СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН

Презентация қосу

СОЛТҮСТІК
ҚАЗАҚСТАН
Жалпы мәлімет
Облыс 1936 жылдың 29 шілдесінде құрылды,
бүгінгі шекарасы 1999 жылдың 8
сәуірінде бекітілді. Облыстың ауданы
97, 99 мың шаршы км. тең және республика
аумағының 3,6% құрайды. Солтүстік
Қазақстан облысының әкімшілік орталығы –
Петропавл қаласы, 1752 жылы негізі
қаланды. Халқының саны 2015 жылғы
1 қаңтарда 203,6 мың адамды құрады.
Облыста 13 әкімшілік аудан бар;
5 қала – Петропавл, Булаев, Мамлют,
Тайынша, Сергеев;
4 қала типтес кенттер – Смирново,
Талшық, Еңбек, Кішенекөл. Облыс
аумағы Қазақстанның Қостанай және Ақмола
облыстарымен және Ресей Федерациясының
Қорған, Түмен, Омбы облыстарымен
шекараласады.
Ауылдар саны – 11. Ауыл-аймақ саны –
204.
Ресейдің 3 облысымен және
Қазақстанның 3 облысымен:
солтүстікте – Ресейдің Қорған, Түмен және
Омбы облыстарымен
оңтүстік-шығыста – Қазақстанның
Павлодар облысымен
оңтүстікте – Қазақстанның Ақмола
облысымен
батыста – Қазақстанның Қостанай
облысымен шекараласады.
Географиясы
Жер бедерінде көп көл төмендеулерi, сахаралық
ойықтар, аласалау жалдар және жал
шұңқырларымен алмасушы бөктерлер бар.
Солтүстік-шығыста биіктік 115-120 м, оңтүстік және
оңтүстік-шығыста 200 м.
Облыс Ресейдің Калуга, Тула, Томск облыстары
орналасқан кеңістікте жайғасады. Бірақ, көлдер мен
өзендердің жоқ болуына байланысты ауа райы
құрылықтығымен сипатталып, табиғат жағдайы
жағынан олардан әлдеқайда ерекшеленеді.
Ауа-райы
Қысы аязды және созылмалы (5 айдан
көп), аз қарлы, кеуіп қалатын ауа – райының
басымдылығынан жазы ыстық. Қаңтардың
орташа температурасы −18,5 °C, −19,5 °C,
шілденің +18,8 °C , +19,5 °C. Аязсыз
кезеңнің созылуы 109-129 тәулік. Солтүстік-
Қазақстан облысында 1000-нан аса көлдер
бар, ең бастысы солтүстік-батыста
орналасқан. Олардың көбісі мезгілді кеуіп
қалады.
Тұщы су көлдері басым болады. Аса ірілері:
Шағалалытеңіз, Солтүстік және Оңтүстік Қақ,
Таранкөл, Меңкесер. Аудан аумағына Батыс
Сібір жазығының оңтүстік, Қазақстан ұсақ
шоқысының солтүстік бөлігі кіреді. Аудан
аумағына әктас, шыны құмы, отқа төзімді
саз, т.б құрылыс материалдары кездеседі.
Оның ең үлкен құрлық тереңінде орналасуы
оның табиғатының күрт өзгермелі болуына
әсер етіп, ал жазының қысқа да ыстық
болуына әкеліп соғады.
Табиғат ресурстары
Облыста алуан түрлі дәрежедегі
пайдалы қазбалар шығарылған және
зерттелген. 286 шыққан жері барланған.
Олардың ішінде 34-металлды, 2-металлды
емес, 217-құрылыс және технологиялық
шикізат пен 33-жер асты сулары, оның 6-
минералды.
Онда минералды шикізаттың маңызды бөліктері
табылған, олар Қазақстан Республикасының
балансын құрайды: қалайы бойынша – 65%,
циркониға -36,6%, уранға -19%, титанға – 5%,
вольфрамға – 1,1%.

