Ойын терапия: негізгі түсініктері, мақсаттары, процедуралары

Презентация қосу

Ойын терапия: негізгі түсініктері,
мақсаттары, процедуралары.
Ойын терапиясы - үлкендер мен балалардың ойынның
игерушілік әсерінің психотерапевтикалық әдісі. Ойын
тұлғаның дамуына деген күшті ықпалын осы ұғыммен
суреттейтін түрлі әдістеменің негізінде жатыр.
Қазіргі психокоррекцияда ойын түрінде арнаулы
жаттығудың, тапсырмалардың вербалды емес
коммуникациялар топтық психотерапия және
әлеуметтік-психологиялық тренингте пайдаланылады,
түрлі жағдайда ойнатылады және т.б. Ойын
топтағы қатысушылармен қатынас жасауға
қабілетті, мазасыздықты, алаңдаушылықты,
айналаңдағы қорқыныштарды, өзіндік бағалауды
жоғарылатады, түрлі жағдайда тіл табыса алуын
тексеру, әлеуметтік мәнді қауіпін түсіру т.б.
көмектеседі
• Ойын мінезінің өзгешелігі - оған тән
элементтерінің драма өнерде көрінген кез
келген ұжымдық ойында сақталатын оның
двуплановость.
• 1. Ойнаушы шынайы қызметті,
толығымен нақты, жиі әркелкі мақсаттың
шешімімен орындай алады,
стандартталмаған тапсырмада,
• 2. Әр қызметтің қатары шартты мінезді
тасиды, бұл оның жауапкершілігінің және
көп жағдайда қолданылады.
Ойынның двуплановостьі оның үдетпелі
нәтижесін шарттау. Ойынның
тапсырмасын психокоррекциялық эффектісі
балалар және үлкендер арасында салмақты
эмоциялы байланыстың қағидасы арқылы
жетеді. Ойын теріс эмоцияны,
қорқынышты, өзіне деген сенімсіздікті,
балалардың зейіндерін кеңейтеді,
диапазонды қолжетімді әрекеттің бала мен
пәндер арасында ұлғайтады.
Ойынның айырым белгілері – кез келген жаңа
жағдайға бейімделгіштік әрекеті, объект өз іс
әрекетінен кейін, тез ауыспалы жағдайға
енеді.
Балалар ойынның құрылымын ойнаушылармен
өзара рөлдер келетін; ойынның әрекеті
сияқты осы рөлдің жүзеге асуының тәсілі;
шынайы пәннің -араласу пәнінің ойынның
қолданысы ойындармен (шартты); шынайы
қатынастар ойнаушылардың арасында.
Ойынның бірлігінің және сол
орталықтың барлық оның аспекттерін,
біріктіруші кезі - рөл.
Ойынның сюжеті онда ақиқаттықтың
жаңғырту облысы алдына келеді. Ойынның
мазмұны, бұл балалармен мен үлкендер
арасында қатынасты өзінің ересек кезінде
жаңғырта алуы. Ойында баланың жаңғырту
тәртібінің құралымы және оның
әлеуметтенуінде болып жатады.
Ойынның терапиясы өзіндік
әрекеттестікті баламен ересек меншікті
шарттарда соңғы ұсынады, қай кезде оған
еркін өзіндік айту мүмкіндігі мен мен сезім бір
уақытта қабылдаса ересектік белгілері.
Қазіргі уақытта ойынтерапия қолданысының
шеңбері бірталай ауқымданды. Қысқа
мерзімді және ұзақ мерзімді ойынның
терапиясының жасалу тәжірибесі бар, ал
игротерапия ұйымдарының балалар шағын
тобында ара шарттар тәлімдік-оқу
мекемелері бар.
Ойын терапиясын өткізу үшін жалпы
көрсеткіштер: әлеуметтік инфантилизм,
жабықтық, қарым-қатынасқа түспеу,
фобиялық реакциялар, аса жоғары
конформдылық және тыңдаушылық, жүріс-
тұрыстың бұзылуы және жаман әдеттер,
ұл балалардағы адекватты емес
жыныстық-рөлдік идентификация.
Ойын терапиясы толық аутизм мен
контактілі емес шизофрениядан басқа түрлі
диагностикалық категориядағы балалармен
жұмыста эффективті болып шықты.
Ойын терапиясы шаш жұлу; селективті мутизмді
коррекциялау; жүріс-тұрыстағы агрессивтілік кезінде, ата-
анасы ажырасқаннан кейінгі, зорлыққа душар болған және
тасталып кеткен балалардың эмоционалды жағдайын
жақсарту құралы ретінде; қорқыныштарды; ауруханаған
жатқызылған балалардың бойындағы стресс пен
мазасыздықты төмендету үшін; оқудағы қиындықты;
оқытуда қиындығы бар балалардың оқу үлгерімін; сөйлеу
дамуындағы артта қалуды; ойлауы артта қалған балаларды
интеллектуалды және эмоционалды дамытуды
коррекциялау; кекештенуді емдеу; психосоматикалық ауру
(брониалды астма, нейродермит, асқазанның ойық жарасы,
дискинезии желчевыводящих путей және т.б.) кезінде
жағдайды жеңілдету; «МЕН» концепциясын жақсарту;
жақындарымен ажырасқан кездегі мазасыздықты төмендету
барысында көмек ретінде эффективті болып табылады.
Ойынның коррекциялық әсерінің негізгі психологиялық
механизмдері
1. Әлеуметтік қатынас жүйесінің модельдеуі аса көрнекі
түрде әрекетті формада айрықша ойынның
шарттарында, егер оларға баламен және бағдар мен ара
қатынас жасаған жағдайда.
2. Баланың позициясының өзгерісі бағытының танымдық
және тұлғалық эгоцентризм мен дәйекті децентрациияны
жеңуі арқылы немесе ойын барысында меншікті "Мен"
сезіне алуы және әлеуметтік біліктілік пен мәселе
туындаған жағдайда шешімге келу қабілеті.
3. Шынайы қатынастың құралы (наряду мен ойындармен)
сияқты ынтымақтастықтың және кооперацияның теңдей
құқылы серіктестерінің қатынастарының арасында
баланың және құрдастары арасында, жағымды тұлға даму
мүмкіндіктерін қамсыздандыру.
4. Этаптық жұмыспен өтудің ұйымы баланың
бағдарының жаңа, адекваттық әдістерінің
ойында проблемалық жағдайларда, оның
интериоризациясын меңгеру.
Вербал арқылы бойынша мәселелік жағдайдың
мағынасын сезіну, баланың бағдарының ұйымына
эмоциялық күйдің және оның сезімін
қамсыздандыруы арқылы, ол жаңа мағына
құрайды.
5. Баланың қабілетінің құрылымы қызметтің
жаңғырту регуляциясына басты негізгі тәртіпке
бағыну жүйесінің, рөл мен тілектердің орындалуы,
сонымен қатар ойын бөлмесіндегі тәптіп.
Психологтің негізгі атқаратын қызметтері
ойын сабақтары:
1. Баланың қабылдау атмосферасының жасалуы.
2. Эмоциялы түрде баламен бірге уайымдау
ашырлық.
3. Баланың формасында оның сезімінің және
тартудың вербалдануы барынша тиянақтыда
және түсініктіде болуы.
4. Актуализацияланған меншікті тарту, өзіне
деген құрметтеуді табысының, ойынның
сабақтарын шартта, баланың да сезімдерін
қамсыздандыру.
Игротерапия жасаудағы ұстанымдар:

