П. Павлов болды. Ұйқы
кезінде ми клеткаларының бәрі тежелмейді, кейбір бөлімдері қозу
жағдайында болып жүмыс істей береді. Мидың мүндай бөліктерін «күзетші
пункт» деп атайды. Осы «күзетші пункттердең біздің бүрын қабылдаған,
көрген, естіген, қолға үстап, дәмін татқан заттарымыздың бейнелері мида
қайтадан «тіріледі». Түсте реалдық образдар мен нәрселердің
фантастикалық түрде қосылуынан ғажайып образдар жасалады
Актив қиялдың ерекше бір түрі — арман.
Қабылдау процессінде бірнеше анализатор қызмет етеді. Кез
келген жаңа затты қабылдау бұрыннан бар тәжірибеге және
білім негізінде жүзеге асады. Сондықтан қабылдау
процессінде бұрын қалыптасқан уақытша байланыстың
кейбіреулері жанданып отырады. Қабылдағанда адам
миындағы болып жатқан процесстерді физиологиялық негіз
деп атайды.
Қолданылған әдебиеттер

1. Е. Арын – Павлодар2006
2. Тәжібаев Т. Жалпы психология.- 2000.
3. Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме
сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бе

Ұқсас жұмыстар

Адамның психикалық қызметтерінің ерекшеліктері. (зейін, түйсік, ой,сана, сөз)

Бастауыш сынып оқушыларының ізденушілік, шығармашылық қабілеттерін арттыру

Шығармашылық қиял

Өзіндік сананың басқа ғылымдардағы рөлі

Альцгеймер ауруы

ТАНЫМНЫҢ МҮМКІНДІКТЕРІ МЕН ШЕКАРАЛАРЫ. ҒЫЛЫМИ ТАНЫМНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Назарбаев Зияткерлік мектептеріндегі тәрбие жұмысының негізгі бағыттары

САНА ҚАСИЕТІ

Қиял түрлері

Ұлттық ойындар арқылы балалардың ой-өрісін дамыту

Пәндер