Бұлттық технология

Презентация қосу

БҰЛТТЫ ЕСЕПТЕУЛЕР
ИНДУСТРИЯСЫНЫҢ
ЖАҢА БАҒЫТТАРЫ
Бұлттық технология
Соңғы кезде үрдіс алып отырған жаға
технологиялардың бірі – Бұлттық технология.
Ағылшынша “Cloud technology” немесе “Cloud computing”
(Cloud – бұлт; technology – технология; computing – есептеулер)
“бұлт/бұлттық есептеулер” немесе “бұлт/бұлттық технология,
қызметтер” деп те атайды. Бұлттық есептеулерді қарапайым
сөзбен былай түсіндіруге болады: тұтынушы өз компьютерінде
белгілі бір бағдарламаны іске қосқанда негізгі есептеулер мен
ондағы дереккөздер интернеттегі шалғай серверлерде орындалып,
сол жерде сақталады да, ал жұмыс нәтижесі жаңағы
тұтынушының компьютерінде стандартты уеб-браузердің
терезесіне шығарылып көрсетіледі.
Қазіргі уақытта, «бұлтты» есептеу технологиясы өте танымал, ал Cloud Computing
концепциясы дамыған ақпараттық технологияларының ішіндегі ең сәнді тенденция
болып табылады. Gartner-дің бағалауы бойынша «бұлт» - 2010 жылғы бизнестің ең
басты артықшылықтарының бірі. Ірі әлемдік ИТ вендорлар (Microsoft, Amazon, Google
және т.б) «бұлтты» есептеу сервисін енгізуде. Қазіргі уақытта бұлтты есептеу әдетте
қажетті есептеу қуатын желіден сұраныс бойынша алуға мүмкіндік береді, ал
пайдаланушыға бұл механизмнің құрылу деталі маңызды емес және ол «бұлттан»
барлық керек нәрсесіне қол жеткізе алады.
Сloud computing - ді жүзеге асыратын
серверлерді «есептегіш бұлттар» деп
атайды. Бұлттық технологияда жұмыс
істеудің әдеттегі бағдарламалармен
жұмыс істеудегі басты айырмашылығы
— тұтынушы өз компьютерінің
ресурстарын емес, өзіне интернет-
қызметі ретінде берілген шалғайдағы
мықты серверлердің ресурстарын
пайдалануында. Сол арқылы тұтынушы
өз дереккөздерімен жұмыс істеуіне
толық мүмкіндік алады, ал бірақ сол
дереккөздер орналасқан операциялық
жүйеге, бағдарламалар базасына,
есептегіш серверлердің жұмысына еш
кедергі келтіріп, оны өзгерте алмайды.
«Бұлтты» есептеу концепциясы соңғы
онжылдықтағы ақпараттық технологиялардың даму
эволюциясының нәтижесінде пайда болды және
қазіргі уақыттағы ақпараттық қоғамның дамуына
бизнестің жауабы ретінде алуға болады.
Аналитиктер Гартнер тобы (Gartner Group) бұлтты
есептеу - болашақтағы ең ұтымды стратегиялық
технология, 5-7 жылдықта ақпараттық
технологиялардың көп бөлігі «бұлт»-қа көшеді деп
болжауда. Олардың бағалауы бойынша, 2015 жылы
бұлтты есептеу көлемі бойынша жасалынған
қызметтер құны 200 миллиард долларға дейін жетеді.

Ақпараттық технологиялардың
төңiректерiндегi ашық қызметте
бұлтты есептеулердi қолдану туралы
алғашқы идеяны белгiлi ғалым, 1960-
шi жылы LISP тiлiн ойлап тапқан,
профессор Джон Маккартиға (John
McCarthy) Стэнфорд университетi
ұсыныс жасаған.
«Есептегіш бұлттар» мақсатына қарай мынадай төрт түрге бөлінеді:

