Дене шынықтыру сабағындағы оқытудың педагогикалық технологиялары

Презентация қосу

Дене шынықтыру
сабағындағы оқытудың
педагогикалық
технологиялары

Орындаған:
Қабылдаған:
Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан – 2030»
стратегиялық жолдауында көрсетілгендей қоғамның
экономикалық және әлеуметтік жағынан ілгерілеуінің
маңызды факторы ретінде білім берудің ұлттық моделін
дамыту, шығармашыл тұлға қалыптастыруға дағды алу,
ақыл-ой қорын жинау сияқты мақсаттарды көздейді. Ол
Қазақстан Республикасы жариялаған білім беру
басымдығына, «жалпыға білім беру» моделін «әр адамға
таңдау бойынша білім беру» моделіне көшуге негізделген.
Дене шынықтыру сабағында жаңа технологияларды
пайдалану жайлы және олардың оқушылардың тұлғалық
қасиеттерін жетілдіруге тигізетін үлесі зор.
Педагогикалық технология – бұл педагогикалық
əрекеттер табысына кепіл болардай қатқыл ғылыми
жоба. Əрі сол жобаның дəл жаңғырып іске асуы.
Педагогикалық технология кешенді, бірігімді
процесс. Ол өз құрамына адамдарды, идеяларды,
құрал-жабдықтарды, сонымен бірге жоспарлау,
қамсыздандыру, бағалау жəне білім меңгерудің
барша қырлары жөніндегі проблемалар шешімін
басқаруды қамтиды.

Педагогикалық технологиялар көп түрлі болуына
қарамастан, олардың іске асуының екі ғана жолы бар.
Біріншісі – теориялық негізде орындалуы
(В.Б.Беспалько, В.В.Данилов, В.К.Дьяченко жəне т.б.),
екіншісі – тəжірибемен жүзеге келуі (Е.Н.Ильин, С.Н.
Лысенкова, В.Ф.Шаталов жəне т.б.).
Педагогикалық технология мынадай 4 басты
шартты қанағаттандыруы тиіс:

а) оқытудағы педагогикалық
экспромтарды жою;

ə) оқушының оқу-танымдық
қызметінің құрылымы мен мазмұнын
анықтайтын оқу-тəрбие процесінің
жобасына негізделуі;

б) оқу мақсатын диагносты түрде
анықтап, меңгерілу сапасын дəл
тексеріп бағалауы;
в) практикада оқу
процесінің толықтығын
қамтамасыз етуі.
Дене тəрбиесінің əлеуметтік жүйе жəне қоғамдық құбылыс есебінде дене
тəрбиесі жүйесін, оның қалыптасуы мен дамуының негізгі
заңдылықтарын, оның қызметі мен құрылымын танып, білудің
қажеттілігі білім мен тəрбие талаптарына сəйкес өсіп келе жатқан
ұрпақтың дене тəрбиесін қамтамасыз ету үшін керек.

Дене тəрбиесі тек мектептегі дене шынықтыру сабағы ғана емес, ол сабақтан
тыс, мектептен де тыс денсаулыққа байланысты шаралар жүйесі екенін
ескерсек, қазіргі кезеңдегі білім беру орындарындағы дене тəрбиесінің жүйесі
жастардың денсаулықтарын нығайтумен қоса, тұлға бойындағы биологиялық-
психологиялық қажеттіліктердің жан-жақты жетілуіне, өмірге белсенді
ұстаным мен ізгілікті қатынастарын дамытуды меңзейді.