Мұнда маңызды алтынның шыққан жері мен
пайда болуы, күмістің, техникалық және зергерлік
алмаздардың, қалайының, титанның, түрлі-түсті
және сирек металлдардың, бұрғыланған
көмірлердің тізімі бар.
Жануарлар мен өсімдіктер әлемі
Солтүстiк Қазақстан облысы сахаралық
аймақтар мен ағашты дала шектерінде
орналасқан. Солтүстік Қазақстан - еліміздің ең
үлкен астықты ауданы. Қаpa топырақты жерлердің
мол болуы егін шаруашылығынын, дамуына игі
әсерін тигізеді. Негізгі маманданған саласы
(егістік жердің 80%-ы) – жаздық бидай өсіру.
Дәнді дақылдар егістіктерінің ең үлкен аумақтары
Солтүстік Қазақстан, Қостанай және Ақмола
облыстарында орналасқан (3 млн га-дан астам).
Бұлан, сiбiр елiгi, қабандар мен
жыртқыш аңдардан - қасқыр, түлкi -
кәдiмгi және қарсақ, қояндар - ақ қоян
және орысшыл, жеркесер және
кiрпiлер кездеседі.
Егеуқұйрық жерсіндірілген.
Суаттарда балықтардан шортан, табан,
алабұғалар, шытымырлан, аққайраң
тағы басқалары жүреді.
Өнеркәсібі
2016 жылғы қаңтар-наурызда электрмен
жабдықтау, газ, бу беру саласында, 2015
жылғы қаңтар-наурыз деңгейiмен
салыстырғанда 9,3% артып, 13336,9 млн.
теңгенi құрады.
Сумен жабдықтау саласында 2016
жылғы қаңтар- наурыздағы көлемi 1599,8
млн. теңгенi құрады, бұл 2015 жылғы
қаңтар-наурыз деңгейiнен 9,0% жоғары.
2016 жылғы қаңтар-наурызға 15 319,2 млн. теңгенi тамақ өнiмдерi өндiрiсi
құрады, заттай түрде құс етiнiң өндiрiсi 11,5%, шұжық өнiмдерi — 5,1%,

ұн — 25,8%, сары май — 13,3%, ыстық нан — 8,3% ұлғайды.
Ауыл шаруашылық өнiмдерiнiң
негiзгi түрлерi өндiру
Қаңтар-наурыз
Көрсеткіштер Өлш.бірлігі
2013 ж 2014 ж 2015 ж 2016 ж 2016 ж. 2015

99,2
Ет, тірі салмағы мың тонна 91,9 90,6 19,5 19,4

Сүт мың тонна 473,3 504,1 53,6 57,5 107,2
Жұмыртқа,
млн. дана 543,0 583,7 117,0 108,2 92,5
барлығы
Алдын ала мәлiмет бойынша 2016 жылғы қаңтар-ақпанда облыстың
сыртқы сауда айналымы (өзара сауданы есепке алмағанда) 29,2 млн. АҚШ
долларын құрады, бұл 2015 жылғы сәйкес кезеңнен 33,9% артық. Бұл ретте,
экспорт — 21,3 млн. АҚШ долларын (49,0% ұлғаюмен), импорт — 7,9 млн.
АҚШ долларын (5,3% ұлғаюмен) құрады.
Бизнестік дамуы
Кәсiпкерлiк. Облыста 2016 жылғы 1 сәуiрге
базарларда жұмыс iстейтiн шағын және орта
кәсiпкерлiк субьектiлерiнiң саны 34266 бiрлiктi
құрады.

