Қаржы менеджменті

«Есепжәне қаржы» кафедрасының аға оқытушысы Бақтиярова Альфия Жалелқызы

«Қаржы менеджменті" экономикалық мамандықтағы студенттер үшін кәсіби пәндердің бірі болып табылады.

«Қаржы менеджменті" пәні шаруашылық процессіндегі қаржылық қатынастар, қаржы механизмі, шаруашылық субъектісінің қаржылық қызметін басқару технологиясы туралы білімнің біртұтас жүйесін қалыптастыруға бағытталған.

Пәннің негізгі мазмұны

Қаржы менеджментінің негізгі түсінігі мен басқарудың негізгі механизмін білу, кәсіпорындағы қаржы менеджментінің деңгейін сипаттайтын базалық көрсеткіштерді есептеудің тәжірибелік дағдысын жасау, - тиімді қаржылық шешімдер қабылдау және т. б.

«Қаржы менеджменті» пәнін оқып-үйренудің мақсаты болып табылады:

«Қаржы менеджменті» пәнінің тапсырмалары

Аталған пәннің өзектілігін оқудан шығадықаржы менеджментінің мәселелері бойынша теориялық негізді, жаңа білімді игеруге әкеледі, соның ішінде, қаржы саласындағы басқару шешімдерінің тиімділігін анықтайтын негізгі тәсілдер мен критерийлерді меңгеру.

Студентке қойылатын талаптар

Оқыту негізінен негізгі оқу материалдарының мазмұны көрсетілетін, сондай ақ, алынған білім мен тәжірибелік дағдылар күшейтілетін дәріс және тәжірибе сабақтары түрінде өтеді.

«Қаржы менеджменті» пәні бойынша семинар (тәжірибе) сабақтарын өткізу барысында студенттерге жеті минут шеңберінде рефераттар мен баяндамалар дайындау ұсынылады.

Семинар сабақтары дискуссиялық сипатта болады: әртүрлі сұрақтар бойынша альтернативті көзқарастар айтылады, қосымша хабарламалар ұсынылады, сөзжұмбақтар құрастыру және шешу. Осыған байланысты студенттер тобында шығармашылық атмосфера қалыптасып, әрбір студенттің білімін бағалауға оқытушыға мүмкіндік береді.

«Қаржы менеджменті» пәні бойынша тақырыптар

Қаржы менеджменті функциясының мазмұны.

Қаржы менеджментінің базалық концепциялары мен көрсеткіштері.

Тәуекел және табыстылық. Корпоративтік тәуекелдерді басқару.

Активтер қоржынын басқару.

Операциондық тетіктің тиімділігі. Фирманың ағымдағы шығындарын басқару.

Қаржылық тетіктің тиімділігі. Қарыз қаражаттарын тарту саясаты.

Капитал құрылымының теориясы : Модильяни - Миллер моделі; компромисстік модел.

Дивидендтік саясатты басқару.

Капитал құны.

Инвестициялық жобаларды талдау әдісі. Жобалар тәуекелін талдау.

Инвестициялық жобаның ақшалай ағындарын болжамдау. Капитал салымы бюджетін тиімдендіру.

Бюджеттендіру

Ұзақмерзімді қаржылық жоспарлау.

Айналым активтерін және қысқа мерзімді міндеттемелерді басқару.

Ақша қаражаттарын басқару.

Қорларды басқару.

Дебиторлық бережақты басқару.

Корпорацияларды қайта ұйымдастыру: қосылу, сатып алу, бөлшектеу, банкроттық және тарату.

Трансұлттық корпорациялардағы қаржы менеджменті (қаржылық менеджменттің халықаралық аспектілері) .

«Қаржы менеджменті» пәні бойынша тақырыптар

Қаржылық менеджменттің басты мақсаты

Қаржылық менеджменттің өзінің басты мақсатын жүзеге асыруға бағытталған негізгі тапсырмалары

Қазіргі кезде және болашақта кәсіпорын иелерінің әл-ауқатын барынша көбейтуді қамтамасыз ету

Алдағы уақытта кәсіпорынның даму тапсырмаларына сәйкес қаржы ресурстарының жеткілікті көлемін құрауда қамтамасыз ету;

Кәсіпорынның негізгі бағыт аясында қаржы ресурстарының құрылған көлемін тиімді пайдалануды қамтамасыз ету;

Көзделген пайда дәрежесінде қаржы тәуекелі дәрежесін барынша азайту;

Кәсіпорынның даму барысында, оның қаржы тепе-теңдігі үнемі қамтамасыз ету.

