ТУРИЗМНІҢ ОҢ ЖӘНЕ ТЕРІС ЖАҚТАРЫ

Презентация қосу

ТУРИЗМНІҢ ОҢ
ЖӘНЕ ТЕРІС
ЖАҚТАРЫ
Жоспар

1, Туризм мәні

2,Әлемдік туризмнің ҚР ролі

3, ҚР туризмді дамытудағы кластерлік саясатын жүргізу
жолдары
Туризм қазіргі уақытта жоғары мөлшерде кіріс кіргізетін және
экономиканың түрақты бір саласы екені
белгілі жағдай. Туризм саласында 250 млн. астам адам жүмыс
істейді, басқаша айтқанда, әлемдегі әр 10-
шы жүмысшы осы салада. Оның үлесіне инвестицияның жалпы
көлемінің 7%-ьі, әлемдік түтынушылар
шығындарының 11%-ьі, барлық салық түсімдерінің 5% және
әлемдік сауда қызметтерінің үшеуі кіреді.
Туризм әлеуметтік-экономикалық дамудың катализаторы болып
алға шығып, шаруашылықтың, көлік және
байланыс, сауда, күрылыс, ауыл шаруашылығы, халықтық
түтыну таурларын өндіру және т.б. көптеген
секторларына зор ықпалын тигізеді. Мамандардың болжауынша
ХХІ ғасыр туризм ғасыры болмақ.
Туризм өз ішінде өте күрделі қүрылым болып табылад. Біртүтас үғым ретінде
ол ең алдымен барлық
қоршаған макросалармен: әлеуметтік, экономикалық, саяси, технологиялық
және экологиялық саламен
байланысады. Сыртқы қоршаған орта туризмге тікелей әсерін тигізеді, бір
жағдайлар оның өрлеп дамуына
мүмкіндік берсе, екінші - жаңа қауіптер туғызады. Түрақты даму мақсатында
ол сыртқы ортаның
өзгерістеріне бейімделуге мәжбүр.

Туризмнің көптеген түрі бар. Олар осы феномен үғымына байланысты,
үстаным қүрылымына, түрлерінің
қолданбалы мәселелеріне байланысты ерекшеленеді. Бастылары ішкі және
халықаралық туризм
болып табылады.
Ішкі туризм халықаралық туризмнен шекараны кеісп өтпейтіндігімен және
туристік халықаралық
қүжаттардың талап етілмеуімен айрықшаланады. Ішкі туризм халықтардың
өз мемлекеттері ішінде туристік
мақсаттарда уақытша жер ауыстыруын білдіреді. Күнделікті қолданыста
жүрген үлттық ақша бірлігі
қолдану қаржысы болып қала береді. Бүндай саяхаттарды үйымдастыру
жеңілірек болып келеді. Кейбір
Халықаралық туризмнің тағы бір ерекшелігі
оның экономикалық маңызға ие болуы және
халықаралық
туризмнің елдің төлем балансына қандай
ықпалы бар екендігін ашып көрсететіндігінде.
Шетелдік туристер,
тауар мен қызметке төлей отырып, қабылдап
отырған елдің бюджетін толтырады және оның
төлем
балансын активтендіреді. Сондықтан шетел
туристерінің келуі активті туризм атына ие
болған. Керісінше,
туристердің өз түрғылықты түрған жерінен
басқа елге шығуы, елдің үлттық ақша бірлігінің
ағып кетуіне
әкеліп соғады. Осы сияқты туристік
операциялардың халықаралық төлемдерді елдің
пассивті төлем
балансында бекітіледі - олар туристерді
шығарушылар, ал туризмнің өзі пассивті деген
атқа ие болады.
2,ӘЛЕМДІК
ТУРИЗМНІҢ ҚР
РОЛІ
Туризмнің әрбір елдін экономикасы мен әлеуметтік -
қоғамдық өмірінде алар орны айрықша. Оны
өркениетті елдер әлдеқашан үсынып, осынау мәселеге
жіті көңіл бөліп отыр. Кез келген мемлекеттің
халықаралық байланыстар мен экономикасын дамыту
барысында үсталар бірден-бір жолы-туризм. Мүны
деректер мен дәйектер дәлелдей алады. Мысалға,
бүгінгі таңда туризм саласы бүкіл әлемде мүнай
өнімдері
мен автокөліктер сатудан түсетін табыстан кейінгі
үшінші орынды иеленеді екен. Демек, ішкі жиынтық
өнімді орнықтыру, сыртқы сауда байланысын арттыру,
жүмыс орындарынын анағүрлым молырақ ашылуы
секілді мәселелерде аталмыш сала жетекшілік рольде.
Туризм мәселелеріне біздін Қазақстанда да
мейлінше оңды көзқарас қалыптасып келеді.
Еліміз Дүниежүзілік туристік үйымға 1993 жылдан бері толық мүше. Мемлекетімізде ішкі және сыртқы
туризм бірдей өркендеп келеді. Оған нақты айғақ ретінде мысал қарастыра аламыз. Мысалы, соңғы екі-үш
жыл ішінде республикамызға туристік сапармен келуші шет ел азаматтарының саны екі есеге өсп“. Табыс
ауқымы да үлғайған. негізінде, елімізде қазіргі кезеңде жүмыс жүйелеуші туристік үйымдар саны 700-ден
астам. Ал, биылғы жылы мемлекетіміз туризмді дамытуға қомақты қаржы бөліп отыр. Бүл шара іс көлемінің
ауқымдана түсуіне сөзсіз ықпал етеді.
Өз территориясына өзі қожалық етіп, өз бетімен ішкі және сыртқы саясатын жүргізіп, анықтай отырып
Қазақстан Республикасы қазіргі кезде әлемнің көптеген елдеріне танымал болды. Осыған орай еліміздің
тарихында жаңа кезен басталды. Көптеген елдермен елшілік және өкілдік деңгейінде дипломатиялық
қарым-қатынастар орнатылды. Қазақстанды егеменді мемлекет ретінде алғаш таныған елдер қатары:
Ангилия, Германия, Түркия, Франция және таяу шетел мемлекеттері, сонымен қатар таяу Шығыс елдері
және т.б. көптеген елдер болып табылады. Республикамыздың сыртқы саяси бағыты ТМД елдерін қосып
алғанда басқа шет мемлекеттермен достастық сабақтастықты, толық сенімділікп қолдаудан күралған,
сонымен қатар барлық елдермен әділеттілік және халықаралық серіктестік негізінде кең байланыс
орнатты.
Халықаралық туризмнің даму салдарынан туризм индустриясы өзінің
жанама қызмет түрінің кен
жүйесімен европалық елдерде ары қарай дами түсетін үлттық
экономикалық, халықаралық туризммен
ерекше байланыстағы қызмет көрсету саласына айналды.Қазір іс-әрекет
жасап түрған материалдық-
техникалық база негізінде туристік экскурсиялық қызметтін сапасы мен
көлемін жоғарылату.