Мұндай маңызды əдістеме ғылыми жəне оқу пəні ретінде жетекші рөл атқаратын,
дене тәрбиесі саласындағы кəсіптік бағытта болашақ мұғалімдерді дайындауды
жүзеге асыратын жоғары оқу орындарындағы оқыту жүйесіне тікелей байланысты.
Қазіргі кезеңде жалпы орта мектептердегі оқу бағдарламаларын құрастыру бағыт-
бағдары өзгерді. Алайда, бұлардың бəрінде мектеп оқушыларының қайда
оқитындығы ескерілмейді, олардың меңгеруі тиіс негізгі дағдылар мен қабілеттер,
оқу нормасын тапсыруға арналған шарттар көрсетілген. Денені
шынықтыру жаттығуларының орындалуы қозғалыс дайындығының деңгейі туралы
мəлімет береді.
Жаңа педагогикалық технологияларды меңгеру мен оны оқу-
тəрбие үрдісіне енгізу – уақыт талабы. Жаңа технологияны
меңгеру мұғалімдердің іскерлігін, ізденісін туғызып,
шығармашылықпен жұмыс істеуіне жол ашса, оқушылардың
білім сапасын арттыруға өз үлесін қосады.
Жаңа педагогикалық технологияны меңгеру барысында оқыту
міндеттері мынадай жаңаша сипат алады:
– педагогикалық қызметтің өзекті мəселелерін білу;
– оқу бағдарламасының түрлендірілген нұсқауларын
құрастыру;
– оқу моделін құрастыру;
– оқу жобаларының мазмұнын анықтау, əр оқушыға арналған
тапсырмалар құрастыру;
– оқушылардың жаңа материалды меңгеруінде деңгейленген
жаттығулар жасау;
– оқу əрекеттерінің бағалау көрсеткішін анықтау.
Сабақтарды бір-бірте күрделендіру оқушыны
дайындаудың мүмкіндіктері мен деңгейлеріне сəйкес
келіп, олардың спорттық жетістіктерінің үздіксіз арта
түсуін қамтамасыз етуі тиіс. Дене жүктемелерінің
толқынды түрде өзгеру ұстанымы олардың
динамикасының толқынды сипатын көрсетеді.
Спорттық техника мен оны жаңа тұрғыда жетілдіруге
үйрету əдістерінің кез-келген түрінің жағымды
жақтары бар, бірақ ол жеке қалпында шапшаң əрі
тиімді үйретуді толық қамтамасыз ете алмайды,
сондықтан спорттық техниканы меңгеру барысында
барлық əдістер бірін-бірі толықтыратын түрде
қолданылады.
Сондықтан да мұғалім сабақты тартымды етіп өткізу
үшін теория мен практиканы ұштастыруда жаңа
инновациялық технологиялардың тиімділігіне баса назар
аударуы қажет. Бұл – мұғалім мен оқушы арасындағы
қарым-қатынас, сабақты жақсы оқитын, спортқа бейім
оқушылармен белсенді жұмыс істеп қана қоймай,
барлық баланың дамуы үшін қолайлы жақсы ойлар
туғызып, қабілеті жеткен жерге дейін еңбек етуін
ойластыруды жүзеге асыру үшін өте қажет дүние.
Барлық оқушылар өз қабілетін ең төменгі жеңіл тапсырмаларды
орындаудан бастайды да, оларды міндетті түрде толық орындап
болғаннан кейін ғана, келесі күрделі деңгейдегі жаттығуларды
орындауға көшіп отырады. Бұл оқушылар арасындағы
бəсекелестікті туғызады жəне əр оқушының өз қабілетіне,
мүмкіндігіне сəйкес жоғары деңгейге көтерілуіне толық жағдай
жасауға себепкер болады.

Мұғалімнің интеллектуалдық,
кəсіптік, адамгершілік, рухани,
азаматтық жəне де басқа
көптеген адами келбетінің
қалыптасуына игі əсерін
тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу-
тəрбие үрдісін тиімді
ұйымдастыруына жаңа əдіс
тəсілдер ғана көмектеседі.
«Жаңа педагогикалық технология – бұл оқу процесін
ұйымдастыру жəне өткізу барысындағы оқушылар мен
мұғалімдерге жайлы жағдай тудырудың, біріктірілген
педагогикалық қарым – қатынастың барлық жағдайларды
ойлап қарастырған моделі» (В.М.Монахов) - дегендей
сабақтарда жаңа тəсілді қолданысқа енгізуде теория мен
практиканың ұштасуына мəн бергенде ғана жұмыстың
мазмұндылығы көрінеді
Дене мəдениеті мен спорттың
педагогикалық негіздері дене мəдениеті
теориясының бөлімі болып табылады.
Бұл – дене мəдениеті мен спорт
міндеттерін педагогикалық тұрғыдан
ұйымдастырылған процестер ретінде
шешу жолдары туралы білім жүйесі.

