Клетка циклындығы ДНҚ репликациясының орны мен құбылыстары

Презентация қосу

Семей мемлекеттік медицина университеті

Клетка циклындығы ДНҚ
репликациясының орны
мен құбылыстары

Орындаған : Ками Н.З.
Тексерген : Елькенова Б.З.
Жасушаның тіршілік циклі немесе Митоздық айналым деп
жасушаның пайда болуы, құрылысының күрделенуі, атқаратын қызметіне
икемделуі, бөлінуі немесе тіршілігін жою кезеңдері аралығындағы әрқилы
құбылыстар жиынтығын айтамыз. Яғни, жасуша циклі дегеніміз
жасушаның митоздық екі бөлінуі арасындағы байқалатын құбылыстар
жиынтығы.

Ол 4 кезеңге бөлінеді:
1-пресинтездік (синтез алды кезең) (G1,);
2-синтездік (ДНҚ синтезделу кезеңі) (S)
3) Постсинтездік (синтезден кейінгі кезең)(G2,)
4) митоз (М).
Жасушаның бөлінуі

• Бөлінуге дайындалу кезінде ДНҚ репликациясы жүреді,
әрбір хромосомада оның копиясы синтезделінеді. Бұл
хромосомалар екіеселенгеннен кейін әрбір жұптағы
хромосома хроматид деп аталады.
• Репликациядан кейін ДНҚ конденсирленеді,
хромосомалар компакталып жинақталады, оларды
мироскоппен көруге бөлады.
Пресинтездік (G1 - фазасы)
Ядрошықта РНҚ синтезделіп,
рибосомалар түзіледі. Қажетті
мөлшерде құрылымдық-
функционалдық белоктар
синтезделіп цитоплазма
органоидтары қалыптасады жіне
клетка өсіп, оның көлемі
ұлғаяды. Бірақ ДНҚ синтезі
жүрмейді .
Синтездік (S фаза) кезенде
ДНК репликациясы немесе
екіеселену процестері өтеді.
Гистондық ақуыздардың синтезі
жүреді. Әрбір хромосомалар екі
хроматидке бөлініп өзара
центромера немесе кинетохормен
байланысады.
Синтездік (S фаза) ДНҚ
молекуласы синтезделінеді де
тұқым куалаушылық материалы
2п 4с күйінде кездеседі.
ДНҚ редупликациясы негізінде
жартылай консервативти әдіс
бойынша жүреді . Бұл кезде ДНҚ
тізбектері бір-бірінен ажырап ,
әрқайсысының жанынан
комплементарлы жаңа тізбектер
синтезделеді . Мұның нәтижесінде
өзара ұқсас қос тізбеті екі молекула
қалыптасады .
Постсинтездік (G2) кезеңде жасуша
бөлінуге дайындалады. Ол үшін
жасушада көмірсулар, майлар, ақуыздар
синтезделініп олардың қоры көбейе
түседі, Органеллалар саны да көбейеді,
себебі келесі кезеңде — митозда,
олардың бәрі де екіге бөлінуі қажет.
ДНҚ-нын синтезі
тоқтатылып, қарқынды түрде
энергия қоры (АТФ)
жинақтала бастайды. РНҚ
мен белоктың синтезі ары
қарай жалғасады. Мұнда
клетканың бөлінуіне қвжетті
ядролық белоктардың синтезі
басымырақ жүреді.
Хромосома саны мен ДНҚ
мөлшері сол қалпында
сақталады (2n4c). Ең қысқа
кезең , ұзақтығы 3-4 сағатқа
созылады .
Митоз— жасушаның дұрыс бөлінуі.
Митоз дене жасушаларында байқалады.
Митоз процессінде ядро күрделі
өзгерістерге ұшырайды, жаңадан пайда
болған жасушаларға тұқым
қуалаушылық материалы тепе-тең
бөлініп беріліп отырады. Бұл митоздың
биологиялық маңызы болып саналады.

Ұқсас жұмыстар

Клетка циклындағы ДНҚ репликациясының орны мен құбылыстары

Репликация принциптері

Прокариот ДНҚ - ның репликациясы

Мезельсон-Сталь тәжірибесі, прокариоттардың және эукариоттардың ДНҚ репликациясы, ДНҚ денатурациясы және ренатурациясы

ДНҚ және РНҚ құрылымы

Пәндер