Қазақстанда аталған мемлекеттермен салыстыра отырып, туризмнің
дамуы бәсеңдеу қарқынмен жүріп
жатқанын айтуға болады. Алматы қаласының АҚШ-тың Аризона
штатындағы Тусан қаласы, тек туризм
арқасында өз бюджетін жыл сайын 1 млрд. 800 млн. АҚШ долларына
байытып отырады. Бүл сана
Қазақстанға түсетін шет ел инвестицияларынын көлеміне тен.
ҚР ТУРИЗМДІ ДАМЫТУДАҒЫ
КЛАСТЕРЛІК САЯСАТЫН ЖҮРГІЗУ
ЖОЛДАРЫ
Қазақстаннын Дүние жүзілік сауда үйымына
(ДС!) кіруі қарсаныі-ша еліміздің бәсекелестік
(артықшылық) басымдылығын зерттеу және
қалыптастыру өте өзекті мәселе болып отыр.
Н.Ә.
Назарбаевтың айтуынша “Қазақстан халқына
Президенттің жолдауында”, еліміз бәсекеге
қабілетті
экономиканың приоритет-П салаларынан та:-
шап, жоғары бәсекеге қабілетті экономикалық
потенциалы бар,
қазақстандық кластерлік жүйеде даму
бастамасын алды.

Майкл Портердін теориясы бойынша, кластер -
бүл географиялық көршілес орналасқан бір-
бірімен
тығыз байланыстағы компаниялар тобы
(жабдықтаушы, өндіруші және т.б.) және
белгілі бір салада қызмет
атқарып, бірін- бірі толықтырып отыратын, бір-
бірімен байланысты үйымдар (білім беру
“Президент-Пн Қазақстан халқына жолдауында" ел басшысы елдін түрақты салаларында экономикалық
үзақ уақыт мамандануын анықтайтын приоритетті кластерлердін бір қатарын белгіледі, туризм де
осындай
салалардың бірі бола алады1101