Қазіргі таңда дене мəдениеті мен спорт денсаулықты
нығайтудың өміршеңдік пен еңбекке қабілеттілікті
арттырудың шығармашылық жолды ұзартудың жəне жеке
тұлғаның үйлесімді дамып қалыптасуы мен басқа да
əлеуметтік мəселелерді шешудің тиімді құралы болып
табылады. Осыған байланысты дене тəрбиесі мен спорт
проблемаларына жарық түсіретін ғылыми білімдерге көп
назар аударылып отыр.
Дене тәрбиесі сабағында жаңа
инновациялық технологиялардың тиімділігі
жоғары. Білім – қоғамды тұрақтандыратын,
рухани мұраны сақтайтын, ұрпақты ұрпаққа
сабақтастыратын құрал. Қолда бар
мүмкіндікті пайдаланып оқытудың жаңа
әдіс-тәсілдерін тиімді қолдану, жаңа
технологияны әркімнің өз сабағында
пайдалану арқылы оқушы жастарды
халықтың дәстүр үрдісінде адамгершілікке,
салауатты өмір сүруге баулу дені сау ұрпақ
тәрбиелеу дене тәрбиесі пәні
мұғалімдерінің басты міндеті. Олай болса,
оқыту мен тәрбиелеудің ой елегінен өтетін
әдіс-тәсілдерін, жаңашыл педагогтардың
тапқан әдістемелерін біліп қана қою
жеткіліксіз, оны әркім өз мүмкіндігінше
күнделікті сабақта пайдалану қажет.
Дене шынықтыру пәнінің басқа пәндерге қарағанда көптеген ерекшеліктері
бар. Мұнда негізінен оқушының қабілеті, бейімділігі баса назарда болуы
керек. Дегенмен де оқушыларды бейімдеу, қабілетін дамыту, спортқа деген
қызығушылығын арттыру жақсы ұйымдастырылған сабаққа байланысты.
Сондықтан оқушылардың пәнге қызығушылықтарын арттыру, сабақта
тақырыпқа байланысты спорт түрлерінің шығу тарихын, спорт түрлері дамыған
елдерді спорттың әр саласындағы белгілі спортшылар өмірін алуға болады.
Сол себептен мұғалім сабақты тартымды етіп теория мен практиканы
ұштастыруында жаңа инновациялық технологиялардың тиімділігі баса назарда
болуы қажет. Бұл мұғалім мен оқушы арасындағы қарым-қатынас, сабақты
жақсы оқитын, спортқа бейім оқушылармен белсенді жұмыс істеп қана
қоймай, барлық баланың дамуы үшін қолайлы жақсы ойлар туғызып, қабілеті
жеткен жерге дейін еңбек етуін ойластыру тиіс. Барлық оқушылар өз қабілетін
ең төменгі жеңіл тапсырмаларды орындаудан бастайды, оларды міндетті
түрде толық орындап болғаннан кейін ғана, келесі күрделі деңгейдегі
жаттығуларды орындауға көшіп отырады. Бұл оқушылар арасындағы
бәсекелестікті және әр оқушының өз қабілетіне, қызметіне сәйкес жоғары
деңгейге көтерілуіне толық жағдай жасалады.
Жаңаша әдістерді сабақтарда үнемі қолданысқа енгізуде теория мен практиканың ұштасуына
мән бергенде ғана жұмыстың мазмұндылығы көріне алады. Осы бағыттарда сын тұрғысынан
ойлау және деңгейлеп оқыту технологияларының тиімді әдістерін дене шынықтыру пәнінде
қолдануды ұсынамын. Алдымен «Дене шынықтыру пәні не береді?» –деген сұраққа:» Қимыл
қозғалысты береді. Машықтандыру. Дене мәдениетін қалыптастыру. Денені шынықтыру,
тәрбиелеу. Жалпы дамыту жаттығуларын меңгертеді. Мемлекеттік стандарттық
бағдарламаны жоспарлай білуді, нормативтік тест жаттығуларды игертуді береді.
Дене тәрбиесі сабағында сын тұрғысынан ойлау технологиясын тиімді пайдалануға да
