Химиялық байланыс. Химиялық байланыстың негізгі түрлері мен қасиеттері

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН
РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МЕДИЦИНА
МИНИСТРЛІГІ АКАДЕМИЯСЫ АҚ

СӨЖ
Химиялық пәндер кафедрасы
Тақырыбы: Химиялық байланыс. Химиялық
байланыстың негізгі түрлері мен қасиеттері

Дайындаған: Ф.А. Шайловбеков
Тобы: 103 Б ЖМ
Қабылдаған: А.Ш. Өмірқұлов
Жоспар:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
• Ковалентті байланыс
• Иондық байланыс
• Металдық байланыс
• Сутектік байланыс
ІІІ. Қорытынды
ІV. Қолданылған әдебиеттер.
ХИМИЯЛЫҚ
БАЙЛАНЫС
- химиялық қосылыстағы
атомдардың бір-біріне әсері арқылы
жүзеге асатын күштер жиынтығы
Химиялық байланыс түзілуде ең басты рольді
электрондар атқарады.

Химиялық байланыс түзілген кезде
атомдардың электрондық құрылымы
өзгеріске ұшырайды.
Атомдардың электрондық құрылымы
анағұрлым тұрақты болған жағдайда
ғана химиялық байланыс түзіледі.
Сутектік
байланыс

Химиялық
Металдық Ковалентті
байланыс
байланыс байланыс
түрлері

Иондық
байланыс
Ковалентті Химиялық байланыста —
әрекеттесуші атомдарға ортақ электрондар
жұбы пайда болып, олардың санына қарай
бір немесе бірнеше еселенген байланыстар
түзіледі. Мысалы, сутек молекуласы
атомдары арасында бір (Н:Н), оттек
молекуласында қос (:О::О:), азот
молекуласында үш (:N:::N:) еселенген
ковалентті Химиялық байланыс бар.
Ковалентті байланыс теориясын
1916 жылы американдық ғалым
Джильбер Льюис ұсынды. Осы
теорияға сай, ковалентті байланыс
түзілуінің негізгі себебі атомдар
арасында ортақ электрондық жұптың
түзілуі болып табылады. Ковалентті
байланыс жай зат молекулалары
арасында (H ), Cl2 , O2, N2 және әр

түрлі бейметалдар атомдары арасында
Джильбер Льюис
(HCl, H2O, PCl3 , NH3 CO2 түзіледі.
Ковалентті
байланыс !!!

Полюсты Полюссыз
байланыс байланыс
Оттек атомының электрондық
формуласы
1s 22s22p4, валенттілік электрондары
2s22p4, электртерістілігі 3,5.
Полюсті молекулада
Химиялық байланыс түзетін ортақ
электрондар электр терістілігі күшті атомға
ығыса орналасады. Молекуланың
полюстілігі диполь моменті арқылы
көрсетіледі. Полюстік молекулалардың
қайнау және балқу температурасы төмен,
полюсті еріткіштерде үйектеліп иондарға
ыдырайды.
Полюссіз ковалентті
Химиялық байланысты молекулада электрон
жұбы атомға ауыспай, симметриялы түрде
ортада орналасқан. Полюссіз Химиялық
байланыстағы қосылыстардың қайнау және
балқу температуралары төмен, полюсті
еріткіштерде иондар түзбейді, электр тоғын
өткізбейді. Ортақтаспаған электрон қосағынан
және электронсыз бос орбитасы бар атомдардан
(донар-акцепторлы) түзілетін сутектік және
металдық Химиялық байланыстар
координациялық байланыс деп аталады.
Сутекті Химиялық
байланыс — екі не бір
молекуладағы атомдар
арасында сутек атомының
оң заряды арқылы түзіледі.
Иондық байланыс !!!
• Иондық Химиялық байланыс электр терістілігі
бойынша айырмашылығы үлкен металл мен
бейметалл атомдары арасында түзіледі.
Химиялық әрекеттескенде валенттік
электрондарын беріп, оң зарядты иондарға
(катиондарға): К‫–־‬е–К+ бейметалл атомдары
электрондар қосып алып, теріс зарядты
иондарға (аниондарға) айналады: Cl+е–Cl‫־‬. Әр
аттас зарядты иондар бірін-бірі тартып
молекула құрайды: K+ + Cl ‫ =־‬KCl.
Иондық байланыс теориясын
1916 жылы неміс ғалымы
В. Коссель ұсынған болатын. Бұл
теория типтік металдар мен типтік
бейметалдар атомдары арасында:
CsF, CsCl, NaCl, KF, KCl, Na2O,
CaO түзілетін байланысты
КОССЕЛЬ
(Kossel),
түсіндіреді. Осы теорияға
Вальтер байланысты иондық байланыстың
1888 – 1956 ж.ж. түзілу кезінде типтік металл
атомдары электронды береді, ал
типтік бейметалл атомдары
электронды қосып алады.
Иондық Химиялық байланыс
қарама-қарсы зарядталған иондардың
электрстатикалық тартылысы нәтижесінде
жүзеге асады. Иондар түзілу арқылы
жүзеге асатын байланыстарды иондық
байланыс, қосылыстың өзін иондық
қосылыс деп атайды. Иондық
қосылыстардың қайнау, балқу
температурасы жоғары, қызуға тұрақты,
олар полюстік еріткіштерде тез ериді,
ерітінділері электр тогын жақсы өткізеді.
Иондық химиялық байланыс

натрий атом натрий ион

- иондық байланыс
хлор атомы хлор ионы
Металдық
байланыс !!!
• Металдық Химиялық байланыс — металл
атомдарының сыртқы қабатындағы бос
электрондар қатысуымен түзілетін
байланыс. Химиялық байланыс валенттік
электрондар арқылы жүзеге асады.
•
Химиялық байланысының негізгі сипаттамалары:
1)байланыс энергиясы,
2)байланыс ұзындығы,
3)валенттік бұрыш.
Байланыс энергиясы — өзара байланысқан
атомдарды не иондарды бір-бірінен ажырату
үшін жұмсалатын энергия.
Байланыс ұзындығы — Химиялық
байланыстағы атомдар ядроларының арасындағы
қашықтық,
Валенттік бұрыш — байланысқан атомдар
ядролары арқылы жүргізілетін жорамал сызықтар
арасындағы бұрыш. Бұл көрсеткіштер зат
молекуласының құрылысын, пішінін және

беріктігін сипаттайды.
Назар
аударғандарыңы
з үшін
үшін рахмет!!!
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Химиялық байланыстың табиғаты

Сутектік байланыс

Ковалентті байланыс жай зат молекулалары

Химиялық байланыстың (типтері), валенттілік, тотығу дәрежесі

МЕТАЛДЫҚ БАЙЛАНЫС МЕТАЛДЫҚ КРИСТАЛДЫҚ ТОР

Пәндер