Жеке бұлттар (private Қоғамдық бұлттар
Ортақ бұлттар (community cloud) — ортақ
cloud) — жеке
(public cloud) — мақсаттары бар қоғамдық
кәсіпорындарының өзіне
көпшілікке арналған, тұтынушыларға арналған
ғана, сондағы жеке
олардың интернетте инфраструктура.
тұлғалар мен олардың
еркін жұмыс істеуіне
тұтынушыларының жұмыс
арналған
істеуіне арналған Аралас бұлттар (hybrid cloud)
инфраструктура.
инфраструктура. Жеке — екі немесе одан көп бұлт
Интернет желісіндегі
бұлттар сол кәсіпорынның түрлерінің (жеке, ортақ,
Google, Yahoo т.с.с
өздеріндегі серверлерде қоғамдық) аралас
электрондық пошта
орналатылуы мүмкін. комбинациясын атауға болады.
жүйелері, Facebook,
Немесе сыртқы тұлғаларда Бұлт түрінің осы моделін
Twitter сияқты
– ірі провайдерлердің географиялық түрде әр жерде
әлеуметтік желілерді
сервер орталықтарында орналасқан филиалдары бар,
Ортақ бұлттардың
(Data-center) орналасып, немесе көптеген бағдарламалық
мысалы ретінде
VPN-каналы арқылы жүйелері бар ірі компаниялар
қарауға болады.
қолжетімді болуы мүмкін. қолдануы мүмкін.
Тұтынушыларға қызмет көрсету моделі мақсаты мен құрамына
байланысты мынадай негізгі үш түрге бөлінеді (IaaS, PaaS, SaaS):

1) Бағдарламалар сервис ретінде (Software as a
Service, қысқаша SaaS) дегеніміз – тұтынушы
“бұлттарда орналасқан” бұлт иелерінің меншігіндегі
бағдарламалармен жұмыс істеу мүмкіншілігіне ие
болатын бизнес-модельдің бір түрі. Тұтынушы кез-
келген жерден интернетке қосылған кез-келген
компьютерлік құралғымен өз дереккөздерімен жұмыс
істей алады. Бағдарламаның үздіксіз жұмыс істеуін
қамтамасыз ететін, және оған кететін шығындарды
толығымен бұлт иелері өз мойнына алады да, ал
тұтынушы (егер сервис ақылы болса) тек сол бұлтты
сервисті қолданғаны үшін ғана айлық жарнақы төлеп
тұрады. Осылайша, тұтынушы өзіне керекті
бағдарламаның лицензиясын сатып алуға бірден көп
ақша шығармайды да, ал бағдарлама құрастырушылар
өз өнімдерінің заңсыз таралуынан және заңсыз
пайдалануынан сақтандырылады.
2) Тұғырнама сервис ретінде (Platform-as-a-Service, қысқаша PaaS) дегеніміз —
тұтынушы өзінің негізгі бағдарламалары мен жаңадан жасалатын, немесе сатып алатын
бағдарламаларын бұлттарға қою мүмкіншілігіне ие болатын бизнес-модельдің екінші
бір түрі. Мұндай тұғырнамаға көбінесе бағдарлама жасауға, оны сынауға, орындауға
арналған құрал-жабдықтар, дерек көздерін басқаратын жүйелер, бағдарлама жазатын
орта мен құралғылар кіреді. Қазіргі кезде көптеген бағдарламалар бір ортада жазылып,
екінші ортада сынақтан өтіп, үшінші ортада іске қосылып жататыны жасырын емес.
PaaS моделінің арқасында жоғарыда аталған құрастыру, сынау, іске қосу операцияларын
интеграциаланған бір ортада өткізуге болады. Соның арқасында жаңағы айтылған әрбір
ортаға, тұғырнамаға, сервер сатып алуға кететін шығындарды үнемдеуге болады. Осы
модельдің жарқын мысалы ретінде уеб-сайттарға арналған хостинг қызметтерін айтуға
болады.
3)Инфрақұрылым сервис ретінде (Infrastructura-as-a-Service, қысқаша IaaS) – моделін
тек ірі кәсіпорындар пайдалануы мүмкін. Оның жеке тұлғаларға қажеттілігі шамалы.
Сонымен IaaS моделі дегеніміз — тұтынушы өзіне керекті әртүрлі компьютерлік
инфраортаны пайдалана алу мүмкіншілігіне ие бола алатын бизнес-модельдің үшінші
бір түрі. Мұндай компьютерлік инфраортаға серверлер, мәлімет сақтау жүйелері,
желілік құралғылар, осы ресурстарды басқаруға арналған бағдарламалар, операциалық
жүйелер және т.с.с кіреді.Бұл сервисті пайдаланған кәсіпорындар қымбат құралғылар
мен бағдарламаларды сатып алу қажеттілігінен құтылады да, тек пайдаланған
инфраортаның құрамы мен пайдаланған уақытына ғана сәйкес қаражат төлейді. IaaS
моделін пайдаланудың мысалы ретінде онлайнды MS Office бағдарламасын, «1С:
Кәсіпорын» және кейбір антивирусты шешімдерді айтуға болады.
SaaS моделінің тағы бір логикалық жалғасы ретінде
соңғы кезде (Desktop as a Service, қысқаша DaaS)
моделі шығып жүр. DaaS моделін пайдаланғанда
тұтынушылар өз қызметіне қажетті толығымен
дайындалған стандартталған “виртуалды жұмыс
орнын” ала алады. Әр тұтынушы осы ұсынылған
“виртуалды жұмыс орнын” өз қажетіне ыңғайлы етіп
өзгерте алады. SaaS моделінен өзгешелігі –
тұтынушы белгілі бір бағдарлама ғана емес,
бағдарламалар жиынтығымен жұмыс істеуіне
мүмкіншілік ала алады.

