Автоматты басқару теориясының негізгі ұғымдары мен автоматты реттеу жүйелерінің құрылымы

СӨЖ

Тақырыбы: Автоматты басқару теориясының негізгі түсініктері

Орындаған:Әлішева Д. А

Семей қаласы 2018

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘН БІЛІМ МИНИСТІРЛІГІ

ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

АВТОМАТИКА - деп өндірісте процесстерді адамның қатысуынсыз басқаруға қажет техникалық құрылғылар мен басқару жүйелерін құруды қамтитын ғылым мен техника салаларын айтады.

Автоматика өндірісті автоматтандырудың негізгі саласы болып табылады. Автоматтандырудың міндеті- өндірілетін өнімнің сапасы мен еңбектің тиімділігін арттыру.

Кез келген өнірісте технологиялық процесстер белгілі бір физикалық шамалармен (параметрлермен) сипатталады. Өндіріс кезінде бұл шамалар алдын ала берілген бір деңгейде ұсталып немесе белгілі бір программа бойынша өзгеріске ұшырауы тиіс. Бұл міндетті әдетте автоматты басқару жүйесі (АБЖ) немесе автоматты реттеу жүйесі (АРЖ) жүзеге асырады.

Автоматты басқару деп- қойылған мақсатқа жету үшін технологиялық процесске тиімді әсер ететін ықпалдардың жиынтығын айтады.

Автоматты түрде басқарылатын құрылғылар (АБҚ) мен басқарылатын объектінің (БО) жиынтығы АБЖ құрайды.

Автоматты басқару құрылғысы деп- адам қатысуынсыз басқару функцияларын жүзеге асыратын технологиялық жабдықты айтамыз.

Басқару деп- технологиялық процестерді жүргізу үшін басқару объектісіне әсер ететін тиімді ықпалды айтады.

Басқару объектісінің құрылымдық схемасы

ОУ

Басқару объектісі-бұл қалыпты жұмыс істеуі үшін арнайы ұйымдастырылған әсер ету қажет және жеткілікті болатын технологиялық үдеріспен өтетін өндіріс объектісі.

Сурет 1. Басқару тізбегі

Тұйық автоматты жүйенің құрылымдық схемасы

Автоматты жүйе-бұл бір-бірімен белгілі бір түрде өзара әрекеттесетін басқару объектісі мен автоматты басқару құрылғысының жиынтығы.

Автоматты реттеуіш деп- реттелетін шаманы берілген мәнде ұстап отыратын немесе берілген заңдылықпен өзгертіп отыратын техникалық құрылғыны айтады. Реттеу объектісінде технологиялық процесстің параметрлерлері реттеліп отырады. Тәжрибе жүзінде реттеудің негізгі 2 түрі бар:1. Қозу әсері бойынша реттеу принципі (компенсациялау принципі) .

Тұйықталған автоматты жүйе-бұл басқарылатын (реттеуші) әсер оның берілген (Алдын ала) мәнімен басқарылатын (реттелетін) шаманың нақты мәнін салыстыру нәтижесінде өңделетін жүйе.

Автоматты реттеуіш-реттелетін объектіге қосылатын және реттелетін шаманың берілген мәнін Автоматты реттеуді немесе оны белгілі бір заң бойынша автоматты өзгертуді қамтамасыз ететін құрылғылар кешені.

Автоматты басқару-операциялар алдын ала берілген алгоритмге сәйкес адамның қатысуынсыз орындалатын процесс. Автоматты басқару процесі автоматты басқару жүйесімен (САР) жүзеге асырылады.