ҚР аумағында шағын көлемде таралған карантиндік зиянкестері

Презентация қосу

ҚР аумағында шағын
көлемде таралған
карантиндік зиянкестері
Калифорниялық қалқаншалы
сымыр - Quadraspidiotus
perniciosus Comstock
Калифорниялық қалқаншалы сымырдың
шығуы-Шығыс Солтүстік Қытай және Қиыр
Шығыс. Еуропа мемлекеттерінде Азия, Африка,
Америка, Австралия таралған. Қазақстанда
оңтүстік аймақтарында 1,8 мың гектар жерде
кездеседі.
Калифорниялық қалқаншалы сымыр
өсімдіктердің 264 түрінде мекендейді. Алма,
алмұрт, алхоры, шабдалы, қарақат, т.б.
ағаштардың көп түрлерін зақымдайды. Дің,
бұтақ жапырақ және жемістер үстінде
қоректенеді. Әсіресе жас жеміс ағаштары
Калифорниялық
қалқаншалы сымыр
1-ұрғашы
қалқаншасы; 2-
еркек қалқаншасы;
3-ұрғашы; 4-бірінші
жастағы құрт; 5-
еркек;
6-алма жемісіндегі,
жапырақтағы,
қабығындағы
қалқаншаның
колониялары
Зиянкестің ұрғашысының денесінің ұзындығы
1,3мм шамасында лимондай сары түсті, алхоры
тәрізді. Көзі мұрты және аяқтары жоқ.
Ұрғашысының денесі домалақ қалқаншамен
жабылған. Қалқанша диаметрі 1,5-2,0 мм
шамасында, біраз дөңес, күңгірт немесе қоңыр,
ортасында екі сарғыш-қоңыр өсімдіктерге
байланысты өзгеріп тұрады. Зиянкестің еркегінің
ұзындығы 0,85мм шамасында, ақшыл қызғылт
сары түсті 10 буындық мұрты аяқтары және
алдыңғы қанаттары болады. Ауызы жоқ,
қарнының артында ұзын шөншік бар.
Бірінші жастағы құрт кезбе сопақша созылған,
ұзындығы 0,26-0,33 мм ені 0,14-,19 мм.
Мұртшалары 5 буынды, көздері қарапайым,
қарнының соңғы сегментінде 2 ұзын қылшық
байқалады. Аяқтары жақсы дамыған. Аузы
Карантиндік және күрес шаралары

1. Өз уақытында анықтау үшін бақтардағы ағаштарды бақылау. Егер
оқшаулау ошақтары кездесетін болса оларды жою. Көшеттер
қалқаншалы сымырдан таза болуы қажет. Қалқаншалы сымырмен
мекендеген көшеттерді шетке алып шығу және сату кесімді түрде
тыйым салынады. Бір мемлекеттен екінші мемлекетке
инспекциясының рұқсатымен карантиндік сертификатты негізінде
өткізіледі.
Өсімдіктердің қалқаншалы сымырларға қарсы төзімділігін арттыру
үшін залалданған ағаш бақтарында жоғары агрофон сақтау қажет.
Сонымен бірге ағаштардың (алма, алмұрт, алхоры, т.б.) діңдерін,
бұтақтарын мекендеген қалқаншалы сымырлардан тазалау.
Шырпудан қалған бұтақтарды қабықтарды бақтардан алып шығып
өрттеу. Зиянкестерге қарсы өңдеуді тиімді өткізу үшін ағаштардың
бөрік басын қысқарту.
3. Калифорния қалқанша сымырға төзімді ағаштарды отырғызу.
4. Көшеттерді бромды метилмен түтіндету. Көктемде ағаштардың
бүршіктері ашылғанға дейін қыстаушы құрттарға қарсы 1 пайыз
ДНОК (10-12 кг/га ерітіндісін бүрку).
Бірінші, екінші жастағы кезбелерге қарсы алма, алмұрт
ағаштарына 35 пайыз фазалон препараты 2,4-кг/га мөлшерде 40
пайыз к.э. фосфамид, 8-4,0л/га, 50 пайыз к.э. карборос препараты
1,0-3,0 л/га мөлшерде қолданады.
ҚР аумағында таралмаған
зиянкестер
Мақта көбелегі