1. Шартсыз қабылдаудағы баланың коммуникациясы (баламен
қатынастағы теңдей достық, баланы қандай жағдайда болмасын
қабылдау, бала - жағдайдың иесі, ол сюжеттерді анықтайды, ойынның
тақырыптарын, оның жағында талғам таңдау және шемім қабылдау)
2. Коррекциялық процесте нұсқаулық емес басқарма: ойын процесін
игротерапевтке үдемелеу амалдарын немесе баяулату ойынның
үдерісінен бас тарту; шектеудің және шектің санының ең төменін,
игротерапевтке ойынға кіргізу (ойынды шынайы өмірмен
байланыстырмауға ғана шектеулер енгізілген).
3. Баланың уайымдары мен сезімдерінің коррекциялық процесінің
фокусының орнатылуы: ашық вербалды көріністе баланың өзінің сезімін
шығару; аз уақыттың ішінде баланың сезімдерін түсініп және зерттеу
барысында өз өзімен болуына көмектесу, балаға өзіндік бейнесін айнаға
қарағанда көре алуын болдыру;
Коррекциялық процесс
Коррекциялық процесс автоматты түрде
ойында болып жатпайды. Ол тек шартты
турде ғана, психолог, баланың синзитивті
сезімдеріне, мәселені шешуде өзіне деген
жауапкершілікті сезіну және оның орнатылуын
қабылдау. Диалогиялық қатынастың бала мен
ересек арасында қабылдау, вербалдануда оларға
баланың сезімдерінің еркін білдіруі коррекциялық
әсерде және игротерапияда ерекше орын алады.
ИГРОТЕРАПИЯНЫҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІ МЕН ФОРМАЛАРЫ

1. Егер де теориялық подходын ара жігін
ұсынсақ, онда түрлерін бөліп көрсете аламыз:
- психоанализдегі иготерапия;
- клиенттегі орталықтанған игротерапия
- игротерапияға назар бөлу;
- қатынастың игротерапиялық құрылыстары;
- примитивті игротерапия;
- игротерапиядан отандық психологиялық
тәжірибе
2. Ойында ересектік функциялығы бойынша
айырады:
- бағдарлық емес игротерапия;
- бағдарлық игротерапия.
3. Қызметтің ұйымдасу формасын айырады
- жеке игротерапия;
- топтық игротерапия;
4. Материалдық игротерапияның құрылмдары
бойынша қоладнылуы:
- құрылымдық емес материалдық игротерапия:
- құрылымдық материалдық игротерапия.

Ұқсас жұмыстар

Психологиялық көмектің мақсаттары, психологтың рөлі

Ақпараттық технологиялар

Педагогикалық технологиялардың негізгі мақсаттары

БАЛДӘУРЕН БАЛАЛАР ЛАГЕРІ

Экстремалды жағдайларда психологиялық- педагогикалық көмек көрсету

Клиентке бағытталған терапия

Юнгтің аналитикалық психологиясы және Адлердің индивидуалды психологиясы

БАЛАЛАРДЫ ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРУ ҮРДІСІНЕ ҚОСУ

Арнайы білім берудегі оқыту әдістері

Химия пәні бойынша оқушыларды олимпиадаға дайындау жолдары

Пәндер