болады. Осы технологияның шығармашылық бөлігін басшылыққа ала отырып, ой толғау
жасауға болады (мысалы, дене шынықтыру сабағын ойын түрінде ұйымдастыру), сол
арқылы, оқушылардың бейімділігін арттыруға болады. Күтілетін нәтиже – дене тәрбиесі
пәніне деген қызығушылықтарының артуы. Себебі дене тәрбиесімен айналысатын адам өзін
әрқашан сергек сезінеді. Ал сергек адамның өмірге көзқарасы ерекше.Спорт қайратты қажет
етіп, өмірге құштарлықты арттырады. Әрбір мұғалімнің оқытуға, үйретуге өз тұғырнамасы
болуы қажет. Олар мыналар:
– Әр оқушының білім деңгейін, қабілетін, мүмкіншілігін түсіну;
– Оқушының бойындағы жетістіктері мен кемшіліктерін қабылдау;
– Оқушыларға қиындықтарды жеңуге, кемшіліктерден арылуға көмектесу;
белгілей отырып, оқушы біліміне талдау жасап отыру қажет. Өтілетін тақырыптарға
байланысты қызықты сергіту ойындарын ойнатудың да сабақ барысының сапасын
арттыруға ықпалы көп. Атап айтсам: «Кім шапшаң?», «Көңілді ойындар!», «Мен
чемпион!», «Санамақ» сонымен қатар қозғалмалы ойындар және ұлттық ойындарды
сабақта түрлендіріп өткізуге машықтандыру.
Сонымен, дене шынықтыру пәнінде жаңа инновациялық технологияларды
қолданудың орны орасаң болары хақ. Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын
арттырып, білім сапасын көтеруге сыныптан тыс спорттық шаралардың да маңызы
зор. Соның ішінде қазақтың ұлттық ойындары мен қозғалмалы ойындарын, әр түрлі
жарыстарын, тоғызқұмалақ, арқан тартыс, асық ату, аударыспақ сынды ойын түрлерін
өткізіп отыру керек. Осындай жұмыстарды жүргізу нәтижесінде оқушылардың
белсенділігі артып, спортқа деген бейімділігі қалыптасады. Оқушылардың танымдық
қабілеттерін артырып, салауатты өмір сүру, адам денсаулығы осы спортқа
байланысты екендігін түсінеді. Нәтижесінде оқушылардың білім сапасы артып, оқу
тоқсандарында жоғары сапаға қол жеткізуге болады.
Қорыта айтқанда, алдымен жеке тұлғаның әлеуметтік құзыреттілігін дамыту керек.
Сол арқылы ұжымдық зерттеуге қол жеткізіп, яғни оқушының өзін-өзі басқарудағы
әлеуеті артады. Жаңа идеяларды еңгізу барысындағы орындалатын міндеттер:
Оқушымен қарым-қатынасты қалыптастыру.
Оқушының логикалық ойлау қабілетін дамыту.
Әр оқушының әрекетін, ұлттық болмысын пайдалануға жұмыстану.
Оқушының ұлттық моралының орындалуын қамтамасыз ету.
Оқушының санасын, сенімін, көзқарасын,білімін арттыру.
Оқушының парасатын, ойлауын қалыптастыра отырып машықтандыру.
Ең бастысы, оқу үрдісінде міндетті пәндерде оқушылардың теориялық білімін

Ұқсас жұмыстар

Дене шынықтыру сабағы

Көз жаттығулары

Кенжебеков Бораш Жоғары білімді маманның кәсіби құзыреттілігі - маман тұлғасының ішкі психологиялық қасиеттері мен күйлерінің, кәсіби

Ерте және мектеп жасына дейінгі, балалар дене тәрбиесінің негіздері

Пән талабы

Сан есім

БОЛАШАҚ ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУ

Оқытудың компьютерлік технологиясы

Музыка сабағындағы музыкалық іс-әрекет түрлері мен оқыту әдістемесі

Мектеп жасына дейінгі балаларды оқытудың технологиясы

Пәндер