Вставка
Вставкарисунка
рисунка
Мақта көбелегі (Helіcoverpa atmіgera) —
түнгі көбелектер тұқымдасына жататын
зиянкестер Қазақстанда шөл аймақтардан басқа барлық
жерде кең таралған. Қанатының жайғандағы ұзындығы
30 — 40 мм. Қанатының алдыңғы жағы сарғыш сұр түсті,
ал артқы бөлігі — ақшылдау келеді. Қуыршақтары
топырақта қыстайды да, көктемде топырақтың беткі
қабатының температурасы 17 — 20°С болғанда ұшып
шығып, өсімдіктің сабағына, жапырағына жұмыртқа (500-
ге жуық) салады. Көбелектің жұлдызқұрттары 120-дай
өсімдік түрлерін (әсіресе мақта, жүгері, темекі, т.б.)
зақымдайды. Жұлдызқұрттары жапырақты ойып жеп,
қаңқасын ғана қалдырады. Гүл шанағын, гүлдерді,
түйіндерді зақымдап, соның салдарынан өсімдік солып
қалады. Мақтаның қауашағын тесіп, ішіндегі тұқымын
жейді, осыған байланысты кейде оларды мақта
“қауашағының құрты” деп те атайды. Күресу шаралары:
күзде топырақты аударып, кесектерін ұсақтап қопсыту;
көктемде арамшөптен тазарту; мақта алқабын түйнек
салған кезде инсектицидтермен бүрку қажет.
Мақта күйесі
1-2 көбелек; 3-
көбелектің басы; 4-
жұмыртқасы; 5-
құрты 6-
қуыршақ; 7-
қуыршақ денесінің
артқы сегменттері
және кремастер
Карантиндік және күрес шаралары
1. Мақта тұқымдарын бірінші тексеруде рентген
сараптамадан, вакуум түтіндетуден, күкірт
қышқылымен өңдеген соң, интродукция
карантиндік көшеттіктерде тексергеннен кейін
жалғыз ғылыми-зерттеу мақсатында алып келу
мүмкін.
2. Шеттен алып келінген мақта талшықтарын
міндетті түрде шекарада вакуумдық немесе
вакуумсыз түтіндетуден өткізіледі. Талшықтарды
түтіндетпей өткізуге жалғыз қысқы мерзімде 1
наурызға дейін арнайы жерлерде рұқсат беріледі.
3. Мақта күйесі таралған мемлекеттерде мақта
тұқымдарын кеш мезгілде себу ұсынылады.
Мұндай себу мерзімнің мақсаты мақтаны
шанақтану кезеңіне дейін қуыршақтардың ішінен
көбелектердің ұшып кетуі.
4. Қоза паяны жинап алу. Күзде тереңдетіп жерді
ҚР аумағында шағын
көлемде таралған
арамшөптер
Жусан жапырақты
ойраншөп- Ambrosia artemisifolia L.
Ақкекіре тұқымдасына жатады. Келіп
шығуы Солтүстік Америка. Қазіргі уақытта
Еуропа мемелекеттерінде Азияда (Жапония),
Солтүстік Орталық, Оңтүстік Америкада
таралған. ТМД елдерінде 1918 жылы
байқалған. Қазақстанда 2,9 мың гектар
жерде таралған. (Алматы облысы).
Жусан жапырақты ойраншөп тік биіктігі
10см-ден 2,5 метрге дейін барады. Өсімдік
түкпен қапталған. Сабағы тік бұрышты.
Кіндік тамыры 4 м тереңдікке дейін жетуі
мүмкін. Жапырақтары сағақты, қауырсынды
кесілген, қысқа түктелген, ұзындығы 5-10см.
Жусан жапырақты ойраншөп
А- өсімдіктің үстінгі
мүшесі В- жемісі
Карантиндік және күрес шаралары
1. Жусан жапырақты ойраншөп байқалған ауданда
