Ғылыми-техникалық прогрестегі биотехнология: анықтамасы және негізгі салалары

Ғылыми техникалық прогресстегі биотехнологияның алатын орны

Биотехнология дегеніміз не?

Биотехнология - тірі ағзаларды әр түрлі өндірістік процесстерде пайдаланып, қажетті өнім алу туралы ғылым.

Биотехнология терминін 1917 жылы венгр ғалымы Карл Ерекке шошқаларды қант қызылшасымен қоректендіру кезінде олардың өнімдерінің жоғарылауы нәтижесинде берді.

Жалпы Биотехнологияны 5 cалаға бөліп қарайды

Жасыл Биотехнология

Бұл сала Өсімдік селекциясын қамтиды. Өсімдіктер биотехнологиясы - өсімдік текті жаңа өнімді жоғары сұрыптар мен линиялар, биологиялық белсенді қосылыстарды алуға бағытталған ғылым саласы.

Ақ биотехнология

Гидролиз, тотығу-тотықсыздану және синтез реакциялары микроорганизмдер көмегімен жүзеге асады. Осы реакцияларды жасау барысында актиномиценттер, ашытқы тәріздес саңырауқұлақтар және т. б. Микроорганизмдер үлкен сұранысқа ие.

Жануарлар селекциясында экстерьерлік (лат. экстерьерлік - сыртқы) белгілері бойынша сұрыптау жүргізеді, яғни олардың дене құрылымы мен әрбір мүшесінің бір - біріне үйлесімділігі негізге алынады. Сұрыптаудың екінші түрі - ұрпақтары бойынша сынау. Бұл әдісті жануарлардың тұқымын жақсарту мақсатында қолданады.

Сары биотехнология-

мал шаруашылығы саласын қамтиды

Жануарлар селекциясы

Қазіргі жануарлар селекциясының негізін салушы ғалым М. Ф. Иванов ұрпақтары бойынша сынау арқылы жоғары өнім беретін Украинаның далалық ақ шошқа тұқымын және Аскания - 1 қабанын алды. Бұдан басқа жүнінің сапасы жоғары Аскания рамбульесі қойының тұқымын және сүтті бағыттағы ірі қара малдың Кострома тұқымын шығарды.

Қой тұқымдары: Қазақтың арқар - мериносы. Бұл академик М. Ф. Ивановтың ұсынған әдісі бойынша биязы жүнді қойды таудың тағы арқарымен будандастыру арқылы шығарылған, дүние жүзіндегі бір ғана қой тұқымы. Қазақтың арқар - мериносын шығаруда, негізінен, шағылыстырудың сіңіре будандастыру және зауыттық будандастыру тәсілі қолданылды.

Сұр биотехнология

Экологиялық биотехнология биотехнологияның негізгі салаларының бірі болып табылады.

Экологиялық биотехнология-бұл биохимия, микробиология, гендік инженерия, химиялық технология жетістіктерін бірге қолданып, қоршаған ортаны қорғау мен сақтаудың жаңа саласы.

Экологиялық биотехнологияның ең маңызды мақсаттарының бірі - тірі организмдерді қолдана отырып қоршаған ортаны қорғау және қалдықтарды қайта өңдеу системасы, қоршаған ортаны технологиялық ағындардан тазалау, құнарлы жерлерді қалпына келтіру

Көк биотехнология Теңіз биологиясының және сол теңіздегі биологиялық процесстерді зерттейді.

Қызыл биотехнология

Биотехнология өндірісінде қарқынды дамып келе жатқан бағыттардың бірі-медициналық биотехнология. Соңғы кездері генетикалық биоинжинерия жетістіктерін медицинада қолдану мүмкіндіктері күн санап артура. Мысалы: медицинада ДНҚ үлескілірінің кодталмайтын бөліөліктеріне тән белгілі паттерндерін анықтауға негізделген - геномдық дактилоскопия әдістерінің кең қолданылуын айтуға болады.

Медициналық биотехнология