Фармакодинамика және фармакокинетика

Презентация қосу

Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім.
1. Дәрілік заттардың адам ағзасына әсері.
2. Фармакодинамика және фармакокинетика
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Фармакалогияда дәрілік заттардың фармакокинетикалық
және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтары
қарастырылады. Дәрілік заттардың әсерлері олардың ағзамен
өзара әсерлесуінің нәтижесі болып табылады. Дәрілік
заттарды емдік және алдын алу мақсатында қолдану, оларды
ағзаға енгізуден немесе дене бетінен жанастырудан басталады.
Дәрілік
заттар деп
– химиялық және
физикалық
құрылымнан
құралған, емдік
мақсатта
қолдануға
болатын, адам
ағзасына енгізуге
болатын дәрілік
сипаты бар
заттарды атайды.
Дәрілікзаттардың көп дәрежеде қасиеттері
химиялық құрылысына, функционалдық
белсенді топтастардың бар болуына,олардың
молекуласының өлшеміне байланысты
болады.Зат рецептормен өзара тиімді әсерлесу
үшін оның рецептормен тығыз жанасуын
көбірек қамтамасыз ететін,дәрілік заттардың
құрылымын және рецептормен жанасу
дәрежесін молекулалық байланыстың
беріктігіне тәуелді болады.зат рецептормен
өзара әсерлесу үшін,олардың әсіресе
кеңістікте сәйкес келуі, яғни
комплементарлығы өте маңызды
Дәрілік заттардың әсерлеріне
байланысты бөлінуі

Сандық Сапалық
Дәрілердің әсері көп дәрежеде, олардың дозасымен анықталады. Дозаға байланысты
әсерінің даму жылдамдығы, оның айқындығы, ұзақтығы, кейде сипаты өзгереді.Әдетте
дозаның жоғарылауыменн латентті кезеңі азаяды және әсерінің айқындығы мен ұзақтығы
ұлғаяды. Тәуліктік дозаға әсері – бір рет қабылдауға арналған дәрінің санын доза деп
атайды. Дозаны граммен немесе грам үлесімен белгілейді.Дәрінің бастапқы биологиялық
әсерін тудыратын минималдық дозаны табалдырық немесе минималдық әсер етуші деп
атайды. Егер ағзада дәрілік заттардың жоғары дозасын жылдам түзу қажет ететін болса,
онда бірінші доза соңғылардан жоғары болады. Кейбір жағдайларда препараттың дозасы
курстық емге көрсетіледі, әсіресе микробтарға қарсы химиотерапиялық заттарды
қолданғанға маңызды. Қайталап қолдану – олардың әсері жоғарылауы жағына да және
төмендеу жағына да өзгеруі мүмкін. Бірқатар заттардың әсеренің ұлғаюы, олардың
кумуляциялану қабілетіне байланысты болады. Фармакологиялық заттардың жинақталу
түрін айтады. Бұл ұзақ әсер ететін препараттарға тән, олар өз бөлінеді немесе ағзаға
тұрақты байланысады. Оларды қайталап тағайындағанда заттардың жинақталуы уытты
әсерлердің себебі болуы мүмкін. Функционалдық деп – бұл кезде зат емес, әсер
жинақталады. Алкоголизм кезінде ОЖЖ нде функциясының үдемелі өзгеруіне
маскүнемдіктің дамуына әкелуі мүмкін. Осы жағдайда зат жылдам тотығады, тіндерде
тез сіңіріледі. Оның тек нейротропты әсерлері ғана сіңіріледі.
Дәрілік заттардың өзара әсерлесуін
былай жіктеуге болады:

Дәрілік Ағза
Дәрілік ортасына
заттардың заттардың
фармакокин химиялық
фармакодина және
етикасының микасының
өзгеруіне физикалық
өзгеруіне. өзара
негізделген
әсерлесуі.
Дәрілікзаттардың
фармацевтикалық
өзара әсерлесуі –
медицина практикасы
үшін пайдалы әсерлерді
күшейту және үйлестіру
үшін әртүрлі дәрілік
заттарды жұптастыру
жиірек қолданылады.
Оған мысал ретінде
психотровтық заттарды
опиоидтық
анальгетиктермен қосып
қолдана отырып
соңғысының әсерін
жоғарылату болып
табылады.
Фармацевтикалық өзара
әсерлесу – бұл кезде
препарттарды дайындау және
оларды сақтау барысында
сонымен қатар бір щприцте
араластырғанда, қоспалар
компанентінің өзара әсерлесуі
болады және өзгерістің
болатындығы соншама
нәтижесінде препарат керексіз
болып қалады. Бұл кезде
бастапқы компонетте бар
болған фармакотерапиялық
белсенділік төмендейді
немесе жойылады. Кей
кездерде жаңа ал кей кездері
жағымсыз қасиеттер пайда
болады.
Дәрілердің фармакокинетикалық өлшемдері
Дәрі-дәрмектердің тиімділік әсерін анықтау үшін
фармакокинетикалық өлшемдерін анықтау қажет
және қандағы оның құрамын көптеген тәсілдерді
қолдану арқылы зерттейді (хроматография,
спектрофотометриялық, радиоиммундық және
ферменохимиялық сараптамалар ж.т.б.)
Осы тәсілдермен алынған мәліметтерден
фармакокинетикалық иін және фармакокинетикалық
көрсеткіштер түзіледі (мысалы, 1 график).

1 Сурет. Дәріні енгізгеннен кейінгі ағзадағы
фармакокинетикалық иіні.
Негізгі фармакокинетикалық өлшемдер.

CL (Сlearance) – жалпы клиренс (тазалану).
T½– жартылай шығу мезгілі.
Vт– таралу көлемі.
Cтт – тепе-тең шоғырымы.
AUC (area under curve) - фармакокинетикалық иін - мезгіл алаңы.
CL жалпы клиренс – қан сары су немесе қанның препараттан толық
босаған уақыт саны.
Таралу көлемі (V½) – бұл дәрінің таралуын көрсететін жорамалданған
сұйықтық көлемі.
Жартылай шығу мезгілі (Т1/2) – элиминация жүрісі арқылы қан
ішіндегі шоғырымды 50% кеміту үшін керекті мезгіл.
Таратылу көлемі (VD) –барлық енгізілген шоғырымдағы дәрі-дәрмек
мөлшерінің біркелкі таралуы үшін қажетті сұйықтық көлемі.
Тепе-теңдік шоғырымы (CSS)– дәрі-дәрмектің түсуі мен шығарылу
жылдамдығын бірдей сипаттайтын жағдай.
Фармакодинамикалық кезең

Фармакодинамикалық фазада зерттелетін:

Фармакологи
ялық
ықпалдары

Дәрі-
дәрмектердің
Әсер ету әсер ету
механизмі орыны мен
әсер ету
түрлері.
Пайдаланылған әдебиеттер:

"Қазақ Энциклопедиясы", 9 том
О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков,
Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова
Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша
орысша-қазақша терминологиялық сөздік.
Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл.
http://kazmedic.kz/archives/1860
Назарларыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Дәріні ағзаға енгізу жолдары

Дәрілік заттардың организмнен шығу жолдары

Хронофармакология ғылым ретінде

Абсорбция түрлері

Дәрілік заттар метаболизмінің ерекшеліктері

Жұмсақ және сұйық дәрілік түрлер

Дәрілік форманы әзірлеу

Фармакогенетика түсінігі

Дәрілік заттардың фармодинамикасы

Парацетамол

Пәндер