Фосфор жайлы

Презентация қосу

ФОСФОР
ФОСФОР
(ЛАТ.PHOSPHORUS),
P – ЭЛЕМЕНТТЕРДІҢ
ПЕРИОДТЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ
V ТОБЫНДАҒЫ
ХИМИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТ,
РЕТТІК НӨМІРІ - 15,
АТОМДЫҚ МАССАСЫ
30,97.
БІРНЕШЕ ТҮРІ БАР: АҚ
ФОСФОР – ТЫҒЫЗДЫҒЫ
1,828 Г/СМ3; БАЛҚУ
ТЕМПЕРАТУРАСЫ –
44,14°С; ҚЫЗЫЛ
ФОСФОР – ТЫҒЫЗДЫҒЫ
2,31 Г/СМ3; БАЛҚУ
ТЕМПЕРАТУРАСЫ – 593°С
Атом
Атомқұрылысы
құрылысы
O Фосфор – VА топ элементі.

O Электрондық формуласы:

O Фосфор косылыстарында -3, +3,
+5 тотығу дәрежесін көрсетеді.
Табиғатта кездесуі
O Бұл едәуір көп таралған элемент,
жер қыртысындағы оның мөлшері
0,12%-ды құрайды.

O Фосфор белсенді, табиғатта бос
күйінде кездеспейді, тек
қосылыстар құрамында болады.
Мысалы, фосфорит және апатитте
кальций фосфаты Са3(РO4)2 түрінде
болады.
Физиалық қасиеттері
O Фосфор элементі жай зат ретінде бірнеше
аллотропиялық түрөзгерісін түзеді. Оның
маңыздылары — ақ және қызыл фосфор.
O Ақ фосфор улы жөне тез тұтанатын
болғандықтан аса ұқыптылықты қажет етеді.
Оның буымен демалуға болмайды. Ақ
фосфорды шыны ыдыста, су астында,
сыртынан құм салынған металл банкаға
орналастырып сақтайды. Ақ фосфор ауасыз
кеңістікте қыздырғанда қызыл фосфорға, ал
жоғары қысымда қара фосфорға айналады.
Қара фосфор аз кездеседі.
Алынуы
Бос күйіндегі фосфорды алу үшін
табиғи фосфатты электр пеште
кремний (IV) оксиді мен көмірді косып
қыздырады. Бөлінген фосфордың буын
су астында ақ фосфор Р түрінде бөліп
алады. Реакция теңдеуі:

Са3(РО4)2+ 3SiО2 + 5С = 3CaSiО3+
5CО↑ + 2Р
Фосфор осидтері
¡! Фосфор бірнеше осидтер
түзеді.Олардың ішінде маңыздылары:
¡! Фосфор(III) осиді балауыз тәрізді
ристалдық масса, 22,5°С балқиды.
Фосфор оттектің аз мөлшерінде
жанғанда алынады. Күшті
тотықсыздандырғыш, өте улы.
¡! Фосфор(V) осиді немесе фосфор
ангидриді ақ, ылғал тартқыш ұнтақ,
қыздырғанда бірден буланады, ауаның
немесе оттетің артық мөлшерінде
фосфор жанғанда алынады.

Ұқсас жұмыстар

Шымкент қаласының экологиясы

Химиялық элементтердің тірі және өлі табиғатта таралуы. Адам организміндегі химиялық элементтердің биологиялық ролі

VA топша элементтері. Азот және фосфор элементтері

Нуклейн қышқылы

Тағамдық өнімдердегі токсиндік затты анықтауда қолданылатын заманауи әдістер мен техникалық аппаратуралар

Организмдегі липидтердің физиологиялық қызметтері

Пәндер