Қаржылық менеджменттің негізгі тапсырмалар жүйесі

Қаржылық менеджмент

Қаржылық тактика

Қаржылық стратегия

Қаржылық саясатты әзірлеу

Тактикалық қаржылық

менеджмент

Стратегиялық қаржылық

менджмент

Оңтайлы қаржылық шешімдер

Қаржылық менеджмент кәсіпкерлік түрі ретінде

Қаржылық тәуекелді басқару

Тәуекелдің шаруашылық шешімдерді жүзеге асыруда

орындалатын функциялары

Реттеуші

Қорғаушы

Конструктивтік

Деструктивтік

Тарихи-

генетикалық

Әлеуметтік -

құқықтық

Тәуекел

Таза

Спекулятив

Табиғи

жаратылыстану-

шылық тәуекел

Экологиялық

тәуекел

Саяси

тәуекел

Транспорттық

тәуекел

Қаржылық

Тәуекел

Мүліктік тәуекел

Өндірістік тәуекел

Сауда тәуекелі

Коммерциялық тәуекел

Ақшаның сатып алушылық қабілетіне байланысты тәуекел

Инвестициялық тәуекел

Инфляциялық және

дифляциялық

тәуекел

Валюталық

тәуекел

Өтімділік

тәуекелі

Жіберілген

тиімділік тәуекелі

Табыстылықты

төмендету

тәуекелі

Тікелей қаржылық

жоғалтулар тәуекелі

Несиелік

тәуекел

Биржалық

тәуекел

Банкроттық

тәуекел

Селективтік

тәуекел

Проценттік

тәуекел

Пайда болуының негізгі себебіне байланысты тәуекелдер былайша бөлінеді:

Табиғи жаратылыстанушылық - бұл табиғаттың стихиялық күштеріне

байланысты болатын тәуекел

Экологиялық - бұл қоршаған ортаның ластануымен туындайтын тәуекел

Саяси - бұл саяси жағдайлармен туындайтын тәуекел

Транспорттық - жүктерді тасымалдаумен байланысты болатын тәуекел

Коммерциялық - шаруашылық қызмет процесінде жоғалту қаупін білдіретін тәуекел

Құрылымдық белгілеріне байланысты коммерциялық тәуекел түрлері

Мүліктік

Өндірістік

Сауда

Қаржылық

Қаржылық тәуекел былай бөлінеді:

Ақшаны сатып алушылық қабілетіне байланысты тәуекел

Капитал салымымен байланысты, яғни инвестициялық тәуекел

Ақшаның сатып алушылық қабілетіне байланысты тәуекел түрлері:

Инфляциялық тәуекел - инфляцияның өсуі кезінде ақшалай табыстар тез құнсызданады.

Дефляциялық тәуекел - дефляцияның өсуі кезінде баға деңгейінің құлдырауымен, табыстың төмендеуімен, кәсіпкерлікті дамыту үшін жағдайының нашарлауынан болатын тәуекел.

Валюталық тәуекел - бір валюта курсының екінші бір валюта курсына қатынасы бойынша өзгеруіне байланысты валюталық жоғалтулар қаупін тудыратын тәуекел.

Өтімділік тәуекелі - бағалы қағаздарды немесе басқа да тауарларды сатуда, олардың сапасын бағалаудың өзгеруінен туындайтын мүмкіндігін жоғалтуына байланысты тәуекел.

Инвестициялық тәуекел

Жіберілген тиімділік тәуекелі - бұл жүзеге

асырылмайтын іс - шаралар нәтижесінде

жанама зияндардың болуымен болатын

тәуекел

Табыстылықты төмендету тәуекелі - бұл

портфельдік инвестициялар, несиелер,

салымдар бойынша пайызбен

дивиденттер көлемінің төмендеуі

нәтижесінде болады.

Проценттік тәуекел - берілген несиелер

бойынша проценттік ставканың

өсуі нәтижесінде коммерциялық

банктер мен басқа да қаржы несиелік

мекеменің жоғалтулар қаупінен

туындайтын тәуекел

Несие тәуекелі - бұл борышқормен

негізгі қарызды және проценттерді

төлемеу қаупінен туындайтын

тәуекел

Тікелей қаржылық жоғалтулар тәуекелі:

Биржалық тәуекел - бұл биржаның мәмілелер салдарынан туындайтын тәуекел.

Селективтік тәуекел - капитал салымының түрлерін, бағалы қағаздар түрлерін дұрыс таңдауынан болатын тәуекел.

Банкроттық тәуекел - бұл кәсіпкер мен өзінің меншік капиталын жоғалтып алу қаупінен туындайтын тәуекел.

Ұстау, қашу, беру немесе жолдау төмендету деңгейі:

Тәуекелден қашу - бұл тәуекелмен байланысты жүргізілетін іс - шараларынан бас тарту, яғни бұл пайданы алудан бас тарту деген сөз.

Тәуекелді ұстау - бұл қаржылық тәуекел үшін жауапкершілікті басқа субъектіге беру.

Тәуекел деңгейін төмендету - жоғалту көлемімен ықтималдығының қысқаруы.

Қаржылық тәуекел деңгейін төмендету үшін әр түрлі әдістер қолданылады:

Девирсификация - бұл өзара байланысты емес әртүрлі объектілер арасында инвестицияланатын қаражаттарды бөлу процесі.

Инвесторға тәуекелді төмендету және ең жақсы болжам жасау үшін жеткілікті толық шынайы ақы қажет. Сондықтан да ақпарат құнды тауар болып табылады және ол үшін ақы төлеу қажет.

Лимиттеу - бұл шекті белгілеу, яғни шекті шығындар сомасын белгілеу, бұл ссудалар беруде овердовтқа келісімшарттар жасауда банктермен қолданылады.

Сақтандыру - бұл тәуекелден толықтай немесе ішінара қашу үшін табыстың жартысынан инвестордың бас тартуы.