Инфляция. Облыста 2016 жылғы қаңтар-наурыз
нәтижесi бойынша тауарлар мен қызметтердiң бағасы
2,6% құрады, бұл орташа республикалық деңгейден
0,4 пайызға төмен. Азық-түлiк тауарларының бағасы
3,2%-ға, азық-түлiк емес тауарларының — 1,9%-ға,
ақылы қызметтер — 2,5%-ға қымбаттады.
Сумен жабдықтау: «Өңiрлердi 2020 жылға
дейiн дамыту» бағдарламасы аясында сумен
жабдықтау және су бұру объектiлерiн салуға және
реконструкциялауға республикалық бюджеттен —
1,63 млрд. теңге, облыстық бюджеттен — 84,8
млн. теңге көзделген.
Бұдан басқа, Петропавл қаласын сумен
жабдықтау және су бұру жүйесiн
реконструкциялауға 2016 жылға «Нұрлы жол»
бағдарламасы аясында Ұлттық қордан 3,2 млрд.
теңге бөлiндi. Қазiргi уақытта конкурстық
рәсiмдер өткiзiлуде.
Әлеуметтiк қорғау
► 2016 жылғы 1 сәуiрдегi өкiлеттi органдарда тiркелген
жұмыссыздар саны өткен жылдың ұқсас кезеңiмен
салыстырғанда 11,9 пайызға жоғары 1861 адамды құрады.
Тiркелген жұмыссыздар үлесi экономикалық белсендi
халықтың 0,5 пайызын құрады, бұл өткен жылғы денгейне
сәйкес.
► 2016 жылғы 1 сәуiрдегi 1750 жаңа тұрақты жұмыс орыны
құрылып, 4292 жұмыссызға жұмысқа орналасыға жәрдем
көрсетiледi. Қоғамдық жұмыстарға 1405 адам жiберiлдi.
► 18 жасқа дейiнгi балалары бар отбасыларға 21,2 млн. тенге
сомада мемлекеттiк ай сайынғы жәрдемақы 1441 өтiнiш
берушiлерге (3453 балаға) белгiлендi.
Бiлiм. Бала бақшалардың жалпы саны 79
бiрлiктi құрайды, соның iшiнде:
65 — мемлекеттiк, 14 — жекеменшiк. Бұдан
басқа, 1 «Мектеп-бала бақша» кешенi, 479
шағын-орталық (9 жекекменшiк) жұмыс
атқарады.
2015-2016 оқу жылының басына облыстағы
жалпы бiлiм беру мектептерiнiң жүйесi 533
бiрлiктi құрайды.
2016 жылы бiлiм жүйесiн дамытуға 46,6
млрд.теңге бөлiндi. 2016 жылғы 1 сәуiрге жоспар
11,4 млрд. теңге бола тұра, игерiлу 11,1
млрд.теңгенi немесе 97,4% құрады.
Сыртқы елдермен байланысы
Экспорт бойынша негiзгi әрiптестерi: Ауғанстан (барлық
экспорт көлемiнiң 31,8%-ы), Өзбекстан (15,8%-ы), Латвия
(10,5%-ы), Бельгия (10,0%-ы), Тәжiкстан ( 8,5%-ы), Иран (6,8%-
ы).
Экспорттық жеткiзулерде негiзгi үлестi орынды келесi тауарлық
топтардың өнiмдерi алады: «Мал және өсiмдiк өнiмi, дайын
азық-түлiк тауары» «Бұлғары шикiзаты, аң терiсi және олардан
жасалған өнiмдер»

Импорттық өнiмнiң жетекшi жеткiзушiлерi: Израиль
(барлық импорт көлемiнiң 30,8%-ы), Украина (13,5%-ы), Қытай
(11,4%-ы), Австрия (7,3%-ы), Түркия (5,9%-ы).
Импорттық жеткiзулердiң құрылымында негiзгi үлестi орынды
келесi тауарлық топтардың өнiмi алады: «Машиналар,
жабдықтар, көлiк құралдары, құралдар мен аппараттар» «Мал
және өсiмдiк өнiмi, дайын азық-түлiк тауары» «Металл және
одан жасалған бұйымдар» «Химия және оған байланысты
өнеркәсiп саласының өнiмi»
Көрнекті орындар
Екi шоқының етегi бiртұтас,
300 метр биiктiкте олар бөлiнедi.
Шетелдiк шапқыншыларға қарсы
күресiп, теңдессiз ерлiкпен қаза
тапқан ағайынды 2 батыр туралы
аңыз осы шоқымен байланысты.
Планетарий проекторы аспан денесiнiң әр
жартышарының 3000-ден астам жұлдызының
сапалы түрлi-түстi суретiн алуға мүмкiндiк бередi.
Жұлдызды аспанды Ғаламшардың кез-келген
нүктесiнде, кез-келген жыл мен тәулiк мезгiлiнде
тамашалау мүмкiн.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Қазақстан аумағында ауа температурасының таралуы

Солтүстік Қазақстан облысы

Экологиялық проблемелары

Солтүстік жарты шар материктерін қайталау сабағы

Оңтүстік шығыс диалектісі

Қостанай облысы Павлодар облысы

Солтүстік қазақстан экономикалық ауданы

Қазақстанды экономикалық аудандастыру

Күлгінденген және нағыз қара топырақ типшелері

Кәдімгі қара топырақ

Пәндер