Психодиагностиканың ғылыми-теориялық негізі

Презентация қосу

Психодиагностиканың
ғылыми-теориялық негізі.

ҚАБЫЛДАҒАН:

ОРЫНДАҒАН:
Жоспар

1. Психодиагнастика дегеніміз не?
2.. Психодиагностикалық процес.
3. Психодиагностика және
диферренциалдық психология.
4. Психодиагностика және психометрия.
5. Қорытынды
Психодиагнастика дегеніміз не?

Психодиагнастика – тұлғаның немесе топтың
психологиялық даму деңгейінің жағдайын,
қасиетін нақты бағалауға арналған
теориялық, методологиялық әдістердің
ортасы деуге болады. Психодиагностиканың
объектісі ретінде психология зерттейтін
барлық құбылыстар қарастырылады, яғни
адамның түйсінуінен бастап, күрделі
тұлғалық және өзара тұлғааралық қарым-
қатынаста туындайтын күрделі әлеуметтік
психикалық процестерге дейін.
Психодиагностикалық процес.

Психологтардың диагностикалық тұлғалылығы болжам жасауға,
шешім шығаруға әкелетін түрлі мәліметтерді өңдеу процестерінің
түрлі этаптарында байқалады. Диагностикалық процестің негізгі
этаптары зерттеу мақсатымен, олардың жасалуы шешім
жасаумен сәйкестендірілген мәліметтер жинағына әкеледі. Осы
этаптарда туындайтын нақтырақ сұрақтарды қарастырайық.
Мәліметтер жинақтау диагностикалық әдістер көмегімен (әңгіме,
ауру тарихы, басқа да мамандардың қорытындысы) жасалады.
Барлық белгілі диагностикалық әдістер авторлары
сынақталушыны жақсылап танып алуға зейін аударады және
оның өткені мен болашағы білу қажеттігін айтады. Осымен
зерттеудің негізгі фоны жасалады.
Психодиагностика бұл – психология ғылымының бір саласы
болып табылады. Сондықтанда ол басқада психологияның
тармақтарымен тығыз байланысты. Жеке сала болғанымен ол
өзінің даму бағытын жалпы психология теориясынан бастау
алады.
Психодиагностика және диферренциалдық психология

Көбінесе шетелдік және отандық әдебиеттерде тұлға проблемасы теориясының
ерекшеліктері диференциялдық психология саласының зерттеулерінің
ерекшеліктері болып табылады. ХІХ ғ. және ХХ ғ. атақты неміс психологі Вильем
Штерн ғылымға мынадай түсінік берді: «маңызды ерекшелік бұл –
психологияның функциясы мен қасиетінде».
В. Штерн заманынан кейінде диференциялық психология жөнінде түсініктер
өзгеріске енбеді, қазірде ол «жеке тұлғаның мінез-құлық және қасиетін мақсатты
зертеу» бағытында анықталады. Диференциялық психологияның шығу шегін
қозғайтын болсақ біз біріншіден тест жүйелерін жасаушы зерттеушілерді
айтамыз. Олар: Ф. Гальтона, Дж Кеттел, А. Бине.
Психодиагностика және диференциалдық психологияның зерттеу пәні саласы
сәйкес келеді, ал оларды біріншісі тұлғаның ерекшеліктерін өлшеуге бағдарлау
десе, екіншісі мінез-құлқын ажырату деген түсінікпен ажыратылады. Яғни
психодиагностиканы ғылым мен тәжірибенің арасындағы көпір деп түсінеді.
Мұнда ғылым жөнінде тұлғаның психологиялық ерекшеліктерін және тәжірибе
жүзінде психологияның диагнозды қарастырады.
Психодиагностиканы қарастыра келе диференциялдық психологиядан алшақ ала
отыра бұл бөлім немесе саланы батыс (шет) мамандары мінез-құлықты түсінуге
немесе байқауға жақындау деген пікір берді. Бұл екі сала бөлінгенімен, бірақ
шындығына келетіні болсақ бір-бірін органдық түрде толықтырып, бір бүтінді
құрайды.
Психодиагностика және
психометрия.

Психометрия-бұл әрдайым психологиялық тест жүйесінде
кездесетін тест түсінігін береді. Бұл жөнінде Вольфом (1734)
психологияда өлшемдер туралы түсінік беріп өткен.
Ең алғашқы эксперименталдық психологияда өлшем ол уақыт
реакциясына жасаған өлшем болып табылады. Сондықтанда
алғашқыда психометрия (түсінігінде) саласы психологиялық
үдерістегі мінез құлық өлшемі деген түсінікті берді. Бұның салдары
психологиялық құбылыстың барлығы психометрияға байланысты
екеніне әкеліп соқтырды.
Психологияда өлшеу құралының қайсысы болмасын анықталған
талаптарды сақтауды қарастырған. Бұл талаптар алған
нәтижелердің дәл, нақты салыстырмалы түрде жасалған
өлшемдерге тығыз байланысты. Мұнда статистикалық –
математикалық процедураға сәйкес екені бағытталған.
Осындай бағытпен психометрия психологиялық тестте өз дамуын
негізге алады.
Қорытынды

психодиагностиканың мақсаттарын, оның
шешу амалдарын, психодиагностика және
аралас зерттеу бағыттары:
дифференциалды психология,
психометрия, психологиялық бағалау
жолдары қарастырылды.

Ұқсас жұмыстар

Психолог портфолиосы

Мектептегі психологиялық қызметтің өзекті бағыттары

Психодиагностикаға кіріспе

Психологиялық диагностика практикалық психологтардың әрекетінің басты бағыты

Психодиагностикалық әдістемелерге қойылатын талаптар жіктемесі

Психодиагностиканың этикалық және кәсіби сұрақтары

Психодиагностикалық инструменттердің классификациясы

ПСИХОДИАГНОСТИКАНЫҢ ҚАЗІРГІ ДАМУ ТАРИХЫ

Психодиагностиканың қалыптасу тарихы

Психодиагностика әдістерінің топтастырылуы

Пәндер