Туризм әлемдік экономикада өте маңызды роль атқарады. Дүниежүзілік туристік үйымның (ДТҮ)
мәлметтерінде туризм әлемдік жалпы үлттық өнімнің оныншы бөлігін қамтамасыз етеді, 11% - тен жоғары
халықаралық инвестицияны әлемдік өндірістегі әр 9-шы жүмыс орнын қамтиды.Бір шет елдік турист
беретін
эквивалент-П өнімнің кірісін анықтау үшін 9 тоннаға жуық көмір, немесе 15 тонна мүнай, немесе 2 тонна
жоғары сортты бидайды әлемдік нарыққа шығаруымсыз керек. Осылайша, шикізатты сату бүл өзіндік
ерекшелігі бар экономикалық тоқырау, ал туризмді дамыту - үзақ уақытқа созылатын, экономикалық
тиімді
перспектива.
-Туризм инфроқүрылымы мен материалды - техникалық базаны дамыту: туристік объектілер салу үшін
және әрқандай реконструкциялар жасау үшін жергілікті және шет ел инвесторларын тарту; әуетасымалдау
нарқындығы қызмет көрсетудің бәсекеге қабілетілігін жоғарлату, автомобиль және темір жол көлігінің
жолаушы тасымалдауларын жоғары деңгейде дамыту; жоғарғы класқа жататын қонақ үй қызметтерін қүру.
-Маркетинг стратегиясын өңдеу:
-Қазақстанды туристік орталық, сапалы туристік қызмет үсынушы

ретінде таныстыруды қалыптастыру; ішкі және сыртқы нарықта

туристік өнім жайында хабарламалар мен жарнаманың жүруін дамыту;

-Қазақстан Республикасында туризмнің арнайы түрін дамытудың
жобаларын жасау.
-Маман және ғылыми қамтамасыз етуді дайындау: “Туризм” мамандығы бойынша жаңа буынға арнап

жоғарғы профессионалды білімнің мемлекеттік стандартын өңдеу, мамандықтың түрлі туристік қызмет

бағытында сураныс пен даму деңгейін анықтау.

Туристік индустрия түтас салааралық кешен, ал туристік қызмет және тауар нарығының күрделі

қүрылымы және өзіне ғана тең зкономикалық көрсеткіштері бар. Туристік нарық көптеген

бөліктерден және сегменттерден түрады. сүраныс пен үсыныстың неГіЗГі Қүраушыларын айқындағанда

біз нарықты сегменттеумен сейкестендіреміз.Халықаралық туристік шығындардың жалпы мөлшерінде
Орталық және Шығыс Еуропа елдерінің үлесі
әзірге шағын ғана болып отыр. Олардың ішінде

көзге түсетіндері - Ресей Федерациясы мен
Польша болып отыр. Халықаралық туризмнің
табысы. қүнды

көрсеткіштердің талдауына қарасақ, туризм
әлемнің шаруашылық саласының лидеріне
айналғанын

байқаймыз.

Халықаралық туризмнен келетін табыстың
мөлшері үдайы өсуде. 1950 жылдан 2001 жыл
аралығында
ол 200 еседен артық өсті, яғни 2,1 млрд
американдық доллардан 463,6 млрд долларға
дейін. Туризмнен
түсетін табыстан Еуропа бірінші орынды алады
(230,4 млрд. доллар, 2001 ж), ал Америка
екінші
Халықаралық туризмнен келетін табыс - ол елге уақытша
келген шетелдіктердің ішкі тасымалға және
сатып алуға кеткен шығындары. Халықаралық көлік
тасымалына кетерін ақша қаражаты турдың шығын
және табыс статистикасында жеке ескеріледі.Туризмнен
түсетін табыстан Еуропа бірінші орынды алады
(230,4 млрд. доллар, 2001 ж), ал Америка екінші орында
(122,5 млрд доллар, 2001 ж) түр. Халықаралық
туризмнен келетін табыс - ол елге уақытша келген
шетелдіктердің ішкі тасымалға және сатып алуға кеткен
шығындары. Халықаралық көлік тасымалына кетерін ақша
қаражаты турдың шығын және табыс
статистикасында жеке ескеріледі.

Ұқсас жұмыстар

Мұражай және туризм

Қазақстандағы экотуризмді талдау

Nuka-Travel туристік компаниясының маркетингтік ортасы

Қазақстандағы ішкі туризмнің қазіргі даму жағдайы

Экономика және туризм

Қазақстандағы экскурсиялық істің дамуы мен қалыптасуы

Жеті жетім

Жамбыл облысының туризм географиясы

Қазақстандық туристік-экскурсиялық басқарма

Көне дәуірдегі туризм

Пәндер