карантин жариялау. Тұқымдық жадығаттарды
шетке шығаруға тыйым салу.
2. Ауыспалы дақылдарды дұрыс алмастыру, жерді
өңдеу, егісті күтіп баптау. Бұл шаралар
топырақтағы арамшөптер тұқымдарын жоюға
бағытталған болу керек.
3. Өте күшті дәрежеде ластанған жерлерде сүрі
танаптарды қолдау. Сүрі танапты дұрыс өндеген
жерлерде арамшөппен ластану 70-80пайызға
төмендейді.
4. Бидай қара бидай, арпа,сұлы егістерін түптеу
кезеңінде 40 пайыз 2,4-Д амин тұздарымен (1,5-2,5
кг/га), 32 пайыз к.э. бутил эфирімен (1,0-1,6кг/га)
60 пайыз кротил эфирімен (0,6-0,8 кг/га) 80 пайыз
2М-4Х (1,3-12,0кг/га) дәрмектермен бүрку. Жүгері
ҚР аумағында таралмаған
өсімдіктер
Шұңқырлы шырмауық гүл
Шұңқырлы шырмауық гүл
карантиндік нысандар тізіміне
жатады.Америкадан бастау
алған.Еуропа,Америка,Азия
елдерінде таралған.
Біржаздық шөптесін өсімдік.Түбірі
өте жіңішке,айналасындағы
өсімдіктерге ілініп қалады, 3м
ұзындыққа дейін өседі.Жапырақтары
қарапайым,кезектесіп, 3 бөлікті.
Cаңырауқұлақ аурулары
Хризантема
аскохитозы
Ауру белгісі:Өсімдіктің даму
кезеңінде өсімдіктің барлық бөлігін
залалдайды.Жапырақтарында
қара немесе сұрғылт,белгілі бір
көлемде дақтар пайда болады.
Ал,кейбіреулерінде қара
нүктелер пайда
болады.Жапырақтары
солып,өсімдік бойында салбырап
қалады.
Ауру қоздырғышы: Саңырауқұлақ Didymella ligulicola (Baker, Dimock
& Davis) Arx конидиялық кезеңі Ascochyta chrysanthemi Stevens.
Күресу шаралары: Аскохитозға
қарсы қолданылатын химиялық
препараттар:манкоцеб 80 СП
0.25 %, ровраль 25 ФЛО 0.2 % и
ронилан ДФ 0.15 %.
Бактерия
аурулары
Күріш жапырақтарының жолақты
дағы
Өсімдік ауруын ежелгі халықтар жер
жұмысымен айналысып
жүріп,бақылаған.Бұл мәлімет жайлы
дерек жазбалар дәлел.
Азия,Африка,Америка,Ресей елдерінде
таралған.
Бактериялар өсімдікке жапырақ түбірі
арқылы енеді.Ауру белгісі күрішті
сепкеннен соң 3-4 аптадан соң жапырақ
жиектерінде,және орталығында көрініс
береді.
Ауру қоздырғышы:
Xanthomonas oryzae pv. Oryzae
(Ishiyama) Swings. Et al. Жүйелік
түрде мына қатарға Bacteria:
Gracilicutes- (Oryza sativa).
Назар салып

тыңдағандарыңыз
үшін көп рахмет!

Ұқсас жұмыстар

ҚР облыстарының фитосанитария карантиндерінің жағдайы

Өсімдік карантинінің даму тарихы. Қазақстан Республикасының өсімдік карантині

Өсімдік карантинінің даму тарихы

Қазақстан Республикасы аумағында шағын көлемде таралған карантиндік зиянкестер

Цитрус дақылдарының негізгі зиянкестері мен ауруларының түрлері

Астық, бақша дақылдарының қойма зиянкестері

Жеміс жидек дақылдарының зиянкестері мен аурулары

ӨСІМДІК КАРАНТИНІ

Цитрус дақылдарының карантинді зиянкестері

Жұмыртқасының ұзындығы

Пәндер