Өсімдіктердің ауру қоздырғыштарға төзімділігін арттыру: жұқпалы және жұқпалы емес аурулар, иммунитет пен химиялық иммундау

Өсімдіктердің ауру қоздырғыштарға төзімділігін арттыру.

Патологиялық процестің пайда болуына және дамуына әкелетін факторларға байланысты барлық аурулар жұқпалы емес және жұқпалы аурулар деп бөлінеді.

I. Инфекциялық емес аурулар сыртқы ортадағы қолайсыз физика-химиялық және басқа абиотикалық факторлардың әсерінен пайда болады. Абиотикалық факторлар деп бейорганикалық әлеммен байланысты қоршаған орта факторларының жиынтығын айтады: ылғалдылық, температура, қысым, топырақ, топография және т. б. Оларға мыналар жатады:

1) қолайсыз топырақ жағдайларынан туындаған аурулар;

2) метеорологиялық факторлардың қолайсыз салдарынан туындаған аурулар;

3) өсімдіктерге механикалық зиян келгеннен туындаған аурулар;

4) иондаушы сәулеленуден туындаған аурулар;

5) ауадағы зиянды қоспалардан туындаған аурулар.

II. Жұқпалы немесе паразиттік аурулар қабылдаушы өсімдікке бөтен ағзалардың әсерінен пайда болады, олар онымен байланысады және оның физиологиялық процестерін бұзады. Бұл аурулар басқа патогенді ағзалардың өмірлік белсенділігі арқылы ағзаға әсер ететін жиынтығын қамтитын биотикалық факторлармен байланысты. Оларға мыналар жатады:

1) Патогендері саңырауқұлақтар болып табылатын зиянды аурулар;

2) бактериялар мен актиномицеттер тудыратын бактериалды және актиномикозды аурулар;

3) вирус тудыратын вирустық аурулар;

4) гүл паразиттерінен туындаған аурулар.

Өсімдіктерде жұқпалы және жұқпалы емес жасанды екі иммунитетті бөліп қарастырады. Иммунитет (латынша іm-munіtas - босап шығу, арылу, құтылу) - организмнің антигендік қасиеттері бар жұқпалы және жұқпалы емес бөгде заттарды, жұқпалы аурулар қоздырғышын немесе олар бөліп шығаратын кейбір улы заттарды қабылдамаушылық қасиеті және оларға қарсы тұру қабілеті.

Инфекциялы иммунитет - өсімдіктің белгілі бір аурумен ауырып, нәтижесінде қалыпқа келуімен аяқталған жағдайда пайда бола алады және табиғатта бұл сирек кездеседі.

Кейбір сыртқы факторлардың, биологиялық препараттар (вакциналар) мен кейбір химиялық заттардың әсерінен пайда болатын инфекциялық емес иммунитеттің маңызы әлдеқайда маңызды.

Өсімдіктерді химиялық иммундау:

Химиялық иммундау әдістері кеңінен таңылған және имиялық иммунизаторлар ретінде негізгі тыңайтқыштар (азот, калий, фосфор), микроэлементтер, антиметаболиттер қолданылады.