Тағы да бір аты аталып жүрген «Барлығы
сервис ретінде» (Everything as a service,
қысқаша EaaS)моделі жоғарыда аталған
барлық қызмет көрсету модельдерінің
элементтерінен құралады. Бірақ бұл модель
қазір нақты істейтін қызмет емес, тек қана
концепция болуы мүмкін. Осындай модельді
жуық арада Microsoft, Google, HP т.с.с ірі
гигант компаниялар ұсынуы мүмкін деген
жорамалдар айтылуда.
Бұлттық технологияны пайдаланудың тиімді
жақтары:
үлкен ресурстарды қажет ететін қиын есептерді шешу үшін тұтынушы өзінде
жоқ көптеген серверлерді, бағдарламаларды бұлттар тарапынан пайдалана
алады;
тұтынушы кез-келген жерден, кез-келген уақытта интернетке қосылған кез-
келген компьютерлік құралғымен өз дерек көздерімен жұмыс істей алады;
тұтынушы компьютерлік құралғының осалдығына, немесе оның сынып
бұзылуына, немесе жұмыс істейтін бағдарламаның тоқтап, бұзылып қалуына
тәуелді болмайды;
тұтынушы өз дереккөздерімен басқа адамдармен еш қиындықсыз бөлісіп,
сол дереккөздерімен олармен бірге қосылып жұмыс істей алады;
жеке компьютердегі бағдарламалармен салыстырғанда бұлттық қызметтер
көбінесе тегін, немесе бағалары айлық жарнақы ретінде өте арзан келеді;
кейбір жобаларды «бұлтқа шығарудың» әсіресе ірі компанияларға тиімді
болатын жағы – аппараттық және бағдарламалық қамтамасыз етулерді
администрациялауға, қолдауға, жаңартуға, лицензиялауға кететін
шығындарды үнемдеуінде болып табылады;
сонымен қоса сол бағдарламаларды жүргізетін білікті мамандар тапшылығы
мәселесін сол жобаны «бұлтқа шығару» арқылы шеше алады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ

Ұқсас жұмыстар

Бұлтты сақтау провайдерлері

Бұлтты есептеулердің даму тарихы

Бұлтты деректерді сақтау

Бұлттық сервистегі сақтаудың пайдасы

Бұлтты және мобильді технологиялардың мысалдары

Бұлттардың түрлері

Бұлтты технологиялар

Бұлтты және мобильді технологиялар

АКТ даму тарихы

Электронды презентацияларды дайындауға арналған бағдарламалар

Пәндер